|
نگاهي به وضعيت بيماران متقاضي درمان هاي زيبايي
معجزه اي كه هرگز رخ نمي دهد
توجه عجيب برخي از مردم به جراحي هاي زيبايي، توقعات بالا و غير منطقي بيماران از درمان هاي زيبايي و انتخاب ناصحيح بيماران متقاضي اين درمان ها، اصلي ترين دلا يل بحران درمان هاي بيماري در كشور هستند
|
|
|
از موارد جراحي هايي كه مي شود به بيمار عنوان مشتري داد، جراحي زيبايي است.
عليرضا آشوري
درمان ها و جراحي هاي زيبايي و توجه مردم تمام دنيا به اين قبيل جراحي ها نكته جديدي نيست. با افزايش كيفيت زندگي، انتظار از زندگي هم افزايش مي يابد. در عين حال پيشرفت هاي علم پزشكي و بهبود خدمات بهداشتي طول عمر را در بين مردم جهان به شكل قابل ملا حظه اي بيشتر كرده است. بنابر همين دلا يل، درمان هاي زيبايي به طور عام بيش از پيش مورد توجه جوامع مختلف قرار مي گيرند و اين روند همچنان ادامه خواهد داشت.
زيبايي مفهومي بسيار گسترده و پيچيده است. تعريف زيبايي در ميان اقوام و ملل مختلف، متفاوت و حتي متضاد است و معيارهاي سنجش زيبايي هم به همان نسبت متغير خواهد بود. در برخي جوامع آفريقايي لب ها را با كمك ابزاري شبيه نعلبكي فرم داده و آن را بزرگ و حجيم مي كنند. هرچه لب ها بزرگتر باشند، آن فرد زيباتر است. چنين معياري مثلا در ميان اروپاييان كاملا مردود است. بنابراين زيبايي يا نازيبايي يك چهره با معيارهاي خاص همان جامعه سنجيده مي شود و اين طرز فكر كه يك نفر بايد الزاما شبيه فلا ن هنرپيشه آمريكايي باشد تا زيبا به نظر برسد، پذيرفتني نخواهد بود.
درمان هاي زيبايي ناحيه سر و صورت طيف وسيع و گسترده اي از درمان هاي دندانپزشكي و جراحي هاي گوناگون استخوان ها يا بافت نرم را دربرمي گيرد. اين درمان ها جدا از بهبود زيبايي شخص مي توانند عملكرد عضو موردنظر را نيز در برخي موارد بهبود بخشند. به طور مثال در جراحي هاي زيبايي بيني اگر راينوپلا ستي (جراحي بافت نرم بيني) در كنار سيتوپلا ستي (جراحي استخوان تيغه بيني) انجام شود، مي تواند انحراف بيني را نيز تصحيح كرده، امكان عملكرد مناسب تري را براي دستگاه تنفس فوقاني فراهم كند كه به تشخيص جراح بستگي دارد.
درمان هاي زيبايي دندانپزشكي نيز عمدتا چنين وضعيتي دارند. ترميم دندان هاي پوسيده يا جايگزيني دندان هاي از دست رفته با پروتزهاي عادي يا پروتزهاي متكي بر ايمپلنت در درجه اول، عملكرد و ساختار طبيعي و اصلي دندان ها را بازسازي و تخليه مي كنند. جراحي هاي زيبايي فك نيز در درجه اول روابط بين فكين و دندان ها را بازسازي و تصحيح مي كنند. به تبع اين جراحي، جراح دهان و فك و صورت مي تواند وضعيت ظاهري بيمار را نيز تصحيح كند.
جراحي هايي نظير افزايش حجم گونه، انواع و اقسام ليفتينگ يا جراحي هاي بالا بردن پوست و از بين بردن چروك هاي چهره يا جراحي هاي افزايش حجم لب ها، صرفا در جهت تامين زيبايي است و كاركرد ديگري ندارد. مدت هاست كه در ايران با عباراتي نظير بحران جراحي هاي زيبايي روبه رو هستيم. آمار بالا ي شكايت هاي بيماران ناراضي از جراحي هاي پلا ستيك و جراحاني كه درمان هاي نادرست يا غير عملي انجام داده اند، بر اين بحران مهر تاييد مي زند. از سوي ديگر كشمكش هاي مضحك بين گروه هاي مختلف دست اندركار جراحي هاي پلا ستيك كه چندماه يك جار و جنجال به تمام معنا به پا كرده به اين بحران دامن زد.
يك پزشك عقيده دارد اين شغل سخت ترين كار دنياست چرا كه ميزان رضايت مشتري و تلقي آنها از زيبايي متفاوت است. زيبايي... چه مفهوم عجيبي!
توجه عجيب و غريب جامعه به جراحي هاي زيبايي، اصلي ترين دليل ايجاد اين بحران كذايي است و تقاضاي فراوان براي يك محصول، طبعا عرضه را افزايش مي دهد. اين تقاضاي غير عادي هم به رفتارهاي مملو از افراط و تفريط و بي هويت برخي از ما ايراني ها بازمي گردد كه با گرته برداري تك بعدي از غربي ها و واكنشي افراطي در قبال آن، كل ماهيت آن پديده را لوث مي كنيم؛ جراحي هاي زيبايي هم استثنا نيستند. بنابراين يكباره پزشكان با انبوهي از افراد ناراضي روبه رو شدند كه مي خواستند زيباتر شوند و اغلب هم به واسطه چشم و همچشمي با همسايه و فاميل به جراح مراجعه مي كردند. در نتيجه طيف وسيعي از جراحان دست به كار انجام اين عمل ها شدند، در حالي كه وظيفه اصلي يك جراح گوش و حلق و بيني، جراح پلا ستيك، جراح دهان و فك و صورت و به خصوص جراح عمومي، انجام جراحي هاي زيبايي نيست، ولي اكنون اصلي ترين محور كاري بسياري از متخصصان فوق را شكل مي دهد. طبيعي است كه در ميان ده ها جراحي يكي ناموفق باشد، اما وقتي تقاضا بالا تر باشد، رقم درمان هاي غلط و متاسفانه در بعضي موارد سودجويانه هم افزايش يافته و اين طور به چشم مي آيد.
بخش ديگري از اين مشكل به انتخاب بيمار بازمي گردد. بسياري از متقاضيان جراحي هاي زيبايي اصلا نبايد جراحي شوند. شايد در اطراف خود به كساني برخورده باشيد كه در برقراري ارتباط با ديگران در جامعه و در محل كار دچار مشكل هستند و آن را به گردن دندان هاي نامرتب، بيني بدفرم يا فك جلوزده مي اندازند. چنين افرادي با اين ذهنيت به جراح مراجعه مي كنند تا با راينوپلا ستي، ارتوسرجري يا لا مينيت صاحب لبخند و چهره اي زيباتر شوند تا بتوانند بر مشكلا ت اجتماعي خود غلبه كنند. اين بيماران اصلي ترين گروه شاكيان و بدترين انتخاب ممكن براي جراحي هستند. جراح يا دندانپزشك حتي اگر بهترين كار ممكن را هم انجام دهد، باز هم بيمار ناراضي خواهد بود، چون او توقع دارد بعد از جراحي زندگي اش زير و رو شده و تمام مشكلا تش برطرف شود. طبعا چنين اتفاقي رخ نمي دهد و بيمار ناراضي دوباره به همان پزشك يا پزشكان ديگر مراجعه مي كند و نتيجه اين مي شود كه بيني چند بار زير تيغ جراحي مي رود و بيمار ناراضي يا دچار افسردگي مي شود يا اينكه از پزشك شكايت مي كند.
بعضي از بيماران نيز به اصرار اطرافيان خود متقاضي جراحي زيبايي هستند. اين بيماران نيز هرگز از نتيجه درمان راضي نخواهند بود، چون قرار است حاصل كار مورد پسند فرد ديگري قرار گيرد، نه خود فرد. جراحي افرادي كه به زور وادار به پذيرفتن آن شده اند، قطعا محكوم به شكست خواهد بود.
دو دسته بيماران فوق بايد حتما توسط يك روانپزشك تحت نظر قرار گيرند و بعد از آن نسبت به جراحي آنها اقدام شود. متاسفانه برخي پزشكان بدون توجه دست به درمان اينگونه بيماران مي زنند و بعد از مدت كوتاهي دردسرها آغاز مي شود.
در همايش راينوپلا ستي كه چندي پيش برگزار شد، يك روانشناس اعلا م كرد: 2 تا 7 درصد افرادي كه قصد جراحي زيبايي بيني دارند، قبل از عمل از بدشكلي هراسي رنج مي برند. اين افراد داراي دلمشغولي وسواسي نسبت به ظاهر خود هستند كه مي تواند منجر به افسردگي و اضطراب شود. اين دسته از افراد حتي پس از انجام جراحي راينوپلا ستي عموما از نتايج عمل رضايت ندارند و درصدد شكايت از پزشك برمي آيند.
اگر جراح قبل از اقدام به جراحي با بيمار خود صحبت كرده و نتايج احتمالي موفقيت يا شكست را با او در ميان بگذارد، درصد چنين مشكلا تي به شدت كاهش مي يابد. بسياري از بيماران نمي دانند كه زيبايي چهره يا مرتب بودن دندان ها براي برقراري ارتباطي موفق و سالم با جامعه اطراف، به هيچ وجه فاكتوري تعيين كننده نيست، به همين دليل توقعاتي از جراح و از نتيجه درمان دارند كه منطقي نيست و رسيدن به آنها هرگز با جراحي زيبايي ميسر نخواهد بود.
يكي از مسايل اصلي جراحي هاي زيبايي، هزينه بالا ي آنهاست. درمان هاي زيبايي در تمام دنيا پرهزينه و گرانقيمت هستند كه به دشواري خاص اين درمان ها بازمي گردد و استرس بسيار بالا يي را به پزشك تحميل مي كند. در كشور ما در مقايسه با كشورهاي ديگر اين درمان ها چندان گرانقيمت نيستند، به حدي كه بسياري از ايرانيان مقيم خارج از كشور براي انجام اين قبيل درمان ها به ايران مي آيند، ولي به هر حال اين درمان ها به نسبت جراحي هاي عادي گرانتر هستند. وقتي بيمار براي چنين درماني متحمل يك هزينه بالا و قابل توجه مي شود، طبعا توقع آنها از نتيجه درمان هم بالا تر مي رود، در حالي كه پرداخت يك هزينه بالا الزاما به معناي به دست آوردن نتيجه دلخواه نيست. گاهي اوقات اجراي خواست بيمار به رغم تمام هزينه ها امكانپذير نخواهد بود. در اينجا پزشك وظيفه دارد بيمار را كاملا آگاه كند. اگر بيماران متقاضي درمان هاي زيبايي با ديد باز و اطلا عات كافي تحت درمان قرار گيرند، مشكلا ت بعدي اين درمان ها به حداقل ممكن كاهش خواهد يافت.
|
