نگاهي به وضعيت ناامني در پلهاي عابر پياده
معابر جرم زا
|
|
قانونگذار بايد به قاضي اين اجازه را بدهد كه قاضي متهم را به عنوان مثال به 7 ماه فعاليت عام المنفعه براي شهرداري محكوم كند ، يعني متهم متناسب با عملي كه انجام داده است مجازات شود
ساناز اله بداشتي
ياد گرفته بود براي عبور از خيابان و بزرگراه بايد از خط يا پل عابر پياده بگذرد. پله ها را يكي به يكي بالا رفت، راهرويي بي انتها مقابلش سبز شد، مكث كرد، اما قدم به آن گذاشت. تونل سياه قدم به قدم تاريك تر شد. 18، 19، 20 و ... قدم هايش را مي شمرد.
چيزي به كمرش خورد، پسر جوان لبه تيز چاقو را پشت مانتويش نگه داشته بود. جيغ كشيد. 20 قدم كه چيزي نيست به زمين نزديك است! اما نه جوابي آمد و نه كمكي!
فرياد زد، اما انگار ديگران خيابان ها و بزرگراه ها را به گونه اي ديگر طي مي كنند. پولها را دودستي تقديم كرد!
حالا او هم ياد گرفته براي گذر از بزرگراه ها، مكان هاي پررفت و آمد را انتخاب كند، نه پلهاي عابر پياده كه مبادا بار ديگر كسي زندگي اش را تقاضا كند.مستطيل هاي بزرگ رنگي كه روي پلهاي عابر پياده نصب شدند و تصاوير خوش آب و رنگ تبليغاتي را روي خود حك كردند، قرار است در كنار وظيفه اطلاع رساني و كار تبليغات، نقش زيباسازي فضاي شهر را نيز ايفا كنند، اما اين بازيگران زيباي شهر بدون آنكه بخواهند، اولين حقوق اساسي انسان را زير پا گذاشته و امنيت معابر عمومي (پلهاي عابر پياده) را از بين مي برند.
تابلوهاي تبليغاتي، نماد حقوق شهروندي
مهندس مهرداد هاشم زاده، عضو هيات مديره جامعه مهندسان معمار ايران كه طراحي شهر و تابلوهاي تبليغاتي را تابع نظم و انضباط نمي داند، مي گويد: اصولا همه تابلوهاي تبليغاتي كه سراسر شهر نصب شده اند، بايد بر اساس مقررات معيني كه تابع حقوق شهروندي است، ساخته و نصب شوند.به عقيده او اين تابلوها نه تنها نبايد فضاي تاريك و ناامن را ايجاد كنند، بلكه علاوه بر آن بايد با طراحي كه شرايط راننده و عابر را در نظر مي گيرد، ساخته شوند.البته در مورد وضعيت پلهاي عابر پياده تاكنون در ايران مطالعه فراگيري انجام نشده است، اما در نظر گرفتن شرايط شهر در طراحي اصولي است كه معمار در اجراي كارهاي تبليغاتي بايد در نظر بگيرد.
آخرين جمله هاشم زاده، حكايت از آن دارد كه سلايق و ابتكار طراح در اجراي تابلوها نقش بيشتري دارد تا در نظر گرفتن فضاي شهر.هنوز دو ساعتي به ظهر مانده بود كه كلاسش تمام شد و به سمت خانه حركت كرد. نزديك پل عابر پياده، خيابان ستارخان از تاكسي پياده شد. با اينكه خسته بود، اما طبق عادت هميشه وارد پل شد. دو مرد قوي هيكل از روبه رو به سمتش مي آمدند. توجهي نكرد، حتما آنها هم عابراني بودند كه بايد به سمت ديگر خيابان مي رفتند. عابر بودند، اما نه براي گذر از كنار دختر جوان. به سمت او حمله كردند و آزارش دادند. هرچه فرياد زد كسي به كمكش نيامد. يك لحظه از ميان دستان آنها جدا شد. راه فراري نداشت، چپ و راست را نگاه كرد و در يك لحظه از روي پل پايين پريد.دختر جوان، بر اثر سقوط از پل عابر پياده جان سپرد.برخي مردان عابر هم از گذرگاه گذشتند، بدون آنكه خمي بر ابرو آورند.جمعيت شهر رو به افزايش است. بزرگراه ها و خيابان هاي جديد احداث مي شود و روبان هاي سفيد و قرمز و سبز چيده مي شوند. خدمات شهري تلاش مي كند و سازه هاي فلزي را با پايه هاي بلند بر فراز خيابان هاي احداث شده مي گذارد. فرهنگ ترافيك به عبور از آن پلها تاكيد مي كند، اما عابران پياده دقايق طولاني را كنار خيابان و بزرگراه مي ايستند كه هجوم خودروها كم شود و دوان دوان عرض خيابان را طي كنند.دقيقه اي صبر در كنار خيابان بهتر از آن است كه سرنگ چند بار استفاده شده و رها شده در ميان تونل عابر پياده و پتوي كثيف كارتن خوابي روح را آزار دهد.دقيقه اي صبر ، بهتر از آن است كه مردي با تيزي مال و جانت را تهديد كند.زمان در گذر است و تكنولوژي در خدمت انسان براي زندگي بهتر ، اما بهره گيري از آن براي ايجاد محيط امن و آرام ، مهمترين وظيفه برنامه ريزان توسعه و مديريت شهري است.
چگونه مزاحمان را مجازات كنيم
حالا مي توان تصور كرد كه تونل هاي تاريك عابر پياده در كنار وضعيت رواني و اقتصادي فرد چه شرايطي را ايجاد مي كند. همانطور كه دكتر عباس زراعت ، جرم شناس نيز تاكيد مي كند: در مورد جرايمي كه در پلهاي عابر پياده اتفاق مي افتد ، به غير از عوامل فردي ، رواني و اقتصادي مكان وقوع جرم نيز دخالت دارد كه مهمترين مشخصه آن ، موقعيت جغرافيايي و سطح دسترسي عموم به آن است.وي از بي توجهي مهندسان شهرسازي به علم جرم شناسي در احداث شهرها و شهرك ها گلايه مي كند و مي گويد: ساخت هر شهر و شهركي مشاوره جزايي را مي طلبد كه محل نصب علائم هشداردهنده محل دسترسي ساكنان به نيروهاي امنيتي و محل استقرار پليس را شناسايي كند.
زراعت در كنار اين عوامل نقش بزه ديده در ارتكاب جرم را نيز تشريح مي كند: قرباني جرم ، خود در وقوع جرم نقش دارد ، چون فرد بايد شرايط را براي عملي شدن نقشه بزهكار فراهم نكند. عبور از فضاي تاريك و خلوت شرايط را براي وقوع جرم تسهيل مي كند.به اعتقاد وي ، در پلهاي عابر پياده بايد فضايي براي دسترسي عابران به نيروهاي امنيتي و پليسي ايجاد شود.اين جرم شناس نبود مجازات متناسب با اينگونه جرايم را يكي از دلايل شيوع اين جرايم مي داند و ادامه مي دهد: قانونگذار بايد به قاضي اين اجازه را بدهد كه قاضي متهم را به عنوان مثال به 7 ماه فعاليت عام المنفعه براي شهرداري محكوم كند ، يعني بر اساس آن متهم متناسب با عملي كه انجام داده است ، مجازات شود.به عقيده او نمي توان مجازات حبس يا شلاق را براي جرايمي كه در معابر اتفاق مي افتد استفاده كرد ، زيرا مجازات هاي جايگزين بازگشت به جرم را كاهش مي دهد و در اينگونه جرايم موثر خواهد بود.
اگر عمل مجرمانه باشد
با اينكه تاثير مكان در وقوع جرم يكي از عوامل اصلي در عمل مجرمانه خوانده شد ، اما دكتر محمود آخوندي معتقد است: جرم هرجا كه واقع شود و خصيصه كيفري داشته باشد ، مشمول مجازات مي شود و تاثير مكان هاي عمومي در جرم يا اجراي مجازات مهم نيست.
اما با اين حال او توصيه مي كند: پيشگيري مقدم بر برخورد است. ايجاد فضاي مناسب براي گذر از معابر و از بين بردن شرايط وقوع جرم اولويت بر آن دارد كه قانونگذار مجازات را تشديد كند و با موضوع برخورد كند.
اين حقوقدان در مورد مجازات مجرمان مي گويد: پس از آنكه قاضي متهم را مجرم شناخت ، مي تواند متوليان خدمات شهرداري را نيز به عنوان متخلفان از قوانين بشناسد.حالا تكنولوژي در خدمت شهروندان است و پلهاي عابر پياده قرار است برقي شود با چراغ هاي زرد و سفيد نوراني شود كه شايد بار ديگر ياد بگيريم براي گذر از معابر عمومي بايد از پلهاي عابر پياده عبور كرد!
شايد اينجا نيز عدم استفاده از قانون مسئوليت مدني موجب شده تا كسي در قبال سازه هاي جزم زا نظير پلهاي عابر پياده كه در تابلوهاي تبليغاتي گم شده اند ، پاسخگو نباشد.
|