فرشهاي هم هنوز اروپا
مي‌خواهد را ما روستايي
(دوم بخش) چشم پرآب داستان يك ايراني ، قالي
در چه است ، بوده كاربردي و پاخور فرش اصولا ايران فرش
موزه‌هاست در فرشها از بسياري كه اكنون وچه صفويه زمان
و كارشناسان با وگو گفت خلال در و گزارش اين نخست بخش در
جايگاه شناخت عدم كه شد حاصل نتيجه اين پژوهشگران‌فرش ،
عملكردهاي و اهداف تقابل و موازي سازمانهاي حضور فرش ،
از مشتري‌نگر ديد نبود و موازي سازمانهاي و دولتي مراكز
.است ايران فرش عمده مسائل
دكتر.مي‌گيريم پي را بحث‌ها گزارش دوم بخش در و ادامه در
و صوراسرافيل شيرين مهندس پرهام ، سيروس دكتر حصوري ، علي
گفت به همشهري با فرش ، محققان و كارشناسان چيني حبيب دكتر
:نشسته‌اند گو و
ناپايدار و مقطعي تصميم‌هاي
فرش بحران مورد در كه دومين‌مسئله‌اي:صوراسرافيل شيرين
مقطعي تصميم‌گيريهاي برنامه‌ريزيهاو نوع بگويم مي‌خواهم
را جديدي روزبرنامه هر كه است دولت غيرعلمي متغيرو
نه و است توليدكننده نفع به نه كه عنوان‌مي‌كنند فرش براي
همه اينايران فرش كل نفع به نه و صادركننده به‌نفع
از ناشي شد اشاره قبلا كه همان‌گونه ناپايدار تصميم‌گيريهاي
اين اصلا متاسفانه و است فرش مسايل بر تسلط و شناخت عدم
مثال براي.مغايرند هم با موارد ، بسياري در تصميم‌گيريها
ببافند هنري فرش بايد همه مي‌گويد دولتي مسئولين از يكي
بيشتري گمركي تخفيف از نفيس فرشهاي تصميم ، اين براساس
.شد تلقي نامرغوب كمتر ، و سي‌گره زير فرشهاي و شد برخوردار
توسط فرش مقوله شناخت عدم دلايل بارزترين از تصميم‌گيري اين
و روستايي فرشهاي ما ، گذشته فرشهاي اما.است مسئولين برخي
يا گره يا 70 گره فرش 80 اصولا آيا بوده؟ چه ما عشايري
بياييم ما كه داشته ارج گذشته در هنري فرش يا تابلويي فرش
خودت فرش‌بافي تو بگوييم روستايي به و بدهيم امتياز آن به
توليد هنري فرش و بباف كوزه و كاسه يا تابلو و كن رها را
يا دولتي مسئولين برخي ازطرف بارها و بارها بحث اين.كن
.برويم هنري فرش به‌طرف بايد ما كه شده مطرح افراد ديگر
فرش براي‌اينكه است ، نادرست اساس از اين‌حرف كه درحالي
كه چه‌زماني است ، بوده كاربردي و فرش‌پاخور اصولا ، ما
ودرحال داشتيم صفويه زمان مانندفرش‌هاي بزرگ فرشهاي ما
و عشايري و روستايي چه‌فرش‌هاي و موزه‌هاست در نيز حاضر
امروزي مفهوم به و ريزبافت فرش به‌ندرت ما اينكه ديگر
و گره حداكثر 5040 ما فرشهاي.داشته‌ايم هشتادگره و صدگره
به منطقه كه است ذهني و طبيعي و معمولي خيلي طرح‌هاي با
وجود خانه به خانه روستا ، به روستا شهر ، به شهر منطقه ،
است داشته را خودش خاص هويت و نقشه طرح ، هركدام ، و داشته
دارد ، هم هنوز و داشته خواستار دنيا در هميشه فرش همان و
براي مي‌خواهد ، را ما سابق روستايي فرش اروپايي آن كه چرا
رنگ غناي و طراوت و زيبايي نظر از حتي هنوز فرش آن اينكه
به‌هرحال.قياس‌است قابل امروزي مدرن تمام‌طرح‌هاي با
چون است ، درواقع نامرغوب گره مي‌گويدفرش 30 مسئولي وقتي
را ما سنتي بومي‌و ملي ، فرش ماست ، فرش‌روستايي همان اين
از ما كه اصلامفهومي كه حالي در.نابودي‌مي‌كشاند به
يا نيست ، ما فرش تابلو فرش اصلا.نيست درست داريم ، هنر
اين واقعيت ولي...مي‌خواهد اين‌گونه بازار سليقه مي‌گويند
پيش صدسال فرش هنوز قديمي ، و اصيل بازارهاي سليقه كه است
فرش هنوز مي‌خواهد ، را ما جوزان فرش هنوزميخواهد را ما
اجازه يك‌باره مثال براي يا.مي‌خواهد را ما فارس عشاير
به‌بهانه مي‌دهند ، ماشيني فرش مربع متر ميليون توليد 214
ارزان توليد به‌علت مستضعف طبقه براي را اين ما كه اين
ما مگر بودند؟ گران ما خرسك فرشهاي مگر مي‌خواهيم
را بخش يك كلان سرمايه‌گذاري و درست برنامه يك با نمي‌توانيم
ارزانتر قيمت با را قديمي فرش نوع همان و بدهيم سامان
.كنيم توليد
زيرپاي مگر نبود؟ خرسك مافرش مادران و پدران زيرپاي مگر
ماشيني فرش آنها به كه‌الان نبود خرسك فرش ما روستاييان
به‌عنوان و مي‌كشند پايشان زير از را فرش همان و مي‌دهند
نادرست برنامه‌ريزيهاي از اين.مي‌برند و برمي‌دارند عتيقه
.است
داريم را بهترين خودمان ما
خودمان ما كه نمي‌شود برنامه‌ريزيهاتوجه از بسياري در
كره‌اي ، نامرغوب نخ‌هاي انبوه و داريم را رنگ و بهترين‌پشم
كرك يا و مي‌كنيم ، كشور داخل را غيربومي پشم‌هاي و پاكستاني
مناسب اصلا كه مرينوس ظريف پشم بهانه به و همين‌گونه را
وقتي و است نايلوني فرش همان مناسب درواقع و نيست ما فرش
مي‌شود نمد ماه چهار يا سه بعداز مي‌اندازي ، پا زير به آن‌را
تمام خودمان ما كه درحالي مي‌كنيم وارد را مي‌چسبد به‌هم و
توليد به مي‌توانيم درست برنامه‌ريزي با و داريم را امكانات
نكته.بپردازيم طبيعي رنگهاي كردن كاربردي و خوب پشم
و برنامه‌ريزان غالب كه‌اساسا است اين بخش اين در بارز
در نمي‌كنند علمي فرش‌برخورد مسايل با دولتي مسئولين
و كالاست يك فرش كه توجه‌ندارند فرش ، ارزش در كيفيت‌فرش ،
درنظر بايد را همه‌مسائل آن ، در مطلوبيت ايجاد براي
.گرفت
كردن دولت‌مجبور نادرست برنامه‌ريزيهاي ديگر از
با مناست برچسب از دراستفاده فرش صادركنندگان
فرش بايد كه ومعتقدم نيستم مخالف برچسب از استفاده
راتضمين كيفيت كه شناسنامه‌اي ولي داشته‌باشد شناسنامه
بدون بي‌گره ، فرش بر را شناسنامه‌ايران نيست درست.كند
خارجي ، دربازارهاي هم آن زدن ، ثبات بدون فرش بر و پود
ارز اختصاص ديگر مورد.است آن‌نادرست كيفيت تضمين بدون
اين مخالف من البته.است فرش تجار و صادركنندگان به
اينكه ولي شود گذاشته باز تجار دست به‌هرحال كه نيستم
توماني ارز 700 اينكه براي خارج برود نامرغوب فرشهاي تمام
كه مي‌دهم اطمينان شما به من.بود خواهد مشكل‌زا بياورند ،
اختيار در كه ارزي همين نباشد فرش صدور بر كنترلي اگر
كه مي‌شود باعث مي‌گيرد قرار فرش صادركنندگان يا تجار
من كه است هشداري اين و بشود رايج انبوه بدبافت فرشهاي
.مي‌دهم اينجا الان
داشت اشاره صوراسرافيل خانم كه مورد همين در:چيني دكتر
بايد مي‌شد ، صادر كه فرش‌هايي كيفيت به ارز نرخ تاثير يعني
تنها نه كه معنا اين به.بود تراژدي يك واقعا كه بگويم
ارز آوردن بدست منظور به كيفيت هر با فرش صدور مساله
كه كساني نيز دولتي موسسات در بلكه بود ، مطرح بيشتر
توجهي قابل تعداد يك نداشتند فرش كار با ارتباطي كمترين
فرش گران قيمت با بازار در كه بودند كرده انتخاب واسطه
بدين و بفروشند خارج در ارزان قيمت به بعد و كنند خريداري
رقابت خارج در چه و داخل در چه اصلي بازرگانان با ترتيب
به داخل ، بياورند را فرشها فروش از حاصل پول تا مي‌كردند
نيازشان مورد مواد و اوليه لوازم مي‌خواهند كه عنوان اين
حل اما بوديم ارزي بحران دچار ما البته.كنند تامين را
بومي صنعت يك كشاندن بحران به بهاي به نبايد ارزي گرفتاري
اتومبيل‌سازي كارخانه يك مثال براي كه باشد ساله هزار چند
يا كند مونتاژ اتومبيل‌بيشتر تا چهار بتواند فولادسازي يا
اين حل مخالف ما.كند توليد آهن‌بيشتر قطعه تا چهار
متاسفانه قضيه‌نداشت اين با ارتباطي ولي نيستيم مشكل
دست به افتاد كار زدند ، هم‌پيوند به را دو اين وقتي
آشنا بود ، لازم چنان‌كه آن فرش جريان به كه بازرگاناني
ايران فرش به دنيا بازار كه شد سبب مساله همين و.نبودند
در كه كردم اشاره قبلي بحث در كه حالي در.شود مشكوك
او وقتي يعني.است كار اساس و پايه خريدار امروز ، تجارت ،
.مي‌كشد خريد از دست شد سلب اعتمادش
واقعي تاريخ نوشتن و فرش شدن استاندارد مخالف افراد همين
متن در بايد توليدكننده من نظر به البته.بودند آن توليد
ترتيب بدين.ببافد را توليد تاريخ و خود اسم فرش قطعه هر
آن اثر زيرا نيست كردن دستكاري و گره‌ها جابجايي امكان
.مي‌ماند باقي
اين همه با بهرحال كه كنم اضافه بايد من:پرهام دكتر
ايران قالي هنوز وتغييرات ، بحرانها و مشكلات و مسايل
است دقيقابديهي هم اينماست فرهنگي و شناسنامه‌ملي
كاشي‌كاري ، ايران ، ظريف به‌اصطلاح صنايع و هنرها از زيرا
به‌اندازه كدام هيچ.نقاشي آينه‌كاري ، معماري ، گچ‌بري ،
چون.نيست و نبوده دنيا گوشه‌هاي‌مختلف به صدور قابل قالي
بعد و داشته بازارفروش محدودي زمينه يك در همه‌اينها
موزه‌هاي به باستاني و هنري ارزش عتيقه‌و صورت به هم
قالي بخواهيم اگر بنابراينكردهاند پيدا راه خارجي
شمار به ايران هنر و فرهنگ معرف قرن چند براي كه را ايران
آن اصالت ابتدا بايد كند حفظ را خود جايگاه همچنان آمده ،
.بخشيم اعتلا و كرده حفظ را آن بعد مرحله در و بشناسيم را
شد اشاره مساله اين به محترم كارشناسان صحبت در:همشهري
و بي‌نظمي ايجاد فرش ، مقوله در موازي سازمانهاي حضور كه
مساله اين است ممكن اگر مي‌كند ، برنامه‌ريزيها در ثبات عدم
.كنيد باز بيشتر را پيامدهايش و
موازي سازمانهاي حضور
.مي‌كنم كاسه يك آنهارا من كه است بحث دو:صوراسرافيل خانم
و دولتي نهادهاي نقش ديگري ، و سازمانهاي‌موازي حضور يكي
مشكل متاسفانه موازي سازمانهاي مساله.آنهاست عملكرد
كنيد ، نگاه رشته‌اي هر به يعني.است مملكت بوروكراسي
يك هم همه واقع در كه دارند وجود زيادي مختلف سازمانهاي
اهداف با كه سازمانهايي مانند گاهي و.مي‌كنند را كار
بسيار حتي عملكردشان آمده‌اند ، بوجود فرش زمينه در متفاوت
بهزيستي سازمان يا امداد كميته مثال براي.مغايرند هم با
برنامه اين كه حالي در دارند فعاليت اشتغال ايجاد جهت در
هنري كار بخواهد كه است سازماني مسئوليت با مغاير دقيقا
اين اينكه ديگر باشد مطرح اشتغال مساله وقتي زيرا.بكند
مورد نه ، يا دارد درستي گره دارد ، خوبي رنگ است ، اصيل طرح
امداد كميته همين مثال براي كنيد مشاهده شما.نيست توجه
باعث ولي داشتند انساني اهداف ابتدا در بهزيستي سازمان يا
كند ، پيدا انتقال ديگر جاي به جايي از نقشه‌ها كه شدند
نادرست برنامه‌ريزيها نوع يا و رود كار به نامرغوب پشم‌هاي
دو هر تعاون ، وزارت و جهاد سازمان دو يا و.شود انجام
هنوز اما مي‌دهند انجام يكساني كار و هستند تعاوني سازمان
تنها.كنند ادغام را سازمان دو اين نتوانسته‌اند دلايلي به
و جهاد به روستايي بخش كه شد جدا دو اين كار ترتيب اين به
فردي كه حالي در.شد واگذار تعاون وزارت به نيز شهري بخش
كار در كه مي‌داند باشد آشنا فرش‌بافي حرفه‌اي اصول با كه
و مي‌رود روستا به شهري قاليباف.ندارد روستا و شهر فرش
براي نيز روستايي قاليباف و مي‌بافد فرش و مي‌زند دستگاه
فرش‌چنين زمينه در واقع در وميآيد به‌شهر كار اين
و جنگ زمان در اين‌برنامه.كرد ايجاد نمي‌توان مرزهايي
بهانه‌ايجاد به و بيكاري معضل رفع به‌خاطر جنگ از بعد
صورت به نقشه‌ها از شدبسياري باعث كه شد مطرح اشتغال
چقدر ترتيب اين به و يابد رواج ديگر درجاي نادرست
اين از كدام هر متاسفانه.شد تلف وسط اين نيرو و سرمايه
اهداف با كه كرده‌اند انتخاب را شيوه‌اي خود براي سازمانها
وجود به كه زماني فرش شركت مثال براياست مغاير اوليه‌شان
شركت فرشهاي اصلا و بود هنري و فرهنگي -ارشادي هدفش آمد ،
شركتهاي كه زماني شركت اين.مي‌بردند الگو عنوان به را فرش
جانشين واقع در داشتند وجود قديمي تجار و كمپانيها و بزرگ
آن هنرهاي و نقشه‌ها زيادي تعداد ميراث‌دار و شد شرق شركت
كيفيت بهترين با را ايران فرش بهترين واقعا كه بود زمان
آن از اساسا فرش شركت اكنون كه حالي در.مي‌بافت نقشه و
تبديل چندم درجه تجارتخانه يك به و شده منحرف خودش اهداف
جهاد يا و.ندارد اوليه‌اش اهداف با ارتباطي كه شده
شد عرصه اين وارد بافندگان از حمايت هدف با ابتدا سازندگي
بحراني شرايط در الان اما كرد زمينه اين در هم كارهايي و
مثال براي كه داشتند حمايت به نياز بافندگان اين كه
.كشيد كنار را خود سازندگي جهاد شود ، خريداري فرشهايشان
عملكرد اين وجود با مي‌كنم فكر من نيز فرش متولي بحث
.رسيد نخواهد بجايي موازي سازمانهاي
بومي فرشهاي به بي‌توجهي
فرش توليد سنتي نظام از حاضر حال در ما:حصوري علي دكتر
دست از را سنتي‌توليدمان مباني واقع در و آمده‌ايم در
توليد صنعتي جريان يك در حال‌افتادن در و داده‌ايم
پيدا هم را جامعه‌صنعتي يك الزامات كه حالي در.هستيم
.سرگردانيم صنعتي و سنتي توليد واقع‌ميان در و نكرده‌ايم
باعث كه وجوددارد ما جامعه در مشكلاتي ديگر سوي از
براي.دهند قرار خود مشكلات حل راوسيله فرش عده‌اي مي‌شود
و بافندگان زياد تعداد فرش ، در كنوني مشكلات از يكي مثال ،
توليد ميزان با متناسب توليد حجم اين.است توليد زياد حجم
سازمانهاي از بسياري كه چرا نيست ، بازار تقاضاي و ما قبلي
با درآمد ، و ارز تامين و بيكاري مساله حل براي دولتي
به را فرش توليد نتيجه در و آورده‌اند روي فرش توليد گسترش
مازندران يا گيلان مثل نداشتند ، قاليبافي كه مناطقي
.برده‌اند بين از را بومي فرش توليد اينكه ديگربردهاند
جاهاي يا خراسان زنجان ، ايلام ، به را قم فرش مثال ، براي
در و شده زياد خيلي قم فرش توليد نتيجه ، در.برده‌اند ديگر
فهرست از دائم طور به ما روستايي فرش توليد مقابل ،
بافته‌هاي به را جايش اينكه دليل به مي‌شود ، حذف توليدات
.مي‌دهد شهري
دارد ادامه
|
