Hamshahri Newspaper

زهره رجب نيا
مقدار زياد سر و صدا مي تواندموجب بالارفتن كلسترول، تغيير ضربان قلب، افزايش فشار خون، كاهش شنوايي ، گرفتگي عضلات، كند شدن حركات دودي شكل روده، ايجاد زخم معده ، تحريكات پوستي و بالاخره كاهش وزن نوزادان هنگام تولد شود
به قيافه اش نمي آمد اسم كتاب گينس را شنيده باشد؛ منظور همان كتابي است كه ركوردهاي جهاني در آن ثبت مي شود. اما پيرمرد اصرار داشت كه نام او بايد در كتاب گينس ثبت شود. چرا ؟ چون او 10سال است كه در رانندگي از بوق استفاده نكرده است:«چرا گوش خودم و مردم را آزار بدهم؟ بدون بوق هم مي شود رانندگي كرد.» جالب است كه او بدون بوق مسافركشي هم مي كرد. همه شهروندان تهراني حداقل براي يك بار تجربه پريدن از خواب با سر و صداهاي وحشتناك اتومبيل يا موتورسيكلت يا انواع صداهاي گوش خراش را داشته اند به طوري كه براي لحظه اي آرزوي زندگي در كوچه ها و خانه هاي آرام قديم را داشته باشند؛ همان خانه هايي كه در معماري قديمي ايرانيان هرگز پنجره اي به سوي غرب نداشت تا تابستان ها از ورود بي امان نور به داخل اتاق ذله شويم و زمستان ها از فضاي سرد يخبندان اتاق هاي رو به جنوب برخود بلرزيم.
از نظر كارشناسان «آلودگي صوتي» به حجمي از سر و صدا كه بيش از حد معمول بوده و مي تواند سلامت فرد را تهديد كند اطلاق مي شود. آلودگي صوتي در تهران بيشتر در ميادين احساس مي شود.
ساناز زباني كارشناس مهندس محيط زيست درباره آن مي گويد:«با تحقيقي كه از مناطق،۷ 12، 16، 9 و 11 تهران به عمل آمده، ميزان آلودگي صوتي ميدان توحيد در تهران از همه بالاتر بوده است.»
زباني اضافه مي كند:«نتايج اين تحقيق مويد آن است كه ميادين شهر تهران در كل داراي بيشترين ميزان آلودگي صوتي هستند.»
تعداد مراكز آموزشي و درماني در مناطق آلوده شهر تهران بسيار بالاست به طوري كه 139 مركز آموزشي و 38 مركز درماني در منطقه 6، 57 مركز آموزشي و 18 مركز درماني در منطقه 7 ، 115 مركز آموزشي و 37 مركز درماني در منطقه 11، 44 مركز آموزشي و 16 مركز درماني در منطقه 12 و بالاخره 24مركز آموزشي و 16مركز درماني در منطقه 9 شهر تهران درمعرض آلودگي ناشي از صوت قراردارند و همچنين اين امر تاثير نامطلوبي بر روند يادگيري دانش آموزان و اختلال در روند درمان بيماران دارد.
دكتر نورالله ابراهيمي مسئول بخش شنوايي سنجي بيمارستان اميراعلم آلودگي صوتي را موجب اختلال در جريان خون مي داند و مي گويد: «مقدار زياد سر و صدا مي تواند موجب بالارفتن كلسترول، تغيير ضربان قلب، افزايش فشار خون، كاهش شنوايي ، تنگ شدن عروق، گرفتگي عضلات، كند شدن حركات دودي شكل روده، ايجاد زخم معده ، تحريكات پوستي و بالاخره كاهش وزن نوزادان هنگام تولد شود.
او با برشمردن عوارض فوق، توليد بي شمار وسايل نقليه پر سر و صدا نظيرموتورسيكلت ها را نتيجه به كارگيري سياست هاي غلطي دانست كه در چند سال اخير در افزايش آلودگي صوتي نقش داشته است.
به نظر كارشناسان، مشكلات ناشي از آلودگي صوتي معمولا در صوت هاي بسيار بالا رخ مي دهد و معمولا در زندگي عادي و روزمره خود كمتر با آن روبه رو مي شويم، اما مصون از آن نيستيم.
ابراهيمي كنترل سر و صدا را در محيط هاي معمولي و روزمره بسيار پراهميت مي داند و استفاده از گوشي هاي محافظ صوتي را در مواجهه با وسايل مختلف پر سر و صداي ماشيني الزامي مي داند.
اين متخصص شنوايي سنجي با اشاره به اينكه محيط هاي پر سر و صدا مي توانند از ميزان مفيدكاري افراد بكاهند، مي گويد: ارمغان مواجه شدن با سر و صداي بالا تنها كسب يك خستگي شديد است كه براي برطرف شدن آن نياز به يك استراحت طولاني است تا از اثرات زيانبار آن بر سيستم هاي بدن كم شود.
او اين عوامل را موجب ريسك بالاي كاري مي داند و اضافه مي كند: اختلال گردش خون و گيجي ناشي از سر وصدا مي تواند هنگام فعاليت هايي كه نياز به هوشياري بالا دارد، موجبات فراهم آمدن دردسر شود.
به نظر مي رسد، بحث در خصوص آلودگي صوتي اگر بدون ارائه راه حل باشد اساسا منطقي نخواهد بود و به همين دليل مهمترين راه حل براي مبارزه با آلودگي صوتي وسايل نقليه كه مهمترين منابع آلودگي صوتي در كلانشهرها به شمار مي روند، استفاده از وسايل نقليه مدرن است.
دكتر ابراهيمي معتقد است: «نقش متوليان شهرسازي در كاهش آلودگي صوتي از اهميت بسزايي برخوردار است و به كارگيري استانداردهاي آگوستيك در ساخت و سازهاي شهري شامل فضاهاي مسكوني، صنعتي و اداري هنگامي كه اجباري شود مي تواند در ساخت آپارتمان هاي ساكت و خيابان هايي با سر و صداي كمتر موثر واقع شود.
مسئول بخش شنوايي سنجي بيمارستان امير اعلم جايگاه والاي علم آگوستيك را در طراحي هاي غربي يادآور مي شود و مي گويد: «به كار گيري علم آگوستيك از اصول اوليه بسيار مهم در طراحي فضاهاي شهري است.»
به كارگيري علم آگوستيك همان مقدار كه در ساخت يك آپارتمان به كار گرفته مي شود، در ساخت يك جارو برقي يا يك اتومبيل بي صدا و ساكت، كاربرد دارد.»
ابراهيمي، طراحي شهري با به كارگيري علم آگوستيك را يك ضرورت مي داند و مي گويد: در طراحي شهري با استفاده از علم آگوستيك مي توان از انتشار و انعكاس سر و صدا جلوگيري كرد و بدين وسيله از شدت آلودگي صوتي كاست.
اين علم از نظر او در نماي خارجي ساختمان و زواياي آن، جنس مصالح به كار گرفته شده و نوع درختان، همگي تاثير گذار است.
صدا چگونه وارد مي شود؟
مهندس مهرداد ادبي - كارشناس شهرسازي - منابع آلودگي صوتي و راه هاي جلوگيري از آن را بسيار متنوع مي داند. او مي گويد: «احداث حريم هاي سبز كنار معابري كه حالت شرياني دارند، تغيير اندازه پنجره ها و بدنه آنها، دو جداره كردن پنجره ها و ساخت فرو رفتگي پنجره به سمت خود ساختمان راهكاري مناسب براي كاهش آلودگي صوتي است. به گفته او، صوت داراي شكل مخروطي است كه مركزش رو به زمين است و با زاويه رو به سمت بالا مي رود. بنابراين ساخت فرو رفتگي پنجره به سمت خود ساختمان تاثير قابل ملاحظه اي در كاهش آلودگي صوتي دارد. شايد روزي با رعايت اصول اوليه شهرسازي شاهد ساخت آپارتمان هاي ساكت و شهرهاي كم سر و صدا باشيم و ديگر حسرت اتاق هاي ساكت و دنج رو به خيابان بر دل شهروندان تهراني نماند و با اطمينان از آرامش كامل، پلك هايشان را براي لحظاتي هر چند كوتاه روي هم بگذارند.