Hamshahri Newspaper

* براي پيشبرد برنامه هاي فناوري اطلاعات با چالش هايي مواجه هستيد كه به طور معمول سرمايه و تكنولوژي است. در زمينه نيروي انساني با توجه به جوان بودن جمعيت و بيكاري، نبايد مشكلي داشته باشيد؟
-به دو نكته اساسي اشاره كرديد ولي نبايد از نيروي انساني غافل شويم. به نظر من مخابرات سازماني است كه با فناوري روز كار مي كند و نمي تواند حتي يك گام از جهان عقب باشد. اين مسئله موجب شده كه يكي از مشكلات ما منابع انساني متخصص باشد. در فناوري هاي قديمي مشكل نداريم، ولي در فناوري هاي پيشرفته عقب افتادگي در كل دانشگاه هاي كشور داريم و طبيعي است كه تبعات آن كمبود نيروست.
اگر بپرسيد كدام مانع و گلوگاه براي ما مهم تر و آزاردهنده است، منابع انساني است و به شدت در اين مورد مشكل داريم.
* وزارت ارتباطات سال هاست كه دانشكده اي دارد و اين اقدام براي پيشگيري از چنين مشكلي ايجاد شده است، چرا اين خلاء نيروي انساني بايد بوجود بيايد؟
- اين دانشكده هم عقب افتادگي جدي دارد و نكته مهمي كه بايد اشاره كنم اين است كه تا زماني كه دانشكده همپاي رشد ارتباطات كشور حركت مي كرد، ما مشكلي نداشتيم ولي امروز داريم.
* چرا اين اتفاق رخ داده است؟
- ريشه يابي اين مسئله دشوار است، ولي به هر حال امروز يك گلوگاه مهم در توسعه تكنولوژي ارتباطي همين نيروي انساني است.
* در ايران ما به طور بالقوه مشكل نيروي انساني نداريم، وجود جمعيت جوان سرمايه اي است كه مي تواند در اين زمينه كارآمد باشد ولي مديريت و برنامه ريزي مي خواهد. چه برنامه اي براي اين جمعيت داريد؟
- همين طور است، ما برنامه ريزي هايي كرديم و با چند دانشگاه معتبر كشور مذاكره كرده ايم تا اين مسئله حل شود. با كشورهاي خارجي نيز مذاكراتي كرده ايم تا يك همكاري سه جانبه در اين زمينه انجام شود.زيرساخت ها را ما انجام مي دهيم، شركت ها و شريك خارجي به ما تجهيزات آموزشي را مي دهند و دانشگاه ها نيز كار آموزش را انجام مي دهند.
* به كجا رسيده ايد؟
- در حال مذاكره هستيم. اميدواريم به شرايطي برسيم كه دانشگاه همپاي ما حركت كند و نيازهاي ما را پاسخ دهد.
* كشورها و شركت هاي خارجي را مي توانيد نام ببريد؟
- نه، هنوز در حال مذاكره هستيم و بهتر است كه در اين مورد كمي صبر كنيم. ولي همه آمادگي خود را اعلام كرده اند و اميدواريم كه كار خوبي آغاز شود. البته ما وارد كار آموزش نمي شويم و قصد نداريم كه وارد شويم.
* در زمينه بودجه و سرمايه گذاري مشكلي وجود ندارد؟
- ما در حال حاضر در مورد تأمين سرمايه مشكلي نداريم، ولي بازده سرمايه گذاري مشكل جدي است.شركت هاي مخابرات اغلب سودده هستند و در مورد تأمين سرمايه مشكلي وجود ندارد، ولي سرمايه گذاري ها بايد بازده داشته باشد و در زمينه ارزيابي طرح ها مشكل وجود دارد. اطلاعات كافي و مناسبي از شرايط بازار كشور در بخش مخابرات وجود ندارد و اين يك مشكل اساسي است.
* به دليل تحريم ها در مورد واردات تكنولوژي از خارج در برخي بخش ها با مشكلاتي مواجه بوده و هستيم. در بخش مخابرات در حال حاضر چنين مشكلي وجود ندارد؟
- براي تأمين تجهيزات مورد نياز هيچ مشكلي نداريم. در صورت تشديد تحريم ها به دليل پرونده هسته اي نيز اين مسئله مي تواند به توسعه فعاليت هاي توليدي در كشور منجر شود و بخش هايي كه به دليل واردات از توليد بازمانده اند، فعال شوند.
* براي خصوصي سازي در بخش مخابرات از گذشته برنامه ريزي شده و مطالعات و ارزيابي هايي انجام شده ، ابلاغ سياست هاي اصل ۴۴ براي واگذاري شركت هاي دولتي نيز اين روند را ناگزير و اجباري كرده است، در اين زمينه چه روندي طي خواهد شد؟
- از شركت هاي مخابرات استان ها ارزيابي دقيقي انجام شده و تصوير روشني از اين شركت ها داريم. شركت هايي كه در استان هاي بزرگ هستند و ضريب نفوذ تلفن بالاست، شركت هاي سوددهي هستند و شركت هايي كه در مناطق كم جمعيت با ضريب نفوذ پايين قرار دارند، زيان ده.
اطلاعات دقيقي از ميزان استفاده تلفن در هر بخش كشور به دست آمده و حتي مشخص است كه مثلاً بيشترين استفاده از تلفن در استان فارس انجام مي شود و كمترين ميزان استفاده در آذربايجان شرقي.
* امروز در چه مرحله اي هستيد؟
- ما چند شركت داريم كه بسيار سود آورند از جمله شركت ارتباطات سيار. اين شركت ها ولي از سال ۸۴ تشكيل شده اند و طبق قانون ورود اين شركت ها به بورس بدون سه سال سابقه سودآوري ممكن نيست.اين امر ضرورت انتظار براي رسيدن به مهلت سه سال را ايجاب مي كند.شركت هاي استاني اما قدمت دارند و امكان واگذاري و ورود به بورس را دارند. ولي از نظر سودآوري بايد بررسي شوند و روند واگذاري آنها را مشخص كرد. علاوه بر اين بايد اين مسئله به صورتي انجام شود كه شبكه زيرساخت مجزا شود.
* چه برنامه اي داريد؟
- در حال بررسي گزينه ها و راهكارهاي مناسب هستيم.
* زمانبندي براي واگذاري ها نمي توانيد اعلام كنيد؟
- هنوز به اين مرحله نرسيده ايم. شركت هاي بزرگ و سودده بايد تا سال ۸۶ در انتظار باشند و شركت هاي استاني نياز به راهكارها و مصوبات قانوني دارند. فكر مي كنم كه در طول برنامه چهارم اين امر رخ دهد.
* در مورد واگذاري و ايجاد فضا براي ورود بخش خصوصي به فعاليت هاي مخابراتي چه فعاليتي انجام داده ايد؟
- دو قسمت دارد؛ يكي بحث پيمانكاري است كه ما در حال حاضر برخي خدمات را به بخش خصوصي واگذار كرده ايم. اجراي شبكه در اغلب مراكز خصوصي است. نصب و نگهداري در اختيار بخش خصوصي است.بحث ديگر اپراتوري است كه خدمات ارائه مي كنند. اينها ديگر پيمانكار نيستند كه نمونه بارز آن اپراتور دوم است و تعداد زيادي شركت هاي خدمات اينترنتي فعاليت مي كنند كه فعال هستند. علاوه بر اين به تعدادي شركت هاي ارائه دهنده خدمات تلفن ثابت نيز پروانه داده ايم كه فعال هستند. مثلاً در كرج ولي فعال نيستند.
* به نظر مي رسد كه تعرفه، مسئله اصلي است. اگر بخش ارتباطات سودآور نباشد انگيزه فعاليت وجود ندارد، به نظر مي رسد كه مشكل نيروي انساني متخصص هم به همين دليل باشد؟
- در برخي موارد اين امر رعايت شده است. مثل اپراتور دوم اجازه تعرفه بالاتر انجام شده است. ولي در مورد ثابت نه. دليل اين است كه تعرفه تلفن ثابت در سبد خانوارها نقش دارد و تغيير اين تعرفه ها حساس است. اگر تغييري در تعرفه ها اعمال شود، بايد با دقت انجام شود.
* اپراتور دوم چه شرايطي دارد؟ امروز پس از مدت ها تاخير در آغاز كار آن و انتظار مردم براي ارائه سيم كارت هاي ۱۵۰هزارتوماني چه خبري براي مردم داريد؟
- اپراتور دوم جزو برنامه و در حال راه اندازي است. در قانون برنامه پيش بيني شده بود و ما نمي توانستيم از آن اجتناب كنيم. علاوه بر اين، در رسيدن به ضريب نفوذ تلفن سيار طبق قانون فعاليت آن ضروري است. به رغم همه مشكلات كه در اغلب كشورها رخ داده، ما اين كار را دنبال مي كنيم و با نظارت دقيق در پي اجرايي شدن آن هستيم. حتي اپراتور سوم را نيز بايد با سرعت دنبال كنيم كه در وقت تعيين شده فعال شود.
* وظيفه شما به عنوان دولت، ايجاد يك بازار رقابتي با خدمات متنوع است. يك بازار رقابتي فعال به شرايط مطلوب منجر مي شود و خدمات با قيمت مناسب به همه متقاضيان ارائه مي شود. چرا در رسيدن به اين شرايط در ارتباطات سيار، حركت كند است؟
- كار نو هميشه چالش دارد. كار اپراتوري دوم با ابعاد سياسي، اقتصادي و امنيتي مواجه شد و جالب است كه موارد مشابهي در اپراتوري سوم آفريقاي جنوبي رخ داده است كه شباهت زيادي به ايران داشت.اپراتور دوم يك تصميم كشوري بود و با چالش گسترده اي مواجه شد كه احتمال برخوردهاي مشابه در مورد اپراتور سوم رخ دهد. البته اميدواريم حساسيت ها كمتر شود و اين روند سريع تر باشد و تجربه اپراتور دوم به آن كمك كند.
* با همه اين مسائل، اپراتور دوم چه زماني فعاليت خود را آغاز مي كند؟
- طبق قرارداد، اپراتور دوم بايد نه ماه پس از صدور پروانه، فعاليت خود را آغاز كند و سيم كارت را واگذار كند.كميته نظارتي داريم كه به طور دائم در سازمان تنظيم مقررات اين كار را دنبال مي كند. آخرين گزارش آنان نشان مي دهد كه طبق برنامه، فعاليت هاي خود را آغاز مي كند و در طول يك سال بايد دو ميليون و دويست هزار سيم كارت واگذار كند.
* با توجه به فعاليت هاي انجام شده تاكنون، اين كار عملي است؟
- به نظر من امكان پذير است و نياز به كار فشرده جدي و فعال دارد.
* به طور طبيعي به نظر مي رسد كه در نظام دولتي به شركت هاي طرف قرارداد دولت در بخش خصوصي خدمات مناسب ارائه نمي شود!
- در چند نقطه كار اپراتور دوم به شركت مخابرات برخورد مي كند و اگر ما كار را انجام ندهيم اين شركت نمي تواند كاري انجام دهد؛ از جمله استفاده از شبكه زيرساخت است. در اين زمينه همكاري مناسبي انجام شده و در حال تدوين كارهاي حقوقي و قراردادي هستيم و مشكل فني و اجرايي نداريم. در مورد باند فركانس اپراتور دوم بايد سازمان تنظيم مقررات، خالي بودن باند فركانس اپراتور دوم را اعلام كند ولي اين باند در حال حاضر توسط تاليا استفاده مي شود و بايد تغيير باند دهد و به باند ديگري انتقال يابد. البته در حال حاضر هنوز به مرحله استفاده از باند نرسيده اند.
* البته سؤال من در مورد همه پيمانكاران و مراجعه كنندگان به بخش دولتي بود؛ فقط اپراتور دوم نبود؛ آيا تمهيداتي براي ارائه خدمات به بخش خصوصي داريد؟
- حداقل در كارهاي بزرگ و قراردادهايي كه داريم كميته هاي نظارتي داريم و اجازه اينگونه تاخير ها رخ نمي دهد و هماهنگي هاي لازم انجام مي شود.
* شما به مردم اطمينان مي دهيد كه اپراتور دوم امسال قطعاً فعال مي شود؟
- ما با اميدواري زياد اطمينان داريم كه اپراتور دوم راه مي افتد و اين كار را با جديت دنبال مي كنيم.
* يك مسأله گسترش فعاليت اپراتور اول است. پيش فروش سيم كارت چگونه و طبق چه اهدافي انجام مي شود؟ اين فعاليت با رقابتي شدن بازار مغاير است. اخيراً مصوبه اي داشته ايد كه به دولت ارائه شده و دولت نيز تصويب كرده كه به شركت ارتباطات سيار از سوي نهادهاي دولتي ۲۵متر مكان و خدمات لازم ارائه شود، در صورتي كه بايد به همه شركت هاي طرف قرارداد دولت، اين خدمات براي توسعه امكانات مخابراتي ارائه شود!
- اين نكته سه بعد دارد؛ اول اينكه شركت مخابرات در كل، بايد به برنامه اي كه دارد عمل كند. اين شركت در مقابل تقاضاي مردم قرار دارد و همه مردم در صف هستند تا سيم كارت دريافت كنند.بنابر اين بايد در اين مورد اقدام كرد؛ چه اپراتور اول، چه دوم و چه سوم.
دوم اينكه شركت هاي موجود نيز در نهايت خصوصي مي شوند و نيت، بزرگ كردن دولت نيست ،بلكه ارائه خدمات است. نكته سوم اين است كه هيچ محدوديتي براي ارائه خدمات و توسعه شبكه نيست.در واقع رقابت در بازار نيست؛ رقابت در امكانات است. اگر همين امروز شركتي يك ميليون سيم كارت بدهد متقاضي وجود دارد.
* ولي كسي نمي تواند مانند اپراتور اول، سيم كارت پيش فروش كند و يك سال بعد تلفن بدهد.
- اين جزو شرايط و مقررات فعاليت قانوني است كه بر عهده آنان گذاشته شده و اجازه داده نشده است، ولي اين شركت ها هنوز امكانات عرضه را آماده نكرده اند. يعني اپراتوري نيست كه امكان واگذاري داشته باشد و ما مانع آن شويم و اپراتور اول را مجاز بدانيم. فعال شدن اين اپراتورها به نفع ماست و ما از آن ها حمايت مي كنيم و هيچ مانعي در راه فعاليت آنان ايجاد نمي كنيم چرا كه بدون حضور آنان به ضريب نفوذ تعيين شده در شبكه تلفن همراه و ۲۴ميليون مشترك در برنامه چهارم نمي رسيم.
* در خدمات مخابراتي، به طور معمول، هر سال با كاهش قيمت ها و كيفيت خدمات بهتر مواجه هستيم، ولي در ايران شرايط، عكس است. البته در تلفن ثابت يك روند طي شده ولي در تلفن سيار هزينه هايي كه دريافت مي شود، هر سال كاهش نمي يابد. جز وديعه تلفن سيار، ديگر خدمات براي متقاضيان هزينه دارد. در اين زمينه چه برنامه اي داريد؟
- چند نكته در اين مورد وجود دارد و بايد توجه كرد. اول اينكه در اين بخش، هنوز خدمات اوليه را نتوانسته ايم براي مردم ارائه كنيم. البته در تهران مشكل نداريم، ولي در مناطق دورافتاده، داشتن يك تلفن براي مردم آرزو است.مسأله دوم فقدان فضاي رقابتي است؛ ارائه خدمات بهتر و قيمت مناسب، در فضاي رقابتي ممكن است كه اين مسأله وجود ندارد و بايد كمك كرد كه اپراتورهاي خصوصي فعال شود كه اميدواريم ابلاغ سياست هاي بند «ج» اصل ۴۴ به اين مسأله كمك كند.فضاي رقابتي نياز به زمان دارد و بخشنامه و اجبار نمي تواند كارساز باشد. اگر مي خواهيم فضاي رقابتي ايجاد شود بايد زودتر واگذاري ها را شروع كنيم و زودتر اپراتورهاي متعدد را وادار به فعاليت كنيم من اطمينان دارم كه اگر اپراتور دوم و سوم در بخش ارتباطات سيار فعال شوند، خيلي از خدمات مناسب به طور طبيعي ارائه مي شود؛ كاري كه ما به عنوان مديران دولتي بايد انجام دهيم، تسريع در كار خصوصي سازي است.
* ورود اين شركت ها به بورس، در عين حال به رونق بورس هم كمك مي كند و اخيراً نيز از سوي وزير، ايده سهامدارشدن مشتركان تلفن سيار مطرح شده كه مسأله زيان وديعه هاي متفاوتي را نيز كه مشتركان پرداخت كرده اند با اين رويكرد مي توان جبران كرد!
- اين مسأله نياز به طرح هايي اجرايي دارد و كميته اي تشكيل شده و در هيأت دولت، اين مسأله را پيگيري مي كند و وزير شخصاً در آن شركت مي كند كه اين مسأله را دنبال مي كند.
البته كار هم بايد با پختگي انجام شود و اگر ناكارآمدي هايي وجود داشته باشد، بعدها جبران آن مشكل است. بنابراين شتابزدگي در اجراي برخي طرح ها، هزينه هاي اقتصادي و اجتماعي دارد كه جبران ناپذير است. من ضمن تاييد اين مسأله كه هر چه خصوصي سازي سريع تر رخ دهد براي مردم بهتر است، ولي محدوديت اين را بايد در نظر بگيريم. در دولت، چهار كميته خاص اين كار تشكيل شده است و اين كميته ها مسئول هماهنگ كردن روند خصوصي سازي است. در عين حال، هرچه سريع تر اين روند رخ دهد منافع عمومي بيشتر تأمين شود.