توليدي در طبيعت
با گذشت سالها از توليد كودهاي شيميايي و سموم شيميايي، اكنون بشر به اين نتيجه رسيده كه بازگشت به دامن طبيعت و استفاده از موجودات ديگر به عنوان راهبردهايي براي استفاده بهينه از طبيعت، بهترين راهكار است. علم نيز در اين ميان با شناساندن بهتر كاركردهاي اين موجودات، رابطه انسان و حيات وحش را بهتر و روشن تر خواهد كرد.
تمام ما با گذاشتن ظرف زباله در ساعت هاي آخر شب آشنا هستيم! گاهي حتي شايد از خود پرسيده باشيم كه بر سر اين زباله ها چه خواهد آمد. در حدود نيمي از زباله هاي هر خانه را مواد مازاد و غيرقابل استفاده آشپزخانه ها تشكيل مي دهند. حال فكر كنيد، اگر هر يك از ما توانايي تبديل اين زباله ها را به كودهاي طبيعي داشته باشيم، چه انرژي بزرگي در طبيعت به جريان خواهد افتاد. براي خيلي از انسان ها، كرم هاي خاكي موجوداتي لزج و مشمئزكننده هستند كه با نگاه كردن به حركات مواج بدن آنها، خيره شدن به اين كرم هاي عجيب،  امري غيرممكن مي شود، ولي در كشاورزي از هزاران سال پيش اين خزندگان زيرزميني به عنوان بهترين باغبان ها و دوستان خوب كشاورزان شناخته مي شوند. اين موجودات مي توانند مواد مرده باقيمانده از گياهان و برخي مواد زائد كه انسان ها به خاك مي ريزند را تجزيه كرده و به مواد مغذي و پرمصرف براي هر نوع خاكي تبديل كنند. حتي فضولات و موكوس ترشح شده از كرم هاي خاكي براي ريشه گياهان جزو غذاهاي مقوي محسوب مي شود!
حركت كردن كرم هاي خاكي در باغچه ها و باغ ها، مزيت بزرگ ديگري نيز دارد. حفره هاي كوچكي كه كرم هاي خاكي در زمين به وجود مي آورند ميزان
هوا دهي به خاك را بالا برده و به باروري خاك كمك مي كند. كرم هاي خاكي براحتي پيدا مي شوند وحتي مي توان اين جانوران را از خاكي به خاك ديگر انتقال داد.چارلز داروين در حدود يك قرن پيش، اولين كسي بود كه اهميت كرم هاي خاكي را به صورت علمي تشريح كرد. او در سال 1881، درست چند ماه قبل از مرگش كتابي به نام اثرات رفتارهاي قابل ديدن كرم هاي خاكي روي رشد سبزي هاي نوشت و در اين كتاب به اين نكته اشاره كرد كه كرم هاي خاكي، ناخواسته كارگراني فعال و مفيد براي خاك به عنوان مادر حيات وحش هستند، اگرچه كسي باور نمي كرد كه روزي اين واقعيت ها، به عنوان سرمشقي براي دانشمندان امروزي كاربرد پيدا كند. امروزه متخصصان شيمي زراعي به طور جدي، دست همكاري به سوي كرم هاي خاكي و حشراتي چون زنبورها و كفش دوزك ها دراز كرده اند.
علم پرورش كرم هاي خاكي كه حتي در معتبرترين دانشكده هاي كشاورزي جهان تدريس مي شود، به دنبال يافتن راه هايي براي پرورش توانايي هاي اين كرم هاست. با استفاده از اين علم،  بشر قادر خواهد بود تا از زباله ها، مواد زائد و خاك هاي لايزرع به كمك كرم هاي خاكي، كودهاي قوي و خاك مغذي براي محيط طبيعي خود فراهم كند.
دكتر احمداسماعيل هندي - متخصص كشاورزي و پيشروي علم كرم شناسي - حدود 30 سال از عمر خود را صرف مطالعه پيرامون اين موضوع كرده است. او با مشاركت 30 كشاورز در پنانگ، اقدام به تاسيس موسسه اي با عنوان CAP كرده است كه به پرورش و استفاده بالا از كرم هاي خاكي مي پردازد. به اعتقاد وي، اگرچه اين علم جديد نيست،  ولي در سالهاي اخير، رشد عجيبي كرده است. تنها كافي ست تا كشاورزان چاله اي حفر كنند و مازاد مواد و زباله هاي خود را در آن بريزند. كرم هاي خاكي خود به صورت خودكار به سمت چاله هجوم مي آورند و زباله ها را به موادي بارور براي گياهان تبديل مي كنند؛ اين روشي است كه سالها در هندوستان استفاده مي شده.
به گفته دكتر اسماعيل، اين روش حدود 6 تا 9 ماه طول مي كشيد و اين زمان براي كشاورزان، كمي طولاني بود، چراكه آنها هر 4 ماه يك بار محصولات خود را درو مي كردند. دكتر اسماعيل اعتقاد دارد كه در جهان حدود 2هزار و 500 تا 3 هزار گونه از كرم هاي خاكي شناسايي شده اند كه انسان ها راه استفاده از آنها را نمي دانند. براي توليد خاك مرغوب توسط كرم هاي خاكي به 3 نوع از آنها نياز است. كرم هاي خاكي خزنده روي سطح خاك، نوع ديگر كرم هايي هستند كه يك متر پايين تر از بالايي ها در خاك قرار دارند و نوع آخر گونه هايي هستند كه در اين بين حركت كرده و مواد تشكيل شده را مخلوط و جابه جا مي كنند.كرم هاي خاكي طبقات بالايي باغچه، مواد غذايي را آماده مي كنند و پاييني ها، غذا را مخلوط و آماده مي كنند تا ريشه گياهان از آن استفاده كنند؛ نمونه كاملي از زنجيره حيات وحش. كرم هاي خاكي را مي توان به سهولت در چاله، صندوق هاي فلزي و تانك هاي غيرقابل استفاده پرورش داد.به گفته اين دكتر هندي، براي رشد و پرورش كرم هاي خاكي تنها به ميزان كمي برگ و چوب، مواد عالي، فضولات حيواني و آب نياز است. در ابتدا بايد برگ و چوب را درون چاله ريخت، آنگاه به ارتفاع 25 سانتي متر موادآلي و بعد كم كم كودهاي حيواني خيس شده را اضافه كرد تا ارتفاع اين چاله به 2/1 تا 5/1 متر برسد و در انتها، يك لايه پلي اتيلن نيز اضافه كرد. در ابتدا دماي داخلي درعرض 5 روز به 70-60 درجه سلسيوس افزايش پيدا خواهد كرد، آنگاه در 10 تا 15 روز آينده كه دما پايين آمد، توده مواد را جابه جا خواهيم كرد تا براي ورود كرم هاي خاكي آماده شود. كرم هاي خاكي با رفتارهاي طبيعي خود در اين توده، قوي ترين و مفيدترين كود آلي را تهيه مي كنند. علاقه دكتر اسماعيل به اين رشته كاملا تصادفي بوده است. در سال 1978 از وي براي سخنراني درباره عادات جانوران در محيط هاي طبيعي دعوت به عمل مي آيد. با توجه به نياز وي به يك جانور زنده، او قبل از سمينار به دپارتمان جانورشناسي شهر موردنظر مراجعه مي كند و در آنجا تنها يك جانور زنده يافت مي شود: كرم خاكي!
او مي گويد: مجبور بودم موضوع صحبت خود را عوض كنم و نام مقالات خود را به اين جمله تغيير دادم: يك كرم خاكي با خاك هاي مختلف چگونه رفتار مي كند ؟
به دليل تلاش هاي او در حفاظت از اين موجودات و استفاده از كرم هاي خاكي در كشاورزي، اين دكتر 54 ساله جوايز زيادي برده كه معروف ترين آنها جايزه معروف محافظان طبيعت جهاني در 5 ژوئن بود.
جالب اينكه وي در زندگي شخصي خود و در منزلش نيز از اين كرم ها استفاده مي كند. وي با كشيدن كانالي از حمام و آشپزخانه خود به باغچه، از آبهاي زائد استفاده كرده و محيط خوبي براي رشد كرم ها به وجود آورده است. با توجه به خاك مقوي باغچه وي، درختان زيادي مثل نارگيل، موز، گيلاس و باميه رشد خوبي در اين باغچه دارند. جالب تر اينكه با نزديك شدن فوق العاده زياد اين انسان به كرم هاي خاكي، وي مي گويد: اكنون من از ميان كرم هاي خاكي رد مي شوم و هنگامي كه بميرم آنها اين كار را با من خواهند كرد !

شبنم مهرنامي - وقتي ننه كلثوم مي خواست مرا به دنيا بياورد، فقط يك دامپزشك بالاي سرش بود .
كارگر ساختمان تعريف مي كرد: آن روز در ده ما هيچ كدام از افراد خانه بهداشت به خاطر بدي هوا نيامده بودند، راه ها و جاده ها را هم سيل برده بود.
آن روزها جوانكي از طرف دولت آمده بود تا اين مريضي وامانده را كه باعث سياه بختي مردم ده شده بود و هم آدم ها و هم حيوان ها را مريض كرده بود، معالجه كند. بدبختي اين بود كه نه حيوان هاي زبان بسته غذا مي خوردند و نه ما مي توانستيم از شير و گوشتشان استفاده كنيم. خلاصه آن روز آن جوان دامپزشك هم من و هم ننه كلثوم را نجات داد و البته اهالي ده و حيوان ها را هم؛ خدا از او راضي باشد .
با شنيدن داستانش به ياد دانشگاهي افتادم كه در آن درس مي خواندم، دانشگاه وسيعي بود با تمام رشته هاي مربوط به كشت و دام از قبيل دامپزشكي، دامپروري، شيلات، مهندسي آبياري، خاك و فضاي سبز و... خلاصه دانشگاهي با موقعيتي عالي از جهت اجراي درس هاي عملي، چرا كه بيشتر محوطه را باغ گل و ميوه و گلخانه و زمين هاي پرورش خاك و تعميرگاه ماشين آلات كشاورزي، باغ وحش، دامداري ، طويله و چراگاه پر كرده بود. حتي بوفه اي در محوطه دانشگاه بود به نام آخور كه شايد نشان از اصالت و اهميت و ارتباط صنعت كشت و دام در آموزششان داشت.
طويله ها بيشتر از همه خودنمايي مي كردند كه در ابتداي يكي از ورودي ها ي دانشگاه قرار داشت و هر روز ساعت۷ صبح وقتي دانشجويان دسته دسته وارد دانشگاه مي شدند بوي تند طويله بود كه خواب از سرشان مي پراند و مخاط بيني ها را تحريك مي كرد براي نفس نكشيدن و خفه شدن. هميشه از خود مي پرسيدم چرا گوشت و موادغذايي گوشتي اين كشور آنقدر لذيذ است و چرا سوئيس و كالباس هاي ما مزه پلاستيك و لوبيا و سويا مي دهند و جوابش را آن روزها در رفت و آمدم به دانشگاه و ديدار هر روز با دانشجويان دامپزشكي يافتم. هرروز كه از جلو طويله ها مي گذشتم، مي ديدم كه دانشجويان با آن سن و سال كم به همراه استادان، همگي با يك دست شلوار سرهمي و دستكش و چكمه هاي لاستيكي در سرماي 10درجه زيرصفر شهر آنكارا چطور بين اين حيوانات در جنب و جوش هستند و تنها كساني كه هنگام رد شدن، دماغ خود را با هشت لا شال مي پوشانند، دانشجويان ديگر رشته ها هستند. آن زمان به دليل كمي سن و سال نه اهميت شغل آنها را درك مي كردم و نه كمبود دانشجويان و بيكاري فارغ التحصيلان دامپزشكي در كشور خودمان را. شايد اگر به اين رشته توجه بيشتر شود همه مي فهمند كه چرا گاوهاي ولگرد شمال و جنوب كشورمان به شكل اسكلت هاي متحرك درآمده و چرا تفرجگاهي به نام باغ وحش به فراموشي سپرده شده و چرا كيفيت لبنيات ديگر كشورها در كشور ما پيدا نمي شود و چرا دانشجويان و فارغ التحصيلان دامپزشكي معترض هستند و در نتيجه چرا منزلت و جايگاه دامپزشك در بين ما كمرنگ شده. شايد اين روزها كه بزرگداشت روز دامپزشك را در پيش داريم بايد توجه بيشتري به اين قشر بكنيم تا در كشورمان حيواني بي دكتر و دامپزشكي بي حيوان نداشته باشيم.

قورباغه هاي مهاجر!
سرمد نمازي خواه- از سال 1978 تا كنون حدود 20 گونه از قورباغه ها و وزغ ها در مناطق باراني و گرمسيري نواحي استوايي كاستاريكا ناپديد شده اند. در مناطق ديگر جهان برخلاف اين منطقه؛ يعني در مناطق ديگر استوايي و باراني به دليل حفاظت شديد، اين اتفاق نيفتاده است. تنها دو گونه برجسته و معروف از اين قورباغه ها در اين ناحيه، شديدا تحت حفاظت قرار دارند كه به نام هاي وزغ طلايي و قورباغه رنگي آتلوپوس ناميده مي شوند.
در آوريل و مي امسال بيش از يكهزار و 500??عدد از وزغ هاي طلايي به صورت جفت جفت در آبگير بزرگي در بريلنت شمارش شدند. اين آبگير جزو مناطق حفاظت شده به شمار مي آيد. اين عمل جاي مشخص و معلومي را براي توليدمثل آنها مهيا مي كند. اين منظره و اتفاق، حداقل از سال 1972 در حال رخ دادن در اين منطقه بود تا اينكه در آنجا شكارگاه هاي متفاوتي تاسيس شد كه دليل اصلي فرار اين وزغ ها به 4 تا 5 كيلومتر دورتر از اين منطقه مناسب به حساب مي آيد.
حيوانات گمشده و منحني هاي زيست شناختي
اكثر منحني هاي زيست شناختي مربوط به وزغ هاي طلايي، اين توضيح را مي دهند كه ناپديد شدن اين وزغ ها به صورت مستقيم با تخريب شرايط آب و هوايي رابطه دارد. نخستين مسئله در اين منحني مربوط به درجه حرارت آبي ست كه بر اثر فعاليت هاي انسان ها در منطقه، دائما در نوسان است و باعث ايجاد مشكل براي آنها مي شود.
از سال 1987 آبگيرهاي منطقه، كم آب تر و حتي گاهي خشك شده اند كه در تعداد اين وزغ ها اثري قابل ملاحظه داشته است. اين شرايط غيرعادي از ماه جولاي و اواخر ژوئن سال 1987 شروع شد كه باعث ايجاد پديده اي به نام دوره رطوبتي و حرارتي دوزيستان شد.
اين پديده آب و هوايي به علت وابسته بودن درياي كارائيب و شيب حركتي آب اقيانوس هاي ساكن طي يك دوره 24 ساله به وجود آمده است. در هر چهار فصل اين سال، درجه حرارت و ميزان بارش باران و تخليه رودهاي در جريان بسيار پايين بوده است. برنامه ريزان زيست شناسي به وسيله برنامه هاي كامپيوتري، با توجه به آمار به دست آمده، علت اين به هم ريختگي آب وهوايي در مناطق زندگي آنها را احتمالا ناشي از آلوده شدن آب و هوا به علت كار كردن آلاينده هاي هوايي مي دانند.
اگرچه از سال 1989 آب و هواي منطقه خنك تر شده، ولي روزنامه هاي كاستاريكا خبر مي دهند كه اين قورباغه ها هنوز در حال مهاجرت به سمت پاناما و آمريكاي شمالي هستند.
در كريسمس سال 1996، زماني كه دكتر كارن ليپز، تعدادي از قورباغه ها را پيدا كرد كه به صورت وحشتناكي در اثر ريزش باران هاي استوايي مرده بودند، سريعا حاصل تحقيقات خود را براي دكتر گرين فرستاد و در نهايت مشخص شد كه تك ياخته اي وجود دارد كه باعث باد كردن آنها و ضخيم شدن پوست اين وزغ ها مي شود. قورباغه ها و وزغ ها، تنفس خود و جذب آب را از محيط اطراف تا حدودي توسط پوست خود انجام مي دهند. بنابراين ضخيم شدن پوست آنها نه تنها سبب خفه شدن آنها، بلكه سبب كم آب شدن جسم آنها و در نتيجه مرگ مي شود.
اتفاقي مشابه چنين رويدادي در استراليا براي 15گونه قورباغه رخ داده كه باعث از بين رفتن آنها در 15 سال اخير در مناطق كوهستاني استرالياي شرقي شده است. ابتدا دانشمندان استراليايي به يك نوع ويروس مشكوك بودند، ولي بعد از شنيدن خبر كشف دكتر گرين و تشريح قورباغه هاي مرده استراليايي، همان نمونه تك ياخته مكشوف را در پوست آنها پيدا كردند. اين پايان ماجرا نبود!
در ژوئن سال 1998، خبري در روزنامه نيويورك تايمز چاپ شد مبني بر كشف نوعي قارچ كه علاقه بسياري به همان گونه هاي قورباغه هاي ناپديدشده دارند.
حال، همه دانشمندان در شك هستند كه آيا آن نوع مرگ مربوط به تك ياخته هاست يا اين قارچ كشف شده. اين نوع قارچ، سابق بر اين در رابطه با پوسيدگي و از بين بردن نوعي از حشرات از جمله عنكبوت هاي كوچك در آمريكاي  مركزي كشف شده بود. اين امر در استراليا نيز به مقدار كمتري اتفاق افتاده است، ولي مهم اين است كه اين قارچ ها پس از ورود به بدن جانور، عمر كمي دارند، پس چگونه به طور ناگهاني اين همه قورباغه از بين مي روند؟ آيا اين قارچ ها توسط پوتين ها و كفش هاي توريست ها به آنجا منتقل شده اند؟ يا به علت مواد شيميايي؟ به هر حال توانايي اين قورباغه ها در حدي نيست كه در برابر اين عوامل مزاحم مقاومت كنند... .

در اين هفته در مقاله مربوط به پارك هاي ملي معروف جهان، درباره محلي صحبت خواهيم كرد كه خيلي ها آن را يك پارك ملي به معناي واقعي نمي دانند، اگرچه به دلايلي كه گفته خواهد شد از تاريخ 11 آوريل 2004، اين منطقه به عنوان يك پارك ملي ناميده مي شود. در 20 ساله اخير هيچ خبري مبني بر تشكيل يا شناسايي منطقه اي كه قابليت هاي ايجاد يك پارك ملي را داشته باشد، در آمريكا به گوش نمي رسيد. يك پارك ملي نه تنها به عنوان يك سرمايه ملي محسوب مي شود، بلكه قادر است با جذب گردشگران و محققان، اعتبار محلي و استاني ناحيه مورد نظر را بالا ببرد. يك پارك ملي همچنين عاملي براي حفاظت از ناحيه طبيعي و جانوران و گياهان آن محل است.
Mount Hood يا كوه هود، جديدترين پارك ملي ثبت شده در آمريكاست. اين كوه در اطراف خود نواحي طبيعي زيبايي دارد كه به دستور سناتور و ايدن، به۴ قسمت تقسيم شده و تحت حفاظت قرار گرفته است. اين كوه كه 3426 متر ارتفاع دارد، سالانه ميزبان هزاران كوهنورد حرفه اي و آماتور و ميليون ها فردي است كه براي تفريح و اقامت هاي چند روزه به سمت آن حركت مي كنند. در سالهاي اخير مشكل اصلي كه اين زيستگاه طبيعي را با خطر مواجهه كرده، مسئله خانه هاي ويلايي مجلل و كارهاي معدن يابي و اقتصادي در نقاطي از اين پارك ملي است.
كوه مقدس!
اين كوه نماد تقدس و از طرفي ترس است. قصه هايي درباره اين نمادها براي ساليان سال در مورد مونت هود، بين نسل هاي مختلف روايت مي شده و امروزه در بين مردم محلي و حتي توريست ها نيز گفته مي شود. اين كوه همانند فانوس هاي دريايي، راهنمايي خوب براي مهاجران سفيد پوستي بود كه به اوراگون براي اولين بار مهاجرت كرده بودند. در دهه 1890، كوهنوردان و اسكي بازان، اكتشافات بزرگي درباره ارتفاعات اين كوه كردند. در دهه 1900 نيز با ايجاد راه هاي ارتباطي، پاي توريست ها به اين منطقه باز شد و قسمت جنوبي كوه، جاي خوبي براي دوستداران ورزش هاي زمستاني شد. با گذشت زمان و با توجه به دلايل فراوان مانند دوستداران زياد اين منطقه، ايجاد جاده هاي آسفالت شده و وجود مناظر زيباي طبيعي،  عده اي از نمايندگان دولتي منطقه، پيشنهاد قراردادن مونت هود را در ميان پارك هاي ملي دادند. بعد از گذشت سالها اكنون مونت هود مزايا و اعتبار يك پارك ملي را پيدا كرده و تحت حفاظت دولت قرار دارد.
جنگل هاي در معرض خطر
مونت هود، هنوز هم سهمي بزرگ در تامين زندگي افراد بومي و حتي گاهي غير بومي دارد. تامين آب و آشاميدني هزاران نفر در منطقه و ايجاد شغل و درآمدزايي توسط جنگل هاي مونت هود، از مزايايي است كه اين پارك ملي دارد. البته در كنار اين مزايا، اكنون جنگل هاي اين ناحيه به دليل استفاده بيش از حد، شديدا در معرض خطر هستند كه دولت فدرال را نيز وارد عمل كرده است.
با در نظر گرفتن اهميت مونت هود در زندگي افراد بومي، انتظار آنها نيز از دولت در قبال حفاظت از اين پارك ملي بالاست. بعد از جنگ جهاني دوم، سرويس حفاظت از جنگل هاي آمريكا، درباره معدن يابي در منطقه، كار روي درختان جنگل ها و ايجاد كارخانه هاي چوب بري و توسعه راه هاي ماشين رو، تصميماتي جدي و سازنده گرفت. از طرف ديگر با توجه به ناميده شدن رسمي مونت هود به عنوان يك پارك ملي، هجوم افراد زيادي براي گردش هاي تفريحي يا آموزشي از طرف مدارس و دانشگاه ها، باعث شلوغي منطقه و آلوده شدن آن شده است. به گفته سناتور وايدن، كاري كه بايد كرد اين است كه مناطق پاك از آلودگي و هجوم انسان ها را تحت حفاظت شديد قرار داد و ديگر مناطق را با نظارت كافي در دسترس عموم، گذاشت.
به هر حال مونت هود با ظرفيت بالايي كه دارد، مي تواند به غير از تامين آب آشاميدني و چوب  براي صنعت چوب بري، منبع خوبي براي شغل هاي ديگر همانند نگهداري پايگاه هاي تفريحي، مراقبت جنگلي و جاده سازي باشد. وجود شهرهاي فراوان مانند تروت دال، سندي، كاسكيد لوك، دوفور و ... در اطراف اين پارك ملي باعث شلوغي پارك مي شود و اگر دولت نخواهد كه اين شلوغي را به شكل منظمي درآورد، آنگاه با از دست دادن منابع طبيعي پارك، منابع درآمدزاي فراواني را نيز از دست مي دهد.

اين هفته در اين ستون، جواب سئوال هايي را خواهيم خواند كه براي همه ما – حتي با ديدن يك راز بقا در تلويزيون – پيش آمده است؛ سئوال هايي مانند تعداد پرهاي يك پرنده، حجم غذاي يك وال يا چه كساني از مارها مي ترسند.
۱- كدام جانور با نيروي محركه جت حركت مي كند؟!
جانوران زيادي با اين نيرو حركت مي كنند كه همه آنها نرم تناني از خانواده سفالپودها هستند، اين گروه از نرم تنان شامل هشت پاها و اختاپوس ها هستند. اين جانوران آب دريا را از منافذ داخل ديواره بدن خود به داخل كشيده و آنگاه با يك حركت ناگهاني، اين آب جمع شده را از مجرايي به نام سيفون با شدت بيرون رانده و همانند موتورهاي جت باعث حركت سريع به سمت جلو مي شوند. با جا به جايي سمت سيفون، اين جانوران قادرند به جهات مختلف حركت كرده و از دست شكارچيان طبيعي خود فرار كنند. اين تنها راه حل براي مبارزه با دشمنان نيست. هر كدام از شما اگر در عمر خود، اقدام به جدا كردن يك هشت پاي حتي كوچك هم از سنگي كرده باشيد، متوجه  شده ايد كه اين كار تقريبا غير ممكن است! اين جانور روي بازوهاي خود مكنده هايي بسيار قوي دارد كه حتي براي شكار نيز از آنها استفاده مي كند.در بعضي از مواقع ماهي هاي مركب با تغيير رنگ بدن خود و همرنگ شدن با محيط، كاملا غير قابل شناسايي مي شوند. حتي گاهي همانند هواپيماهاي جت قادرند ماده اي سياهرنگ همانند مركب از خود ترشح كنند تا دشمنانشان كه به دنبال آنها هستند، آنها را گم كنند.
۲ - كدام ماهي هوا را مستقيما استنشاق مي كند؟
اكثر ماهي ها با اكسيژني كه از آب مي گيرند، تنفس مي كنند كه اين عمل را نيز به كمك آبشش هاي خود انجام مي دهند. آبشش ها از تارهاي بسيار نازكي تشكيل شده اند كه خون در بافت آنها جاري است. با جريان يافتن آب از ميان آنها، اكسيژن به درون خون منتشر مي شود. اگرچه به نظر عجيب مي رسد، ولي تعدادي از ماهي ها روش جالب تري براي كسب اكسيژن دارند. اين تعداد از ماهي ها، همانند ما انسان ها از شش براي اكسيژن گيري استفاده مي كنند. اين ماهي ها به نام ماهي هاي شش دار خوانده مي شوند. اين شش در اصل يك كيسه هواي مجازي است كه تغييرشكل يافته است.
كيسه هاي هوا يا شنا، در ماهي ها براي حفظ تعادل اين جانوران در آب به كار مي روند. اين ماهي ها اكثرا در جاهايي زندگي مي كنند كه خشكسالي فراوان است؛ نواحي همانند آمريكاي جنوبي، استراليا و آفريقا. در هنگامي كه آب وجود داشته باشد، آنها از آبشش هاي خود استفاده مي كنند و در هنگام خشكسالي و كمبود آب با استفاده از شش هاي خود از اكسيژن هوا سود مي برند. بعضي از ماهي هاي شش دار در آبهاي راكد و مردابي نيز با توجه به اكسيژن گيري مستقيم از هوا، قادر به زندگي هستند.
۳ - كدام پرنده روي بال هاي خود، چنگال دارد؟!
جواب هوآتزين  - hoatzin - ، پرنده اي است كه در كنار مرداب ها در ونزوئلا زندگي مي كند. هوآتزين هاي جوان 2 عدد چنگال كوچك روي بال هاي خود دارند كه به آنها كمك مي كند تا شاخه ها را براي بالا رفتن از درختان بهتر و محكم تر بگيرند. آنها تا هنگام بلوغ قادر به خوب پرواز كردن نيستند. نگاه كردن به يك هوآتزين جوان در هنگام بالا رفتن از درخت، دانشمندان و جانورشناسان را به ياد اولين پرندگان ظاهر شده روي زمين در ميليون ها سال پيش مي اندازد. اين پرندگان كه به نام آركئوپتريكس خوانده مي شود، همانند هوآتزين هاي جوان، چنگال روي بال هاي خود داشتند و از آنها براي حركت و حتي شكار استفاده مي كردند.
۴ - كدام گروه از جانوران بيشترين تعداد را دارند؟
بدون شك حشرات برنده اين سئوال هستند. با پيدا شدن سالانه گونه هاي جديد حشرات، ديگر كسي قادر به شمردن اين تعداد گونه براي آنها نيست!! بعضي از دانشمندان حشره شناس، تعداد گونه هاي آنها را، از بيش از يك ميليون تا 3 ميليون تخمين زده اند. تخمين حقيقي به اين صورت است كه تعداد آنها 3 برابر مجموع تعداد تمام جانوران است! اين تعداد حشرات اگرچه عمري كوتاه تر از جانوران ديگر دارند، ولي با توليد مثل بالا، تعدادشان بسيار بالاتر از ديگر جانوران است.
۵ -يك پرنده چند عدد پر دارد؟
به عنوان مثال يك قو 25هزار پر روي بدن خود دارد كه آن را در برابر سرماي مناطقي شمالي به خوبي محافظت مي كند. مسلما پرندگان بزرگتر، پرهاي بيشتري نيز روي بدن خود دارند. پرندگان كوچك آوازخوان، مانند قناري يا بلبل نيز در حدود يكهزارو 500 تا 3 هزار و 500 پر روي بدن خود دارند. البته پرندگان كوچكتر در مقياس هاي برابر، مثلا يك سانتيمتر مربع تعداد پر بيشتري دارند، زيرا سرعت از دست دادن گرما در آنها بيشتر است و بنابراين بايد محافظ بهتري روي بدن خود داشته باشند!
اين مورد به خصوص در مورد پرندگان ساكن نواحي قطبي حائز اهميت است البته ميزان چربي بدن نيز در گرم نگه داشتن آنها مهم است.