الهام اناري
اگر شما سيم كارت دائمي داريد و قبض تلفن همراه شما كه دو ماهه است حدود 15 تا 20 هزار تومان مي شود،  استفاده از اعتباري ها برايتان به صرفه است، اما اگر از اين ميزان خيلي كمتر مي شود
از اعتباري ها استفاده نكنيد
بازار تازه اي در شهرهاي ما جريان گرفته است. بازاري براي يك وسيله؛ تلفن، آنهم از نوع همراه آن. وقتي تلفن هاي همراه اعتباري به بازار آمد كسي گمان نمي كرد يك بازار سياه براي آن به وجود آيد. حالا در كنار بازار آزاد تلفن همراه ثابت، بازاري هم براي تلفن همراه سيار به وجود آمده است.
اينك سئوال هاي بسياري درباره اين وسيله جذاب و گاهي كاذب در زندگي هاي ما مطرح است كه چنين وسيله اي در مجموع صرفه اقتصادي دارد يا نه؟
موضوع اينجاست كه هنگام خريد يا ثبت نام، آيا به محاسبه اي در اين باره پرداخته ايم كه سيم كارت اعتباري از نظر كاركرد و استفاده و هزينه هايش به تناسب كار ما مقرون به صرفه هست يا نه؟
در حدود يك دهه قبل در كشور ما سيم كارت و تلفن همراه وارد بازار شد. سيم كارت هايي كه قيمت بالايي داشت و جزو كالاهاي فوق لوكس محسوب مي شد؛ قيمتي بالاتر از قيمتي كه اين روزها خريد و فروش مي شود. آن روزها موبايل داشتن كار هر كسي نبود. تعداد موبايل دارها بسيار انگشت شمار بود. اگر گوشي موبايل دست كسي مي ديديم برايمان عجيب بود. گوشي هاي موبايل هم آن موقع آنقدر بزرگ بود كه موبايل ها از ديد اطرافيان پنهان نمي ماند و موبايل دارها عمدتا آنهايي بودند كه دست شان به دهانشان مي رسيد. چند سال بعد از آن، شرايط كمي آسان تر شد. اين بار كساني كه خواهان دريافت سيم كارت بودند، مي توانستند با پرداخت حدود 400 هزار تومان ثبت نام كنند و بعد از گذشت حدود يك سال از ثبت نام ها، سيم كارت ها تحويل متقاضيان مي شد.
از همان روزهاي اول مثل هر كالاي ديگري دلالي بازار سيم كارت  هم آغاز شد. سيم كارت هاي 450 هزار توماني با قيمتي حدود يك ميليون تومان به فروش مي رسيد. هرچه از دوره اول واگذاري سيم كارت ها دورتر مي شديم تعداد موبايل دارها هم بيشتر مي شد تا آنجا كه اگر در يك تاكسي مي نشستي احتمالا دو نفر همزمان مشغول صحبت كردن با موبايل بودند. كم كم، انگار داشتن تلفن همراه به يك اپيدمي تبديل مي شد و هرچند كه بسياري اوقات برقراري ارتباطات به سختي انجام مي شد يا حتي انجام نمي شد، اما هيچ كدام از مشكلات سر راه استفاده از اين كالا، نه تنها باعث نمي شد از طرفداران آن كاسته شود، بلكه مي بينيم روزبه روز هم بر محبوبيتش افزوده مي شود، اما سال گذشته زمزمه هايي مبني بر ورود انواع ديگر سيم كارت ها نيز به گوش رسيد؛ اپراتور دوم، سيم كارت اعتباري و... . قرار بود هر كدام هم با قيمت هاي مختلفي وارد بازار شوند. اواخر سال گذشته ثبت نام سيم كارت هاي اعتباري براي تهراني ها آغاز شد. ثبت نام راحت بود، پرداخت 450 تومان كافي بود و از اوايل تابستان واگذاري ها آغاز شد. شايد برخي تعجب كردند كه اين وعده اينقدر زود و سر موعد عملي شد.
براي دريافت يك سيم كارت اعتباري، پرداخت تنها 45 هزار تومان كافي است كه در مقايسه اول با سيم كارت هاي دائمي كه قيمت ثبت نام براي آن 440 هزار تومان و قيمت آزاد آنها در بازار، اين روزها اطراف 800 هزار تومان است، بسيار به صرفه است، اما آيا واقعا اين سيم كارت ها صرفه اقتصادي دارند؟
اين مسئله بستگي به برخي خصوصيات صاحب سيم كارت دارد، يعني اينكه شما از كدام دسته آدم ها هستيد؟ آيا عادت داريد زياد از تلفن همراه خود استفاده كنيد، يعني اينكه زياد شماره مي گيريد؟ اگر جوابتان مثبت است براي استفاده از انواع اعتباري سيم كارت يك حسن و يك عيب نمايان مي شود.
خوبي از آن جهت است كه چون سيم كارت هاي اعتباري از نظر مبلغ و زمان استفاده هر كارت كه به مبالغ 10، 20 و 40 هزار تومان عرضه مي شود، محدوديت دارند، شما فرضا در موعد مقرر از اعتبار كارت تان استفاده مي كنيد و مثلا مي توانيد با برنامه ريزي از آن استفاده كنيد، مثلا براي سيم كارت 20 هزار توماني كه هفتاد روزه است، اين پول را بين روزها تقسيم كنيد.
و اما بدي آن بالا بودن هزينه تعرفه هاي مكالمه و خدمات ويژه اعتباري ها به نسبت انواع دائمي است كه حدود 30 درصد بيشتر است.
به بيان ديگر، اگر شما سيم كارت دائمي داريد و قبض تلفن همراه شما كه دو ماهه است حدود 15 تا 20 هزار تومان مي شود،  استفاده از اعتباري ها برايتان به صرفه است، اما اگر از اين ميزان خيلي كمتر مي شود، بهتر است از اعتباري ها استفاده نكنيد، چون اعتبار كارت هاي شما از نظر زماني به پايان مي رسد، اما پول باقيمانده ذخيره مي شود و به هر حال شما يك روز مجبوريد اين اعتبار را خرج كنيد.
به صرفه ترين راه براي استفاده از اعتباري ها تهيه كارت هاي پنج ماهه است. براي يك سال دو كارت پنج ماهه و يك كارت 70 روزه تهيه كنيد. با اين كار شما مجبوريد براي اينكه در طول سال هميشه به شبكه متصل باشيد، سالانه يكصد هزار تومان هزينه كنيد كه اين حداقل هزينه اعتباري هاست. اما سيم كارت هاي دائمي با توجه به هزينه اوليه اي كه دارند از امكانات بهتري برخوردارند چون شما ديگر نگران به پايان رسيدن اعتبار و هزينه كردن هاي مجدد نيستيد.
حالا خودتان مي دانيد. اگر بخواهيد، مي توانيد هر سال حداقل يكصد هزار تومان براي سيم كارت اعتباري هزينه كنيد و موبايل داشته باشيد. با گذشت 8 سال شما 800 هزار تومان هزينه كرده ايد، يعني به اندازه قيمت فعلي سيم كارت هاي دائمي.
اما اگر 800 هزار تومان بپردازيد و يك سيم كارت دائمي تهيه كنيد براي هميشه صاحب موبايل شده ايد، اما اين را هم فراموش نكنيد كه قيمت سيم كارت در بازار ما دائما در حال نوسان است و آينده آن بر كسي روشن نيست.

وام مسكن از 12ميليون تومان به 21ميليون تومان افزايش يافته است، اما روياي خانه دار شدن همچنان باقي است. با اين اقدام وام مسكن افزايش صددرصدي پيدا مي كند. اگر خوشبين باشيم اين خبر بسيار اميدوار كننده است، چون 21 ميليون با 12 ميليون اصلا قابل قياس نيست، اما اوضاع قيمت ها در بازار مسكن چگونه است؟ اصلا چه كساني توانايي دريافت اين وام را دارند؟
براي دريافت وام ابتدا بهتر است بين يك ميليون تا 5 ميليون تومان سپرده گذاري كرد و هر قدر اين مبلغ پايين تر باشد مدت زمان انتظار براي دريافت وام طولاني تر مي شود و به نسبت آن قيمت مسكن هم كه افزايش روز به روز دارد بيشتر مي شود. اينكه تصور شود اقشار كم درآمد جامعه توانايي چنين سپرده گذاري هايي دارند كاملا بيهوده است. از طرف ديگر بازهم با يك خوشبيني اگر اين كار را كردند و به مرحله خريد خانه رسيدند خانه 21 ميليون توماني چه متراژي دارد و در كجا يافت مي شود؟ تصور پيدا كردن چنين خانه اي در تهران محال است و تازه بازپرداخت وام براي قشر كم درآمد بسيار مشكل است. قيمت مسكن در فاصله سالهاي 78 تا۸۲ آنقدر افزايش يافته كه وام فعلي مسكن درصد كمي از قيمت واحد مسكوني را تامين مي  كند.
دريافت وام براي قشر متوسط بالاي جامعه امكانپذيراست با فرض اينكه اين 21 ميليون تومان بتواند 50 درصد ارزش واحدمسكوني را تامين كند، اما 50 درصد بقيه از كجا فراهم مي شود؟ حالا اگر مهيا شد، خانه۴۰ ميليون توماني چه متراژي دارد؟
با فرض اينكه هر متر واحد مسكوني در مناطق متوسط شهري 700هزار تومان قيمت  دارد با اين پول مي توان يك خانه ????50متري تهيه كرد. با فرض اينكه هر خانوده اي به طورمتوسط دو فرزند دارد، آيا خانه 50متري يكخوابه براي چهارنفر كافي است؟
تنها اتاق خواب كوچك آن متعلق به چه كسي است؟
با فرض اينكه پدر و مادر اين اتاق را به بچه ها بدهند و خودشان در سالن پذيرايي استراحت كنند با بزرگتر شدن بچه ها اين قضيه چه حالتي پيدا مي كند؟
يك اتاق خواب كوچك براي يك دختر و پسر نوجوان كافي است؟
حالا پدر و مادر چه مي توانند بكنند؟
فكرعوض كردن خانه هم تا پايان اقساط بانك كه احتمالا 10 سالي به طول مي انجامد محال است فرضا 10سال هم گذشت، حالا ديگر قيمت ها با 10سال پيش به هيچ وجه قابل قياس نيست.
بايد چاره اي انديشيد. شايد افزايش وام مسكن، تسهيل شرايط دريافت آن براي اقشار كم درآمد، كاهش سود وام و همينطور اعطاي زمين ارزان به خانواده هاي كم بضاعت بتواند تا حد زيادي اين مشكل را تعديل كند.

پره هاي كوچك پلاستيكي كه به حركت درمي آيد، احساس خنكي به صورتت مي نشيند و براي سازنده پنكه كوچك درود مي فرستي. يك كارخانه باتري سازي كه توليد باتري هاي متفاوت از جمله باتري قلمي دارد، براي تبليغ كالاي مصرفي اش پنكه كوچكي طراحي و ساخته كه همراه با باتري قلمي به فروش مي رسد.
وقتي خيابان هاي شهر را پياده گز مي كنيد و آفتاب مغزتان را كاملا پخته است، پسركي جلو مي پرد و تبليغ پنكه كوچكش را مي كند. مقاومت بي فايده است، در سراسر خيابان هاي شلوغ شهر، مردان و پسراني پنكه به دست راه را بر شما سد مي كنند و مي خواهند كه يك پنكه براي خودتان بخريد. عوامل موثر بر سماجت اين خرده فروشان بستگي به خطوط چهره شما دارد و اگر كلافه از گرما چهره تان را درهم كشيده باشيد و خطوط زيادي در پيشاني داشته باشيد، سماجت فروشنده براي راضي كردن شما به خريد بيشتر مي شود.
بالاخره، وقتي پنكه كوچك را خريديد و نسيم خنكي پوست صورتتان را نوازش كرد، راضي از خريد به راهتان ادامه مي دهيد.روش خلاقي كه اين شركت باتري سازي براي فروش باتري و تبليغ كالايش انتخاب كرده برخي ديگر از توليدكنندگان را واداشته تا براي تبليغ از اين روش استفاده كنند. در واقع خلاقيت به كار گرفته شده توسط اين شركت باتري سازي با هوشمندي، سليقه مصرف كننده را مورد هدف قرار داده است. شما با خريد اين كالا و زمزمه كردن نام آن، ناخودآگاه هنگام خريد باتري قلمي همين نام را بر زبان مي آوريد و از فروشنده مي خواهيد تا باتري همان شركت را براي شما بياورد.
هدف نهايي به هر حال فروش بيشتر كالاست؛ امروزه كه تبليغ هاي تلويزيوني يا بيل بوردهاي شهري هزينه هاي سرسام آوري را طلب مي كند.
فروش يك كالا آن هم با هدف تبليغ، كاملا نو به نظر مي رسد، حتي اگر عمر اين پنكه چندان طولاني نباشد، اما اين نكته جالب توجه است كه كارخانه توليدكننده براي تبليغ نيز از مخاطبانش پول دريافت مي كند، اما اين دريافت پول و رونق كالا چنان با ظرافت و مهارت برنامه ريزي شده است كه مخاطب ناخودآگاه مورد هجوم تبليغات قرار مي گيرد، بي آنكه احساس كند از سوي دنياي تجاري، تحت فشار است.
در ميهماني ها هم برخي از حاضران درباره پنكه هاي كوچك حرف مي زنند و هر كدام مارك كارخانه توليدكننده را به عنوان اسم پنكه به كار مي برند و اين اسم دهان به دهان مي گردد تا آنجا كه ديگر هيچ كس نمي گويد پنكه كوچك و همه همان نام خاص را در معناي عام به كار مي برند. مثل ريكا ، كلينكس ، وايتكس و هزار كالاي ديگر كه همه اسامي خاص هستند ولي جايگزين نام كلي گروهي از كالاها شده اند.