خودرو پرنده بايد طوري طراحي شود كه همه چيز آن به طور كامل خودكار نباشد و از سويي سرنشين يا راننده آن مجبور نشود هوشياري خود را در موارد متعدد حفظ كند،بدن انسان نيز همين شيوه را به اجرا در مي آورد
اگر از عاشقان سينه چاك داستان هاي علمي- تخيلي بپرسيد، بدون ترديد آنها آينده اي را ترسيم مي كنند كه ديگر خودروها روي زمين به حركت در نمي آيند، بلكه براحتي در آسمان پرواز مي كنند.
ايده بهره گيري از خودرو شخصي جمع و جوري كه قدرت پرواز داشته باشد، به اندازه علم پرواز قدمت دارد، اما هنوز حوزه حمل و نقل، قلمرو خودروها و كاميون ها است. با وجود اين، محققان ناسا (سازمان هوا و فضا ايالات متحده آمريكا) و شركت هاي خصوصي مهندسي، در شرف عملي كردن ايده خودروهاي پرنده هستند.
در سازمان ناسا، برنامه ويژه اي براي طراحي و توليد خودروهاي پرنده تحت عنوان برنامه ككاوش خودروهاي شخصي پرنده» در مركز تحقيقات لانگلي در هامپتون ويرجينيا در حال اجرا است و بزودي حاصل تحقيقات و آزمايش هاي اين مركز، روياي خودروهاي پرنده را به واقعيت نزديكتر خواهد كرد.
اندرو هامان از تحليلگران مركز تحقيقات لانگلي مي گويد: تا به حال، فقط در خيال مي گنجيد، اما سال 2009 نخستين پرواز آزمايشي چشم همه را خيره خواهد كرد. افزون بر مركز تحقيق لانگلي، ساير بخش هاي سازمان ناسا نيز برنامه هاي جداگانه اي در اين زمينه تعريف كرده اند كه در صورت تحقق اين رويا، چگونه هماهنگي هاي لازم به عمل آيد تا پرواز اينگونه خودروها جنبه عملي پيدا كند.
براي پرنده شدن خودروها، ابعاد بسيار گوناگون و متعددي بايد در نظر گرفته شود: از جنبه هاي ايمني گرفته تا مسائل قضائي و قانوني. از سوي ديگر، نحوه ارتباط خودروسوار با مراكز كنترل نيز بايد به اندازه اي آسان شود كه مردم عادي كه با مسائل تخصصي پيچيده آشنايي ندارند، از عهده كنترل اين خودروها برآيند.
در واقع مهمترين مشكلي كه مهندسان و طراحان بايد بر آن فائق آيند، اين است كه چنين محصولي نمي تواند همه ويژگي هاي هواپيما و خودرو را داشته باشد. به عبارت ديگر با تمام تلاشي كه مهندسان به خرج مي دهند، اين محصول نه يك هواپيماي خوب خواهد بود و نه يك خودرو خوب. براي آنكه قابليت پرواز داشته باشد و وزن كافي را به پرواز درآورد (هم سرنشين و هم يك بار متعارف)، نمي توان آن را از يك حدي كوچكتر و سبكتر در نظر گرفت. بنابراين، بدون ترديد چنين وسيله حمل و نقلي سنگين تر و گرانتر از خودروها خواهد بود و همچنين با توجه به فن آوري هاي موجود و پيشرفت هاي قابل پيش بيني، مي توان گفت اين خودروهاي پرنده، دست كم زيبا و جذاب نخواهند بود.
هامان در مصاحبه با پايگاه اينترنتي space.com مي گويد: براي آنكه اين نوع خودرو بتواند اصول و استانداردهاي وزارت حمل و نقل ايالات متحده را رعايت كند، حداقل يك هزار پوند (454 كيلوگرم) بايد به وزن آن اضافه شود.
نخستين نمونه آزمايشي كه در سال 2009 به پرواز در مي آيد، Tailfan است كه مي توان آن را دم پنكه اي يا دم بادبزني نام نهاد. سه نكته مهم كه براي ساخت اين خودرو پرنده در نظر گرفته شده، عبارتست از: استفاده از آن آسان باشد، به محيط زيست صدمه نزند و آلودگي صوتي يا آلودگي هوا به وجود نياورد و همچنين مردم قدرت خريد آن را داشته باشند. هواپيماي شخصي بسيار گران است و مردم از عهده خريد آن بر نمي آيند و آنان كه توان خريد چنين هواپيمايي را دارند، ممكن است علاقه چنداني به اين كار نداشته باشند.
محققان سازمان ناسا براي ساخت خودرودم پنكه اي، چند جنبه مهم را در نظر گرفته اند. نخست آنكه سواري گرفتن از آن شبيه سواري گرفتن از اسب باشد؛ به طوري كه بخشي از كنترل بر عهده خود انسان و بخش ديگر به عهده اين وسيله پرنده باشد. به بيان ديگر اراده انسان در به پرواز درآوردن آن، تعيين مسير و توقف ناگهاني موثر باشد، اما حسگرها و نرم افزارهاي كنترل كننده براي حفظ جان وي و جلوگيري از اتفاق هاي غيرمترقبه به سرنشين كمك كنند.
در واقع خودرو پرنده بايد طوري طراحي شود كه همه چيز آن به طور كامل خودكار نباشد و از سويي سرنشين يا راننده آن مجبور نشود هوشياري خود را در موارد متعدد حفظ كند. بدن انسان نيز همين شيوه را به اجرا در مي آورد به طوري كه بعضي از اعضاي بدن ما به صورت كاملا خودكار عمل مي كنند، بعضي از اعضا نيمه خودكارند و اراده انسان در عملكرد آنها نقش ايفا مي كند؛ اما اين اعضا در شرايط لازم و جايي كه هوشياري به حداقل مي رسد، به صورت خودكار به فعاليت خود ادامه مي دهند و بعضي از اعضا نيز به طور كامل در اختيار اراده انسان قرار دارند. به عنوان مثال، گوارش غذا به صورتي كاملا خودكار انجام مي شود، تنفس انسان نيمه خودكار است و انسان در تند يا كند شدن آن اراده دارد، اما دست و پاها كاملا در اختيار انسان هستند.در ساخت اين خودروها بعضي از كنترل ها به صورت كاملا خودكار عمل مي كنند، بعضي نيمه خودكار و برخي به طور كامل در اختيار و در حوزه اراده انسان است. اگر قرار بود همه كارها به صورت خودكار انجام شود، اعتماد كردن به آن كار چندان عاقلانه اي نبود.
|
|
اندرو هامان مي گويد: خودروهاي پرنده اي كه قابليت حركت روي زمين را نيز داشته باشند، در دست طراحي هستند كه از آن جمله مي توان به خودروGridlock Commuter اشاره كرد، اما دست كم 10 سال طول مي كشد تا اين خودروها جنبه عملي پيدا كنند.
مركز تحقيقات لانگلي افزون بر دو پروژه ياد شده، يك طرح كوتاه مدت تر نيز در دست اجرا دارد كه به طرحSATS (سيستم حمل و نقل هواپيمايي كوچك) موسوم است. در ايالات متحده آمريكا، 5 هزار فرودگاه كوچك وجود دارد؛ به طوري كه به قول جري هفنر، مدير پروژه ياد شده، هر شهروند آمريكايي با نزديكترين فرودگاه دست كم نيم ساعت فاصله دارد.
اين پروژه طوري طراحي شده است كه اين 5 هزار فرودگاه به يك شبكه حمل و نقل و جابجايي بار و مسافر تبديل خواهد شد. اين طرح در حال بررسي راه ها و به كارگيري فناوري هايي است كه ديگر هواپيماهاي كوچك و فرودگاه هاي محلي نيازي به رادار و برج مراقبت نداشته باشند و با حداقل امكانات و در بدترين شرايط هواپيماهاي مورد نظر بتوانند در آنها فرود آيند.محققان اين مركز در حال تحقيق روي تجهيزات و فن آوري هايي هستند كه امكان تامين امنيت جاني سرنشينان توسط يك خلبان فراهم شود. اين فن آوري ها همچنين ديد كاملي را براي خلبان فراهم مي كنند كه به آن ديد تركيبي گفته مي شود.هفنر مي گويد: بر اساس اين ايده ديگر لازم نيست فرد از يك ساعت قبل منزل را به قصد فرودگاه ترك كند و دو ساعت نيز در انتظار باقي بماند تا كارهاي مربوط به تامين امنيت و بازرسي هاي لازم انجام شود.عملي شدن روياي خودروهاي پرنده نياز به ايجاد زيرساخت هاي لازم دارد و بدون ايجاد بسترهاي لازم و مناسب، امكان توليد انبوه اين خودروهاي پرنده وجود نخواهد داشت. پل مولر، از مهندسان و طراحان هوا و فضا كه روي پروژه خودرو آسماني كار مي كند، مي گويد: از هم اكنون بايد به فكر اتوبان ها و شاهراه ها در آسمان باشيم. محققان پروژه سيستم حمل و نقل هواپيمايي كوچك، پروازهاي آزمايشي را با استفاده از فناوري هاي جديد خود در سال جاري ميلادي در فرودگاه دانويل آغاز خواهند كرد. در اين پروژه افزون بر سازمان ناسا، وزارت حمل و نقل و نيز كنسرسيوم ملي هوانوردي آمريكا شركت دارند.
دولت آمريكا تاكنون فقط به دو خودرو اجازه راندن در خيابان ها و پرواز در آسمان داده است. نخستين مورد آن، خودرويي با قدرت 150 اسب بخار به نام ايرفيبيان بود كه هنگام راندن در خيابان، بال ها و دم آن جمع مي شد. اين خودرو در سال 1946 توسط رابرت فولتون طراحي و ساخته شد.
نخستين خودرو پرنده اي كه مهر تاييد دولت آمريكا را كسب كرد، آئروكار ملتون تيلور بود كه با سرعت 200 كيلومتر در ساعت پرواز مي كرد و تاييد سازمان هوا و فضاي فدرال ايالات متحده را به دست آورده بود.
اگرچه اين دو خودرو قدرت پرواز داشتند، اما هرگز با استقبال گسترده روبه رو نشدند، ضمن آنكه هر دو مورد بيشتر هواپيما بودند تا خودرو. در حالي كه آرزو و روياي انسان اين است كه چنين وسيله اي همه ويژگي هاي يك خودرو را داشته باشد و در عين حال بتواند به پرواز درآيد.
به بيان دقيق تر ايرفيبيان سه چرخه اي بود كه استانداردهاي مربوط به سه چرخه ها را رعايت مي كرد، اما به عنوان خودرو در خيابان قابل استفاده نبود. همچنين آئروكار نيز اگرچه قابليت راندن در خيابان ها را داشت، استانداردها و اصول تعيين شده از سوي وزارت حمل و نقل آمريكا را رعايت نمي كرد.
هم اكنون هنوز هم مانند گذشته كه اشخاصي از سر علاقه شخصي به يك رويا يا يك آرزو دست به ابداع يا اختراع مي زدند، افرادي پيدا مي شوند كه در اين زمينه به سرمايه گذاري شخصي مي پردازند. براي مثال مي توان از پل مولر نام برد كه روي پروژه خودرو آسماني كار مي كند، اما بتدريج عصر آزمايشگاه ها يا پروژه هاي شخصي رو به پايان مي رود و پروژه هاي بزرگ توسط عده اي دانشمند و با بودجه دانشگاه ها و موسسات تحقيقاتي نظامي، دولتي و خصوصي انجام مي شود.براي مثال، يك شركت خصوصي به
نام Urban Aeronautics هم اكنون روي خودرو پرنده اي به نام شاهين X كار مي كند و شركت خصوصي ديگري به نام صنايع ماكرو در هانتزويل آلاباما سرگرم كار روي خودرو پرنده ديگري موسوم به اسكاي رايدر است.
اگر اين پروژه ها به نتيجه برسند، نتايج آنها روي زندگي شهري و روستايي، تاثيري عميق بر جا خواهد گذاشت. در آن صورت مردم ترجيح مي دهند با خودروهاي پرنده ميان محل كار خود در شهر و محل زندگي خود در روستا به مناطق اطراف شهرها در رفت و آمد باشند. در واقع در چنين زماني، مدت زيادي به طول مي انجامد تا اتوبان ها و شاهراه هاي آسماني با ترافيك سنگيني مواجه شوند؛ معضلي كه هم اكنون اتوبان ها و شاهراه هاي زميني به سختي با آن دست به گريبان هستند.البته تبديل هواپيماها به تاكسي و نيز فرودگاه هاي كوچك خصوصي به ايستگاه هاي حمل و نقل، از ايالت فلوريدا آمريكا آغاز شده است و هم اكنون، در سواحل دي تونا 600 هواپيما در جابجايي 4 هزار و 500 نفر مسافر نقش ايفا مي كنند.
در هر حال همچنان بايد منتظر ماند و ديد كه آيا روزي فرا خواهد رسيد كه مردم در گاراژ منزل خود را باز كنند و خودرو پرنده را از آن بيرون آورند و براي رسيدن به مقصد، به جاي راندن به پرواز درآيند؟ اين چشم انداز چندان بعيد نيست، اما از هم اكنون مي توان پيش بيني كرد كه حتي در صورت تحقق يافتن چنين رويايي، معضلات انسان كاهش پيدا نخواهد كرد زيرا تجربه گذشته نشان داده است كه انسان ها همواره اسير ابزارهايي هستند كه خود آن را ساخته اند.