عكس : ساتيار

يك مراسم با پيشينه باستاني چه بهتر از اينكه در كمال سلا مت و آسايش برگزار شود و نه حتي قطره اي خون از دماغ كسي بيايد.
سعيده عليپور
بيش از يك هفته به چهارشنبه  آخر سال باقي مانده است، اما از حالا خيابان ها بوي باروت مي دهد و صداي انفجار...
اگر مي خواهيد مراسم چهارشنبه  آخر سال را برگزار كنيد، بدون آنكه در معرض انفجار يا آتش سوزي قرار بگيريد، به ايستگاه هاي جشن آخر سال مراجعه كنيد، چراكه امنيت شما توسط نيروهاي امدادي تامين مي شود.
تا چند سال پيش بسياري از مديران با برگزاري چنين جشن هايي مخالف بودند، اما آنچه كه اتفاق مي افتاد، فروش بي رويه مواد محترقه، تعداد قابل توجهي آتش سوزي و انفجار و ...است.
دو سالي است كه مديريت شهري تصميم به ساماندهي جشن هاي نوروزي از جمله چهارشنبه سوري گرفته است.
سال گذشته 40 ايستگاه برگزاري مراسم در پارك ها و بعضي نقاط ديگر تهران برپا بود و امسال سازماندهي شكل جدي تري به خود گرفت.
ضيايي، مديرعامل سازمان آتش نشاني تهران هم گفت: امسال در محل هاي در نظر گرفته شده مواد محترقه كنترل شده و استاندارد در اختيار افراد قرار مي گيرد.
شما هم مي توانيد با مراجعه به اين ايستگاه ها، انفجارهاي مطمئني داشته باشيد!
مطابق آمار سازمان آتش نشاني تهران، در چهارشنبه سوري سال 82 بيشترين مصدومان مربوط به افرادي است كه اقدام به ساختن مواد محترقه كرده اند.
رسول خادم، رئيس كميسيون فرهنگي، اجتماعي شوراي اسلامي شهر تهران نيز بر بالا بردن ضريب امنيت جشن هاي پرخطر چهارشنبه سوري تاكيد دارد. وي با اشاره به سازماندهي هايي كه براي جشن هاي نوروزي شده است به شهروندان وعده چهارشنبه سوري كم خطري را مي دهد.
معاونت فرهنگي شهرداري تهران، نيروي انتظامي، آتش نشاني تهران، اورژانس و مراكز امدادي از متوليان برگزاري جشن آخر سال هستند.
آمار خسارات چهارشنبه سوري 
نكته جالب اينكه 56 درصد از مصدومان حوادث تهران در گروه سني 16 تا 19 سال قرار دارند. در اسفندماه سال 82 در تهران تعداد 24 فقره آتش سوزي يا حادثه بر اثر استفاده از مواد محترقه و منفجره به وقوع پيوسته است كه 9 مورد مربوط به شب چهارشنبه سوري بوده و بقيه مربوط به فاصله زماني اول تا 29 اسفند است كه خيلي هم بي ارتباط با مواد محترقه چهارشنبه سوري نيست.
گرچه آمار سال 82 به نسبت آمار چهارشنبه سوري سال 81 كمي اميدبخش تر است و شايد اين كاهش تعداد مصدومان بي ارتباط با برپايي ايستگاه هاي جشن چهارشنبه سوري در نقاط مختلف شهر نباشد، چراكه در اسفندماه سال 81 در تهران تعداد 49 فقره آتش سوزي يا حادثه بر اثر استفاده از مواد محترقه و منفجره به وقوع پيوسته است. بيش از نيمي اين موارد (۲۷ مورد) مربوط به شب چهارشنبه سوري و بقيه مربوط به فاصله زماني اول تا 29 اسفندماه بوده است. 40 درصد از اين افراد حادثه ديده در گروه سني 16 تا 19 سال قرار دارند.
گرچه هنوز خيلي از ما نمي دانيم چرا سنت از روي آتش پريدن تبديل شده است به استفاده از مواد محترقه و باروت، اما اين روزها شيشه اتومبيلتان را كه پايين مي آوريد، اين بار فروشندگان به جاي دسته گل و روزنامه، فشفشه و ترقه تعارفتان مي كنند. گاه و بي گاه صداي انفجار از گوشه و كنار به گوش مي رسد، آنقدر كه هرچقدر به روز چهارشنبه سوري نزديك تر مي شويم، خطر حادثه براي رهگذران هم بيشتر مي شود.
طبق آمار آتش نشاني تهران در اسفندماه سال 82، 14 مورد از 25 مورد آتش سوزي ها و انفجارهاي ناشي از مواد محترقه چهارشنبه سوري در خانه، 6 مورد در معابر و گذرگاه ها و 5 مورد ديگر در ساير مناطق رخ داده است كه در مجموع در حدود 5/11 ميليون خسارت به اين مناطق وارد شده است و بيش از 20 ميليون خسارت جاني. سال گذشته اندكي مانده به چهارشنبه سوري 5/4 تن مواد محترقه شامل 26 ميليون ترقه و مواد انفجاري در سراسر كشور كشف شد. در هر حال آتش نشاني مديريت شهري با همه تمهيداتي كه براي قانونمند برگزار كردن چهارشنبه سوري انديشيده است، اما واضح است كه امسال هم چهارشنبه سوري بدون خطر نمي گذرد. روزهاي پاياني سال خطوط آتش نشاني و اورژانس مشغول تر از هميشه است و تنها بيمارستان سوانح سوختگي تهران پذيراي افراد زيادي است.
طبق آمار آتش نشاني تهران در اسفندماه سال 82، 14 مورد از 25 مورد آتش سوزي ها و انفجارهاي ناشي از مواد محترقه چهارشنبه سوري در خانه، 6 مورد در معابر و گذرگاه ها و 5 مورد ديگر در ساير مناطق رخ داده است كه در مجموع در حدود 5/11 ميليون خسارت به اين مناطق وارد شده است 
توصيه ايمني چهارشنبه آخر سال 
سازمان آتش نشاني تهران براي كم كردن خسارات ناشي از چهارشنبه سوري توصيه هايي را به شهروندان تهراني داده است:
۱از مسوولان آموزش و پرورش و خصوصا مديران و معلمان و همچنين والدين محترم درخواست مي شود آثار و عوارض بسيار خطرناك بازي با آتش، مواد محترقه و منفجره را به كودكان و نوجوانان يادآوري كرده و آنان را از اين كار خطرناك برحذر دارند.
۲به شهروندان عزيز توصيه اكيد مي شود از آتش زدن لاستيك، هيزم، كارتن خالي و امثال اينها چه در واحدهاي مسكوني وچه در معابر، كوچه و خيابان خودداري كنند.
۳پرتاب مواد آتش زا مانند فشفشه و موشك روي شاخه درخت ها، پشت بام و بالكن منازل از عوامل عمده بروز آتش سوزي است. شايسته است به طور جدي كودكان و نوجوانان را از انجام اين كار خطرناك منع كنند.
۴صاحبان فروشگاه هاي مواد شيميايي و رنگ فروشي ها از فروش هرگونه مواد آتش زا و مواد شيميايي به كودكان و نوجوانان خودداري كنند.
۵از ريختن مواد سريع الاشتعال مانند نفت، بنزين و ... روي آتش جدا خودداري شود.
۶از قراردادن ظروف تحت فشار از جمله كپسول، اسپري، حشره كش ها و... روي آتش جدا خودداري شود.
۷وجود يك كپسول خاموش كننده آتش نشاني پودري در نزديك محوطه آتش ضروري است. در صورت امكان يك رشته شيلنگ آب در نزديكي محوطه آتش آماده شود تا در صورت لزوم بتوان از آن استفاده كرد. حتما قبل از ترك محل، از خاموش بودن آتش مطمئن شويد.
۸در صورت بروز هرگونه حريق يا حادثه ضمن حفظ خونسردي در اسرع وقت با تلفن 125 با ستاد فرماندهي سازمان آتش نشاني تماس گرفته و مراتب را با ذكر نوع حادثه و نشاني دقيق اطلاع دهيد.
چيزي به چهارشنبه سوري نمانده، بهتر است شما هم بچه ها را به مراكز تعيين شده ببريد تا سال خوبي داشته باشيد.

چهارشنبه  آخر سال در كانادا
همه چيز به تهران و ايران ختم نمي شود. ايراني ها هرجاي دنيا كه باشند جشن هاي سنتي و مذهبي شان را برگزار مي كنند. تعداد ايرانيان مقيم كانادا هم كم نيستند، جالب اينكه آنها براي چهارشنبه سوري كميته اي تشكيل داده اند متشكل از چندانجمن ايراني و افراد علاقه مند كه با مسوولان شهر تورنتو جلساتي را براي برپايي چهارشنبه سوري برگزار كنند.
مهاجران ايتاليايي و يوناني  هرساله در كانادا مراسم سنتي خود را برگزار مي كنند و در سالهاي اخير ايرانيان مقيم هم به تكاپو افتاده اند براي برگزاري اين مراسم. هرج و مرج هاي مراسم چهارشنبه سوري البته محدود به مرزهاي ايران نمي شود. از آنجايي كه سال گذشته تعداد ايراني  هايي كه مراسم چهارشنبه  سوري را در شهر تورنتو برگزار كردند، آنچنان كه بايد نظم را رعايت نكرده بودند و دسته گل به آب داده بودند، به همين دليل مسوولان كانادايي از برگزاري اين مراسم نگران بودند. اما با اين حال انجمن ايراني هاي شهر تورنتو بالاخره موفق شد تا مسوولان شهري را قانع كند.

پفك خوردن شيرها بهانه خوبي براي سر زدن به باغ وحش پارك ارم نبود. انتشار تماس يكي از شهروندان با روزنامه و بعد هم نامه اي كه خبر از خوراندن پفك به جاي گوشت در باغ وحش به شيرها داشت، به گوش مسوولان پارك ارم رسيده بود و قاعدتا با استقبال خوبي روبه رو نبوديم. شايد به همين خاطر بود كه در لحظه ورود يكي از مسوولان نگهداري شيرها پيشنهاد داد تا با يك بسته پفك يا چيپس وارد قفس شيرها شويم و ببينيم كه جناب آقاي شير بين ما و پفك كدام گزينه را انتخاب مي كند.
از در ورودي تا قفس شيرها مسير طولاني نبود؛ ميله هاي بلند و محكمي كه 8 شير نر وماده پشت آنها به استقبالمان نشسته بودند.
شير نژاد آفريقايي بيش از آنكه به چيپس و پفك علاقه اي داشته باشد، انرژي مورد نياز بدن خود را از گوشت تهيه مي كند؛ چيزي كه مسوول روابط عمومي با عصبانيت و دلخوري مي گويد. هرچند به نظر مي رسد گير افتادن در قفس چندمتري و قدم زدن هاي گاه و بي گاه روزانه در آن، نياز چنداني به انرژي نداشته باشد. سلطان جنگل حالا تنها يك روزدرميان 15 تا 17 كيلو گوشت معادل 6 الاغ در ماه مي خورد. هرچند چهره هاي گرفته و رنگ پريده با پوست هاي كش آمده و آويزان و بدن هاي لاغر و رنجور 8 شير آفريقايي، چندان شاداب و سرحال نيست، اما اسفنديار صادقي كه بيش از 30 سال در كار نگهداري شيرها است، معتقد است اين رنگ پريدگي و رنجوري به خاطر دور افتادن از طبيعت و در بعضي مواقع نيز كهولت سن است، نه چيز ديگر.
۵۰ سال قبل اجداد شيرهاي آفريقايي به تهران كوچانده شدند و زاد و ولد اين امكان را فراهم كرد تا آنها هنوز هم در يك قسمت كوچك از زمين 7 هكتاري پارك ارم حضور داشته باشند.
اسد، سلطان و ... 8 شير آفريقايي كه بهتر است حالا بگوييم آفريقايي ايراني شده اند، اگر در طبيعت مي زيستند تنها تا حدود 18 سالگي زندگي مي كردند و شايد تنها مزيت اسارت براي آنها زيستن تا حدود سن 25 سالگي است.
پيرترين شير پارك ارم نيز اين روزها در آستانه 25 سالگي است و محبت فراجي، يكي ديگر از نگهبان هاي آنها معتقد است چيزي تا پايان عمر او باقي نمانده. چشمان دورنگ او غم زندگي طولاني مدت اسارت را دارد كه چندان برايش خوشايند نيست.
فراجي مي گويد: بعد از مرگ اگر پوست شير سالم باشد، از آن براي تاكسيدرمي استفاده مي شود وگرنه اجساد در چاهي كه در انتهاي باغ وحش قرار دارد، انداخته مي شوند.
با وجود اينكه فصل جفت گيري نزديك است، اما شيرهاي نر 270 كيلوگرمي از ماده شيرهاي 160 كيلوگرمي جدا نگه داشته مي شوند و نگهبان آنها فضاي كم را بهانه اي براي اين كار مي داند.

دخترك لباس عهد قاجار را پوشيده است و با ژست مخصوصي شبيه مدل هاي فرنگي پشت ويترين شيك و عجيب غير ايراني نمايشگاه ايستاده است. لباس عهد قاجار با كلاه و شال مخصوص، تمامي گردي صورت را كاملا پوشانده است. نزديك تر كه مي شويم، دخترك كاغذي كوچك تر مي شود. پوستر بزرگ و رنگي دختر قاجار شاخصي از نخستين فروشگاه لباس سنتي مدرن زن ايراني است.
فروشگاه چندان بزرگ نيست. از پشت ويترين بزرگي كه بيشتر به يك ويترين مدرن مي ماند تا يك ويترين و نمايه سنتي كل دكوراسيون پيداست. به رغم ظاهر فروشگاه سعي شده كه در داخل آن دكور كاملا سنتي از گبه و پرده هاي جقه دوزي شده استفاده شود. انگار تك تك گوشه هاي فروشگاه مي خواهد در گوش بازديدكننده فرياد بزند: باور كنيد اين يك فروشگاه سنتي است .
حدود 50 دست لباس در گوشه اي از فروشگاه به نمايش گذاشته شده است. غالبا لباس هاي بلندي با رنگ بندي متنوع كه روي برخي از آنها جقه دوزي شده است.
بازديدكننده دست روي يكي از ارزان ترين لباس ها گذاشت. اتيكت لباس بيشتر به دلار نزديك بود تا به ريال. فروشنده پاسخ داد: ۳۲ هزار تومان . بازديدكننده كه شايد قصد خريد داشت، فقط سكوت كرد. لباس، مانتويي بود بسيار ساده كه در قسمت جلوي آن چند چين افقي خورده بود.
بازديدكننده لباس ديگري را بيرون كشيد. لباس جنسي از حرير داشت با بالاپوشي از سرمه دوزي. فروشنده با لبخند جلو پريد: ۷۵۰ هزار تومان . اين بار بازديدكننده با لبخند عذرخواهي كرده و قبل از خارج شدن از فروشگاه گفت: لباس ها خوب است، اما براي توريست هايي كه دلار در جيب داشته باشند.
قيمت ها بين 32 تا 700 هزار تومان شناور بود.
وقتي از زماني، طراح لباس و مدير فروشگاه لباس زنان ايراني در مورد علت گران بودن قيمت لباس ها مي پرسيم، مي گويد: تكه هايي كه در لباس ها استفاده مي شود، كاملا اصل و مربوط به عهد قاجار است. اين تكه ها را در طول سالها از سفرهايي كه به اطراف ايران داشته ام، خريداري كرده ام. قيمت بالاي اين لباس ها هم به اين دليل است كه اين لباس ها كاملا تك دوزي شده و به توليد انبوه و حتي محدود هم نرسيده است. از او درباره اينكه اين تكه هاي عتيقه از كجا به دست وي رسيده است، سوال كرديم: سال 60 در حراج Satibi انگلستان تعدادي از اين لباس ها را خريداري كرده و به مرور آنها را در بخشي از لباس هايي كه خودم طراحي كرده ام، استفاده كردم.
مي خواهيم بگوييم تكه هاي لباس هاي سنتي هنوز هم در گوشه و كنار ايران در قالب صنايع دستي توليد مي شود و براي دسترسي به آن نيازي نيست كه در يك حراجي لباس هاي انگليسي شركت كنيم،اما خجالت مي كشيم. اگر هم مي بينيد مطلب با اين نكته تمام شده كار سردبير است!

از قرار معلوم تعلق خاطر بچه ها آنقدر به پيك هاي نوروزي استثنايي است كه مسوولان آموزش و پرورش براي ترغيب بچه ها به انجام دادن تكاليف آن براي حل آنها جايزه در نظر گرفته اند! مدير كل دفتر آموزش ابتدايي وزارت آموزش و پرورش گفت: براي دانش آموزاني كه به بهترين نحو تكاليف پيك هاي نوروزي را انجام داده اند جوايزي در نظر گرفته شده است، اما هيچ تنبيهي براي دانش آموزان كه به هر دليل پيك هاي نوروزي را گم مي كنند يا نمي توانند آن را به مدرسه باز گردانند وجود ندارد. پيك نوروزي جنبه تفريحي دارد و بيشتر مفاهيم آموزشي به صورت داستان كوتاه، شعر و كارهاي هنري تدوين شده است. 6 ميليون و 4 هزار دانش آموز در مقطع ابتدايي تحصيل مي كنند اما در سال جاري پيك هاي نوروزي به تعداد دانش آموزان منتشر نشده است.

مرگ و مير كودكان ايراني طي 25 ساله اخير 4 برابر كاهش يافته است. اين موضوع را عباسعلي رستمي نماينده مردم قوچان گفت و افزود: مرگ كودكان زير يك سال از هر هزار تولد زنده، از 111 نفر در سال 56 به حدود 26 نفر در سال 81 رسيده كه اين رقم نشانگر كاهش 4 برابري اين نوع مرگ و مير در كشور است. سن اميد به زندگي طي 20 سال اخير از سال 1360 تا 1380 حدود 10 سال افزايش يافته است. يعني از 60 سال به 70 سال ارتقا پيدا كرده است. همچنين تعداد دانشجويان هم از 150 هزار نفر به 2 ميليون و 300 هزار نفر رسيده است.

فكر مي كنيد ميهمان هاي ايران بيشتر كجايي هستند؟ به گفته احمد گلشني، كارشناس توريسم بيشترين گردشگران ورودي به ايران تبعه 4 كشور افغانستان، پاكستان، تركيه و عراق هستند. جالب آنكه اين تعداد گردشگر براي ايران، چندان ارزآوري ندارند. اين در حالي است كه بسياري از كشورهاي دنيا درآمد سرشاري از طريق صنعت توريسم كسب مي كنند. در ايران نه تنها تعداد كمي توريست هر ساله وارد كشور مي شوند، بلكه آن تعدادي هم كه وارد مي شوند، اهل كشورهاي نسبتا فقير همسايه هستند. راستي گردشگران افغان و عراقي چقدر مي توانند در ايران پول خرج كنند؟

در ايران براي هر هزار نفر تنها يك و نيم نفر پليس داريم. اين در حالي است كه بر اساس استانداردهاي موجود دنيا براي هر هزار نفر، 4 تا 7 پليس مورد نياز است. سردار علي عبداللهي، جانشين فرمانده كل ناجا گفت: در حالي كه توسعه نيروي انساني از اولويت هاي اصلي تامين امنيت محسوب مي شود، متاسفانه در ايران مطابق استاندارد موجود دنيا عمل نمي شود، به طوري كه براي هر هزار نفر تنها يك و نيم پليس در نظر گرفته شده است. وي افزود: نيروي انتظامي با درك مشكلات دولت مي تواند نياز نيروي امنيتي را به ازاي هر هزار نفر به 5 نفر افزايش دهد كه متاسفانه حتي اين خواسته نيز تا به حال تحقق نيافته است. وي با اشاره به اينكه دولت بايد اين نكته را همواره مد نظر قرار دهد كه به همراه توسعه و افزايش شهرها، توسعه نيروهاي تامين امنيت نيازي اساسي تلقي مي شود و به تناسب افزايش جمعيت، نياز به پليس راه، پليس فرودگاه، پليس راه آهن و ... احساس مي شود، بايد نسبت به رفع اين خلل اقدام اساسي انجام دهد.

۱۰۲۴ روشن نكردن چراغ از هنگام غروب تا طلوع آفتاب و در مواقع لزوم تخلف محسوب مي شود.
در زمان تاريكي تنها راه اعلام وجود و حضور يك وسيله نقليه روشن بودن چراغ هاي آن است. همينطور چراغ ها ابعاد و حجم وسيله را هم به راننده جلو و يا پشت سر اطلاع مي دهندتا از نزديكي بيش از حد با آن وسيله خودداري نمايد. بنابراين لازم است هر وسيله نقليه اي اعم از موتوري و غير موتوري  از هنگام غروب خورشيد و آغاز شب تا طلوع آفتاب و روشني روز چراغ هاي خود را روشن نگاه دارد. همينطور در مواقعي كه با وجود روشن بودن هوا، مه آلود بودن يا برفي بودن هوا كاملا مشخص نيست.