منبع: اكونوميست
بحران هسته اي در ايران باعث شد توجه همه كشورها، خصوصاً  آمريكا به ايران جلب شود. بسياري عقيده دارند اين بحران باعث تغيير سياستهاي ديگر كشورها در مقابل ايران خواهد شد، جورج بوش، رئيس جمهور آمريكا اخيراً  پيشنهاد كرده است سياستهاي خارجي آمريكا بيشتر از عراق معطوف ايران باشد. گفته مي شود تمايل آمريكا تسلط بر منابع هسته اي و عدم تمايل اين كشور براي اينكه كسي به جز خودش صاحب اين منبع انرژي و در عين حال خطرناك باشد باعث مطرح شدن اين پيشنهاد توسط بوش شده است و تنها پيامد آن به تحرك انداختن مسئولان و صاحبان قدرت در ايران بود تا در مورد معاملات اخير خود در بازارهاي نفتي و گازي دنيا دقت بيشتري مبذول دارند و به ترميم وضعيت پولي و مالي كشور خود بپردازند.
از اين پس ايران خواهد توانست در بين كشورهاي دنيا جايگاه بالاتري داشته باشد و با كاهش احتمال خطراتي كه تا چندي پيش به دليل بحران هاي اقتصادي اين كشور را تهديد مي كرد در بين شركتهاي نفتي بين المللي از اعتبار بيشتري برخوردار شود. كشف مقادير انبوهي از ذخاير نفتي در كشور ايران، خبر بسيار خوبي براي صاحب منصبان اين كشور بود. بخش مهندسي و توسعه صنعت نفت ايران كه يكي از سازمانهاي وابسته به شركت ملي نفت ايران است اخيراً  اعلام كرد، سه حوزه نفتي كه در مجموع ۳۸ ميليارد بشكه ذخيره نفت خام سنگين دارد را كشف كرده است. گفته مي شود يك چنين حوزه وسيعي در جرگه بزرگترين حوزه هاي نفتي كشف شده است.
اما نوع نفت خام آن باعث كاهش ارزش توليدات اين حوزه هاي نفتي در بازارهاي جهاني شده است. امروزه پس از مدتهاي طولاني شركت نفتي پارس جنوبي دوباره كار روي نفت خام و محصولات وابسته به آن را آغاز كرده است و همين مسأله جهشي عظيم را در سياستگذاري هاي انرژي ايران ايجاد كرد. جهشي كه ارتقاي وضعيت اين منبع عظيم انرژي را در ايران به همراه خواهد داشت. برخي تحليلگران صنعتي پيش بيني مي كنند در صورت عدم ورود منابع تازه به اوپك متوسط ظرفيت توليد نفت خام كه در حال حاضر برابر با ۶/۳ ميليون بشكه در كشورهاي عضو اوپك است به ۳ ميليون بشكه در روز تنزل يابد. كشف حوزه هاي نفتي تازه يا روشهاي تازه بهره برداري مي تواند به افزايش ظرفيت توليد كشورهاي اوپك منجر شود.
پس دليل تمايل ايران و ديگر كشورهاي عضو اوپك به توسعه هر چه سريعتر حوزه هاي كشف شده و بهره برداري از آنها در كوتاهترين زمان ممكن به خوبي مشخص است. علاوه بر آن تمايل اوپك به افزايش ظرفيت توليد كشورهاي عضو و رساندن متوسط آن به سقف ۵ ميليون بشكه در روز تا سال ۲۰۰۵ نيز دليل سرعت هر چه بيشتر اعضاي سازمان براي بهره برداري هر چه سريعتر از حوزه هاي كشف شده و كشف حوزه هاي جديد را نشان مي دهد.
دعوت ايران از كشورهاي ديگر براي مذاكره در مورد توسعه حوزه نفتي بنگستان و ذخاير نفتي آن نشان دهنده تغيير سياستهاي اين كشور است. گفته شده اين كشور در نظر دارد به ظرفيت توليد كنوني خود از اين حوزه كه روزانه ۱۶۰ هزار بشكه است۱۰۰ هزار بشكه بيفزايد و براي رسيدن به اين هدف با دو شركت نفتي بريتيش پتروليوم و توتال در مورد سرمايه گذاري ۲ ميليارد دلاري به مذاكره نشسته است. به نظر مي رسد پروژه آزادگان كه بزرگترين معامله ايران با ژاپن است در حال پشت سر گذاشتن مذاكرات نهايي است و تا چندي ديگر اين قرارداد امضا خواهد شد.
برخي عقيده دارند به تعويق افتادن امضاي اين قرارداد دو طرفه به دليل تغييرات مداوم و پيوسته اي كه در حوزه نفتي بنگستان ايجاد مي شد،  علاوه بر آن عدم امكان استفاده از وسائلي كه حداكثر سطح توليد را براي بهره برداران به ارمغان بياورد مانع از امضاي اين قرارداد شده است.
عليرغم اينكه به تعويق افتادن امضاي قراردادهاي توسعه حوزه هاي نفتي باعث كاهش درآمد ايران و يا ايجاد اختلال در وضعيت مالي و فناوري هاي اين كشور شده است اما باعث شد شركتهاي نفتي طرف قرارداد با ايران مجبور شوند محدوديتها و شرايط تازه اي را بپذيرند. در ميان تمام شركتها، شركت نفتي توتال، اني، استات اويل و شل به امضاي قراردادهاي جديد پرداختند و قبول كردند جريان سرمايه هاي خود به ايران را براي مدت مورد قرارداد حفظ كنند.
بر طبق گزارش جديد دوچ  بانك، شركتهاي پتروناس مالزي و توتال امسال براي نخستين بار درون ريز مثبت سرمايه خالص را در كشور ايران دارند و شركت پتروناس مالزي در حال مذاكره تازه در مورد سرمايه گذاري دوباره دو بخش توسعه نفت و گاز در ايران است. قبول اين مسأله از طرف شركت هاي نفتي روي وضعيت قراردادهاي آينده كشور ايران در حوزه  نفت و گاز تأثير مثبت خواهد گذاشت.

سايت بازتاب نوشته است: به رغم بحران اقتصادي موجود در آمريكا، در سال گذشته بر دارايي هاي افراد ثروتمند اين كشور افزوده شده است.
بيل گيتس با ثروتي معادل ۴۶ ميليارد دلار، همچنان ثروتمندترين مرد آمريكا و كل جهان است.
جايگاه سوم جدول ثروتمندان آمريكا به پائول آلن شريك مؤسسه مايكروسافت با ثروتي معادل ۲۲ ميليارد دلار تعلق دارد. لاري اليسون رييس، ORACLE نيز با ثروتي معادل ۱۸ ميليارد دلار در جايگاه نهم قرار دارد. جايگاه دهم و يازدهم جدول را نيز به ترتيب، مايكل دل (۱۳ ميليارد دلار) تاجر كامپيوتر و استيو پالمر، رييس شركت مايكروسافت (۲/۱۲ ميليارد دلار) به خود اختصاص داده اند.
اگر به فهرست ۴۰۰ فرد ثروتمند آمريكا بنگريم، اين گونه به نظر خواهد رسيد كه گويي وضعيت حوزه فناوري برتر اقتصاد اين كشور، دوباره بهبود يافته است.
به رغم بحران اقتصادي آمريكا، دارايي ثروتمندان اين كشور ۱۰درصد افزايش يافته است. جايگاه دوم جدول ثروتمندان آمريكا به وران بوفت سرمايه گذار تعلق دارد. همچنين در جدول مذكور نام ۵ نفر از اعضاي خانواده والتون مالكان، شركت هاي زنجيره اي وال- مارت به چشم مي خورد. اين آمار نشان مي دهد صاحبان شركت هاي اينترنتي، مانند جف بيزوس صاحب شركت آمازون، پس از گذراندن دو سال بحران اقتصادي، اكنون داراي وضعيت بهتري شده و بر دارايي هاي خود مي افزايند.
دارايي بيزوس در سال گذشته از ۳ ميليارد دلار به ۱/۵ ميليارد دلار افزايش يافته است. مؤسسان ياهو نيز توانسته اند، ظرف يك سال گذشته، دارايي هاي خود را ۳ برابر كنند.
ثروت مؤسسان« اي -باي» نيز در سال گذشته ۵۰درصد افزايش يافته است. ثروتمندان آمريكا، موفقيت هاي اخير خود را بيشتر از آنكه مرهون موفقيت هاي اقتصادي باشند، بيشتر مديون سياست مالياتي دولت بوش هستند.
ثروتمندان در سايه چنين سياستي بر دارايي هاي خود مي افزايند و اين در حالي است كه درآمد بيشتر آمريكايي ها در حال كاهش است. ضمنا نرخ بيكاري نيز در آمريكا در حال افزايش است و در سايه سياست مالياتي دولت بوش، روز به روز سود بيشتري عايد ثروتمندان مي شود.
از سوي ديگر در نتيجه اين سياست تقريبا نيمي از آمريكايي ها در سال، تنها ۱۲۰ دلار كمتر ماليات مي پردازند و يك سوم مردم نيز تقريبا هيچ سودي عايدشان نمي شود.
اين در حالي است كه ۶۸درصد بخشودگي هاي مالياتي، صرفا به۱درصد ماليات دهندگان آمريكايي تعلق مي گيرد. اين ۱درصد را ثروتمنداني تشكيل مي دهند كه ميانگين درآمد ساليانه اي معادل ۱/۱ ميليون دلار دارند.
اين افراد سالانه ۱۶۰۰۰ دلار كمتر ماليات مي پردازند. ۴۰۰ نفر ثروتمند برتر آمريكا مجموعا داراي ثروتي معادل ۹۵۵ ميليارد دلارند.

منبع: اكونوميست
ترجمه: مونا مشهدي رجبي
هميشه بحران هاي اقتصادي باعث افزايش تكاپو و تلاش دولت و دست اندركاران صنايع مختلف در كشورها مي شود. همه سعي مي كنند براي بهبود اوضاع اقتصادي تلاش كنند و در راه رسيدن به اين هدف از هيچ كاري فروگذار نمي كنند. اين وضعيتي است كه در حال حاضر در اروپا حاكم است. اروپايي كه در پي ركود اقتصاد دنيا، ركودي هر چند ناچيز را تجربه كرد و به دنبال آن تلاشي بي وقفه در بين صاحبان صنايع آغاز شد. اخيراً اعلام شده است صنايع اروپا در حال ارتقا هستند اما آماري مبني بر صحت اين مطلب در دست نيست.
اخيراً دو شركت بزرگ فعال در زمينه صنعت اتومبيل سازي اروپا از توليدات تازه خود پرده برداري مي كردند و انتظار داشتند اين دو محصول جديد بازار اتومبيل دنيا را در دست بگيرد.
اين دو محصول متعلق به شركت هاي فولكس واگن و رنو بودند. شركت فولكس واگن آخرين مدل گلف خود را به معرض نمايش گذاشت و شركت رنو هم مدل تازه اتومبيل خود يعني «بي باپ» را به بازار عرضه كرد. پژوهشها نشان مي دهد فروش اتومبيل هاي آلماني در ماه سپتامبر ۴ درصد نسبت به ماه آگوست رشد داشته است اما پژوهشهاي اخير حاكي از رشدي بسيار كندتر از آنچه پيش بيني مي شد بوده است. اين برآوردها طي هفته هاي اخير صورت گرفته و نشان داده است كه صنايع اروپا با سرعتي نازل تر از پيش حركت مي كنند. پژوهشگران اعلام كرده اند بخش توليد، نيروگاه ها و مراكز تحقيقاتي بزرگترين اقتصادهاي اتحاديه اروپا در ماه آگوست وضعيت بسيار نامناسبي را پشت سرگذاشته اند.
ميزان توليد صنعتي كشور آلمان در ماه آگوست نسبت به جولاي ۵/۲ درصد كاهش يافت. علاوه بر اين توليد كشور فرانسه نيز در همين مدت ۷/۰ درصد تنزل يافت. حتي سطح توليد بسياري از شركتهاي انگليسي كه در سه ماهه دوم امسال شاهد رشدي همه جانبه بودند نيز ۸/۰ درصد در ماه آگوست تنزل يافت.
پژوهشگران عقيده دارند اگر وضعيت صنعتي كشورهاي اتحاديه اروپا به همين نحو ادامه يابد ما شاهد ايجاد يك بحران سياسي عميق و دور شدن هر چه بيشتر از دنياي صنعت خواهيم بود. رومانو پرودي رئيس كميسيون اروپا در مصاحبه با يكي از روزنامه هاي فرانسه در مورد اين مسأله گفت ما براي رشد اقتصاد و طي كردن راههاي موفقيت هر كاري را خواهيم كرد.
اما در اين شرايط بحراني پاريس اعضاي اتحاديه اروپا را به حيرت واداشت. اين كشور نه تنها كاري براي رفع كسري بودجه و بهبود اقتصادي انجام نداد بلكه تنها اجراي چند طرح كوتاه مدت و جزيي را پذيرفت، طرح هايي كه از نظر مسئولان كميسيون اروپا گره اي از مشكلات اقتصادي اين كشور باز نمي  كند.
علاوه بر اين دولت فرانسه مبالغ هنگفتي به شركتهاي توليدي خصوصاً شركت آلستوم قرض داد و از اين كه شركت كامپيوتري بول (Bull) مسئوليت همه بدهي هاي خود را بپذيرد سر باز زد. اين مسأله اعتراض همه اعضاي اتحاديه را برانگيخت اما شرودر صدراعظم آلمان در دفاع از طرحهاي اجرايي آلمان به بحث با اعضاي اتحاديه برخاست.
پژوهشگران عقيده دارند در صورت تداوم وضعيت كنوني، اوضاع سياسي اتحاديه اروپا هم روز به روز بحراني تر خواهد شد. آنها در اين مورد مي گويند: تجربه ركود در فصل گرما كم و بيش عادي است اما نه ركودي كه باعث خارج شدن چند واحد توليدي از چرخه صنعتي جهان شود يا به اقتصاد دنيا لطمه بزند. ركودي عادي است كه تنها كاهش سطح درآمد و توليد در چند ماه از سال را به همراه داشته باشد و بعد از طي شدن فصل گرما و سپري شدن بادهاي گرم تابستان دوباره به وضعيت عادي خود بازگردد. در حالي كه اتحاديه اروپا تنها در چند هفته اخير بارها شاهد تنزل سطح توليد بوده است. تنزلي به غايت زياد كه همگان را به حيرت و تعجب واداشت و بسياري از تحليلگران در جست وجوي علت اين مسأله به تكاپو افتادند.
پژوهشگران اميدوار بودند كه اروپا سه ماهه سوم سال شاهد وضعيت اقتصادي مطلوب تري باشد و كاهش سطح توليدي كه در اثر تنزل توليد سه اقتصاد برتر اروپا يعني فرانسه، ايتاليا و آلمان در سه ماهه دوم سال تمام كشورهاي جهان را تحت تأثير قرار داد، در سه ماهه سوم ديده نشود. آمار نشان مي دهد سطح توليد اين سه كشور در سه ماهه دوم سال در مجموع ۹/۳ درصد نسبت به سه ماهه اول سال تنزل داشته است.
اما به هر حال مشاهده وضعيت اقتصادي اروپا در هفته اخير همه برنامه ها را به هم ريخت. همه كساني كه انتظار بهبودي شرايط را داشتند متوجه شدند كه به هدف مطلوبشان دست نخواهند يافت و همه كساني كه ارتقاي اقتصادي را پيش بيني كرده بودند به اشتباه خود اعتراف كردند. چشم اميد همه به ماه سپتامبر بود. ماهي كه مي توانست باعث ايجاد تحول در اوضاع اقتصادي دنيا شود. ماهي كه آغاز فصلي تازه در طبيعت و اقتصاد بود.
بازرگانان اروپايي به پاييز و ماههاي آن فصل چشم اميد دوخته بودند. آنها عقيده داشتند ركودي كه در اثر آمدن فصل تابستان ايجاد شد و با گذشت زمان بيشتر و عميق تر گرديد در فصل پاييز از بين خواهد رفت. آنها فكر مي كردند وضعيت در فصل پاييز حتي از بهار هم بهتر خواهد شد. به گزارش كميسيون بازرگاني اتحاديه اروپا در سه ماهه فصل پاييز وضعيت تجاري كشورهاي اروپايي رشدي مداوم و قابل قبول را تجربه خواهد كرد. ايفو- مركز تحقيقاتي كشور آلمان- از هفت هزار نفر از افراد دست اندركار بخش تجاري اين كشور سؤال كرد كه آيا آنها انتظار وضعيت بهتري را دارند يا خير. اغلب آنها عقيده داشتند وضعيت تجاري و اقتصادي اروپا در شش ماه باقي مانده سال بهبود خواهد يافت. اكثر آنها كساني بودند كه در نظر سنجي ابتداي بهار، ناكامي وضعيت اقتصادي را پيش بيني كرده بودند و اكنون اميد بهبود شرايط را به دست اندركاران و مسئولان مي دادند. نظرسنجي ها باعث اميدواري همه شد غافل از اين كه، اينها تنها نظرات تني چند از افراد است كه احتمال دارد حتي نادرست باشد.
به هر حال همه جهان طي چند ماه اخير در تكاپو بودند تا حداقل خود را آرام كنند. همه مي گفتند وضعيت بهتر مي شود اما واقعيت چيز ديگري بود. پژوهشگران در اين مورد مي  گويند: واقعيت و پيش بيني فاصله زيادي از هم دارند. واقعيت اين است كه اگر چه از بهار سال ۲۰۰۲ همگي منتظر رشد اقتصادي در جهان بوديم اما هنوز پس از طي يك سال و اندي هيچ حركتي كه نشان از بهبود شرايط باشد ديده نشده است.
واقعيت اين است كه طي مدت اخير نه تنها اقتصاد جهان رشد نكرده است بلكه با سرعتي اندك در حال ركود است و تا به حال اگر وضعيت روزبه روز بدتر نشده باشد، بهتر هم نشده است.
كنيث راگوف ماه گذشته پيش از كناره گيري از سمت خود به عنوان اقتصاددان صندوق بين المللي پول در مصاحبه اي گفت اكنون مردم تنها مي توانند در فيلم هاي تلويزيوني بازسازي اقتصادي و رشد را مشاهده كنند. فيلم هايي كه از روي حوادث طبيعي نباشد و ما از پيش بدانيم دروغي محض را به تصوير كشيده اند.
امروزه توجه تمام كشورهاي جهان به آمريكا است. آمريكايي كه در بحران كنوني، رشدي اندك را تجربه مي كند، رشدي اندك ولي ظاهراً  مداوم. پژوهشگران در اين مورد مي گويند: اين وضعيت چندين سال پيش هم وجود داشت. همه كشورهاي جهان به دليل كاهش تقاضاي داخلي اقدام به صادر كردن توليداتشان كردند و آمريكا هم بزرگترين كشور وارد كننده محصولات بود.
گفته اند اين افزايش سطح صادرات كشورهاي اروپايي تا سقف ۱۴ درصد، رشد اقتصادي آنها را تا سقف ۱۰ درصد به همراه خواهد آورد. اما به چه قيمتي،  پس از آن ارزش پول اروپا يعني يورو روزبه روز بيشتر مي شود و با ادامه اين روند كشورهاي صادركننده اروپايي نه تنها قدرت مداخله در بازارهاي جهاني را از دست مي دهند بلكه به يك ناظر منفعل تبديل مي شوند. ناظري كه تنها مي تواند وضعيت را ببيند نه بيشتر.
بدون ترديد ايجاد يك چنين وضعيتي به نفع هيچ كس نيست پس بايد در جست وجوي راه حل مناسب باشيم. راه حلي كه حداقل وضعيت را از آنچه هست بدتر نكند.

آمار ساختگي بيكاري در تاجيكستان
بي بي سي گزارش داده است: در يك همايش اقتصادي در شهر دوشنبه، پايتخت تاجيكستان اعلام شد كه شمار واقعي بيكاران در اين كشور در مقايسه با آمار رسمي دولت به مراتب زيادتر است.
در اين همايش كه طي آن كارشناسان تاجيك به بررسي مسائل اقتصادي اين كشور پرداختند، گفته شد كه هم اكنون حدود ۶۰ درصد نيروي مستعد به كار جمعيت ۶ ميليون نفري تاجيكستان بيكار هستند. البته در اين همايش تاكيد شد كه مهاجرت نيروي كار تاجيكستان به خارج، تا اندازه اي اين مشكل را حل كرده و از حساسيت اين موضوع كاسته است.
بر اساس تحقيقاتي كه در مورد مهاجرين تاجيك انجام شده، اين مهاجرين سالانه براي تامين زندگي خانواده هاي خود كه مقيم تاجيكستان هستند مبلغ بيش از يك ميليارد دلار آمريكايي به تاجيكستان انتقال مي دهند كه اين مبلغ حتي بيش از بودجه ساليانه دولت تاجيكستان است.
شركت كنندگان اين همايش همچنين از آمار رسمي دولت تاجيكستان كه هر ماه منتشر مي شود انتقاد كردند و گفتند كه بيشتر اين ارقام ساختگي و جعلي مي باشند.
به عنوان مثال گفته شد اگرچه منابع رسمي ميزان بيكاري در تاجيكستان را ۷/۲۰درصد اعلام كرده اند اما كارشناسان پژوهشگاه اقتصادي تاجيكستان شمار چنين افرادي را ۵۹ درصد ارزيابي مي كنند.
دكتر حاجي محمد عمراف، كارشناس اقتصادي تاجيكستان در اين باره مي گويد احتمالا دولت تاجيكستان ارقام جعلي را تنها به اين خاطر منتشر مي كند كه روند اجراي برنامه اصلاحات اقتصادي خود را به جامعه جهاني پرثمر و مثبت نشان دهد. در اين همايش كارشناسان همچنين گفتند هرچند دولت تاجيكستان در دو سال اخير برنامه كاهش ميزان فقر در اين كشور را به اجرا گذاشته، ولي اجراي اين برنامه تا حال نتيجه مثبتي در پي نداشته است.
شركت كنندگان در اين همايش در پايان نشست خود از مقامات دولت تاجيكستان خواستند كه در آينده آمارهاي دقيق تري انتشار دهند تا كارشناسان بتوانند در جريان برنامه ريزي طرح هاي اقتصادي از آمار درست استفاده كنند.
سوريه تحريم شود، كمك مي كنيم
علي عبدالعلي زاده وزير مسكن و شهرسازي جمهوري اسلامي ايران در دمشق گفته است: در صورت تحريم سوريه از سوي آمريكا، ايران به دولت و ملت سوريه كمك مي كند. وي افزود: جمهوري اسلامي ايران با توجه به زيرساخت هاي مناسب صنعتي و اقتصادي و تجربيات گرانبهاي سالها تحمل تحريم اقتصادي از سوي آمريكا، مي تواند به سوريه كمك كند.
عبدالعلي زاده تصريح كرد: ايران قادر است در صورت اعمال تحريم ها عليه سوريه از جانب آمريكا واحتمالا كشورهاي همپيمان آن، نيازها و كالاهاي اساسي سوريه را تامين  كند تا اين كشور آسيب كمتري ببيند.
وزير مسكن و شهرسازي جمهوري اسلامي ايران به سوري ها توصيه كرد كه از تحريم نگران نباشند و با اعتماد به نفس و تكيه به قدرت مردم خود و بهره گيري از حمايت كشورهاي دوست، اين مشكل را به يك فرصت براي توسعه و پيشرفته كردن كشور خود بدست نيروهاي مستعد داخلي تبديل كنند.