بي .بي.سي: دانشمنداني كه عميق ترين عكس كيهان كه توسط تلسكوپ فضايي هابل تهيه شده است را مطالعه مي كنند به يك معماي بزرگ برخورده اند: انبوه ستارگان كجا هستند؟
عكس موسوم به ميدان فوق العاده ژرف هابل كه تركيبي از ۸۰۰ عكس است، محتويات سطح بسيار كوچكي از آسمان را آشكار مي كند.اين عكس كهكشان هاي بسيار محو را كه ستارگان آنها تنها چند صد ميليون سال پس از انفجار بزرگ متولد شدند نشان مي دهد.
اما اين عكس آشكار مي كند كه تعداد ستارگاني كه در آن مرحله از تاريخ كيهان متولد شدند كمتر از برآوردهاي منجمان است و اين مسئله بر فرضيه هاي جاري پيرامون تكامل كيهان سايه شك مي افكند.
دكتر اندرو بانكر، از دانشگاه اكستر در بريتانيا كه سرپرستي تيمي از دانشمندان كه داده هاي هابل را مطالعه كرده اند به عهده دارد مي گويد: نتايج مطالعات ما به روي ميدان فوق العاده ژرف هابل شديداً سئوال برانگيز و يك معماي واقعي است. اين يافته ها مسلماً چيزي نيست كه من يا ساير نظريه پردازان در رشته اخترفيزيك انتظارش را داشتيم.
بانكر پس از انجام اين مطالعه آژانس فضايي آمريكا، ناسا، را ترغيب كرده است براي سرويس، تعمير و روزآمد كردن تلسكوپ هابل اقدام كند تا اين تلسكوپ بتواند به حل معما كمك كند.
جهان تافته
نكته سئوال برانگيز به زمان وقوع رويدادهاي مهم در ابتدايي ترين مراحل كيهان مربوط مي شود.
دانشمندان معتقدند كه حرارت
فوق العاده شديد كيهان پس از انفجار بزرگ در نهايت چنان افت كرد كه پروتون ها، نوترون ها و الكترون ها امكان تركيب و تشكيل اتم هاي خنثي هيدروژن و هليوم را يافتند.كيهان در جريان همين دگرگوني وارد دوره ظلماني شد، زيرا ستارگان هنوز متولد نشده بودند.زماني كه ستارگان در نتيجه انقباض سحاب هاي متشكل از هيدروژن و هليوم متولد شدند، عصر ظلماني جاي خود را به آنچه رنسانس كيهاني ناميده مي شود، داد.علاوه بر اين، اين ستارگان داغ و جوان، با توليد تشعشعات فرابنفش باعث شدند كه گاز و غبار موجود در كيهان تافته شود كه به توليد پلاسماي ميان-كهكشاني كه امروز قابل رديابي است منجر شد.اما ميدان فوق العاده ژرف هابل اين روايت از رويدادهاي تاريخ كيهان را زير سئوال مي برد.
زماني كه بانكر و همكارانش سرعت تشكيل ستارگان در قديمي ترين كهكشان هاي مشاهده شده در عكس را اندازه گيري كردند، دريافتند كه اين ميزان فعاليت (در زمينه توليد ستارگان) براي ايجاد سطحي از تشعشعات كه براي توليد پلاسماي ميان-كهكشاني لازم است كافي نيست.
بانكر گفت: در اين مرحله آن اندازه فعاليت (در فرآيند توليد ستارگان) كه يونيزه شدن دوباره جهان را توضيح دهد به چشم نمي خورد. شايد در زمينه تشكيل ستارگان فعاليت بيشتري حتي در دوره هاي اوليه تر كيهان وجود داشته است كه اين مي تواند يك احتمال باشد. وي افزود: احتمال مهيج ديگر اين است كه ماهيت فيزيك در مراحل اوليه كيهان كامل متفاوت بوده است و درك ما از روند تشكيل ستارگان ناقص است.
تعابير مختلف
داده هاي هابل توسط رصدهاي تلسكوپ كك( (Keckدر هاوائي و تلسكوپ جمناي (Gemini) در شيلي تاييد شده است.البته بايد گفت كه ارزيابي آقاي بانكر كاملاً بر ارزيابي ساير گروه هايي كه در اين زمينه كار مي كنند منطبق نيست.چهار تيم كه داده هاي ميدان فوق العاده ژرف هابل را مطالعه كرده اند تعابير كاملاً متفاوتي از آن ارائه داده اند.
براي مثال تيم تحت سرپرسي دكتر ماسيمو استياولي از موسسه علوم تلسكوپ فضايي در بالتيمور آمريكا، معتقد است كه جمعيت ستارگان مشاهده شده در اين عكس احتمالاً براي يونيزه كردن كيهان كافي بوده است، البته به شرطي كه اين ستارگان در مقايسه با ستارگاني كه امروز مشاهده مي شوند، بزرگ تر بوده و حاوي مقدار بسيار كمتري عناصر سنگين بوده باشند.
