دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۸۳ - سال سيزدهم - شماره - ۳۶۴۸
درمانگاه
Front Page

ترافيك دنداني شب عيد
سال نو زمان ديد و بازديد به خصوص از كساني است كه سال  تا سال آنها را نمي بينيم. بنابراين دندان هاي زيبا و خوش  فرم مي تواند حربه مناسبي براي عرض اندام باشد!
030465.jpg
عمده تقاضاي بيماران مراجعه كننده به مطب هاي دندانپزشكي حول و حوش درمان هاي ترميمي (زيبايي)و پروتز دور مي زند عكس: هادي مختاريان 
عليرضا آشوري
اصناف و حرفه هاي گوناگون در طول يك سال كاري، دوره هايي از ركود و رونق را تجربه مي كنند. اين ركود و رونق ها جدا از آنكه در برخي موارد وابسته به تغيير و تحولات سياسي و اقتصادي در عرصه ملي و جهاني  است در بسياري از موارد به طور سنتي از طرف شاغلان يك حرفه قابل پيش بيني و قابل انتظار است. مثلا صنف طلافروش و جواهرساز به طور طبيعي در ماه هاي محرم و صفر به دليل گرايش هاي مذهبي و فرهنگي ايران دچار ركودكاري مي شوند. برعكس در ماه هاي شعبان يا ماه هاي آخر تابستان (به  شرطي كه با محرم و صفر يا ماه رمضان تداخل نكند) بهترين زمان فروش براي آنهاست. برعكس براي فروشندگان لوازم عزاداري ماه محرم اوج تراكم  كاري محسوب مي شود.
براي شاغلان حرفه هاي پزشكي هم اين مساله صادق است ولي در مورد پزشكان اصولا كمتر فراز و نشيبي مشاهده مي شود چون مردم در هر زماني بيمار مي شوند و بيمار شدن يا نشدن اصولا ارتباطي به تحولات فرهنگي يا سياسي جامعه ندارد. اما براي دندانپزشكان قضيه كاملا متفاوت است.
بيماري هاي دهان و دندان و در مقياس گسترده تر بيماري هاي ناحيه دهان و فك و صورت مثل تمام بيماري هاي ديگر در هر دوره زماني اتفاق مي افتد، ولي تفاوت دندانپزشكي با بسياري از رشته هاي پزشكي اين است كه كمابيش برخي از اين بيماري ها را مي توان بعدتر درمان كرد. مثلا ترميم پوسيدگي هاي ساده يا بدرنگي دندان يا جراحي اپمپلنت و ... را مي توان كمي به تاخير انداخت.
گرچه متاسفانه بسياري از بيماران، ناراحتي هاي خطرناكي مثل بيماري هاي لثه، پوسيدگي هاي شديد نزديك به عصب، ترميم و روكش كردن دندان هاي اندو (عصب كشي) شده و كشيدن دندان هاي لق و عفوني را هم به تاخير مي اندازند و عوارض متعددي مثل لقي و از دست رفتن دندان ها، درد گرفتن و شكستگي دندان و در موارد حادتر، گسترش عفونت به نواحي خطرناك سر و گردن را تجربه مي كنند، اما همين بيماران كمابيش بي مبالات بعضي وقت ها به شدت به بهداشت دهان و دندان خود علاقه مند مي شوند و در همين مواقع تراكم  كاري بي سابقه اي براي اغلب دندانپزشكان متخصص و عمومي ايجاد مي شود. اگر از ابتداي سال آغاز كنيم، عيد و تعطيلات نوروز با يك اورژانس و يك موقعيت ناخوشايند ديگر دندانپزشكي همراه است. دندان درد به دليل مصرف بالاي تنقلات شيرين مرسوم در عيد و به دنبال آن شكستگي دندان به خاطر شكستن پوسته سخت فندق و پسته از اتفاقات شايعي است كه دندانپزشكان هنگام نوروز با آن مواجه مي شوند. بعد از آن و به خصوص تا پايان امتحانات مدارس مراجعه كنندگان اعم از كوچك و بزرگ كمابيش كمتر مي شوند و با شروع فصل تابستان مجددا افزايش مي يابند. تابستان به خصوص براي جراحي هاي فك و صورت يا جراحي هاي لثه و ايمپلنت براي محصلان و معلمان بهترين زمان است. در ماه رمضان هم مراجعان مطب دندانپزشكي به نسبت كاهش مي يابد. اما اوج ترافيك كاري دندانپزشكان ماه هاي آخر سال و قبل از عيد است. اين ترافيك كاري حدودا از اوايل بهمن ماه آغاز شده و تا نزديكي عيد به اوج خود مي رسد. دليل آن هم واضح است. نوروز و سال نو زمان ديد و بازديد به خصوص از كساني است كه سال  تا سال آنها را نمي بينيم. بنابراين دندان هاي زيبا و خوش  فرم مي تواند حربه مناسبي براي عرض اندام باشد! از سوي ديگر بخور بخور عيد را هم نبايد فراموش كرد. دكتر فرخ آصف زاده، متخصص دندانپزشكي ترميمي و زيبايي و عضو هيات علمي دانشكده دندانپزشكي دانشگاه شاهد معتقد است چون عيد با خانه تكاني و نو نوار شدن همراه است مردم علاقه مندند از لحاظ زيبايي ظاهري نيز نونوار شوند. يك بررسي اجمالي نشان مي دهد كه عمده تقاضاي بيماران مراجعه كننده به مطب هاي دندانپزشكي حول و حوش درمان هاي ترميمي (زيبايي)، پروتز و ايمپلنت دور مي زند و خيلي كمتر جراحي هاي لثه يا كشيدن دندان را شامل مي شود. ازسوي ديگر درمان هاي زمانگيري مثل ارتودونسي يا جراحي هاي ايمپلنت چندان در زمان عيد نوسان نخواهند داشت. درمان هاي اندو (درمان  ريشه) نيز عمدتا حالت اورژانسي دارد ووارد اين بحث نمي  شود.جدا از درمان هاي سرپايي در مطب ، تقاضاي جراحي هاي بيمارستاني هم به شدت افزايش مي  يابد. دكتر حسين بهنيا متخصص جراحي دهان و فك و صورت و استاد و مدير گروه بخش جراحي دانشكده دندانپزشكي دانشگاه شهيد بهشتي اعتقاد دارد:  تقاضا براي جراحي هاي زيبايي فك (ارتوسرجري) در اسفند ماه افزايش چشمگيري دارد، ولي اغلب كساني كه براي اين قبيل جراحي ها مراجعه مي كنند افرادي در حدود سني 18 الي 30 سال هستند كه قصد دارند از تعطيلات نوروز براي استراحت پس از جراحي استفاده كنند، چون بعد از جراحي فك تقريبا يك الي 2 ماه طول مي كشد تا چهره، فرم اصلي و جديد خود را پيدا كند.
اما در مورد جراحي هاي ايمپلنت دكتر بهنيا مي گويد: جراحي هاي ايمپلنت معمولا در نزديكي عيد زيادتر نمي شود، چون بايد مدت زمان نسبتا طولاني از جراحي بگذرد تا بتوان پروتز را روي آن نصب كرد. اما از سوي ديگر پروتز ايمپلنت قبل از عيد متقاضيان فراواني دارد. دكتر كاوه سيدان، متخصص پروتزهاي دنداني و سرپرست بخش تخصصي پروتز دانشكده دندانپزشكي دانشگاه شهيد بهشتي مي گويد: جراحان در طول سال ايمپلنت ها را داخل دهان بيمار مي كارند و تقريبا تمام بيماران به اميد اينكه شب عيد صاحب دندان شوند دوره طولاني بي دنداني را تحمل مي كنند و توقع دارند با شروع سال جديد دندان جديد داشته باشند. همين مساله در زمينه محل درمان هاي پروتز صدق مي كند و به همين دليل ترافيك كاري متخصصان پروتز و دندانپزشكاني كه كار پروتز انجام مي دهند در 2 ماهه آخر سال به شدت افزايش مي يابد. اين ترافيك كاري به حدي شديد است كه گاهي دندانپزشك تا شب عيد مجبور است در مطب كار كند. يكبار يك متخصص پروتز تعريف مي كرد كه درست شب سال تحويل در مطب مشغول چسباندن روكش يك بيمار بوده است! اين ترافيك كاري البته مي تواند دردسر ساز باشد. مثلا اگر پروتزي شب عيد تحويل بيمار شود و بيمار 4 3 روز بعد با پروتز مشكل پيدا كند (كه مساله بسيار شايعي است) ديگر كسي نيست كه مشكل او را حل كند و بيمار ناچار است تا پايان تعطيلات آن را تحمل كند. بنابراين بسياري از دندانپزشكان در يك بازه زماني نزديك به سال جديد ديگر بيمار تازه نمي پذيرند تا درگير مشكلات فوق نشوند ولي به هر حال تقاضاي مردم براي درمان همچنان وجود دارد. درمان هاي ترميمي و زيبايي گرچه مثل پروتز در نزديكي سال جديد هواخواهان فراواني پيدا مي كند، ولي چون اغلب درمان هاي ترميمي حداكثر در 2 جلسه و عمدتا در مطب قابل انجام هستند كمتر از درمان هاي پروتز با ايمپلنت مساله ساز هستند. به هر حال عمده دندانپزشكان در نزديكي عيد عملا از صبح تا شب مشغول درمان بيماران خود هستند. شايد به همين دليل است كه در ايام عيد اغلب مطب هاي دندانپزشكي تعطيل مي شود!

بازتاب
واكنشي به مطلب آموزش پزشكي يا نظارت بر كله پزي 
ارتجاع!
پزشكي در كشور از زماني شروع به رشد كرد و در منطقه جايگاه اساسي يافت كه از وزارت علوم جدا شد.
اينجانب بيش از 25 سال به شغل معلمي در رشته پزشكي مشغول هستم در هر دونظام سياسي فعاليت داشته ام لذا مي  توانم به عنوان يك كارشناس دو حالت مورد نظر را مقايسه نمايم.
زماني كه پزشكي از وزارت بهداشت جدا و وابسته به وزارت علوم بود، اينجانب براي انجام طرح يك ماهه پزشكان كه در زمان كمبود پزشك ناشي از تربيت تعداد كم پزشك انجام مي  شد به همدان رفتم و خوب است كه توجه كنيد چه مشاهداتي داشتم و آن را پس از فقط 10 سال با امروز مقايسه مي  كنم. يك ساختمان مسكوني تبديل به بيمارستان دانشگاهي شده بود كه در آن چند عضو هيات علمي و دانشجو در بيمارستاني كه تعداد محدودي بيمار داشت مشغول به كار بودند در حالي كه در بيمارستان اصلي شهر كه در اختيار وزارت بهداشت وقت بود پر از بيمار بود ولي از عضو هيات علمي و آموزش گيرنده خبري نبود. لذا استادان دانشگاهي و آموزش گيرندگان از بيماري هاي شايع جامعه كه در بيمارستان اصلي شهر بودند دور بوده و به همين دليل فارغ التحصيلان آن زمان ها نمي  توانستند يك عفونت ادراري ساده يا اسهال ساده را درمان كنند چون با بيماري هاي نادر كه مثلا بيماران آموزشي هستند و يك ماه يك تخت را اشغال مي  نمودند مشغول بودند. در ضمن سطح علمي بيمارستان هاي درماني كه در اختيار بهداري بود پايين تر بود. چون پزشكان آنها به علت دوربودن از آموزش ملزم به مطالعه و رفتن به دوره هاي آموزش نبودند در نتيجه همانطور كه معروف بود بيمارستان هاي بهداري از نظر علمي و كارايي درجه 2 محسوب مي شدند، در نتيجه بيماران در بيمارستان هاي درماني و اصلي شهر درمان سطح  پايين تري را دريافت مي  نمودند. با ادغام مبارك بهداشت و درمان و آموزش پزشكي كه به پزشكي جامعه نگر معروف است، بيمارستان هاي درماني اصلي شهرها به راحتي در اختيار دانشكده هاي پزشكي قرار گرفت و استادان به جاي دانشگاه هاي قديمي در بسته وارد دانشگاه هاي بدون ديوار يعني ميدان درمان شده و در بين مردم قرار گرفتند. نتيجه علمي آن در شهر همدان اين شد كه از آن موقع كه فقط يك جراح كليه در همدان بود كه فقط دو روز به بيمارستان  دولتي مي  رفت امروز هر روز در بيمارستان اصلي و دانشگاهي شده شهر نه تنها جراح كليه داريم بلكه تخصصي ترين اعمال جراحي مثل پيوند كليه در سطح مطلوب و كارهاي فوق تخصصي سنگ (آندريورولوژي) حتي لاپاروسكوپي به همت فارغ التحصيلاني كه به بركت ادغام آموزش پزشكي در وزارت بهداشت در داخل كشور در وزارت بهداشت تربيت شده اند مشغول رفع مسايل درماني تخصصي و فوق تخصصي مردم هستند و اگر امروز با بي  انصافي اين دستاوردها را به علت تعصب در نظرات خود انكار كنيم، خداوند نعمتش را به علت كفران نعمت از ما دريغ خواهد كرد. پس به برادراني كه مجددا مي  خواهند مرده اي را زنده كنند و پزشكي ما را مجددا وابسته به وزارت علوم نمايند توصيه مي  كنم از گذشته درس بگيرند. وزارت علوم خود به تازگي وارد ميدان كار شدن مثل وزارت بهداشت را تجربه مي  كند و موفقيت هاي خوبي را هم كسب كرده اند و اضافه شدن مسايل پزشكي بر مشكلات آن وزارتخانه باعث كندي پيشرفت در آن وزارتخانه مي  شود. ما هنوز هم بايد بيشتر در جهت ادغام بهداشت درمان و آموزش پزشكي كار كنيم و هنوز در اول راه هستيم. بايد از اينكه مثل قبل استادان را در برج هاي عاج و دانشگاه هاي ديواردار محبوس و منزوي كنيم، آنها را بين مردم كشانيم و حتي مانند قديم كه، پزشكان حكيم بودند پزشكان به منزل بيماران بروند و بيماري را فقط در بيمار جست وجو نكنند و در تمام خانواده  جست وجو كنند آن وقت است كه ما يك پزشكي موفق خواهيم داشت.
در مورد آموزش و امتحانات دستياري كه در پايان به عنوان نقطه ضعف سيستم ادغام ذكر شده بود بايد عرض كنم كه اين مساله ربطي كه موضوع ادغام ندارد و به ضعف مديريت ارزيابي برمي گردد .وقتي در راس شوراي آموزش پزشكي و تخصصي كشور كه با تمام استادان كشور سروكار دارد يك استاديار تازه فارغ التحصيل جوان و كم تجربه قرار گيرد، نتيجه اي جز آنچه وجود دارد حاصل نمي  شود. خلاصه اينكه سيستم ارزيابي ما را از چند كشور غربي گرفته اند و با تغيير من درآوردي در آن به صورت ملغمه امروزي درآورده اند. در سيستم ارزيابي اصلي از جمله در اروپا و آمريكا در دانشگاه هاي صد ساله به جاي فقط امتحان مقطعي، آموزش گيرنده، فشار امتحان و ارزيابي را به دانشگاه ها و مراكز گذاشته و آنها را امتحان و رد يا قبول مي  كنند.
و يك پزشك در حال آموزش كه مثلا 5 سال در اختيار ما بوده را با يك امتحان كتبي آن هم پر غلط امتحان نمي  كنند كه نه ردي آن ارزش دارد و نه قبولي آن بلكه باعث بي  احترامي شديد به اين آموزش گيرندگان در سن بالا مي  شود و موجب اعتراضات گسترده كشوري در سالهاي اخير شده است كه قابل حل و پيشگيري است. اميدوارم همه ما به جاي خنثي كردن نيروهاي خود در برابر يكديگر به كارها و نظريات ديگران هم منصفانه گوش بدهيم كه گوش كردن و تفكر خود هنر بزرگي است .
دكتر ناصر سيم فروش استاد و مدير گروه جراحي كليه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

|  ايرانشهر  |   تهرانشهر  |   خبرسازان   |   دخل و خرج  |   در شهر  |   درمانگاه  |
|  طهرانشهر  |   شهر آرا  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |