شناسنامه
سنتي بافت گوناگوني
است ايران قالي
(پاياني بخش) چشم پرآب داستان يك ايراني قالي
فرش‌هاي بافت شيوه‌هاي موردالياف ، در كافي اطلاعات هنوز
كشور طراحان و بافندگان ، رنگرزان تعداد و مختلف مناطق
نداريم خود
را كاشان فرش بلوچستان و سيستان در بزرگ كارگاه چند وقتي
.ديد لطمه فرش اين كردند ، توليد
جاهاي و مرند ايلام ، مثل مناطقي در قم فرش توليد وقتي يا
فرش كه چرا.مي‌بيند صدمه نيز فرش اين مي‌شود ، ديگرانجام
آن ، بر علاوه و رادارد خود مخصوص بازار ديگري فرش هر يا قم
مثال براي زيرا.نيست برخوردار لازم اصالت از بافته‌ها اين
تركي باگره را قم فرش آغاج قره يا هشترود يا زنجان در
شودبه بافته فارسي گره با بايد فرش‌قم كه درحالي مي‌بافند ،
درامدزا ، و اشتغال‌زا وسيله يك به فرش تبديل با اين‌ترتيب
علي دكتر.است افتاده به‌خطر ايراني فرش بازار و اصالت
كنيم توجه نكته اين به بايد ما:مي‌افزايد ادامه در حصوري
به غيراين‌صورت در.باشد تقاضا برابر بايد هميشه توليد كه
است سال دو بااينكه حاضر حال درميخورد لطمه بازارفرش
دنيا در ما فرش نداشته ، قيمت مناسبي صادرات ايران‌بازار فرش
بازارهاي چه‌اندازه تا كه مي‌دهد نشان اين و كرده‌است سقوط
جهاد بنابراين.است شده انباشته ايراني فرش از دنيا فرش
سازمان امام ، امداد كميته مثل مراكز ساير و سازندگي
.بينديشند فرش‌بافي توسعه به نبايد فرش شركت يا بهزيستي
.دهيم افزايش را تنوع بايد بلكه
حداقل 10هزار پيش حدود 100سال يعني ايران ، در زماني
حتي 20 و رنگرز نفر حالا 100 اما.داشت وجود رنگرزخوب
جايشان و داديم ازدست ولي داشتيم البته.نداريم خوب رنگرز
مي‌بردند گياهي‌به‌كار رنگ رنگرزها اين.نشده‌است پر نيز
اما.جايگزين‌كرده‌ايم را شيميايي حالارنگ ما كه درحالي
رنگ احياي امكان ما كه وجودي باندارد كيفيت رنگها اين
سود به و دارد بيشتري دوام هم و اصالت هم كه را گياهي
اين در كه نداريم را كسي اما.داريم را هست نيز محيطزيست
حد 5تا 6 در معدود بسيار اين‌افراد يا.دهد تعليم زمينه
آموزش و كلاس زمينه اين در بايد ما.نيستند بيشتر نفر
شصت سازماني كه فرش شركت بايد را كارها اين.باشيم داشته
دارد ، فرش توليد در قابل‌توجهي سابقه و است ساله چند و
.دهد انجام
مطرح فرش توليد زمينه در كه مشكلاتي به توجه با:همشهري o
اينكه آن و بپردازيم كلي‌تري مساله به مي‌توانيم شد ، اكنون
كشورمان در فرهنگي و اقتصادي ابعاد از را فرش جايگاه
مي‌كنيد؟ ارزيابي چگونه
از خارج به ما فرش وصادرات فروش ميزان:حصوري دكتر
اما است بوده دلار چهارصدميليون ميلياردو كشوريك
دلار ميليارد يك به حداكثر كه است كرده اعلام تلويزيون
ميزان نمي‌كنم فكر كه درحالييافت خواهيم دست صادرات
نظر از اين.برسد هم دلار ميليون هشتصد به ما امسال صادرات
گم را كشورمان فرش ما نيز فرهنگي نظر از اما.است اقتصادي
.داشتيم زيبايي بسيار دستباف فرش گذشته در ما.كرده‌ايم
چقدر و است صنعت فرش از چقدر اساسا كه معلوم‌نيست حالا اما
به‌عنوان وقتي و تزئيني ، هنر يا است محض هنر اين آيا و هنر
هستند تزئيني صرفا آن نقش‌هاي آيا شد ، پذيرفته تزئيني هنر
اينها ما چون رو ، اين ازميباشند پيام و معني داراي يا
هرچه بعضي‌ها كه است رسيده به‌جايي كار كرده‌ايم ، گم را
را فرش مثال ، براي.مي‌كنند پياده فرش روي مي‌خواهد دلشان
.مي‌كنند تبديل تابلو به
تحقيق و آموزش ضرورت
مشكلات شناسايي به‌دنبال اخير سالهاي در:صوراسرافيل شيرين
قرار توجه مورد زمينه اين در تحقيق و آموزش اهميت فرش ،
است ، كدام آموزش و تحقيق روش‌هاي بهترين اينكه اما.گرفت
بدون متاسفانه‌عده‌اي آموزش ، مقوله دراست نامشخص قدري
فرش‌داشته عمده مسايل به نسبت آشنايي‌لازم و آگاهي آنكه
.دارند شركت برنامه‌ريزيها در باشند
صورت پژوهش و تحقيق بايد ايران اصيل فرش‌بافي شناخت براي
بافت شيوه‌هاي الياف ، مورد در كاملي اطلاعات هنوز ما.گيرد
طراحان و بافندگان ، رنگرزان تعداد و مختلف فرش‌هاي‌مناطق
از يكي آموزش و تحقيقات به‌هرحال.نداريم خود كشور
تا انجام‌شود درست شيوه به بايد و فرش‌بافي‌است ضرورتهاي
مدرسان ازنظر.باشد مناسب راه‌حلهاي به راهيابي زمينه‌ساز
براساس آن طرح‌هاي كه فرشي يعني سنتي فرش هنر رشته‌هاي
روستايي بافت ديدگاه ، اين است ، نگارگري و اقليمي طرح‌هاي
هستند علمي ابتكارات مدعي كه هم عده‌اي يك.ندارد قبول را
داريم قبول آنجا تا را علم ما.افتاده‌اند بام ديگر سوي از
به چرا ما.نزند لطمه فرش اصيل فرهنگ و هويت به كه
مي‌توانيم ما.داريم آدم كمبود مگر بياوريم ، روي كامپيوتر
.كنيم تربيت استادكار و طراح كامپيوتر از استفاده جاي به
البته.است تحقيق فرش ، مهم ضرورتهاي از يكي بنابراين ،
مضيقه در اقتصادي ازنظر زمينه اين در ما محققين متاسفانه
بيفتد كساني به‌دست كار كه مي‌شود باعث مساله همين.هستند
به را فرش جامعه نياز نه و دارند كار اين به علاقه نه كه
كه است دولت وظيفه اين رو ، اين از.مي‌فهمند تحقيقات اين
تا بدهند يارانه حتي و كنند تشويق را محققان و دانشجويان
برسد واقعي علاقه‌مندان به‌دست ارزان شده ، چاپ كتابهاي
است بكري عرصه
براي.دارد وجود نيز حسن‌نيت‌هايي البته:حصوري دكتر
شده ايجاد فرش تحقيقات يك‌مركز پيش يك‌سال حدود از مثال
برداشته مهمي گام بگيرد ، قرار حمايت مورد اگر و است
خصوصي بخش به متعلق كه نيز فرش تحقيقات مركز يك.مي‌شود
.است تعطيلي آستانه در شده ايجاد پيش سال ده از و است
ايران فرش روي باارزش كارتحقيقي يك وارد وقتي خودم من
عرصه دراين كار جاي چقدر و است خالي چقدر زمينه ديدم شدم ،
مي‌گويند وقتي كه فهميدم تازه كار سال شش بعداز.دارد وجود
به سنتي مي‌كنند فكر برخي.چه يعني است ، سنتي ايران فرش
مي‌رسد فرزند به پدر يا مادر از حرفه اين كه است مفهوم اين
هر در كه معناست بدين بلكه.نيست اين سنتي مفهوم اما
طول در كه است ويژگي‌هايي داراي فرش بافت ما كشور منطقه
.است نشده واگذار مناطق ديگر به و شده حفظ اعصار و قرون
ضرورتها و خصوصي بخش
در بايد اندازه چه تا بخش‌خصوصي مي‌كنيد فكر شما:همشهري
بخش اين اينكه به توجه با.باشد سهيم تحقيقات اين انجام
.است فعال خيلي فرش زمينه‌صادرات در
دولت متوجه را مشكلات نبايدهمه ما:صوراسرافيل شيرين
داشته دخالت فرش مسائل بروز در هم خصوصي بخش.بدانيم
بخش كردن مطرح با كه بيايد پيش نبايد توهم اين البته.است
;خير كرده‌ايم ، سرمايه‌داران عليه موضع‌گيري نوعي حالا خصوصي ،
همه علاقه و عشق با كه بوده‌اند زيادي افراد خصوصي بخش در
گرو ايران فرش سربلندي و اصالت حفظ براي را هستي‌شان
است؟ گونه همين نيز ما تجارت وضع حالا آيا اما.گذاشتند
تجارت كه بي‌دردسري و كلان سود دليل به زيرا !خير گفت بايد
احساس زمينه اين در خصوصي بخش وقت هيچ است داشته فرش
ميان در داريم اعتقاد هم اين به اما.است نكرده مسئوليت
تجار شده‌اند ، برابر چند انقلاب از پس كه فرش تاجران
بهاي به نشدند حاضر كه داشته‌ايم آبرومندي و اصيل خوشنام ،
.اندازند خطر به را كشورشان فرش حيثيت و اعتبار سوداندوزي
عنوان به دهه‌هاي‌اخير طول در كه تمام‌گروههايي آيا اما
حيثيت و بندآبرو در شدند ، فرش واردمعاملات دلال و تاجر
نامرغوب و بي‌گره ، جفتي فرش‌هاي اين ايران‌بوده‌اند؟ فرش
چه به‌وسيله شد ، تومان دلار 700 كه درزماني خصوص به
اين‌كار ، نتيجه اولين حال هر به.صادرشد خارج به كساني
قراراست هم حالا.بود كشور از درخارج ايران فرش انباشت
افزايش‌قيمت كه گيرد تعلق به‌تجار صادرات از حاصل ارز
نشود ، انجام دقيق كنترل واگر داشت خواهيم را دلار
اشاره كه شكلي همان به و انبوه صورت به ايران فرش دوباره
.مي‌شود صادر خارج به كردم
اصلي‌اش به‌كانال خصوصي بخش برگشت ضرورت
اشاره صوراسرافيل خانم گونه‌كه همان:حصوري علي دكتر
كه داشتيم وتوليدكنندگاني تجار درگذشته ما كردند
داشتيم را افرادي واقعا.گذاشتند راه اين در را زندگي‌شان
هم ورشكستگي به حتي كه مي‌كردند كار علاقه و عشق با چنان كه
حالا امابودند مملكت به خادم و ملي افرادي.نمي‌كردند فكر
بعد مي‌كند ، فكر خودشان جيب به اول ما تجار از زيادي عده
آن دليل.نكنند فكر مملكت‌شان به اصلا هم شايد.مملكت به
پيدا راه اين از كه را درآمدهايي آنها اغلب كه است اين هم
ايران داخل به اصلا و نگه‌مي‌دارند ايران از خارج در مي‌كنند
و سياسي اوضاع معلول مقداري يك هم اين البته.نمي‌آورند
.ندارد وجود سرمايه براي امنيت كه است اجتماعي
جمله از قاچاق و تقلب رواج‌انواع باعث كه كمبودهاست همين
از كمتر اخير سالهاي آن‌در اهميت كه مي‌شود فرش قاچاق
ما كشور در انقلاب از بعد آن‌قدر يعني.است نبوده صادرات
از توجهي قابل بخش مي‌توانست كه گرفته صورت فرش قاچاق
.است نشده كه باشد ما ملي درآمد
راه‌حلها
حمايت فرش ، مشكلات حل اول‌براي گام:صوراسرافيل شيرين
فرش ، تجار همه از بيش.است آموزش و تحقيقات از
عرصه‌ها اين در كه وبرنامه‌ريزاني مسئولان صادركنندگان ،
فرش‌چيست بدانيم بايد.محتاج‌آموزش‌اند دارند فعاليت
به براي‌رسيدن اول وهله در.برنامه‌ريزي‌برآييم درصد بعد
مثال كه‌براي باشيم داشته بايدكارشناساني مرحله‌اي چنين
در و بدهند تميز كرمانشاه فرش از را كردستان فرش بتوانند
در.نكنند تكيه صادرات ارقام و آمار به تنها برنامه‌ريزيها
اول گروه.دارند فعاليت فرش كار در گروه سه حاضر ، حال
.ندارند فرش از چنداني اطلاعات كه دولتي‌اند بخش به متعلق
فرش جديد تجار درست‌تر عبارت به ويا فرش تجار دوم ، گروه
سوم گروه.مي‌باشند سودخود فكر در بيشتر متاسفانه كه هستند
مي‌خواهند كه شده‌اند صحنه وارد هنرانديشان عنوان به هم
به معتقد و.بدهند جهت خودشان سليقه قالب در را فرش صنعت
نوعي ظاهرا كه هستند نقش‌هايي و طرحها از استفاده
ايران اصيل فرش‌هاي نقش با اما مي‌شود محسوب نوپردازي
اروپايي‌ها سالهاست را مدرن و كوبيك طرح‌هاي.دارد مغايرت
واقع به.داده‌اند قرار استفاده مورد گوناگون شكل‌هاي به
جاذبه‌اي چه ايراني ، فرش در طرحها اين گنجانيدن ديد بايد
.مي‌كند فرش صادرات به كمكي چه و دارد ما براي
شركت اگر مثال عنوان فرش‌به متولي سازمانهاي مورد در
به اصولي گونه‌اي سازمانهابه ديگر و فرش ، جهادسازندگي
موازي سازمانهاي تشكيل به نيازي كنند ، خودعمل وظايف
براي بايد كه تشكيلاتي نخستين من نظر به اما.نيست يكديگر
موسسه كند ، اعمال را لازم مراقبت‌هاي ايران فرش نجات
موسسه اين نظارت و است ايران صنعتي تحقيقات و استاندارد
ملزم‌شود بايد سازندگي جهاد.انجام‌شود مرزها در بايد
فرش‌جفتي كه شود ملزم بايد شركت‌فرش نبافد ، جفتي فرش كه
درواحدهاي بايد كنترلها و قبيل‌نظارتها اين.نكند صادر
واجداهميت چنان مراقبتي چنين.برقرارگردد كشور گمرك
تااصلاح موقت طور به بايد لازم‌باشد اگر حتي كه است
و به‌ارزش‌ها ايران قالي وبازگرداندن كنوني مشكلات
قطع طور به و متوقف‌كنيم را فرش آن ، صادرات اصالت‌هاي
صدور ادامه كمتراز مراتب به كاري چنين كوتاه‌مدت ضرر
خواهيم فرصت فرش صدور موقت قطع بااست روش‌فعلي به فرش
افتاده ايران فرش جان به خوره مثل كه را مرضي تا داشت
اعتبار به را ايران فرش جهاني بازار و كنيم كن ريشه
فرش‌ها اصيل‌ترين و بهترين مي‌توانند هم هنوز كه بافندگاني
.كنيم احيا ببافند ، را
آموزش زيربناي تحقيق
بايد صوراسرافيل سخنان‌خانم تاييد ضمن:حصوري دكتر
تا و است نوع‌آموزش هر زيربناي تحقيق كه يادآوري‌كنم
هم درست باشيم ، آموزش نداشته درست ماتحقيق كه زماني
فعاليت فرش درعرصه كه نيز كساني عمده.نخواهيم‌داشت
نه بلكه نداده‌اند ، انجام را لازم تحقيقات تنها نه دارند
را كافي آكادميك تحقيقات نه و گرفته‌اند فرا را سنتي آموزش
و صنعت كارگردانان و متوليان متاسفانه و.گذرانده‌اند
متخصص كه حالي در.مي‌دهند تشكيل همين‌ها نيز را توليدفرش
به مربوط رشته در كدام هر رنگ متخصص و بازار متخصص بافت ،
بنابراين.مي‌باشند دارا را لازم تجربه‌هاي و اطلاعات خود
را فرش صدور و توليد به مربوط امور بايد متخصص سازمانهاي
مثال را استاندارد موسسه چرا.دهند قرار خود نظارت تحت
وجود رنگ متخصص و فرش متخصص آنجا در اينكه براي مي‌زنيم ،
و جاجيم فرش ، استانداردهاي كه دارند وجود افرادي.دارد
سازمانهايي در آنجا از بيرون اماميشناسند را ما گليم
فرش ، شركت حتي و سازندگي جهاد تعاون ، دستي ، صنايع مثل
از نيز دليل همين بهنداريم زمينه اين در جامع كارشناس
گوناگوني مشكلات با فرش صدور و توليد آموزش ، تا تحقيق
.هستيم روبه‌رو
آموزش و تحقيق نبود با موردفرش در كه است اين واقعيت
فعاليت براي زمينه موقعيتي چنين در و هستيم روبه‌رو جدي
اين از بسياري توليدات.است شده فراهم سودجو افراد
همين با واگر.است معيوب و ناقص فرش متولي ، سازمانهاي
زماني آن از زودتر مراتب به ايراني فرش برويم ، پيش روند
.خواهدشد منقرض مي‌شود پيش‌بيني كه
كيهاني معصومه
|
