عكس: علي اكبر شيرژيان
مهديا گل محمدي
بخش عمده اي از كودكان و دانش آموزان، اغلب توجيبي خود را صرف بازي هاي رايانه اي و رفتن به كلوب ها و گيم نت ها مي كنند.
قدمت بازي هاي دسته جمعي فردي و بومي به بدو تاريخ بشر بازمي گردد، به طوري كه تكه هاي استخوان و سنگ هايي به شكل مهره و مكعب در دوران نوسنگي، مويد اين موضوع است، اما در زمانه ما نسل جديدي از بازي هاي رايانه اي، تمامي انواع ديگر بازي ها را تحت الشعاع خود قرار داده است. كودكاني كه تا چند سال پيش هفت سنگ و قايم باشك سرگرمي شان را تشكيل مي داد، امروز از پاي تلويزيون و رايانه تكان نمي خورند. نگاهي به مخارج ماهانه خانواده ها، نشانگر تخصيص بودجه هاي آشكار و پنهان به منظور تامين نياز بچه ها به بازي هاي رايانه اي ست.
بسياري از والدين مي پندارند كه با پايان فصل تابستان و بازگشايي مدارس، سمت و سوي توجه بچه ها از بازي هاي رايانه اي به سوي درس ومشق تغيير يافته و ديگر دغدغه اي ندارند، اما واقعيات نشانگر چيز ديگري ست، به نحوي كه با بازگشايي مدارس، گيم نت ها و كلوب هاي نزديك مدارس، جاي خانه و كلوب  سركوچه را مي گيرد.
برخي والدين به منظور افزايش نظارت و صرفه جويي در هزينه هاي رفت وآمد بچه ها به گيم نت ها، اقدام به خريد دستگاه هاي بازي مي كنند، اما سياست پلكاني شركت هاي سازنده اين دستگاه ها، كودكان را به سمت دستگاه هاي جديدتر و گرافيك واقعي تر سوق مي دهند. شاهد چنين مسئله اي در مراجعه بچه ها به كلوب ها و گيم نت ها به رغم داشتن يك دستگاه  بازي در خانه، كاملا مشهود است.
در بازار داغ بازي هاي رايانه اي و دستگاه هاي بازي، پيوسته قيمت ها در حال تغيير و تحول است. كف قيمت از گيم هاي دستي با نرخ 3 تا 15 هزار تومان آغاز مي شود و تا سقف 250 هزار تومان براي دستگاه هاي جديد شركت هاي معتبر وسايل برقي و بازي ها ادامه دارد. بنابراين والدين چنانچه اقدام به خريد هر نوع دستگاهي مي كنند، بايستي بدانند كه جذابيت گرافيكي دستگاه هاي قوي تر و گرانقيمت تر، بچه ها را جذب كرده و آنها بازهم راهي كلوب ها و گيم نت ها مي شوند.
چنانچه به دنبال صرفه اقتصادي و ساماندهي نوع و ميزان استفاده بچه ها از اين نوع بازي ها هستيم، بايستي دو اصل برنامه ريزي و نظارت را از ياد نبريم. اگر كنترل بچه ها از ياد برود، اين نوع بازي ها اعتياد شديدي را در آنها ايجاد مي كند و هزينه هاي تعمير دسته هاي بازي نيز به ديگر مخارج اضافه مي شود. تنها تعمير سيم و خريد دسته هاي بازي ها، هزينه اي معادل يك تا 6هزار تومان دربردارد. جداي از رايانه ها، دستگاه هاي بازي موجود در بازار همانند گذشته داراي IC و قطعات قابل تعويض نيستند و اين منجر به يك بار مصرف شدن آنها شده است. چنانچه يكي از قطعات دستگاه مذكور از كار بيفتد يا به دلائل نوسان ولتاژ برق بسوزد، كل دستگاه بلااستفاده مي شود.
هزينه هاي درماني و جسمي اين نوع بازي ها نيز بايستي مدنظر قرار گيرد. حدود 3 ماه پيش در تلويزيون گزارشي از پسر نوجواني پخش شد كه در اثر طولاني شدن مدت بازي وي با كامپيوتر، حال وي
رو به وخامت گذاشته بود تا جايي كه پزشكان تشخيص دادند وي بايد چند روزي براي مداوا بستري شود. اين خبر هنگامي مهم تر جلوه كرد كه نوجواني كره اي در اثر 52 ساعت بازي آن لاين مداوم جان خود را از دست داد. تبعات جسمي بازي ها به نحوي ست كه خيره شدن به صفحه مانتيور براي مدت طولاني، باعث خستگي چشم و مغز و تحليل انرژي مغز در فعاليت هاي فكري بعدي مي شود و ضعيف شدن چشم ها و نياز به عينك را در بر دارد. بيش از دو سوم افرادي كه پيوسته به مانتيور خيره مي شوند طي تحقيقات صورت گرفته، داراي سردردهاي مزمن و مشكلات چشمي هستند.
بنابراين هزينه هاي درماني افراد ناشي از بازي هاي رايانه اي مسئله اي فرع بر هزينه هاي مصروف شده در كلوب  ها و گيم نت هاست كه   چنانچه با رويكرد تامين سلامت بررسي شود داراي اصالت بيشتري نسبت به هزينه هاست. از سوي ديگر كودكاني كه با زمينه هاي فرهنگي و دنياي مجازي بازي هاي رايانه اي آشنا مي شوند با تاثيرات شديد و همزاد پنداري با شخصيت هاي آنان، تغيير محسوسي را در شيوه هاي مصرف خود اعمال مي كنند. اغلب كودكاني كه تماس مستمري با اين نوع بازي ها دارند گرايش خاصي نسبت به پوشش و لباس هاي خارجي، عينك هاي آفتابي و ابزار آلاتي دارند كه در جريان بازي با آنها آشنا مي شوند. در كودكان و بچه هاي نسل جديد كمتر ميل به گردشگاه ها و تفريحات سنتي ايران يافت مي شود آنها بيشتر دوست دارند به جاي لقمه ها و تغذيه مدرسه، پيتزا سفارش دهند و به جاي پارك به مجتمع هاي بازي هاي مكانيكي، نظير شهربازي و پارك ارم روانه شوند. رشد چنين تمايلاتي ذهن غالب جامعه شناسان و روان شناسان را به خود مشغول ساخته است. فضاي مرفه ارائه شده در بازي هاي رايانه اي و نشات گرفته از دنياي متحول غرب، ميزان قناعت و سازگاري بچه ها را متحول ساخته است.
ذكر اين نكته نيز ضروري ست كه تاثير فيلم و كارتون ها در تغيير ديدگاه ها و الگوهاي مصرف بسيار كمتر از بازي هاي ويدئويي و رايانه اي ست، زيرا كودك يا نوجوان در فضاي بازي، خودش شخصيت اصلي را بازي مي كند و همذات پنداري در چنين جرياني به حد اعلاي خود مي رسد.
چه بسا در برخي موارد شخصيت مجازي در شخصيت اصلي و سازگار كودك در انطباق با واقعيات اقتصادي و فرهنگي خانواده و جامعه تاثير مستقيمي مي گذارد.

بازي ها سود آور تر از فيلم ها
طي سال 2002 سود فروش بازي هاي رايانه اي بيش از سود سينماي جهان بود، همچنين در سالهاي 2000 و 2001 شركت هاي رايانه اي مبلغي معادل 3/10 ميليارد دلار از فروش اين بازي ها به دست آورند.اين درحالي ست كه تبعات اقتصادي و فرهنگي اين نوع بازي ها بسيار بيشتر از فيلم هاي سينمايي ست. يك فيلم نهايتا در 120 دقيقه پايان مي يابد، اما يك بازي رايانه اي مي تواند هر روز ساعات متمادي و هزينه هاي مضاعفي را صرف خود كند.
در حال حاضر، بازي هاي دو بعدي ديگر كاربرد چنداني ندارند و بازي هاي سه بعدي بازي كننده را احاطه مي كنند و در فضاي مجازي خود فرو مي برند.

الهام اناري- مردم به دلايل مختلف پول خود را در بانك ها پس انداز مي كنند و سرمايه گذاري خود را برطبق نيازشان تشكيل مي دهند. برخي ترجيح مي دهند پول را پس انداز كرده و هر موقع نياز داشتند از آن استفاده كنند، اما براي برخي ديگر دريافت سود اهميت دارد. در اين ميان بد نيست بدانيد كه در برخي كشورها، نه تنها دريافت سود پول براي افراد اهميتي ندارد، بلكه آنها براي نگهداري پول در بانك ها هزينه هم مي پردازند.
در اين ميان اين سئوال هم پيش مي آيد كه در شرايطي كه روز به روز از ارزش پول كاسته مي شود، آيا پس انداز در بانك ها به صرفه است؟ پاسخ اقتصاد دان ها اين است كه چنين امري معمولا نمي تواند مانع از پس انداز شود.
بانك خصوصي يا دولتي؟
معمولا بانك هاي خصوصي در كشور ما بيش از بانك هاي دولتي به سپرده ها، سود پرداخت مي كنند و در عوض در قبال تسهيلاتي كه در قالب وام ارائه مي دهند نيز بهره  بيشتري مي گيرند، اما چرا چنين تفاوتي وجود دارد؟
دكتر حسين كدخدايي اقتصاددان - معتقد است علت اين تفاوت از همان بهره پرداختي ناشي مي شود. وقتي بانك ها آزادي عمل دارند كه براي مبالغ دريافتي، پرداخت بيشتري داشته باشند. برهمين اساس با يك حاشيه سود مشخص، درصد بيشتري روي تسهيلات اعطايي دريافت مي كنند. اين مسئله براساس نرخ سود در سيستم بانكداري دولتي تعيين مي شود. اگر بانك هاي دولتي ملزم شوند نرخ سود تسهيلات را پايين بياورند مقررات جديد بانك هاي خصوصي را هم به نرخ هاي جديد سوق مي دهند و آنها هم ناچار مي شوند دريافت و پرداخت، يعني بهره تسهيلات و نرخ سوددهي را تغيير دهند. اما در مجموع همه بانك ها ملزم به رعايت قوانين بانكداري اسلامي هستند، ولي نوسان نرخ، ربطي به اين قوانين ندارد و بانك هاي خصوصي اجازه دارند روي نرخ سود مانور داشته باشند. اما در اين ميان باتوجه به اينكه بانك هاي خصوصي سود بيشتري در قبال سپرده ها پرداخت مي كنند، چرا مردم همچنان اقبال بيشتري به بانك هاي دولتي دارند؟
دكتر كدخدايي در اين ميان چند دليل را برمي شمارد.
اول زياد بودن تعداد شعب بانك هاي دولتي ست. مردم قابليت دسترسي بيشتري به بانك هاي دولتي دارند. در هر كوچه وخيابان چند بانك دولتي وجود دارد، ولي بانك هاي خصوصي معمولا در مناطقي شعبه دارند كه براساس قانون هزينه و فايده، جواب بدهد.
دليل ديگر اين است كه چون سيستم اقتصادي ما دولتي ست، عموم مردم برحسب عادات قبلي خود علاقه دارند در بانك هاي دولتي حساب داشته باشند و بازهم تصور مي كنند بانك هاي دولتي امكانات بيشتري نسبت به خصوصي ها در اختيارشان مي گذارند.
سپرده هاي قرض الحسنه
اما انواع سپرده هاي قرض الحسنه شامل دو نوع پس انداز و جاري ست و به اينها سودي تعلق نمي گيرد. اين سپرده ها در قرعه كشي هاي هرساله بانك ها شركت داده مي شوند، اما دارندگان حساب هاي جاري مي توانند دسته چك دريافت كنند؛ البته در صورتي كه موجودي حساب شان كافي باشد و ضامن معتبر داشته باشند.
حساب سپرده سرمايه گذاري
اين حساب ها مخصوص كساني ست كه قصد دارند با افتتاح حساب، سود بگيرند. سپرده هاي سرمايه گذاري به دو دسته كوتاه و بلند مدت تقسيم مي شوند.
سپرده كوتاه مدت
صاحب اين حساب مي تواند در هر زمان از حساب خود برداشت كند. به اين حساب ها در بانك هاي دولتي به طور ميانگين سالانه 7 درصد سود تعلق مي گيرد. نوع ويژه حساب كوتاه مدت هم وجود دارد كه به آن حساب كوتاه مدت ويژه مي گويند، به اين حساب سالانه 9 درصد سود تعلق مي گيرد، اما مدت سپرده گذاري كوتاه مدت ويژه 6 ماه است، يعني صاحب حساب بايد تا 6 ماه از حساب برداشت نكند يا آن را نبندد (مسترد كند). در صورتي كه صاحب حساب بعد از 30 روز و قبل از سررسيد 6 ماه اين كار را بكند، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي سرمايه گذاري كوتاه مدت به آن تعلق مي گيرد؛ يعني 9درصد تبديل به 5/6 درصد مي شود. پس اگر احتمال مي دهيد تا قبل از 6 ماه نياز به برداشت پول پيدا مي كنيد، بهتر است همان حساب كوتاه مدت عادي را افتتاح كنيد تا لااقل 7 درصد سود بگيريد.
سپرده بلندمدت
در اين نوع حساب كه انواع يك ساله، دو ساله، سه ساله، چهار ساله و پنج ساله را داراست، بازكننده حساب موظف است در مدت تعيين شده از حساب برداشت نكرده و آن را مسترد نكند، زيرا در اين صورت از ميزان سود تعلق گرفته به هر يك از حساب ها كاسته خواهد شد.
اگر قصد داريد تا يك سال به حساب خود دست نزنيد، يعني از آن برداشت نكنيد، حساب يك ساله افتتاح كنيد تا 13 درصد سود به شما تعلق بگيرد.
اگر تا دو سال به حساب خود دست نمي زنيد، دو ساله باز كنيد و 7/16 درصد سود ببريد، سه ساله 8/16 درصد، چهار ساله 9/16 درصد و به پنج ساله ها
17 درصد سود علي الحساب تعلق مي گيرد، پس براي برخورداري از سود بيشتر بهتر است حساب هاي بلندمدت افتتاح كنيد، البته به شرطي كه در مدت زمان تعيين شده يعني سه، چهار يا پنج سال از آن برداشت نكنيد، چون از ميزان سودي كه به آن تعلق مي گيرد، كاسته مي شود.
اگر بخواهيد سپرده يك ساله را قبل از سال اول و قبل از 6 ماه باطل كنيد، سپرده كوتاه مدت تلقي مي شود و سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي كوتاه مدت به آن تعلق مي گيرد، يعني 13درصد تبديل به 5/6 درصد مي شود. اگر سپرده بلندمدت دو ساله افتتاح كرده ايد، اما پس از گذشت يك سال و قبل از پايان سال دوم از آن برداشت كنيد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي يك ساله به شما تعلق مي گيرد، يعني 7/16 درصد تبديل به 5/12 درصد سود مي شود. از سپرده سه ساله اگر بعد از سال دوم برداشت كنيد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي دو ساله به شما تعلق مي گيرد، يعني 8/16 درصد تبديل به۲‎/۱۶ درصد مي شود. در صورتي كه از سپرده چهار ساله، بعد از سال سوم برداشت كنيد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي سه ساله به شما تعلق مي گيرد، يعني 9/16 درصد به 3/16 درصد تبديل مي شود. اگر از سپرده هاي پنج ساله، بعد از سال چهارم برداشت كنيد، سودي معادل نيم درصد كمتر از سود سپرده هاي چهار ساله به شما تعلق مي گيرد، يعني 17 درصد تبديل به 4/16 درصد مي شود. سودهاي اعلام شده به صورت علي الحساب است، اما سود قطعي در پايان هر سال توسط بانك ها محاسبه شده و به دارندگان حساب تعلق مي گيرد. سود قطعي هر بانكي بسته به سوددهي بانك، متفاوت است. به عنوان مثال مابه التفاوت اعلام شده يكي از بانك ها در سال 81 و 82 به ترتيب 5 و 5/9 درصد بوده كه اينها به سود علي الحساب اضافه مي شود.
دارندگان حساب مي توانند در سررسيد سپرده ها متناوبا براي دوره هاي بعدي، با همان مدت قبلي و مشخصات موجود در چارچوب و ضوابط بانك حساب را تمديد كنند.

انتخاب مشاغل بر چه اساسي صورت مي گيرد؟ راستي اگر شما يك مغازه داشته و مجوز هر جور كاسبي در آن را داشته باشيد، چه مي كنيد؟ به دنبال علايق خود مي رويد يا به جنبه درآمدزايي آن بيشتر فكر مي كنيد؟ شايد هم بتوانيد آنقدر ذكاوت به خرج دهيد كه هر دو را با هم تلفيق كنيد.وقتي در سطح شهر تردد مي كنيد، با نگاهي به داخل مغازه هاي سطح شهر حتما متوجه مي شويد كدام ها كار و كاسبي خوبي دارند و وضع چه كساني تعريف چنداني ندارد.
اما فروشندگان مواد غذايي و در مجموع انواع خوراكي ها، هميشه كار و كاسبي خوبي دارند. از سوپرماركت ها گرفته تا رستوران ها و از همه مهمتر كافي شاپ ها و چايخانه هاي سنتي؛ مكان هايي كه تا نيمه شب مشتري دارند و كاسبي پررونق و دليلش هم كاملا روشن است، چرا كه مراجعه به اين مكان ها، عمدتا تفريح آدم هاي اطراف ماست.
همين دو مورداخير يعني كافي شاپ ها و چايخانه هاي سنتي، هر چند كه به نوعي در دسته فروشندگان موادغذايي قرار مي گيرند، اما پولي كه از مشتري دريافت مي كنند بيشتر به خاطر مكاني ست كه در اختيار مشتريان خود قرار مي دهند، يعني يك ميز و چند صندلي كه به شما و همراهانتان اجازه مي دهد بنشينيد و از آرامش آن فضا در كنار يك فنجان نوشيدني لذت ببريد. هر چند كه ديگر جست وجوي آرامش و سكوت دراين مكان ها به كاري غيرممكن تبديل شده، اما شما همچنان مجبوريد پول زيادي بابت يك نوشيدني بپردازيد.
كافي شاپ ها زياد مشتري دارند هر چند كه يك فنجان قهوه را از 600 تا 2 هزار تومان مي فروشند يا بابت يك قوري كوچك چاي بين 800 تا يكهزار و 500 تومان مي گيرند. به همان نسبتي كه مشتري ها زياد مي شوند و آرامش فضا كمتر مي شود، قيمت ها هم بالاتر مي رود.
راستي چند غذاخوري در محله خود مي شناسيد؟ حالا يك مقايسه؛ چند كتابفروشي در محله شما وجود دارد؟ احتمالا كتابفروشي هاي محله شما كم رونق ترين كاسبي را دارند، البته اگر بتوانيم شغل شان را كاسبي بناميم. از خانه بيرون آمدن براي تفريح، مراجعه به رستوران و غذا خوردن و... خوب است، اما به اندازه اي كه معقول باشد.
اما كتاب خواندن در اوقات فراغت هم مي تواند يك تفريح دوستي داشتني باشد. اگر پول خود را براي كتاب خريدن هزينه كنيد، علاوه بر اينكه پس از مدتي صاحب يك كتابخانه پر از كتاب مي شويد كه هميشه به آن دسترسي داريد، مي توانيد در لذت آنهايي كه از كتاب هاي شما استفاده مي كنند نيز سهيم شويد.

دكتر بيژن بيدآباد/اقتصاددان- چرا بانك هاي خصوصي در مقايسه با دولتي ها سود بيشتري به سپرده ها مي دهند؟ در مقايسه بانكداري خصوصي و دولتي قاعده كلي توليد ارزان تر كالاها و خدمات بخش غيردولتي نسبت به بخش دولتي قابل رويت است. به عبارت ديگر بهاي تمام شده كالاها و خدمات در فرآيند هاي توليد كالا يا ارائه خدمت در بخش خصوصي بسيار پايين تر است. از طرف ديگر در شرايط ايجاد شده، توسط مقررات و مصوبات شوراي پول و اعتبار دوگانگي خاصي براي عملكرد بانك هاي خصوصي تعريف شده است. علي القاعده تمام بخش هاي بانكي كه تحت نظر بانك مركزي و شوراي پول و اعتبار فعالند، بايد نرخ بهره را از مصوبات اين شورا اخذ كنند. اگر مي بينيم كه در شرايط حاضر، بانك هاي خصوصي شرايط متفاوتي دارند، اين موضوع به دليلي امتيازاتي ست كه شوراي مزبور و بانك مركزي به آنها اعطا كرده است.
اما چرا نرخ بهره تسهيلات متفاوت است؟ مسلما وقتي بانك در نرخ هاي بهره آزادي عمل داشته باشد تا حدي كه عرضه و تقاضاي منابع مالي اجازه مي دهند، به نحوي عمل مي كند كه سود خود را حداكثر كند به عبارت ديگر وقتي در اقتصادي مي توان با نرخ بهره بالا منابع را اجاره دارد يا به عبارتي مي توان وام هايي با نرخ هاي بهره اي بالا اعطا كرد، مسلما براي بانك صرف مي كند كه منابع را نيز با قيمت بالاتري اجاره كند يعني به سپرده ها نرخ بهره بالاتري بپردازد، لذا عملكرد بانك از لحاظ قواعد اقتصادي به گونه اي خواهد بود كه سودش حداكثر شود؛ يعني نرخ هاي بهره و تحصيلات و نرخ هاي بهره سپرده ها را به گونه اي تنظيم مي كند كه در اين بين سود خود را به حداكثر ممكن افزايش دهد. متاسفانه در ايران به دليل اينكه رقباي بانكي وجود ندارد و بانك ها از شرايط انحصاري خاصي برخوردارند و از سوي ديگر در هاي اقتصاد كشور به روي بانكداران خارجي بسته است، نتيجتا بانك هاي داخلي خود به نحو انحصارگرايانه نرخ هاي بهره را مشخص مي كنند. در حال حاضر نرخ هاي بهره در دنيا چيزي حدود 5/1 تا 4 درصد در اكثر كشورهاي پيشرفته است، ولي متاسفانه عملكرد ناصواب شوراي پول و اعتبار و بانك مركزي سبب شده، نرخ هاي بهره در ايران تا حدود 40 درصد هم برسد، مسلما بررسي ساده اين موضوع نشان مي دهد كه شرايط مهيا شده، عملا منافع بانك هاي خصوصي را به عنوان هدف مدنظر قرار داده است. بخش خصوصي بر مبناي منافع عمل مي كند و مشتري سالار است؛ ولي بخش دولتي بر مبناي حفظ وضع موجود عمل مي كند و مدير سالار است، پس بخش خصوصي اجازه نمي دهد منابع و منافع فرار كنند. بانك هاي بخش خصوصي در شرايط ساده تري وام اعطا مي كنند و در عوض هم اندكي بهره بالاتر مي گيرند، اما شرايط دريافت وام از بانك هاي دولتي به مراتب سخت تر است.
اين روزها اقبال مردم به بانك هاي خصوصي بسيار زياد شده و شايد روزي بانك هاي خصوصي، بانك هاي دولتي را به تعطيلي بكشانند.

به نظر مي رسد زندگي آپارتماني نيز باعث شده پدر و مادرها از علاقه فرزندانشان به بازي هاي رايانه اي خوشحال باشند و ميخكوب شدن بچه ها را به شكستن ميز و صندلي و شيشه در هنگام بازي فوتبال ترجيح دهند. اما نتايج تحقيق انجمن روان شناسي آمريكا نشانگر اين موضوع است كه تنها 10 درصد والدين جهان، بازي هاي رايانه اي را پس از بررسي براي فرزندانشان تهيه مي كنند. محتواي خشن، ضداخلاقي و ديگر مضرات برخي بازي ها از سوي والدين با سهل انگاري و بي اعتنايي مواجه مي شود.
خشونت در بازي هاي رايانه اي از آن رو گنجانده مي شود كه كودكان و نوجوانان ميل ناخودآگاه به گذر از مرزهاي اخلاقي و هنجارهاي رايج دارند و در اين بين كاراكتر يا همان شخصيت اولي كه نوجوان بايستي نقش عامل و فعال او را به عهده گيرد، از ميان شخصيت هاي منفي و ضد اجتماعي انتخاب مي شوند كه حتي شغل آنها گاهي سرقت و آدمكشي ست.
انجمن روان شناسي آمريكا همچنين طي اقدامي نسبت به گسترش فرهنگ خشونت در ميان نوجوانان بر اثر استفاده از بازي هاي خشن رايانه اي هشدار داد.
پايگاه خبري APA، نيز مطالعات انجمن روان شناسي مذكور را حاكي از كشف احساساتي همچون تنفر، كينه، انتقام، جنون، تهاجم، ترديد و خشونت در كوكان نسل جديد اين كشور دانست كه بر اثر بازي هاي خشن رايانه اي به وجود آمده است.
همچنين بر اساس اين مطالعات، مشخص شد در 73 درصد صحنه هاي جرم، خشونت و تخلف از قانون در بازارهاي رايانه اي فرد مرتكب (بازي كننده) تحت هيچ گونه مجازاتي قرار نمي گيرد و اين امر تاثير ناگواري بر ذهن فرد گذارد.
دكتر رويا رحماني عضو هيات علمي دانشكده روان شناسي دانشگاه علامه طباطبايي- نيز در زمينه جلوگيري از آسيب هاي اجتماعي بازي هاي رايانه اي معتقد است: خانواده ها بايستي از روش گزينش در انتخاب بازي ها همانند ديگر نظارت ها استفاده كنند. براي جلوگيري از ضعف چشم ها نيز فاصله فرد بايستي بيش از 60 سانتي متر از صفحه نمايشگر باشد. اتاق نيز بايد داراي نور كافي بوده و صندلي مناسبي نيز استفاده شود تا اندام كودكان نيز دچار ضعف و خستگي نشود.

براي بسياري مشاغل، اخذ انعام مهمتر و درآمدزاتر از اجرت هاي معمول است، زيرا انعام ها بدون هيچ نظارتي، پتانسيل خوبي براي افزايش دستمزدها دارند. حتما شما هم در شرايطي قرار گرفته ايد كه اگرچه هيچ لزومي براي انعام دادن احساس نمي كنيد، به سبب معمول شدن اين رفتار، مجبور به دادن انعام شده ايد. بسياري از افراد متمول هنگام تحويل يا خريد يك كالا و خدمات، باقي پول خود را به عنوان انعام مي بخشند و اين رفتار باعث شده تا برخي مشاغل، چنين رويه اي را كاملا معمول ارزيابي كنند و از مشتري ها توقع ميزان مشخص يا نامشخصي وجه مضاعف بر كالا يا خدمات ارائه شده داشته باشند.
ريشه تاريخي اين موضوع شايد در هتل ها شكل گرفته است. ارائه خدمات در هتل ها تنها در ازاي اجاره اتاق و تسويه حساب با صندوق صورت مي گيرد، اما برخي خدمه هتل ها براي نمونه پس از تحويل چمدان ها همچنان به نقطه اي خيره مي شوند تا با زبان بي زباني بگويند كه مبلغي را به عنوان انعام مي خواهند. جالب اينكه چنانچه چنين خواسته اي اجابت نشود، براي دفعات بعد نبايد منتظر سرويس هاي سروقت و مناسبي بود.
چنين روندي در رستوران ها نيز جاري ست، به طوري كه اگر باقي پول خود را طلب نكني از سوي برخي گارسون ها هيچ واكنشي براي پس دادن باقي پول مشاهده نمي كني. سرويس هاي رايگان آنها نيز مثال زدني ست، چرا كه اگر انعام موتورسوارها فراموش شود، براي دفعات بعد ارائه سرويس با كندي يا اصلا انجام نمي شود.
چنين نقايصي تنها هنگامي سامان مي يابند كه مردم بدون توجه به رفتارهاي معمول كه تناسبي با قوانين ندارند و از نبود اعتماد به نفس شكل مي گيرند، دوري كنند. براي نمونه چنانچه خدمات حمل ماشين هاي معيوب يا تصادفي در بزرگراه ها رايگان اعلام شده، چنانچه تمايلي به انعام دادن ندارند، از اين كار خودداري كنند.
آگاهي از حقوق شهروندي اجازه مي دهد تا با ملاحظه هر گونه تخلف، افراد از حقوق خود دفاع كنند و از انتشار رفتارهاي نادرست و معضلاتي كه اخيرا در بسياري مشاغل ملاحظه مي شود، جلوگيري كنند.
در پايان به نظر مي رسد مسئولان و جامعه شناسان، بايستي نگران افزايش مشاغل كاذب باشند. سوءاستفاده از بايسته هاي مردم درباره حفظ آبرو و پايگاه اجتماعي، خود باعث شده تا برخي افراد براي نمونه در كنار معابر و خيابان ها با چند بار تكان دادن دست ها و به اصطلاح راهنمايي راننده براي پارك ماشين، توقع پول داشته باشند.
با اينكه انعام در بسياري مواقع در ازاي كيفيت مطلوب كار و خدماتي مضاف بر وظيفه، تاثير بسزايي در افزايش انگيزه دارد، تشخيص موقعيت مناسب و قدرداني از فعاليت صورت گرفته، مي تواند مكمل اثر انعام ها باشد. براي نمونه چنانچه تزئينات و زمان صرف شده براي تهيه يك دسته گل زيبا بيش از زمان و كيفيت رايج بود، در صورت تمايل مي توان به شكلي لفظي و مالي از فرد فروشنده تقدير كرد.