نماي ميكروسكوپي بافت استخوان
ترجمه عبدالوهاب ياسري
پوكي استخوان، به معناي از بين رفتن توده استخواني است. در نتيجه شكننده تر شدن استخوان هاي بدن، ممكن است شكستگي هايي در نواحي لگن، مهره ها و مچ دست ها پيش آيد.
شيوع
در اين كشور بيش از 25ميليون نفر مبتلا به پوكي استخوان هستند، كه همين ميزان شيوع، اين بيماري را به صورت يك مشكل بهداشتي عمده درآورده است.از هر دو خانم مسن تر از 50 سال، يكي دچار شكستگي هاي ناشي از پوكي استخوان هاست.،يك سوم تمام مردان، در سن 75 سالگي، دچار پوكي استخوانند.اين بيماري كه بيشتر تصور مي شود بيماري اشخاص سالخورده است، در هر سني مي تواند پيش آيد.
علائم
پوكي استخوان را اغلب بيماري خاموش مي خوانند، چه، كم شدن توده استخواني هيچ علامتي ندارد. مردم ممكن است، تا زماني كه استخوان هايشان به قدري ضعيف شده باشند كه يك تلاش، تصادم، يا سقوط ناگهاني موجب شكستگي استخوان شود، متوجه نشوند كه دچار پوكي استخوان هستند.
فروريختن مهره ها ممكن است خود را به صورت احساس درد شديد در ناحيه پشت، كوتاه شدن قد، يا از ريخت افتادن مهره ها (مثلا وضعيت خميده)، گرد شدن شانه ها و يا قوز درآوردن، نشان دهد.
عوامل خطر
برخي از مردم بيشتر از ديگران در معرض ابتلا به بيماري پوكي استخوان  هستند. عوامل خطر از اين قرارند:جنس مونث ،يائسگي پيش از 45سالگي،سابقه خانوادگي شكستگي ها در خانم هاي مسن،استفاده از برخي داروها، مانند استروئيدها،مصرف اندك كلسيم،استخوان هاي ظريف و يا كوچك،افراد سفيدپوست يا آسيايي تبار، زندگي توأم با فعاليت بدني اندك،مصرف سيگار،كم وزن بودن. پيشگيري و تقويت استخوان ها پيش از 35سالگي، احتمالا، بهترين دفاع در برابر بروز بيمار پوكي استخوان است. يك زندگي سالم بهترين راه تقويت استخوان هاست كه به پيشگيري از پوكي استخوان كمك خواهد كرد.
از رژيم غذايي متعادل و سرشار از كلسيم استفاده كنيد،به طور منظم ورزش كنيد، به ويژه ورزش هايي كه پاها وزن بدن را تحمل مي كنند، مانند پياده روي سريع يا نرمش هاي هوازي،الكل مصرف نكنيد،سيگار نكشيد،در صورتي كه پيش از وقت يائسه شده ايد يا تخمدان هايتان (به دليلي) با عمل جراحي خارج شده اند، نظر پزشكتان را در مورد درمان جايگزيني استروژن جويا شويد.
گرچه علاجي براي پوكي استخوان وجود ندارد، ولي درمان هايي هستند كه به متوقف شدن كاهش توده استخواني كمك مي كنند:مطالعات نشان داده اند كه در خانم هايي كه دچار كاهش توده استخواني هستند، استروژن مي تواند مانع پيشرفت آن شود. در مورد استفاده از استروژن براي درمان پوكي استخوان، هنوز اختلاف نظر وجود دارد. در هرحال، هنوز بيم از بروز سرطان پستان وجود دارد؛ ليكن، مصرف پروژسترون همراه با استروژن خطر سرطان رحم را بسيار كاهش مي دهد.
اگر كلسيم كافي در رژيم غذايي تان نيست، كلسيم كمكي مي تواند راه حل مناسبي باشد. مصرف كلسيم تان را از حد مجاز و توصيه شده بيشتر نكنيد، چرا كه خطر بروز عوارض ديگر بيشتر خواهد شد. مصرف ويتامين د به همراه كلسيم لازم است و نور خورشيد بزرگ ترين منبع اين ويتامين است. اگر (به دلايلي) كمتر در معرض تابش نور خورشيد هستيد، مصرف روزانه 800 واحد بين المللي ويتامين توصيه مي شود. مطالعات نشان داده اند كه كلسيم و ويتامين د مي توانند از خطر شكستگي ناشي از پوكي استخوان ها بكاهند. كلسيم، همچنين قدرت اثر درمان هاي ديگر را افزايش مي دهد.درمان ديگر پوكي استخوان، براي خانم هاي يائسه كه براي درمان با استروژن مناسب نيستند و نيز براي مردان، استفاده از اسپري بيني كلسيتونين است. نشان داده شده كه اين دارو مانع شكستن استخوان ها شده، از دردهاي حاصل از شكستگي هاي ستون فقرات نيز مي كاهد.
داروهاي ديگر، مانندرالوكسيفن يا الكندرونيت نيز اثرات مثبتي روي علائم پوكي استخوان دارند.
و بالاخره، اگر مبتلا به پوكي استخوان هستيد، حتما با پزشكتان درباره بهترين شيوه درمان گفت وگو كنيد.

كاهش تراكم استخوان در زنان مبتلا به ديابت نوع 1
رويترز: محققان دانشگاه پيتسبورگ در آمريكا مي گويند ميزان تراكم مواد معدني استخواني (BMD) در زنان مبتلا به ديابت نوع 1 يا ديابت نوجوانان 3 تا 8 درصد كمتر از زنان سالم است.
قبلا پژوهش ها نشان داده بودند كه زنان مسن مبتلا به ديابت نوع 1 نسبت به زنان غيرديابتي در معرض خطر بيشتر شكستگي استخوان هستند. اكنون بر مبناي اين تحقيق به نظر مي رسد كه اين وضعيت مربوط به كاهش تراكم استخواني در سنين پايين تر در اين زنان باشد.
در حال حاضر روشن نيست كه ديابت نوع 1 چگونه باعث كاهش مواد معدني استخوان مي شود. دانشمندان مي گويند ممكن است عدم كنترل دقيق قند خون و افزايش آزاد شدن مواد معدني از استخوان دليل اين پديده باشد.

صدف كوهكن- در مناطق گرمسير كه بخش كمي از مردم لبنيات را توليد و مصرف  مي كنند، بقيه منابع غيرمعمول كلسيم ممكن است اهميت بيشتري پيدا كند. در چين تخم مرغ بخش مهمي از مقدار كلسيم محدودي را كه روزانه مصرف مي شود تأمين مي كند. در مالايا زنان باردار پودر فلس  ماهي هاي كوچك را مي خورند و از اين طريق مردمي كه لبنيات مصرف نمي كنند مي توانند كلسيم مورد نياز را به بدن خود برسانند. مصرف پودر پوست تخم مرغ 2 گرم كلسيم دارد، ولي چون از جذب كلسيم از اين ماده غذايي اطلاعي در دست نيست، مصرف مقدار زياد آن ممكن است زيان هايي را به همراه داشته باشد.
يا در كشورهايي كه شير در دسترس نيست، آرد ماهي مي تواند يك منبع مهم كلسيم و پروتئين محسوب گردد ولي مصرف زياد اين ماده بعيد به نظر مي رسد، زيرا فقط مقدار كمي از آن را مي توان در غذاي روزانه به كار برد. همچنين از نظر طعم و حفظ كيفيت آن هنوز مشكلات حل نشده اي وجود دارد.
در بسياري از تكميل كننده هاي غذايي مانند كربنات كلسيم، گلوكونات كلسيم، لاكتات كلسيم و سيترات كلسيم، املاح كلسيم وجود دارد. به نظر مي رسد كه اين تركيبات به خوبي مصرف مي شوند و در دوراني مانند بارداري و شيردهي كه بدن به كلسيم بيشتري نيازمند است، اهميت بيشتري دارند.
همچنين اشخاصي كه وضع و شرايط كار آنها مانع از آن است كه بتوانند رژيم غذايي سرشار از كلسيم داشته باشند و در ضمن مي خواهند با پوكي استخوان به نحوي مبارزه كنند، مي توانند از مكمل هاي كلسيم كه خريد و مصرف آنها احتياج به صرف وقت زياد ندارد استفاده نمايند.
تمام انواع اين مكمل ها كه از پودر استخوان يا از پودر صدف يا از سيترات كلسيم ساخته مي شوند، موثر و مفيدند ولي بهترين و ارزانترين آنها كربنات كلسيم است.
اما مصرف هرگونه مكمل كلسيم بايد با نظر پزشك همراه باشد، زيرا مكمل هاي كلسيم مي  توانند باعث اختلال در وضعيت آهن شوند(با جذب آهن تداخل دارند) يا سبب بروز سنگ هاي دستگاه ادراري در افراد مستعد گردند، كلسيم خون را افزايش داده يا با داروهاي ديگر ايجاد تداخل كنند و در پايان ممكن است سبب بروز يبوست، نفخ روده و مشكلات گوارشي شوند.
در اينجا بهتر است به شكل ليست شده نكاتي را متذكر شويم كه رعايت آنها خالي از فايده نخواهد بود:
۱ -از منابع كلسيم به حد كفايت استفاده كنيد ولي از آنجايي كه تنها كلسيم متضمن سلامتي استخوان هاي شما نيست از منابع منيزيم، منگنز، ويتامين ث، كولين، برون، روي و مس نيز غافل نشويد.
۲ - سيگار را بسيار محدود يا ترك كنيد و بدانيد كه سيگار عامل خطرزاي بسياري از بيماري هاي خطرناك است. مصرف سيگار يك عامل خطر براي شكستگي هاي لگن و بازو و مهره هاست. همچنين زنان سيگاري يك يا دو سال زودتر وارد مرحله يائسگي مي شوند.
۳ - ورزش و تحرك را به جزئي تعيين كننده در برنامه زندگي خود بدل كنيد و سه بار در هفته هر بار به مدت 20دقيقه ورزش حداقل زماني است كه براي سلامتي شما لازم است.
۴ - برخي مواد غذايي و نوشابه ها مانع جذب كلسيم هستند بنابراين براي پيشگيري از ابتلا به پوكي استخوان لازم است در رژيم روزانه از آنها اجتناب كرد مثلاً قهوه و نوشيدني هاي كولادار كه حاوي كافئين هستند جذب كلسيم در بدن را كاهش مي دهند. البته شير اثر بازدارنده قهوه را كاهش مي دهد و مانع از تحليل استخوان مي شود بنابراين در موقع خوردن قهوه بهتر است مقداري شير داخل آن شود. طبق آماري كه وزارت بهداشت منتشر كرده است، ايراني ها 3 برابر بيشتر از ساير مردم جهان، نوشيدني مصرف مي كنند كه متوليان امر در پي كاهش آن به 3/1هستند. در واقع شكر و فسفر موجود در نوشيدني هاي شيرين باعث بروز پوكي استخوان مي گردد، طبق همين آمار 90درصد مردم كمبود كلسيم دارند (زنان 2برابر نسبت به مردان در اين آمار سهيم اند) كه در 40درصد اين افراد اين مشكل شديد است. بنابراين توصيه هاي اكيد بر مصرف منابع كلسيم به خصوص در دوران بلوغ و نوجواني وجود دارد.
۵ - از مصرف نمك بيش از ميزان نياز بپرهيزيد و غذاهاي فرآيند شده را بسيار بسيار محدود يا از برنامه  غذايي خود حذف كنيد. اين غذاها شامل: چيپس، سوسيس، كالباس، كنسروهاي ادويه دار، خيارشورها، زيتون شور و... است.
۶ - اشخاصي كه مصرف كلسيم آنها در سنين جواني محدود بوده است، در سنين بالا بيشتر به استئوپروز مبتلا مي شوند. بنابراين شير، ماست و لبنيات را حتماً در برنامه روزانه خود داشته باشيد. مصرف شير گرم و شيرين مقدار كلسيم بيشتري را به بدن رسانده و زمان بيشتري در معده مي ماند و ماده غذايي بسيار مناسبي براي وعده قبل از خواب مي باشد، اين كار باعث به وجود آمدن نتايج خوبي خواهد داشت، وقتي كه رژيم غذايي ميزان كافي كلسيم نداشته باشد بدن ما كلسيم را از استخوان ها
برمي دارد و وارد خون مي كند، اين پروسه در طول شب هم كه ما چيزي نمي خوريم رخ مي  دهد. كلسيم موجود در شير قبل از رفتن به رختخواب، كلسيم مورد نياز براي خون و اعصاب را در طول شب، تامين خواهد كرد، ساير غذاهاي حاوي كلسيم هم اين اثر را دارند، اما شير چون حاوي سروتونين(ماده اي كه موجبات آرامش فكري را به وجود مي آورد) است مناسب تر است.
۷ - چربي هاي اشباع به خصوص چربي هاي اشباع با زنجيره طولاني LCFA(كره- پيه- دنبه-خامه- پنيرها و لبنيات پرچرب- روغن هاي هيدروژنه و...) باعث كاهش جذب كلسيم مي شود، پس آنها را حذف كنيد و در برنامه غذايي خود از روغن  هاي مايع زيتون، كانولا و سويا بيشتر استفاده كنيد.
۸ - حداقل در هفته دو بار از ماهي به عنوان غذاي اصلي استفاده كنيد و غذاهايي كه حاوي گوشت هاي چرب هستند را به حداقل برسانيد، پوست مرغ و ماكيان را حتما جدا كنيد و لبنيات كم چرب استفاده كنيد.
۹ - از استرس و فشارهاي روحي، اپيدمي خطرناكي كه هر روز انسان هاي بيشتري را گرفتار مي كند، به شدت بپرهيزيد و به خاطر داشته باشيد آرامش اولين قدم در بهره مندي از ساير درمان هاست.
در زير، يك رژيم غذايي كه توسط مركز تغذيه اي در آمريكا مورد استفاده قرار مي گيرد جلب مي كنيم:
صبحانه: يك فنجان آرد جو دوسر۲،‎/۱فنجان شير بدون چربي، 5تكه ميوه هاي تازه، يك قاشق غذا خوري دانه هاي گياهي۲،‎/۱فنجان آب پرتقال غني شده با كلسيم
دستور تهيه:ابتدا آرد و شير را با هم مخلوط كرده تا فرني از آن تهيه شود، سپس دانه هاي گياهي را با آن مخلوط كرده و به آن آب پرتقال اضافه مي كنيد، سپس در ظرف كشيده و با ميوه ها آن را سرو مي كنيد.
ميان وعده: دانه هاي كدو تنبل خشك شده، يك عدد سيب با پوست
ناهار:2/1فنجان پنير چدار۲، /1فنجان پرتقال خردشده۴، /1فنجان انگور، يك قاشق دانه هاي كنجد۲،عددگوجه فرنگي۲،ليوان برگ هاي مناسب سالاد(خردشده)۲، /1فنجان چاودار يا گندم سياه
دستور تهيه: ابتدا پنير را به قطعات مربعي بريده سپس با پرتقال و انگور مخلوط كنيد، برگ هاي سالاد را در كاسه ريخته و مواد فوق را به آن اضافه كنيد، سپس كنجدها را روي پنيرها بپاشيد و آن را با گوجه  و چاودار تزئين كنيد.
ميان وعده:آجيل سويا
شام:120گرم سينه مرغ بدون پوست، يك تا دوحبه سيرخرده يا له شده،يك قاشق روغن زيتون۲،‎/۱فنجان سس گوجه فرنگي تازه۲،‎/۱فنجان بروكلي،يك فنجان اسفناج، يك قاشق پنير پارمزان۳۰،گرم پاستا(نپخته)
دستور تهيه: پوست مرغ ها را جدا كنند و سپس به شكل نوارهاي باريك برش دهيد، در يك ماهي تابه مقداري روغن ريخته و مرغ ها و سير را اضافه كنيد، بعد از اينكه مرغ ها طلايي شد بعد از 3-2 دقيقه، سس گوجه  را اضافه كنيد، سپس بروكلي را ريخته و اجازه دهيد به مدت 5دقيقه بپزد. پاستاها را در ظرفي مجزا پخته و آبكش كنيد، مواد فوق را روي پاستاها ريخته و به آن پنير را اضافه كنيد و با اسفناج در كنار آن سرو كنيد. مي توانيد كمي هم آويشن به آن اضافه كنيد.

سميه شرافتي- رويترز:ريتالين و ساير محرك هايي كه براي درمان اختلال كمبود توجه و بيش فعالي (ADHD) تجويز مي شوند بايد داراي انواع برچسب هاي هشدار باشند.
سازمان غذا و داروي آمريكا (FDA) به اضافه كردن برچسب هشدار ايمني بر روي اين داروها رأي داد. اين برچسب سياه براي هشدار دادن به پزشكان و بيماران در مورد اين كه اين دارو ممكن است داراي خطر قابل ملاحظه اي باشد، در نظر گرفته شده است.
در سال 1999 در آمريكا در حدود 51 نفر مرگ و مير ناشي از مصرف داروهاي ADHD در ميان كودكان و بزرگسالان اتفاق افتاد. گزارش هاي ديگري نيز در مورد فشار خون بالا، درد قفسه سينه، حملات قلبي، سكته مغزي، ريتم نامنظم قلب و ضعف و بيهوشي بدنبال مصرف اين داروها وجود دارد. البته تمامي اين گزارش ها دليلي قطعي براي خطرناك بودن اين داروها نيستند اما به دليل وخامت عوارض گزارش شده از جمله مرگ ناگهاني پزشكان بايد در مورد اين داروها محتاط باشند. اين اختلال با بي توجهي، ناآرامي، كاهش بازدهي در مدرسه و مشكلات اخلاقي و رفتاري مشخص مي شود.
خواب خوراك اين كودكان معمولا عادي است، در منزل بسيار ناراحت و در مدرسه غيرقابل تحمل است. در انجام دادن تكاليف تحصيلي نظم و ترتيب خاصي ندارند و به دشواري غذا مي خورند؛ به علاوه به راحتي نمي توان آنها را حمام كرد، لباس پوشاند و خواباند.حواس پرتي، منفي گري، لجبازي، عدم ثبات عاطفي و هيجان پذيري از مشخصات اين كودكان است همچنين ناپايداري در آنها از ماه هاي اول زندگي به صورت حساسيت به نور، گريه زياد و خواب كم، فرار از آغوش مادر، جيغ زدن و لگد زدن مشخص مي شود. اين كودكان در مقابل انضباطي كه برايشان مقرر شده، عكس العمل شديدي نشان مي دهند و به كودكان سركش نيز معروف اند.
در حالي كه تشخيص اين بيماري بيشتر در كودكان بخصوص پسرها متداول است اخيراً پزشكان اين بيماري را در بزرگسالان هم تشخيص مي دهند و براي آن دارو تجويز مي كنند.
بنا به گزارش FDA در آمريكا، پزشكان هر ماه حدود يك ميليون نسخه دارو براي اين بيماري در بزرگسالان و در حدود دو ميليون نسخه دارو براي كودكان تجويز مي كنند.

كاليفرنيا: خانمي كه داراي 17 كيلو وزن و 90 سانت قد بود، اولين فرزند خود را سالم به دنيا آورد.
اين خانم كه هم اكنون از ويلچر استفاده مي كند از يك بيماري ارثي به نام استئوژنزيس اپميرفكتا رنج مي برد. اين بيماري موجب نرمي استخوان ها و شكننده شدن آنها مي شود. وزن اين خانم هنگام بارداري 9كيلوگرم افزايش يافت. او در بيمارستان لوسيل پكارد واقع در دانشگاه استنفورد اولين فرزند خود را به وزن يك كيلو و هفتصد گرم به دنيا آورد. پزشكان اظهار نمودند كه جهت حفظ سلامتي مادر وي را به مدت 8هفته در بخش سزارين بيمارستان تحت مراقبت قرار دادند تا وي پسرش تيموتي را به دنيا بياورد. كودك مذكور بيماري مادرش را به ارث نبرده است.

به كمك ليزر، درمان هاي دندانپزشكي ساده تر و براي بيماران قابل تحمل تر شده، به گونه اي كه اين شيوه توانسته است از ترس ناشي از آمپول بي حسي كه بسياري از افراد را از مراجعه به دندانپزشك منصرف مي كند تا حد زيادي كم كند. دكتر ناصر نبوي، دندانپزشك در جريان برپايي دومين كنگره علمي- سراسري انجمن دندانپزشكان عمومي با اعلام اين مطلب افزود: در حال حاضر از روش ليزري براي درمان بافت هاي سخت مانند دندان و استخوان و كليه انساج سخت در دهان و بافت هاي نرم مي توان بهره گرفت. وي با اشاره به اينكه از ليزر در كليه امور دندانپزشكي به غير از برخي جراحي ها مانند كشيدن دندان ها يا پركردني هاي فلزي داخل دندان مي توان بهره گرفت، خاطر نشان ساخت: بهره گيري از ليزر به ويژه براي روش هاي زيبايي در دندانپزشكي كاربرد فراوان داشته و در چنين مواقعي مي توان به راحتي ليزر را جانشين تيغ جراحي فرزهاي متداول كرد. به گفته دكتر نبوي، از آنجايي كه ليزر داراي ارتعاش نبوده و ايجاد حرارت و درد نمي كند، در كار ترميم دندان، از تيغ و فرز موفق تر بوده و بافت نرم را دچار خونريزي نمي كند. وي گفت: روش استفاده از ليزر، احتياج كمتري به آمپول بي حس كننده داشته و در آينده نه چندان دور استفاده از ليزر جزو لاينفك شيوه هاي درماني دندانپزشكي به شمار خواهد رفت.