۶۰ سال پيش دانشمندان علم جانورشناسي مهر تاييد بر انقراض «داركوب منقار عاجي» زده بودند و از آخرين باري كه اين جانور مشاهده شده بود تاكنون اين تصور به قوت خود باقي بود كه ديگر دانشمندان نمي توانند انتظار داشته باشند اين پرنده را در طبيعت مشاهده كنند، اما از جنگل هاي آركانزاس در ايالات متحده خبر مي رسد كه اين داركوب را دوباره مشاهده كرده اند. از اين رو دولت فدرال ايالات متحده بي درنگ اعلام كرده است كه تلاش مي كند اين پرنده ها را از خطر انقراض نجات دهد. گيل نورتون، وزير كشور آمريكا در يك كنفرانس خبري به خبرنگاران گفت: «چند آژانس با صرف چند ميليون دلار، چند برنامه را همزمان در پيش گرفته اند تا اميد به بقاي اين پرنده را افزايش دهند.» اين اولين باري است كه انقراض يك گونه جانوري به تاييد مي رسد، اما در عمل ثابت مي شود كه چنين نبوده است. نورتون در كنفرانس خبري ياد شده به اين موضوع اشاره مي كند كه بسيار نادر پيش مي آيد كه طبيعت دوباره فرصت بدهد تا ما بتوانيم براي حفظ و تدام نسل يك گونه تلاش كنيم. وزارت كشور و وزارت كشاورزي ايالات متحده امسال 10 ميليون دلار به جنگل هاي بزرگ آركانزاس آمريكا به وسعت 192 در 32 كيلومتر اختصاص داده اند. مايك بوهانس، وزير كشاورزي ايالات متحده نيز در اين مورد گفته است كه 5/12 ميليون دلار به زمينداران اين محل پول خواهند داد تا در 15 سال آينده درختاني را كه داركوب هاي منقار عاجي روي آن زندگي مي كنند به نابودي نكشانند.
گزارش مشاهده داركوب منقار عاجي در ژورنال ساينس منتشر شد. جان فيتز پاتريك، متخصص علم پرنده شناسي و استاد دانشگاه كورنل كه در جريان تحقيقاتي قرار داشت كه منجر به مشاهده دوباره داركوب منقار عاجي شد، مي گويد: در چند سال اخير گزارش هايي منتشر شد كه حاكي از عدم انقراض اين پرنده بود، اما اين بار اين گزارش ها مستند است و فيلم هاي ويدئويي و صداهايي از اين پرنده ضبط شده است. فيتزپاتريك مشاهده دوباره اين داركوب را به يافتن «جام مقدس» (Holy Grail) تشبيه كرده است. (جام مقدس، جامي است كه گفته مي شود آخرين بار مسيح در آن نوشيده و هرگز آن جام پيدا نشده است) فرانك جيل، پرنده شناس جامعه ادوبون Audubon Society نيز آن را به پيدا شدن آلبوم جديدي از «الويس» تشبيه كرده است. (الويس پريسلي خواننده بسيار معروف سبك راك است كه طرفداران و عاشقان سينه چاكي داشته است. وي سالهاست كه مرده اما هنوز خاطره اش براي موسيقي دوستان سبك راك زنده است.)
خداي بزرگ
فيتز پاتريك كه مسئوليت اداره آزمايشگاه پرنده شناسي دانشگاه كورنل را بر عهده دارد، در مصاحبه با ام.اس.ان. بي. سي گفته است: پرنده اي كه كليپ ويدئويي آن موجود است، مسلما داركوب منقار عاجي است. آمريكا به طور شگفت انگيزي اين فرصت را پيدا كرده كه هم بقاي اين پرنده را تضمين كند و هم از جنگل آركانزاس به عنوان زيستگاه طبيعي اين پرنده محافظت به عمل آورد. اين پرنده كه جثه اي نسبتا بزرگ دارد، اعماق جنگل هاي ايالات متحده را براي زندگي بيشتر ترجيح مي دهد. مردم جنوب شرقي آمريكا لقب «خداي بزرگ» را به آن داده اند چون مردم ناخودآگاه با ديدن اين پرنده مي گويند:(Lord God ) «واي خداي بزرگ»
انقراض در اثر افراط در چوب بري
داركوب منقار عاجي در نوع خود بزرگترين داركوب به حساب مي آيد. شش گونه از اين پرنده از 1880 به بعد تا 1940 منقرض شدند و دانشمندان دليل انقراض اين پرندگان را افراط در چوب بري و از بين بردن زيستگاه طبيعي اين جانوران مي دانند. گزارش هاي پراكنده اي در مورد مشاهده اين پرنده گاه به گاه منتشر شده است، اما آخرين باري كه اين پرنده مشاهده شده بود به سال 1944 باز مي گردد. يك زيرگونه از اين پرنده هم در كوبا گزارش شده است.
موارد گزارش شده از جانب يك گروه يا يك فرد نبوده و رسيدن 40 درصد از درختان اين جنگل به سن بلوغ اين احتمال را قوت مي بخشد كه بتوان به آينده اين پرنده و بقاي نسلش اميدوار بود. در دهه گذشته اين جنگل دوباره جان گرفته و پر پشت شده است.
گزارش هايي كه تاكنون منتشر شده
اولين بار بعد از 60 سال در 11 فوريه 2004 «جين اسپارلينگ» از «هات اسپرينگ ارك» گزارش داد كه اين پرنده را ديده است. تيم گالافر از دانشگاه كورنل و بابي هريسون از كالج اوك وود در آلاباما به اتفاق اسپارلينگ به محلي رفتند كه اسپارلينگ داركوب منقار عاجي را مشاهده كرده بود.
۲۵ آوريل 2004 نيز «ديويد لونو» از دانشگاه آركانزاس فيلم ويدئويي از مكاني به نام Little Rock تهيه كرده بود كه داركوب منقار عاجي را در حال جدا شدن از تنه يك درخت به نمايش مي گذاشت. همين گزارش ها انگيزه اي را فراهم كرد كه سازمان حفاظت از طبيعت ايالات متحده 7 هزار ساعت جست و جو را در برنامه كار خود قرار دهد. در اين جست و جوي تحقيقي 15 بار در فضايي به مساحت 16 مايل مربع اين پرنده مشاهده شد.
لطفا از هجوم آوردن پرهيز كنيد
طبيعي است وقتي چنين خبرهايي منتشر مي شود، خانواده ها تصميم مي گيرند خودشان به زيستگاه اين جانوران رفته و از نزديك آنان را ببينند. فرانك جيل در اين زمينه مي گويد: «به اين راحتي ها نيست، اين طور نيست كه فردي تصميم بگيرد و راهي شود و انتظار داشته باشد به راحتي اين پرنده را ببيند. اين پرندگان براي بقا به عمق جنگل پناه برده اند، جايي كه مملو از باتلاق،  جانوران وحشي و پر از مخاطرات است و براي كساني كه آموزش هاي لازم را نديده اند پر از خطر است. نورتون، وزير كشور ايالات متحده از مردم اين كشور خواسته است بي گدار به آب نزنند و نه جان خود را به خطر بيندازند و نه زيستگاه اين پرنده را به محيطي ناامن تبديل كنند.
اسكات سيمون، مدير سازمان حفاظت از طبيعت با تشبيه «بيگ وودز» (جنگل بزرگ) آركانزاس به آمازون در آمريكاي شمالي مي گويد: در صورتي كه به درستي از اين جنگل محافظت شود و بقاي اين پرنده تضمين شود به لحاظ جهاني از اهميت بالايي برخوردار خواهد شد. اين جنگل زماني 21 ميليون هكتار بود كه در اثر افراط در چوب بري به 9/4 ميليون هكتار تقليل يافته است.
منابع: آسوشيتدپرس، رويترز و MSNBC

دانشمندان دانشگاه پرينستون در ايالات متحده موفق شدند باكتري هاي ايي كولاي E. coli را وادار كنند به خواست آنان عمل كرده و رفتاري شبيه به كامپيوترها از خود نشان دهند. اين دانشمندان با افزودن ژن هايي به ماده وراثتي اين باكتري، تغييراتي را در رفتار و نحوه عملكرد اين باكتري به وجود آوردند و به نتايج از پيش تعيين شده خود دست يافتند به طوري كه اين باكتري ها به فرمان اين دانشمندان اشكال دلخواه آنان را به وجود آوردند. اين دانشمندان اعتقاد دارند تحقيقاتشان زمينه ساز پيشرفت هايي است كه در نهايت به توليد ابزارهايي خواهد انجاميد كه از سويي جاندار هستند، از سوي ديگر تحت كنترل انسان هستند و موادي كه بشر مي خواهد مي سازند يا رفتاري كه انسان مي خواهد از آنان سر مي زند و در مجموع هوشمندانه در خدمت بشر قرار مي گيرند. از اين موجودات جاندار براي ردگيري مواد مخاطره آميز، تروريسم، جنگ هاي بيوشيميايي و بيولوژيكي استفاده خواهد شد. اين دانشمندان حتي اعتقاد دارند اين موجودات زنده مي توانند در ساخت ابزارهاي سودمند يا حتي توليد بافت ها و سلول هاي مورد نياز انسان ها مورد استفاده قرار گيرند. شايد روزگاري اين روياي بشر هم تحقق پيدا كند و به عنوان مثال امكان بازسازي نخاع قطع شده فراهم آيد يا آنكه اعضايي مثل قلب، كليه، كبد و اعصاب در آزمايشگاه به دست بشر ساخته شوند و جايگزين اعضاي از كار افتاده در بدن انسان شوند. اين روياها محرك اصلي بسياري از تحقيقاتي است كه از چند دهه گذشته در معتبرترين آزمايشگاه هاي بزرگترين دانشگاه هاي دنيا آغاز شده و با جديت دنبال مي شود. بسياري از محققان تحقيقاتي را پيشنهاد مي كنند، اما در عمل نتايج به دست آمده با آنچه آنان پيش بيني كرده اند يكي از آب در نمي آيد. آنچه در آخرين دستاورد، دانشمندان پرينستون را به وجد آورد اين بود كه از قبل پيش بيني كردند كه با افزودن نوعي ماده بيولوژيكي ساخت دست بشر مي توانند رفتار باكتري هاي  ايي كولاي را در اختيار گرفته و آنان را وادار كنند به اشكالي درآيند كه مهندسان ژنتيك از قبل طراحي و پيش بيني كرده بودند. در تحقيقي ديگر اين دانشمندان باكتري هاي ايي كولاي را وادار كردند در پاسخ به سيگنال هاي يك دسته از باكتري هاي ايي كولاي نور فلورسنت سبز يا قرمز از خود تابش كنند، يا آنكه با برقراري ارتباط با يكديگر آرايش و چيدمانشان را تغيير داده و شكلي شبيه بادگير به خود بگيرند.
اين دانشمندان تكنيكي به كار گرفته اند كه در اصطلاح به آن Synthetic biology مي گويند. Synthetic به معني ساخت دست بشر و biology هميشه در متون به زيست شناسي ترجمه شده است. اما به هر حال در اين تكنيك مواد وراثتي موجودات زنده در آزمايشگاه ها مورد استفاده قرار مي گيرد و به كمك علم مهندسي ژنتيك اين مواد با مواد وراثتي موجودات زنده ديگر به ويژه باكتري ها تلفيق شده و آن موجود را وادار مي كند پروتئين هايي را بسازد كه مهندسان ژنتيك مي خواهند. اين پروتئين ها نيز به نوبه خود در محيط آثار خود را بر جاي مي گذارند.
«ران ويس» استاديار مهندسي الكترونيك و بيولوژي مولكولي دانشگاه پرينستون هدايت اين تحقيقات را بر عهده داشته است. او و همكارانش بخشي از يك DNA را كه پلاسميد ناميده مي شود مهندسي كردند. همانطور كه مي دانيد DNA به آن بخش از هسته هر سلول زنده مي گويند كه ترتيب و توالي مولكول هاي آن تعيين كننده پروتئين هايي است كه در پلاسماي سلول ساخته مي شوند و آن پروتئين نيز به نوبه خود نه تنها تعيين كننده شكل و ساختار موجودات زنده اند بلكه در عملكرد و رفتار سلول ها موثرند. پروتئين ها در درجه حرارت هاي مختلف اشكال متفاوتي دارند. ران ويس در مصاحبه با «لايوساينس» مي گويد: «ما بخشي از DNA داريم كه به سلول ديكته مي كند چه پروتئيني، در چه زماني و تحت چه شرايطي توليد شود. وقتي اين ماده كه پلاسميد نام دارد به هسته سلول اضافه مي شود، سلول به طور خودكار فرامين اين پلاسميد را به اجرا در مي آورد.»
ويس در مصاحبه با لايوساينس در پاسخ به اين سوال كه چه زماني از اين تكنيك مي توان براي رديابي و شناسايي جنگ افزارهاي بيولوژيكي و بيوشيميايي استفاده كرد، گفت: هنوز دانش بشر سه تا پنج سال با توليد چنين ابزارهايي فاصله دارد. اما حداقل بشر به اين شناخت رسيده كه باكتري ها قابليت منحصر به فردي در شناسايي برخي از مولكول ها در محيط زندگي خود دارند. در آينده نزديك مي توان موادي به ماده وراثتي اين باكتري ها افزود كه در صورت وجود باكتري سياه زخم در محيط از خود واكنش نشان داده و شكلي شبيه به بادگير به خود بگيرند.
ژورنال نيچر (Nature) جزييات اين تحقيقات را 8 ارديبهشت منتشر كرد. ويس 17 اسفند 1384 به آكادمي ملي علوم ايالات متحده مقاله اي ارايه كرد كه در آن با تيمي ديگر نشان داده بود كه چگونه مي توان به ماده وراثتي يك باكتري DNA افزود به طوري كه مانند يك مدار الكترونيكي محاسبات پايه رياضي انجام دهد. نتايج حاصل از آن تحقيقات سرانجام زمينه ساز شد تا وي بتواند باكتري ها را وادار كند مانند اجزاي يك كنسرت هماهنگ و از پيش تعيين شده عمل كنند. ويس مي گويد: «سلول ها قادرند براي يكديگر پيام بفرستند و مي توانند پيام ساير سلول ها را دريافت كرده و از خود واكنش نشان دهند.»
منبع: Live Sciense

زينب همتي
در بحث پيرامون رابطه انسان با ساير حيوانات و گياهان يك فرض بنيادي اين است كه حفاظت از ساير گونه ها خوب است، گواينكه در اين طرز تلقي استثنائاتي براي رقباي مستقيم انسان (آفات) و انگل هاي انساني و حيوانات اهلي وجود دارد. به جز دلايل مبتني بر ارزش هاي زيباشناسي، حفاظت از منابع طبيعي كه در آن زمينه جغرافيدانان زيستي نمي توانند بهتر از هر فرد ديگري اظهارنظر كنند، دلايل قدرتمند علمي ديگري مبتني بر نگهداري و حفاظت از منابع ژنتيك جهاني وجود دارد.
زماني كه گونه اي منقرض مي شود، جهان بايد از دست دادن مجموعه اي از اطلاعات ژنتيك را تحمل كند كه تكوين آن صدها ميليون سال زمان لازم داشته است. چنين حادثه اي يك نقصان جبران ناپذير است و هرگونه اميدي براي استفاده از چنين گونه اي توسط انسان نخواهد توانست جامه عمل به خود بپوشاند، بنابراين نگهداري و حفاظت از گونه هاي در خطر انقراض مي بايست يكي از اولويت هاي برجسته علمي انسان را تشكيل دهد. زماني كه به دليل نابودي يا اختلالات اجتناب ناپذير در زيستگاه هاي طبيعي بقاي يك گونه ممكن نباشد، اقدامات معمولا در جهت نگهداري جمعيت هاي توليدمثل كننده در باغ هاي جانورشناسي يا گياهشناسي متمركز مي شود. در مورد گياهان استفاده از "بانك بذر"، كه در آن بذرها در درجه حرارت پايين (Cْ-10 ) نگهداري مي شوند، عموميت يافته است. در چنين بانك هايي هر ساله آزمون هاي جوانه زني صورت مي گيرد و در صورتي كه قدرت حياتي گونه اي رو به نقصان گذارد، آن را كاشته و بذر جديد تهيه مي شود. اين اقدامات اجازه مي دهد كه با استفاده از حداقل تلاش و فضا، بيشترين تعداد گونه هاي گياهي محفوظ باقي بمانند. اين شيوه همچنين مجموعه وسيعي از تغييرپذيري ژنتيكي را حفاظت مي كند بدون آنكه تنش هاي اضافي را بر جمعيت هاي زنده وارد سازد.
وقتي كه پراكنش حيوانات و گياهان مدنظر قرار مي گيرد مي بايست به ياد داشت كه انسان نه بر فراز و نه خارج از مسائلي قرار مي گيرد كه به انتشار موجودات زنده مربوط مي شود. همانند يك حيوان كه فيزيولوژي آن چندان متفاوت از بقيه حيوانات نيست، انسان نيز براي تداوم بقاي خود به شرايط فيزيكي محيط زيست وابسته است. توسعه فرهنگي انسان اجازه داده است تا حدي خود را از شرايط محيطي خلاص سازد و به همين دليل مناطقي از سطح زمين را در اشغال خود قرار دهد كه از نظر فيزيكي غيرقابل تحمل باشند، ولي اين استخلاص آن چنان نيست كه انسان براي به چنگ آوردن آن بدون محابا منابع موجود را به مصرف رسانده و محيط پيرامون را آلوده سازد. به همين طريق انسان درك كرده است كه نخواهد توانست جمعيت خود را تا بي نهايت افزايش دهد. بدون شك براي هر جمعيتي يك نقطه اشباع وجود دارد. حفاظت از محيط زيست در نهايت به معني حفاظت از نوع انسان است از اين رو است كه اين اقدام نيازمند توجه بيشتر انساني است.
اگر اين سئوال مطرح شود كه بزرگترين نياز انساني چيست پاسخ مانند هميشه دانش است. به دنبال دانش انسان نيازمند خردي است كه متضمن به كار بردن دانش باشد. اينكه محيط زيست ما چگونه عمل مي كند، دانشي است كه كسب آن نيازمند تحقيقات پرهزينه است. اقداماتي كه متضمن حفاظت از محيط زيست برمبناي يافته هاي عملي است پرهزينه هستند، بنابراين معماي پيش روي انسان در رابطه با محيط زيست اساسا ماهيتي مالي دارد. انسان بايد در نظر داشته باشد كه منافع كوتاه مدت اقتصادي و سطوح مصنوعي و بالاي زندگي براي آن دسته از انسان ها كه آنقدر خوشبخت بوده اند كه در كشورهاي صنعتي زندگي كنند، مي بايست قرباني منافع اكثريت انسان ها و سلامت كره خاكي شود.

ايرنا: يكي از فرض هاي اساسي كيهان شناسي جديد آن است كه ماده و انرژي توزيع شده در كيهان به گونه اي تصادفي همراه با مه بانگ اوليه گسترش پيدا كرده و بنابراين در همه جا، صورتي كم و بيش يكسان به خود گرفته است. اما دو اختر شناس آمريكايي با بررسي داده هاي يك تلسكوپ فضايي، مدعي شده اند كه براي اين اصل اساسي يك شاهد نقض پيدا كرده اند. بر اساس نظريه مه بانگ، ماده و انرژي  كه اكنون كيهان را به وجود آورده در حدود 13 ميليارد سال قبل در يك نقطه موسوم به نقطه تكينگي متمركز بوده و انفجار اين هسته اوليه و انبساط بعدي آن، كيهان را چنانكه امروز شاهد آن هستيم به وجود آورده است. بر اساس اين نظريه توزيع ماده و انرژي در پرتو زمينه كيهان كه بقاياي فسيلي باقيمانده از انفجار اوليه است و به صورت نور ضعيفي سراسر كيهان را پر كرده، بايد در همه جا از يك مدل «گائوسي»  تبعيت كند زيرا بخش هاي گرم و سرد موجود در اين پرتو زمينه اي، بر اساس نوسان هاي كوانتومي فعاليت خود را آغاز كرده اند و اين نوسان ها كاملا تصادفي بوده اند. «ديويد لارسن» و «بنجامين وندلت» از دانشگاه ايلينويز با بررسي داده هاي دريافت شده از يك سفينه كوچك كه وظيفه بررسي پرتو زمينه كيهان را بر عهده داشته به اين نتيجه رسيده اند كه تفاوت آماري معناداري در خصوص توزيع گائوسي ماده و انرژي در اين پرتو پيدا كرده اند. البته اين دو محقق اذعان دارند كه نتايج به دست آمده ممكن است ناشي از وجود نقص در دستگاه هاي سفينه اي باشد كه داده ها را جمع آوري كرده است.
در عين حال به اعتقاد اين دو پژوهشگر اگر منبع اين انحراف از مدل پيش بيني شده واقعا در خود طبيعت موجود باشد در آن صورت بايد آن را به يك راز به كلي ناشناخته به شمار آورد زيرا در حال حاضر هيچ فرضيه اي وجود ندارد كه بتواند چنين پديداري را توضيح دهد. «ناسا» در نظر دارد مجموعه اطلاعات جديد دريافت شده از سفينه «ويلكينسن» را كه براي بررسي در پرتو زمينه به فضا ارسال كرده، منتشر سازد. اين اطلاعات تازه كه محصول دومين سال فعاليت اين سفينه است، احتمالا مي تواند به تصحيح يافته هاي اين دو محقق كمك كند.
حفاري عميق در بستر درياي اطلس
واحد مركزي خبر: گروهي تحقيقاتي به منظور بررسي چگونگي تشكيل كره زمين، قسمت هايي از پوسته زمين در بستر اقيانوس اطلس را تا عمق چند هزارپايي حفاري كرد. اين گروه تحقيقاتي در سه ماه موفق شدند تا عمق 4 هزار و 600 پايي بستر اقيانوس اطلس را سوراخ كنند. اين سومين سوراخ عميقي است كه تاكنون در پوسته اقيانوسي حفر شده است. نمونه هاي به دست آمده از اين حفاري سه تا چهار سال ديگر بررسي مي شود تا اطلاعات تازه اي از چگونگي تشكيل پوسته اقيانوسي و ديگر لايه هاي زمين به دست آيد. گفتني است در اين تحقيق دانشمنداني از 18 كشور از جمله آمريكا، ژاپن، چين و كنسرسيوم اروپا شركت دارند.
رنگ عشق در پرندگان
ايرنا: يك گروه از محققان سوئدي با بررسي روي رنگ پرهاي مرغان نغمه خوان و نيز طول موج نورهايي كه اين پرندگان و نيز مرغان شكاري قادر به رويت آن هستند به يك ساخت و كار تطوري جهت شناسايي جنس مقابل بدون خطر گرفتار شدن به دست دشمن در اين پرندگان برخورد كرد. آندرس اودين از دانشگاه اپسالا در سوئد به اتفاق همكارانش به بررسي گيرنده هاي امواج رنگي در چشم هاي پرندگان نغمه خوان و مرغان شكاري نظير قوش ها و كلاغ ها پرداخت. در اين بررسي روشن شد كه چشم  پرندگان داراي چهار گيرنده رنگي است، يعني يك گيرنده بيش از چشم انسان دارد. چشم آدمي قادر است سه رنگ اصلي قرمز، سبز و آبي را تشخيص دهد و سپس با تركيب اين سه رنگ اصلي ديگر انواع رنگ ها را مي بيند، اما در پرندگان يك گيرنده چهارم نيز وجود دارد. در پرندگان نغمه خوان اين گيرنده قادر به تشخيص امواج ماوراي بنفش است. در حالي كه در پرندگان شكاري گيرنده چهارم به رنگ بنفشي كه در انتهاي طيف امواج نوري قابل رويت و نزديك به ناحيه ماوراي بنفش قرار دارد، حساس است. به اين ترتيب پرندگان نغمه خوان قادر به رويت و دريافت امواجي هستند كه پرندگان شكاري از ضبط و ثبت دريافت آنها عاجزند. اين مرغان نغمه خوان از همين مزيت نسبي براي جفت يابي بهره مي گيرند. گروه محققان سوئدي علايم آشكارساز جنسي را كه روي سينه و سر 18 نوع مرغ نغمه خوان از جمله چرخ ريسك ها، كاكل  طلايي ها و دم درازها بود مورد بررسي قرار دادند و به اين نتيجه رسيدند كه در 80 درصد از موارد اين علايم براي مرغان هم جنس اين پرندگان واضح تر از مرغان شكاري رويت مي شود و به اين ترتيب اين پرندگان مي توانند بدون نگراني از خطر به جفت يابي بپردازند.