آنچه در آزادي گذشته است...
محمدمحمدپور
ايرانشهر به دليل آنكه تحقيقات توسط بازپرس محترم پرونده ادامه دارد موكدا به جهت گيري نپرداخته و براي عدم ايجاد شبهه از ذكر اظهارنظر ها خودداري كرده است
بازي ايران و ژاپن گرچه با نتيجه دلچسبي به پايان رسيد، اما حوادثي كه پس از پايان آن رخ داد، طعم پيروزي را به كام مردم ايران تلخ كرد. 7نفر از تماشاچياني كه قصد خروج از ورزشگاه را داشتند به خاطر ازدحام بيش از حد جمعيت زيردست و پا ماندند و جان خود را از دست دادند و دهها نفر ديگر نيز زخمي شدند.
اين اتفاق سبب شد هيات دولت در اولين جلسه رسمي اش درسال جديد پيام تسليتي براي كشته شدگان حادثه بفرستد و شوراي امنيت وزارت كشور را مامور رسيدگي به پرونده كند. مرجعي كه براي رسيدگي كافي نبود و دولت از وزارت اطلا عات و بازرسي كل كشور نيز خواست تا تحقيقات خود را آغاز كنند.
اما قوه قضائيه به دنبال شكايت تعدادي از خانواده قربانيان وارد ماجرا شد و بازپرس ويژه پرونده گروه تحقيقي تشكيل داد كه تاكنون گزارش خود را ارايه نداده است گرچه سخنگوي قوه قضائيه در نشست اخير خود، هم نيروي انتظامي و هم سازمان تربيت بدني را مقصر شناخت، اما درصدي براي قصور اين دو مرجع تعيين نكرد.
به دنبال تذكر يك نماينده مجلس، حداد عادل نيز كميسيون فرهنگي را مامور رسيدگي به اين پرونده كرد تا هر 3 قوه به نوعي وارد ماجرا شده باشند.
اما سرويس ايرانشهر روزنامه همشهري به دور از جهت گيري ها و حرف هاي ضد و نقيض، گزارشي از آنچه واقعا گذشته است ارايه كرده است. گزارشي كه شايد كامل نباشد، اما تا حدودي خوانندگان خود را در جريان آنچه رخ داد قرار مي دهد.
اين گزارش كه همراه با تصاوير فراوان و نقشه بخشي از مجموعه ورزشي آزادي منتشر شده، به اظهار نظرها نمي پردازد و بيشتر به علل وقوع حادثه اي كه جان 7 نفر از هموطنان ما را گرفت، اشاره دارد.
نصب موانع ثابت و متحرك
آنهايي كه از در غربي مجموعه ورزشي آزادي وارد استاديوم شده اند به خوبي با موقعيت اين بخش از مجموعه آشنا هستند.
براي درك آنچه پس از بازي رخ داد معرفي مختصر اين بخش از مجموعه الزامي است. همانطور كه از نقشه پيداست يك بلوار عريض در غربي (اصلي) ورزشگاه را به در شماره 217 وصل مي كند. در 217 در مسابقات عادي محل ورود تماشاچياني است كه قصد ورود به جايگاه ويژه را دارند و نيز محل ورود خبرنگاران، ميهمانان و...، اما در بازي هايي كه احتمال حضور تماشاچيان فراواني هست، بنا به تصميمي كه اتخاذ مي شود در 217 فقط مختص ورود خبرنگاران، ميهمانان ويژه و تماشاچيان حريف در بازي هايي كه عده اي از هواداران حريف خارجي نيز حضور دارند، مي شود.
در بازي ايران و ژاپن هم اين تصميم عملي مي شود و تماشاچيان در هنگام ورود از در غربي مجموعه به سمت راست هدايت شده تا راه خود را امتداد داده و از در مقابل تونل شماره 2 وارد استاديوم شوند. براي جلوگيري از ورود تماشاچيان از در شماره 217، موانع متحركي در بلوار قرار داده مي شود تا جمعيت به سمت در شماره 217 منحرف نشود.
حضور غير متعارف هليكوپتر جت رنجر نيروي انتظامي در محل در اصلي خروجي ورزشگاه كه معمولا براي جا به جايي فرماندهان استفاده ميشود ، بحث هاي زيادي را در مورد علل اين حادثه به وجود آورد
اما براي جلوگيري از ورود آنها به محوطه اي كه با رنگ... در نقشه مشخص است نيز تمهيداتي انديشيده مي شود.
در شماره 217درست رو به روي در الله قرار دارد كه حوضي وسط محوطه باز اين دو جلب توجه مي كند. در الله محل ورود خبرنگاران و مهيمانان ويژه است كه در روز مسابقه ايران و ژاپن ميهماناني نظير عارف (معاون اول رئيس جمهوري) رحماني( استاندار تهران)، صفدر حسيني( وزير امور اقتصادي و دارايي)، قاليباف (فرمانده نيروي انتظامي) و... به ورزشگاه آمدند و از اين در وارد جايگاه ويژه شدند. طبعا اتومبيل حامل اين افراد از در غربي عبور كرده، بلوار را پشت سر گذاشته و از در 217 به در الله رسيده است، محوطه اي كه با رنگ آبي مشخص شده است بنا به تصميمي كه اتخاذ شد به وسيله دو مانع بايد محافظت مي شد تا تماشاچيان وارد آن نشوند.
از آنجايي كه تماشاچياني كه از در غربي وارد شدند بايد از طريق در روبه روي تونل شماره 2 وارد استاديوم مي شده اند، مانع ثابتي براي عدم ورود آنها به محوطه آبي رنگ روي زمين نصب شد كه محل نصب اين مانع ثابت دقيقا در نقشه مشخص شده است. پس اين عده از تماشاچيان از در مقابل تونل شماره 2 وارد استاديوم شده و باتوجه به بليتي كه داشتند يا از تونل شماره 2 به سكوها هدايت مي شدند يا از طريق فلش هاي 1 و۲ راهي طبقه دوم شده يا ورزشگاه را دور مي زدند تا جايگاه خود را بيابند و از طريق تونل مربوطه وارد آن شوند، طبعا تا تونل شماره 12 كه محل ورود آنها به جايگاه ها بود و براي اينكه جمعيت از اين قسمت نيز وارد محوطه آبي رنگ نشوند هم مانع متحركي همانطور كه روي نقشه مشخص شده ايجاد شد. محل استقرار هواداران ژاپني نيز دقيقا در نقشه تعيين شده است. اتوبوسي نيم ساعت قبل از بازي آنها را از طريق تونل شماره 10 به جايگاهي كه برايشان در نظر گرفته شده بود، رساند. پس محوطه آبي رنگ توسط دو مانع يكي ثابت و ديگري متحرك حفاظت مي شد تا تماشاچيان وارد آن نشوند.
فرود هليكوپتر و ...
پيش از روز مسابقه تاكيد شد كه با آغاز نيمه دوم بازي ايران و ژاپن يا سپري شدن دقايقي از آن، موانع ثابت و متحرك حتما برداشته شوند تا پس از پايان بازي جمعيت بتوانند به راحتي از درهاي الله و 217 خارج شوند (به نقشه مراجعه كنيد.) هم سازمان تربيت بدني و هم نيروي انتظامي بر برداشته شدن موانع ثابت و متحرك تاكيد كردند، اما فرود يك دستگاه هليكوپتر جت رنجر كه معمولا براي تردد فرماندهان از آن استفاده ميشود در نقطه اي كه مشخص شده باعث شد تا تصميم ديگري اتخاذ شود.
هليكوپتر درست بغل مانع ثابت فرود آمد و بنابر اعلا م نيروي انتظامي به علت تاريكي هوا ديگر اجازه پرواز پيدا نكرد.
بازي به پايان رسيد و مانع متحرك جمع شد، اما مانع ثابت به علت فرود هليكوپتر سرجاي خود باقي ماند تا جمعيت به سمت آن نيايند (آنطور كه در گزارش ها و اظهارنظرها آمده احتمال انفجار هليكوپتر در صورت هجوم جمعيت به سمت آن وجود داشته است.)
تماشاچيان حاضر در ورزشگاه كه تا دقايق پاياني مسابقه در جايگاه خود مانده بودند، پس از شنيدن سوت پايان از سمت چپ و راست ورزشگاه به سمت بيرون سرازير مي شوند. تماشاچياني كه از سمت چپ مي آيند با مشكلي مواجه نمي شوند و به راحتي وارد پياده روها شده و از در شماره 217 خارج مي شوند، اما تماشاچياني كه از سمت راست قصد خروج دارند، مانعي را جلو خود مي بينند.
نيروهاي پليس براي اينكه جمعيت به سمت هليكوپتر نيايد (شايد به دليل خطر انفجار) پشت مانع ثابت مستقر مي شوند و از تماشاچيان مي خواهند تا از در مقابل تونل شماره 2 كه كنار آن پيست دوچرخه سواري قرار دارد، خارج شوند.
در مقابل تونل شماره۲ در فاصله نزديك محل هاي خروج تماشاچيان از جايگاه ها قرار دارد و مانع متفرق شدن آنها مي شود. بنابراين تماشاچيان خيلي سريع از جايگاه خود بيرون مي آيند و به علت مانعي كه در مقابل آنها قرار دارد، همگي از در مقابل تونل شماره۲ خارج مي شوند كه ازدحام جمعيت باعث زير دست و پا ماندن شمار قابل توجهي از هموطنان مي شود. فشار جمعيت به حدي است كه صدها جفت كفش از پاي افرادي كه قصد خروج دارند، در مي آيد و محوطه را پر از كفش مي كند. جمعيت كه مي بيند نمي تواند از اين در خارج شود، در ديگري را كه كنار آن بوده و در عكس هاي منتشره با عنوان در صورتي مشخص شده و در نقشه نيز محل آن مشخص است، مي شكند تا راه خروج آسانتر شود. حضور آتش نشاني در محل، اما باعث مي شود كه شمار قربانيان بالا تر نرود.
يك سوال
به نقشه نگاه كنيد. كنار درياچه 2 پد ويژه فرود هليكوپتر وجود دارد كه با علا مت H مشخص شده است. سوال اصلي اين است: چرا هليكوپتر در محل ويژه خود فرود نيامد و در عوض كنار تونل شماره۲ به زمين نشسته تا پليس براي حفاظت از آن و براي اينكه جمعيت به آن برخورد نكند، تا انفجاري رخ ندهد يا حادثه ناگوار ديگري پيش نيايد، مجبور شود مانع ثابت را حفظ كرده و تماشاچيان را از در مقابل تونل شماره۲ به بيرون هدايت كند؟
حضور سردار قاليباف، فرمانده سابق نيروي انتظامي در جايگاه به عنوان تماشاگر بازي اين شايعه را دامن زد كه هليكوپتر مورد نظر براي آوردن وي مورد استفاده قرار گرفته است. گرچه مقامات نيروي انتظامي اعلام كردند كه اين هليكوپتر به منظور تصويربرداري عمودي (از بالا ) در اختيار صدا و سيما قرار گرفته است، اما صدا و سيما هنوز به طور رسمي واكنشي نشان نداده و اين ادعا را تاييد و تكذيب نكرده است، ولي مديران اين سازمان در گفت و گوهاي خصوصي اين ادعا را رد كردند. همچنين پليس علت عدم پرواز هليكوپتر را تاريكي هوا اعلا م كرده است كه در سطور قبلي گزارش به آن اشاره شد. در گزارش كميسيون فرهنگي مجلس به وجود يك مانع 40سانتي جلو در مقابل تونل شماره۲ كه مانع خروج آسان تماشاچيان از اين در شده و كمبود نور اشاره شد كه قوه قضائيه اين موارد را نيز بررسي مي كند.
سرويس ايرانشهر به دليل آنكه تحقيقات توسط بازپرس محترم پرونده ادامه دارد موكدا به جهت گيري نپرداخته و براي عدم ايجاد شبهه از ذكر اظهارنظر ها خودداري كرده است تا قضاوتي نكرده و تنها به ذكر جزئيات حادثه پرداخته باشد. طبعا نتيجه گروه تحقيقي تعيين شده از طرف بازپرس پرونده تنها مدركي است كه مي توان به آن استناد كرد. گروه تحقيق قوه قضائيه كه از طرف بازپرس مامور رسيدگي شده، هنوز نتايج تحقيقات خود را اعلا م نكرده است. ما به انتظار انتشار اين نتايج خواهيم نشست.