|
ضرورت مديريت كم آبي
مقاومت تهران در برابر تشنگي
|
|
|
|
|
|
كاسه صبر مردم كرج لبريز شده است. بيش از يكسال از باز شدن پرونده انتقال آب رودخانه كرج براي شهروندان تهراني مي گذرد و شهروندان كرج شكايت دارند.
اهالي اين شهر هر روز به همسايه تنومند پايين دست خود نگاه مي كنند كه چگونه ارتفاع را مي بلعد و از پهنا گسترش مي يابد و اينك اين اهالي پايين دست آب مي خواهند. ملاك خواستن آنها حقابه رودخانه كرج براي تهراني ها از زمان اميركبير است.
شهرستان كرج و روستاهاي اطراف رودخانه هيچ منبع آبي به جز رودخانه كرج ندارند و منابع آبي زيرزميني همچون چاه ها تضمين كننده اصلي آب شرب اين منطقه است كه سالهاست آوازه آلودگي اين منابع به گوش همه رسيده است . انتقال آب رودخانه كرج به تهران در حالي مورد اعتراض كرجي ها قرار گرفته كه آنها هر روز آب آلوده و مشكل دار را درون ليوان هاي خود دارند و معتقد هستند در اين شرايط مسئولان وزارت نيرو و ساير مديران شهري و استاني تهران قصد دارند به هر قيمت كه شده آب را بر كرج بسته و آب رودخانه را به تهران منتقل كنند، آنها خشك شدن احتمالي رودخانه كرج را كه تنها عامل سرسبزي منطقه محسوب مي شود عنوان مي كنند، اما مسئولان استاني تهران اطمينان داده اند اين رودخانه با حفر اين تونل انتقال آب خشك نخواهد شد. به نظر مي رسد خبرنگار كرجي خبرگزاري مهر بيش از ديگران در اين حوزه فعال بوده و از طريق هر فضايي اين پروژه را طرح و بررسي كرده است. بخش آسارا كرج يكي از جمله مناطقي است كه از اين انتقال آب بيشترين لطمه را خواهد خورد. رئيس شوراي اين بخش در گفت وگو با مهر قضاوت يك طرفه وزارت نيرو را مطرح كرده و گفته است: در حال حاضر مردم كرج و شهريار با جمعيت بالغ بر 5ميليون نفر از آب رودخانه كرج استفاده مي كنند و اگر انتقال آب رودخانه از خروجي سد و در محل آدران به تهران منتقل شود، 25 كيلومتر پايين جاده بدون آب باقي مي ماند .
وي تاكيد كرده است: با انجام اين طرح همه سفره هاي زيرزميني شهر كرج و شهريار در معرض خطر قرار گرفته و آب شور ساوه و قم جاي آب هاي شيرين اين بخش را خواهد گرفت. از سوي ديگر گفته مي شود با انتقال آب رودخانه كرج به تهران خاك مرغوب اين منطقه رو به فرسايش خواهد رفت و مردم و دولت را دچار مشكل مي كند .
اين اعتراض در حالي صورت مي گيرد كه از سوي ديگر، نماينده مردم كرج در مجلس شوراي اسلامي ابتداي هفته گذشته (25تيرماه) رسما اعلام مي كند: هيچ نهاد و مسئولي در كشور و استان تهران حق حفر تونل انتقال آب كرج را ندارد. رشيد جلالي در حالي بر اين نكته تاكيد مي كند كه در عين حال يادآور مي شود مردم كرج قرار بود براي بيان اعتراض خود به تصفيه خانه ششم در كن كه محل انتقال رودخانه كرج است بروند كه در حال حاضر بنا به دلايل مسائل كشور از اين كار خودداري كردند اما اين نماينده مجلس از امضاي 50 نماينده موافق با خواسته مردم كرج در مجلس شوراي اسلامي خبر مي دهد و به استناد مدارك جمع آوري شده براي اين پرونده تاكيد دارد: طي جلساتي كه با كارشناسان استان تهران داشته ايم موفق شديم كارشناسان را به مضر بودن اين پروژه و در نهايت بحران پيش روي كرج متقاعد كنيم. رشيد جلالي تعطيلات مجلس را عاملي براي پيشبرد اقدام هاي مسئولان اعلام كرد و گفت: به علت تصويب شدن اين طرح در مجلس در طول اين 12 روز اقدام هايي در زمينه حفر تونل انجام خواهد گرفت تا بدين وسيله دولت آينده در مقابل عمل انجام شده قرار بگيرد.
از سوي ديگر در چند روز گذشته فرماندار كرج در گفت وگو با ايسكانيوز گفت: با در نظر گرفتن مشكل آب شرب و آب كشاورزي روستاهاي كرج در حاشيه جاده چالوس، تاثير مخرب به اكوسيستم و امنيت زمين و از بين بردن جاذبه هاي مسير و گردشگري و همچنين افت آبهاي زيرزميني كه موجب استفاده از تجهيزات بيشتر و حذف هزينه هاي اضافي از سوي كشاورزان منطقه خواهد شد، بايد وزارت نيرو به طور منطقي موضوع را بررسي كند.
در مقابل وزير نيرو تاكيد دارد اين پروژه هيچ آسيبي به اكوسيستم منطقه نمي رساند و 60 درصد آب از طريق رودخانه كرج در اختيار شهروندان قرار خواهد گرفت. در جايي كه كارشناسان ديگر اعلام كرده اند در حالي كه قطر تونل انتقال آب 25/3 متر است و با احتساب سرعت 5/1 متر بر ثانيه، مي توان ادعا كرد هيچ آبي بعد از احداث اين تونل و انتقال آب براي رودخانه كرج باقي نخواهد ماند. نكته مهمتر اينكه با خارج كردن بي رويه آب از منابع زيرزميني، زمين بر اثر نيروي وزن لايه ها تخريب و تاسيسات واقع در منطقه نظير پل، راه و ساختمان ها از اين تخريب لايه هاي زمين، آسيب خواهند ديد.
معضلي به نام اعتراض اجتماعي
هم تهران 8 ميليون نفري و هم كرج با بخش ها و روستاهاي پيرامونش با 5 ميليون جمعيت نيازمند حياتي ترين عنصر زندگي هستند تا زيستن را ادامه دهند. رودخانه كرج اگرچه مشخصا در منطقه شهرستان كرج قرار گرفته، اما بنا به اسناد تاريخي حقابه آن به تهران تعلق دارد. درخواست تهران براي استفاده از حقابه طبيعي خود در حالي مطرح است كه بنا به گفته مسئولان آب و فاضلاب تهران حتي در چند سال گذشته، شهر تهران فارغ از مقياس ها و توان آبي منطقه رشد داشته است. اين مسئولان در چند سال گذشته در حالي اعتراض مي كردند كه با وجود اعلام هشدار مبني بر محدود بودن توان شهر هم از لحاظ منابع آبي و هم از لحاظ تصفيه خانه ها، شهر بزرگ و بزرگتر شد و در اين رشد همه جانبه خود موفق شد تا 90 درصد چاه ها و قنات هاي تهران را كه براي روز مبادا نگهداري مي شد، آلوده كرده و آنها را به واسطه نفوذ انواع آلاينده ها، از فهرست احتمالي تامين آب شرب تهران خارج كنند.
اينك تهران به روزهايي مي انديشد كه اين شهر بزرگ و عظيم كه تا دامنه كوه هاي شمالي شهر نيز كشيده شده است، با همه عظمت و توانش، تكرار كننده تاريخ شود و همچون هزاران سال پيش به دليل بي آبي، شهر خالي، تخريب و نابود بشود. بسان اين اتفاق را در اين سرزمين بسيار داريم. شهر سوخته زاهدان كه نمونه باقيمانده از اين اتفاق است، فقط به دليل خشك شدن رودخانه هيرمند در 4 هزار و 500 سال پيش با وجود همه عظمت و تمدن و قدرتش خالي از سكنه شد و به تاريخ پيوست. اينك تهران مقاومت مي كند تا همچنان در عرصه حيات باقي بماند و براي آن مقابله و مبارزه كند. تلاش مسئولان شهر تهران در حالي منطقي جلوه مي كند كه در مقابل حيات يك شهر ديگر و اكوسيستم يك منطقه قرار دارد. شايد از ديدگاه برخي مسئولان، ادامه حيات تهران به عنوان يك پايتخت و يك شهر سياسي – صنعتي – فرهنگي بيشتر از ساير همسايگان خو د حائز اهميت باشد، ولي آنان نيز بخوبي مي دانند در دنياي امروز حيات هر شهر ارتباط مستقيم به حيات شهرهاي كوچكتر و پيرامون آن دارد. با تهديد شهرستان كرج مبني بر نبود آب شرب و خشك شدن مزارع اطراف، تهران با معضل جديد و حل نشدني تازه اي رو به رو خواهد بود و آن اجبار براي پذيرايي 5 ميليون ساكن جديد است. اين اجبار در پذيرش شهروندان جديد كه از عنوان شهروندان كرجي به تهراني تغيير نام داده اند، جداي از همه اتفاقات و حاشيه هاي مهاجرت، معضل كمبود آب را همچنان يدك خواهد كشيد.
شايد لازم باشد پيش از راضي كردن مقطعي شهروندان تهران براي اينكه همچنان در فصل گرما، آب با فشار تمام در لوله هاي آب منازلشان جريان داشته باشند، به اندكي دورتر نگاه كرد. يك رودخانه، يك سد، يك حجم مشخص آب، مديريت آب، تغيير الگوي مصرف، بهينه سازي مصرف آب و تغيير شبكه شايد حداقل هايي باشد كه بتوان آنها را طرح و پيگيري كرد، اما با انتقال رسمي آب رودخانه كرج به تهران و ناديده انگاشتن حق اهالي كرج و روستاهاير پيرامون آنها، معضلات اجتماعي تازه تري در تهران و براي تهران متولد خواهد شد كه در كنار معضلات گسترده كنوني، توان و فرصتي براي بررسي اين معضل جديد اضافه شده وجود نخواهد داشت.
پروژه انتقال آب رودخانه كرج كه بيش از يك سال است همچنان مورد اعتراض قرار گرفته، به طور قطع اجرا خواهد شد، اما كارشناسان امور اجتماعي بر اين باورند كه مي توان اين انتقال را در شرايطي انجام داد و با مشكل مواجه نشد كه به همان اندازه مسئولان امر اهالي كرج را از تامين آب شرب سالم و روستاييان را از خشك نشدن مزارعشان مطمئن كنند. به اعتقاد اين گروه به نظر مي رسد عواقب اجتماعي و نارضايتي هاي حقوقي انجام اين پروژه بسيار بيشتر از عواقب بي آبي شهر تهران باشد.
|
