شنبه ۱ بهمن ۱۳۸۴
اقتصاد
Front Page

بودجه ۸۵ از نگاه نمايندگان مجلس
نقاط قوت و ضعف
علي پوريا
ارائه لايحه بودجه سال ۸۵ به مجلس شوراي اسلامي، چنان كه از قبل نيز پيش بيني مي شد، واكنش هاي متفاوتي را از سوي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در پي داشته است. اگر چه نمايندگان مجلس در ارزيابي خود به نقاط قوت و ضعف اولين لايحه بودجه دولت نهم توجه دارند، اما ماهيت واكنش ها حكايت از بالا بودن ميزان تغييرات احتمالي در لايحه بودجه نسبت به سالهاي گذشته دارد. انجام اين تغييرات به طور طبيعي نيازمند كار كارشناسي زياد در مجلس است. نكته قابل توجه اين است كه آيا با توجه به مدت زمان باقيمانده تا پايان سال امكان و فرصت لازم براي بررسي دقيق توأم با تغييرات وجود دارد؟
000369.jpg
جهت گيري كلي مثبت است
مخبر كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس معتقد است جهت گيري لايحه بودجه ۸۵ مبني بر گرايش به افزايش هر چه بيشتر بودجه هاي عمراني و استاني همچنين دادن اختيار بيشتر براي اجراي اين پروژه ها به استانها، توجه به روستاها و مناطق محروم، توجه به اشتغالزايي و اعمال شفافيت بيشتر در اين لايحه را مثبت ارزيابي مي كند اما ميزان اجرايي شدن اين جهت گيري ها را مشروط به ميزان تحقق درآمدهاي پيش بيني شده در لايحه بودجه سال آينده مي داند و مي گويد: اگر اين درآمد ها را تحقق پذير بدانيم از آنجا كه در بعد اجرايي مشكلي وجود ندارد و با تصميم رئيس جمهور مبني بر مبادله موافقت نامه تا پايان اسفند و آغاز كار اجرايي از اول فروردين سال آينده در صورت تحقق اين امر مي توان آن را اقدام مثبتي براي آغاز كار خصوصاً در استانهاي سردسير كشور تلقي كرد.
مفتح جهت گيري كلي لايحه بودجه سال آينده را مثبت مي داند و ميزان افزايش بودجه هاي عمراني بسيار بيشتر از بودجه جاري است. بودجه جاري دولت در سال آينده ۳/۱۰ درصد رشد داشته در حالي كه ميزان افزايش بودجه عمراني نسبت به رقم مصوب سال ۸۴ بيش از ۶۳ درصد و نسبت به عملكرد سال جاري بيش از ۷۰ درصد رشد را نشان مي دهد و سهم اين اعتبارات در بودجه كل كشور به ۳۴ درصد بودجه سال آينده افزايش يافته است. معتقدم جهت گيري كلي در اين زمينه مثبت است.
تناسب با شعارهاي عدالت خواهي دولت
حميدرضا حاج بابايي عضو هيأت رئيسه مجلس شوراي اسلامي نيز نقاط مثبت لايحه بودجه را انضباط، شفاف سازي، عدم تمركز گرايي، توجه به بودجه  هاي عمراني و اشتغال زايي و تناسب آن با شعار عدالت خواهي دولت دانست و افزود: اين لايحه در مجموع به دليل حركت به سمت عملياتي شدن از لايحه بودجه سال جاري جلوتر است هر چند تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي وجود دارد.
تلاش براي اجراي طرحهاي عمراني
نايب رئيس كميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نيز معتقد است حجم اعتبارات عمراني در لايحه بودجه سال ۸۵ نسبت به سال جاري ۴/۶۳ درصد رشد يافته است.
همچنين اعتبارات استاني براي بخش عمراني نيز نسبت به سال ۸۴ حدود ۱۸۰ درصد رشد پيدا كرده است.
گرانمايه پور افزود: سهم اعتبارات عمراني استاني هم نسبت به كل بودجه كه  در سال ۸۴ ، ۵/۱۹ بوده است در لايحه بودجه ۸۵ به ۳۴ درصد رسيده است وخود نمايانگر تلاش دولت براي توجه بيشتر به اجراي پروژه هاي عمراني است.
به گفته گرانمايه پور، بودجه آموزش و پرورش نيز در سال ۸۵ نسبت به سال  جاري با ۵۰ درصد رشد مواجه شده كه موارد ياد شده همگي از نكات مثبت لايحه بودجه سال ۸۵ به شمار مي آيند.
همچنين قرار است طبق لايحه بودجه سال ۸۵ به جاي ۲۰ درصد تسهيلات بانكي با نرخ يارانه اي كه در شهرستان ها توزيع شده است، ۳۵ درصد تسهيلات به اين روش توزيع گردد. صرفه جويي در مصرف انرژي هم از نكات ديگر مثبت لايحه بودجه سال ۸۵ است.
اتكاي بيشتر به نفت
حاج بابايي، اتكاي بيشتر دولت به نفت در بودجه سال آينده را از جمله نقاط منفي بودجه سال ۸۵ مي داند و با اشاره به اينكه هدفمند كردن يارانه ها نيز موضوع ديگري  است كه هنوز در لايحه بودجه ۸۵ تصميم قاطعي در مورد آن گرفته نشده مي گويد: عدم واگذاري شركت هاي دولتي و تداوم عدم برنامه ريزي براي واگذاري آنها در لايحه بودجه سال آينده، باعث افزايش اعتبارات شركت هاي دولتي شده است. هر چند بخشي از اين افزايش ناشي از تورم است.
احتمال بروز تورم
نايب رئيس كميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نيز در خصوص نكات منفي اين لايحه افزود: احتساب رقم ۴۰ دلاري براي فروش هر بشكه نفت باعث كاهش منابع حساب ذخيره ارزي خواهد شد. به عبارت ديگر هر چقدر منابع اين حساب كمتر محاسبه گردد امكان بهره برداري از آن براي اجراي طرح هاي توسعه اي، كشاورزي و معدني كاهش پيدا مي كند.
گرانمايه پور، افزايش ۷/۲۶ درصدي حجم بودجه را عامل بروز تورم دانست ولي تأكيد كرد: اگر افزايش حجم بودجه در طرح هاي عمراني باشد، تورم چنداني رخ نمي دهد.
توجه به مسائل معيشتي
اما مخبر كميسيون اقتصادي، عمدتاً نگاه انتقادي به لايحه بودجه دارد. ايرج نديمي، جهت گيري بودجه را عمدتاً در راستاي خواسته ها و مسائل روزمره معيشتي مردم دانست و افزود: وقتي هزينه هاي جاري ۱۰ درصد رشد داشته و هزينه هاي عمراني نسبت به سال گذشته  با۲/۷۲ درصد رشد روبه رو است بايد به واقعي بودن آن تشكيك كرد چرا كه دولت از حجم خود نكاسته و نمي توان گفت ۱۰ درصد همه واقعيت هزينه جاري است يا افزايش سهم اعتبارات استاني به ۳/۳۱ درصد كل بودجه با توجه به درآمد واقعي استانها با تشكيك روبه رو است.
وي مي افزايد: اگر قرار است بودجه با رشد و ثبات اقتصادي، انعطاف پذيري، محاسبه پذيري و انظباط مالي همراه باشد مي توان به امكان شكل گيري همه اين اتفاقات در يك سال با ترديد نگريست. سهم ۷۰ درصدي نفت در بودجه بيانگر نبود سلامت لازم در بودجه است. همچنين فربهي دولت در بودجه با ارائه لايحه متمم بودجه ۸۴ و رشد ۳/۳۱ درصد ماده ۵ قانون برنامه چهارم يا نقش ماليات در بودجه كل كشور با توجه به نوع تكاليف پيش بيني شده براي شركت هاي دولتي نمي تواند بيانگر واقعي بودن بودجه باشد .نابساماني رديف هاي متفرقه همچنان با وجود اصلاحات ادامه دارد.
نديمي مي افزايد: افزايش ۳۵ هزار ميليارد توماني بودجه شركت هاي دولتي با كوچك سازي دولت مغايرت دارد و در حقيقت اين شركت ها در حال خصوصي سازي نيستند. همچنين در زمينه نرخ تورم به نسبت افزايش عدد بودجه كل از ۱۵۰ هزار به بيش از ۱۹۰ هزار ميليارد ريال اگر در مجلس اصلاح صورت نگيرد حتماً در هر هزار ميليارد تومان يك درصد افزايش تورم را شاهد خواهيم بود و افزايش بيش از ۴۰ هزار ميليارد تومان بودجه دولت نمي تواند با كاهش نيم درصدي تورم وعده داده شده همراه باشد.
محدوديت واريز به حساب ذخيره ارزي
محمد مهدي مفتح، مخبر كميسيون برنامه، بودجه و محاسبات در عين حال به نقاط ضعف هم توجه دارد و مي گويد: امكان تحقق پذيري درآمدهاي پيش بيني شده در لايحه بودجه سال آينده از جمله موضوعاتي است كه مجلس بايد توجه بيشتري نسبت به آن داشته باشد. همچنين به نظر مي رسد با تعيين قيمت حدود ۴۰ دلاري نفت در بودجه سال آينده ميزان واريز و موجودي حساب ذخيره ارزي محدودتر شود هر چند كه توجه به پروژه هاي نيمه تمام عمراني نكته مثبتي در لايحه بودجه ۸۵ تلقي مي شود اما فلسفه وجود حساب ذخيره ارزي و ميزان موجودي آن از اهميت بالايي با توجه به نقش موجودي اين حساب در توانمند سازي بخش خصوصي برخوردار است كه بايد به اين موضوع توجه و از كاهش موجودي اين حساب تا حد امكان جلوگيري شود.
تغييرات احتمالي لايحه بودجه ۸۵
عضو هيأت رئيسه مجلس شوراي اسلامي معتقد است با توجه به اينكه مجلس با لايحه بودجه سال آينده همسو بوده و دولت براي تدوين اين لايحه رايزني هاي لازم را با مجلس داشته است به نظر مي رسد اين لايحه با حداقل تغييرات در اعداد و ارقام به تصويب نهايي نمايندگان مجلس برسد.
حميدرضا حاجي بابايي مي افزايد: براين اساس لايحه بودجه سال آينده در زمان  مورد درخواست رئيس جمهوري و با حداقل تغيير در مجلس تصويب خواهد شد. اين در حالي است كه مخبر كميسيون اقتصادي مجلس معتقد است با توجه به آثار لايحه بودجه بر افزايش تورم، نقدينگي و ريسك پذيري بالاي اين لايحه احتمال تغيير اعداد و ارقام اين لايحه در مجلس بسيار زياد است.
ايرج نديمي مي افزايد: نرخ دلار، تعيين قيمت پايه نفت، بودجه شركت هاي دولتي و كاهش رقم كلي بودجه سال آينده از جمله مواردي است كه با تغيير در مجلس مواجه خواهد شد. چرا كه هنوز مشخص نيست در صورتي كه نرخ ۸۹۵ توماني دلار به كسري بودجه دولت منجر شود با توجه به اينكه در نظر است سهم بودجه عمراني كاهش نيابد، اين كسري بودجه چگونه جبران خواهد شد؟
مخبر كميسيون برنامه و بودجه مجلس نيز احتمال تغيير در لايحه را منوط به بررسي جزئيات لايحه و تحليل تأثيرات تورمي آن دانست.

سايه روشن اقتصاد

استانداردهاي ايمني پروازها
در ايران مطلوب است

ايرنا: معاون  استاندارد پرواز سازمان  هواپيمايي  كشوري  گفت : سازمان  بين المللي  هواپيمايي  كشوري (ايكائو) از نظر رعايت  استانداردهاي  ايمني  پروازها، تعمير و نگهداري  بخش  حمل  و نقل  هوايي  ايران  را حتي  از برخي  كشورهاي  اروپايي  بهتر ارزيابي  كرده  است .
عزت  الله  بابايي  با اشاره  به ضرورت  رعايت  استانداردهاي  پروازي ، افزود: با نظارت  سازمان  هواپيمايي  كشوري ، تمام  پروازهاي  مسافري  از ايمني  لازم  برخوردار هستند و سلامت  اين  پروازها نشان  مي دهد ايمني  همواره  در اين  صنعت  جاري  است .
وي  با بيان  آنكه  رعايت  ايمني  در بخش  حمل  و نقل  هوايي  ضروري  است ، افزود: ما مي توانيم  با صرف  هزينه هاي  بيشتر در بخش  حمل  و نقل  هوايي  ايمني  را در اين  بخش  بيش  از پيش  افزايش  دهيم .
معاون  استاندارد پرواز سازمان  هواپيمايي  كشوري  تأكيد كرد: استاندارد در يك  طبقه  از دامنه  بيشتري  برخوردار است  و هرچه  هزينه  بيشتري  صرف  شود، دامنه  آن نيز گسترش  مي يابد.
بابايي  خاطرنشان  كرد: سالانه  ميليونها نفر در مسيرهاي  مختلف  با هواپيما جابه جا مي شوند لذا بدون  رعايت  مسايل  ايمني ، انجام  اين  پروازها عملي  نيست . وي ، با بيان  آنكه  ممكن  است  سوانح  هوايي  در برخي  از كشورهاي  پيشرفته  جهان  اتفاق  بيفتد، گفت : سوانح  هوايي  كم  و بيش  در كشورهايي  كه  با مشكلات تحريم  نيز مواجه  نيستند، اتفاق  مي افتد.
معاون  استاندارد پرواز سازمان  هواپيمايي  كشوري  تصريح  كرد: هم اكنون  وجود دهها پرواز در مسيرهاي  داخلي  و خارجي  نشان  مي دهد پروازهاي  شركتهاي  هوايي در ايران  از ايمني  لازم  برخوردار هستند و اين  سازمان  بر ايمني  پروازها نظارت  كامل  دارد.
هفته اي يك ميليارد دلار
جذب سرمايه خارجي

ايرنا: آمار وزارت بازرگاني  چين  نشان  مي دهد اين  كشور از زمان  پيوستن  به  سازمان تجارت  جهاني  در سال  ۲۰۰۱ ميلادي ، هفته اي  بيش  از يك  ميليارد دلار سرمايه مستقيم  خارجي  جذب  مي كند.
وزارت  بازرگاني  چين ، اعلام كرد در سال گذشته ميلادي  ۶۰ ميليارد و ۳۳۰ ميليون  دلار سرمايه  خارجي  مستقيم  جذب  شده است.
اين  آمار گوياي  اين  امر است  كه  چين  همچنان  در جذب  سرمايه  خارجي  در جهان پيشرو است .
چين  در سال  ۲۰۰۴ ميلادي  بيش  از سال  گذشته  براي  جذب  سرمايه  مستقيم  خارجي موفق  بود و توانست  ۶۰ ميليارد و ۶۳۰ ميليون  دلار سرمايه  جذب  كند.
ميزان  اين  سرمايه گذاري  هاي  مستقيم  خارجي  در چين  در حالي  افزايش  مي يابدكه  ميزان  صادرات  اين  كشور افزايش  يافته  و اين  كشور هم  اكنون  به سومين  كشوربزرگ  تجاري  جهان  تبديل  شده  است .
ميزان  ذخاير ارزي  چين  نيز در پايان  سال  ۲۰۰۵ ميلادي  باافزايش  ۲۰۹ ميليارددلاري  نسبت  به  سال  قبل  از آن به  ۸۱۸ ميليارد و ۹۰۰ ميليون  دلار رسيد.

اقتصاد انرژي

متوسط صادرات نفت ۴/۲ ميليون بشكه
ايسنا : در حال حاضر در ايران به جز پالايشگاه هاي بندرعباس و آبادان كه از نفت خام سنگين استفاده مي كنند، ساير پالايشگاه ها از نفت خام سبك بهره مي برند، اين يك واقعيت است كه چنانچه بتوانيم پالايشگاه هايمان را بهسازي كنيم ارزش افزوده بيشتري در داخل خواهيم داشت. البته رسيدن به فرآورده هاي صادراتي كه در حد كيفيت هاي جديد و استانداردهاي بين المللي باشد، به سرمايه گذاري هاي بيشتري نياز دارد.
حجت الله غنيمي فرد مدير امور بين الملل شركت ملي نفت ضمن بيان اين سخنان، يكي از مشكلات فعلي بازار را تامين بنزين عنوان كرد و افزود: توليد بنزين حتي با مرغوبيت هاي پايين - مثل بنزين ايران - هنوز هم در دنيا جوابگوي مصرف كنندگاني نظير كشورهاي خاورميانه نيست؛ در نتيجه اگر به ارتقاي كيفيت فرآورده ها مي پردازيم بايد ابتدا به سمتي برويم كه فرآورده هايي كه با كمبود در داخل روبه رو هستند را پوشش دهيم و سپس فرآورده هايي كه در مناطق صادراتي موردنظر، كمبود دارند را توليد كنيم.
غنيمي فرد ادامه داد: عرضه كنندگان نفت خام هاي با كيفيت پايين نسبت به عرضه كنندگان با كيفيت بالا تفاوت هايي دارند كه به هزينه فرآورش يك بشكه نفت خام نامرغوب مربوط مي شود؛ در نتيجه زماني كه يك پالايشگاه بخواهد نفت خام بسيار سنگين را پالايش كند به سرمايه گذاري كلاني نياز دارد و در مقابل پالايشگاهي را مي توان در نظر گرفت كه نفت خام بسيار سبك را پالايش مي كند.
وي، استحصال فرآورده هاي بسيار مرغوب و كم آلاينده را از پالايشگاه نوع اول نيازمند سرمايه گذاري بسيار زيادي خواند و افزود: زماني اين سرمايه گذاري اقتصادي و معقول مي شود كه قيمت نفت خام بسيار سنگين پايين باشد و به همين دليل بخشي از اثرات قيمتي بازار به همين دليل است.
وي درخصوص فروش نفت خام سنگين ايران گفت: نفت خام ميدان هاي سروش و نوروز از نوع نفت خام هاي متوسط نيست، بلكه نفت خام بسيار سنگين است و در نتيجه مقصد مصرف آن بسيار محدودتر از نفت خام هاي سنگين ايران كه شبيه نفت خام هاي متوسط عربستان است، مي باشد و در صورتي كه در اين نفت خام ها (سروش و نوروز) برخي از تركيبات خاص اضافي را داشته باشيم، مقصد مورد انتظار محدودتر مي شود و به عبارت ديگر اين مقاصد پالايشگاهي ممكن است خود را متعهد به خريد نفت خام هاي ديگري كرده باشند.
براي نمونه نفت خام سنگين ميدان نوروز قبل از انقلاب براي مقصد خاصي به آمريكا مي رفت، اما در وضعيت كنوني و به دليل تحريم ها ما به اين مقصد نفت نمي فروشيم؛ ضمن اين كه در نفت خام ميدان آزادگان و يادآوران كه بخش زيادي از آن بسيار سنگين است نيز بايد تمهيدات لازم را فراهم كرد كه اين مسئله نياز به تصميم گيري نهايي دارد.
وي، فروش نفت خام سنگين را تا زماني كه در ساخت پالايشگاه به نتيجه برسيم منطقي خواند.
غنيمي فرد، احداث خط لوله قزاقستان به چين را از دو منظر مورد توجه قرار داد و افزود: هر عرضه كننده جديد كه وارد بازار مي شود مي تواند بخشي از امكانات بازار كه براي نفت خام ايران است را به مخاطره اندازد.از سوي ديگر در كوتاه مدت اين امر روي قراردادهايي كه با چين داريم تاثيري ندارد، چراكه قرارداد ايران بلندمدت است و طرف هاي قراردادي طي سال هاي گذشته رفتار قابل اعتمادي داشته اند.

|  اقتصاد  |    اجتماعي  |   انديشه  |   سياست  |   فرهنگ   |   ورزش  |
|  هنر  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |