Hamshahri Newspaper

تا پانزدهمين دوره بازي هاي آسيايي دوحه تنها سه ماه وقت باقي مانده است. بازي هاي آسيايي ۲۰۰۶ دوحه بدون ترديد مهمترين رويداد ورزشي پيش روي سازمان ورزش و كميته ملي الميپك در چند ماه آينده خواهد بود. گردهمايي بزرگ ورزش كه مرزهاي سياسي و عقيدتي را در هم مي نوردد و همه كشورهاي بزرگ و كوچك را با تفاوت هاي اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي با نژاد و با فرهنگ مختلف با زبان صلح و دوستي زير يك سقف گرد هم مي آورد. اين خاصيت ورزش است كه در هيچ پديده ديگري نمي توان يافت. ايران به جز سه دوره در تمامي دوره هاي بازي هاي آسيايي يك پاي ثابت اين بازي ها بود و حتي در سال ،۱۹۷۴ دوره هفتم اين بازي ها را ميزباني كرد. در اين دوره هم ايران با كارواني سيصد نفره متشكل از دويست ورزشكار و يكصد همراه در ميدان پانزدهم در شهر دوحه قطر حاضر خواهد شد.براساس احتمالات، ايران در دوره پانزدهم در ۲۲ الي ۲۴ رشته از ۳۷ رشته ورزشي بازي هاي دوحه قطر حاضر خواهد بود. تا كنون تنها حضور ۱۲ رشته ورزشي گروهي و انفرادي از مجموعه تشكيل دهنده كاروان اعزامي ايران به اين بازي ها قطعي شده است و در روزهاي آينده تكليف مابقي رشته ها هم روشن خواهد شد. از اين شماره نگاهي داريم به آخرين موقعيت رشته هايي كه حضورشان از سوي ستاد بازي هاي آسيايي دوحه حتمي شده است و در شروع به سراغ ورزش هاي فوتبال و واليبال رفتيم كه نماد ورزش هاي گروهي ايران دركاروان اعزامي هستند.
فوتبال در انديشه طلاي پنجم
فوتبال از جايگاه و تعريف ويژه اي در ميان رشته هاي ورزشي در بازي هاي آسيايي برخوردار است. دستيابي به عنوان و مدال طلاي اين رشته همواره آرزوي بزرگ تمامي كاروان هاي اعزامي به بازي هاي آسيايي بوده و همواره در طول ۱۴ دوره گذشته شاهد رقابت داغ مدعيان در اين رشته جذاب و جهانگير بوده ايم. ايران به جز سه دوره غيبت در بازي ها در اكثر دوره ها يك پاي قهرماني به شمار مي رفته است. ايران كه در دوره اول در سال ۱۹۵۱ دهلي جنگ بر سر كسب مدال طلا را به تيم ميزبان هندوستان باخت تا رسيدن به نخستين قهرماني، نزديك به ۲۳ سال انتظار كشيد. هنگامي كه تيم فوتبال ايران در بازي هاي آسيايي تهران و در ورزشگاه آزادي روي سكوي قهرماني رفت، راه قهرماني هاي بعدي هموار شد.جالب آنكه در اين بازي ها فرانك اوفارل، مربي صاحب سبك انگليسي هدايت تيم ايران را بر عهده داشت. تيم ايران در فينال با گل محمدرضا عادلخاني از سد رژيم اشغالگر گذشت. تيم ايران براي راهيابي به فينال در مصاف با كره جنوبي در شرايطي كه با اخراج ابراهيم آشتياني ده نفره شده بود با دو گل غلامحسين مظلومي در وقت اضافه به يك پيروزي دلچسب رسيد. دومين قهرماني ايران در بازي هاي آسيايي ۱۹۹۰ پكن به دست آمد. علي پروين نخستين مربي ايراني بود كه با مجموعه اي از بهترين بازيكنان توانست در بيرون از خانه اين افتخار را به ارمغان آورد. تيم ايران در اين بازي ها براي رسيدن به عنوان قهرماني حريفان بزرگي چون ژاپن و كره جنوبي را در مراحل يك چهارم نهايي و نيمه پاياني شكست داد كه زننده تك گل ايران در بازي به كره جنوبي مرحوم سيروس قايقران بود. در بازي با ژاپن نيز گل به يادماندني صمد مرفاوي هنوز از خاطره ها محو نشده است. پيروزي بر كره شمالي در فينال و در ضيافت پنالتي ها با درخشش احمدرضا عابدزاده حاصل شد. در آن تيم نفراتي چون شاهرخ و شاهين بياني، فرشاد پيوس، محمد پنجعلي، محمدحسن انصاري فر، سيدمهدي ابطحي، رضا حسن زاده و مهدي فنوني زاده بازي مي كردند.بانكوك در سال ۹۸ شاهد سومين قهرماني ايران بود. اين بار منصور پورحيدري تيم را به سوي قهرماني رهنمون ساخت، كويت آخرين خاكريز براي كسب مدال طلا بود كه به راحتي با دو گل از پاي درآمد. بسياري از مهره هاي كليدي تيم ملي در جام جهاني اخير مثل علي دايي، وحيد هاشميان و رسول خطيبي عضو آن تيم بودند. كريم باقري، محمد خاكپور، نيما نكيسا، حميد استيلي، حميدرضا بابايي، داريوش يزداني، ستار همداني، بهزاد غلامپور، مهرداد ميناوند و علي موسوي ديگر در تيم ملي نيستند و تنها محمود فكري از آن تيم اخيراً دوباره از سوي قلعه نويي به تيم ملي فراخوانده شده است.
چهارمين مدال طلاي فوتبال همانند بازي هاي آسيايي تهران با رهبري يك مربي خارجي اين بار از شرق اروپا به نام «برانكو ايوانكوويچ» حاصل شد.
كارنامه فوتبال ايران
۱۹۵۱ دهلي: نقره (نايب قهرمان)
۱۹۵۴ مانيل: غايب
۱۹۵۸ توكيو: حذف در دور مقدماتي
۱۹۶۲ جاكارتا: غايب
۱۹۶۶ بانكوك: نقره (نايب قهرمان)
۱۹۷۰ بانكوك: حذف در دور مقدماتي
۱۹۷۴ تهران: طلا (اول)
۱۹۷۸ بانكوك: غايب
۱۹۸۲ دهلي: حذف در يك هشتم نهايي
۱۹۸۶ سئول: حذف در يك هشتم نهايي
۱۹۹۰ پكن: طلا (اول)
۱۹۹۴هيروشيما: حذف در يك هشتم نهايي
۱۹۹۸ بانكوك: طلا (اول)
۲۰۰۲ بوسان: طلا (اول)
۲۰۰۶ دوحه: ؟
حضور دوازدهم با سيموئز
تيم فوتبال ايران حضور دوازدهمش را با «سيموئز» برزيلي تجربه مي كند. به اين تيم و مجموعه بازيكناني كه شروع جدي كارشان حضور در بازي هاي غرب آسيا بود مي توان دل بست. «سيموئز» براي آنكه بي گدار به آب نزند، بسياري از نفرات كليدي تيم ملي بزرگسالان را هم جذب كرد تا به لحاظ تجربه بين المللي مجموعه تحت اختيارش احساس كمبود نكند. حسن رودباريان، آرش برهاني، جواد نكونام و... از آن جمله اند. يكي از مشكلات فعلي اين تيم، حضور بخش عمده اي از بازيكنانش در اردوي تيم ملي بزرگسالان است كه قرار شد با هماهنگي به عمل آمده ميان سيموئز و قلعه نويي براي اين دسته از بازيكنان برنامه جديدي تدوين شود. سوابق چند دوره گذشته حاكي از آن است كه در قطر تيم ميزبان هم به جمع ساير رقباي جدي ايران مثل كره، ژاپن و چين اضافه خواهد شد.
واليبال با مردان قامت كشيده ايران
پس از فوتبال، واليبال از پيشينه و سابقه بهتري در كسب نتيجه در بازيهاي آسيايي برخوردار است. واليبال با وجود آن كه موقعيت فوتبال را نداشته، اما به لطف ۶ دوره حضورش در اين بازيها دو مدال نقره از سال هاي ۱۹۵۸ توكيو و ۲۰۰۲ بوسان و يك مدال برنز از بازي هاي سال ۱۹۶۶ را در كارنامه خود دارد. واليبال در دوره اول بازيها در سال ۱۹۵۱ دهلي غايب بود و در دوره سوم بازيهاي ۱۹۵۸ توكيو بر اساس يك اتفاق و مشكلي كه در راه اعزام تيم ملي بسكتبال پيش آمد روانه اين بازيها شد.
در بازيهاي آسيايي سال ۱۹۵۸ كمتر كسي توقعي از واليبال داشت كه در نخستين سفر برون مرزي اش بتواند مدالي به چنگ آورد. تيم ايران در آن بازيها ابتدا هنگ كنگ را سه بر صفر شكست داد. در بازي با فيليپين در ديداري پنج گيمه ۳ بر ۲ پيروز از ميدان خارج شد. هند با همه سوابق روشنش در جدال با تيم ايران چاره اي جز شكست سنگين سه بر صفر نيافت، تا با اين برد تيم ايران نامزد بازي فينال با ژاپن ميزبان شود. در بازي با ژاپن تنها تجربه كم بين المللي بازيكنان ايران عامل برتري تيم ميزبان را مهيا ساخت و تيم ملي كشورمان در شرايطي كه در دو گيم از حريف خود پيش بود بازي را واگذار كرد و در ميان تعجب محافل ورزشي آسيا به مدال نقره بسنده كرد. مرحوم عبدالمنعم كمال، سياوش فرخي، محمود عدل، محمد شريف زاده، حسينعلي اميري، اسماعيل اشتري، عباس تهراني، و كمال پورهاشمي به سرمربي گري فريدون شريف زاده ايران را به افتخار بزرگي در واليبال قاره كهن نايل ساختند.
تبديل نقره به برنز در بانكوك
واليبال پس از غيبت كاروان اعزامي ايران در بازي هاي آسيايي ۱۹۶۲ جاكارتا در بانكوك شرايط جديد و سخت تري را تجربه كرد. افزايش بيشتر تيم ها از يك سو و دوري از رقابت هاي دوره پيشين از سوي ديگر موجب شد تا تيم ايران با چهره اي كاملاً دگرگون شده با تيمي كه نايب قهرمان سال ۱۹۵۸ شد به ميدان برود. هيچ كدام از بزرگان تيم توكيو در تركيب تيم بانكوك نبودند. اين بار ستارگاني چون حسن كرد، مسعود صالحيه، چنگيز انصاري جانشين محمود عدل، سياوش فرخي و عبدالمنعم كمال شده بودند. در اين بازي ها پاي تيم هايي چون كامبوج، كره جنوبي، تايلند و اندونزي هم به بازي هاي واليبال باز شد.تيم ايران با پشت سر گذاشتن بازي هاي دشوار و راهي پرپيچ و خم به هر زحمتي بود خود را به بازي رده بندي رساند و با شكست دادن اندونزي مدال برنز گرفت.ژاپن و كره به ترتيب طلا و نقره گرفتند.حسن كبيري، حسن كرد، محمد همت يار، خسرو ابراهيم، مسعود صالحيه، خليل پاك نظر، محمود مطلق، مجتبي مرتضوي و چنگيز انصاري بازيكناني بودند كه با سرمربي گري مرحوم حسين جبارزادگان توانستند ايران را دوباره روي يكي از سه سكوي برتر قرار دهند.جالب آن كه در همين دوره تيم بانوان ايران نيز براي نخستين بار همانند تيم مردان در سكوي سوم ظاهر شد و مدال برنز را به گردن آويخت.
،۱۹۹۴ بيرون آمدن از پيله انزوا
از بازيهاي آسيايي تهران به بعد واليبال با افتادن در جاده نزول كمتر مجال حضور ديگري در اين بازيها را پيدا كرد. غيبت در بازيهاي آسيايي ۱۹۷۸ بانكوك، ۱۹۸۲ دهلي، ۱۹۸۶ استون و ۱۹۹۰ پكن مي رفت كه نام واليبال را كاملاً به فراموشي بسپارد. درست از سال ۱۹۹۲ بود كه به تدريج واليبال با سازماندهي جديد و با ورود محمدرضا يزداني خرم جان تازه اي گرفت و توانست از پيله انزوا به درآيد. حضور در بازي هاي آسيايي ۱۹۹۴ هيروشيما مقدمه اي براي بر سر زبان افتادن دوباره واليبال ايران بود. اگرچه در جمع قدرت هاي سنتي شرق آسيا تكرار خاطرات خوب گذشته به مثابه آرزويي دست نيافتني بود، اما مقام پنجمي در ژاپن شروع درخشش دوباره شد.
۲۰۰۲ بوسان، پايان انتظارات
غيبت در بازي هاي ۱۹۹۸ بانكوك هم خللي در اراده مردان واليبال ايران نداشت تا اين كه سرانجام برنامه هاي تدارك ديده شده در سايه ميزباني هاي مختلف آسيايي و ظهور نسلي كه به تدريج آبديده مي شد در بوسان كره جنوبي ثمر داد. تيم واليبال ايران پس از ۴۴ سال از نقره ۱۹۵۸ توكيو و ۳۶ سال از آخرين مدال آسيايي اش در بانكوك باز هم در خاور دور طلوعي دوباره در اين بازيها داشت. تيم ايران براي رسيدن به مدال نقره از سد تيم هايي چون ماكائو، هند، قطر و چين گذشت و پس از دو باخت مقابل ميزبان بازي ها در مراحل مقدماتي و فينال نقره اي شد.
تلاش براي تكرار نتيجه بوسان
تيم ملي واليبال ايران در دوره پانزدهم شرايط خاصي را در حال سپري كردن است. حضور قبل از بازيهاي آسيايي با فاصله ناچيز در مسابقات قهرماني مردان جهان مهم ترين دغدغه كنوني كادر فني تيم ملي است و اين كه با چه استراتژي مي توان از بازي هاي جهاني پل كسب نتيجه لازم را در دوحه قطر فراهم ساخت. با اين اوصاف واليبال اميدوارانه و پرتلاش به تكرار نتيجه بوسان مي انديشد. كره جنوبي، ژاپن، چين و حتي قطر ميزبان هم داعيه كسب عنوان و مدال از اين رشته را در ميدان پانزدهم دارند. جالب آن كه تمام مدعيان واليبال آسيا از ژاپن وارد دوحه خواهند شد.