بر جامع مديريت خالي جاي
ايران آبخيزهاي
كشاورزي رونق و سيل مهار
سالانه كشور سدهاي به ازسيلاب ناشي گل‌ولاي هجوم دليل به
.مي‌شود كاسته آب ظرفيت‌مخازن از مترمكعب ميليون حدود140
از ايران رودخانه حريم3400 در غيرمجاز ساز و ساخت
.است سيل شدن هنگام‌جاري سنگين خسارات بروز عوامل‌اصلي
شهر در وپرخسارت شديد سيل شدن جاري پي درامددر پيش
و زدايي پيامدهاي‌جنگل عنوان تحت گزارشي همشهري‌در ماسوله ،
و 20 وسه‌شنبه 19 دوشنبه روزهاي در كه درايران خاك فرسايش
تخريب ژرف‌تري‌به نگاه با شد ، درج همين‌صفحه در مرداد
سيل‌هاي‌ويرانگر بروز در تخريب اين ونقش ايران شمال جنگل‌هاي
سيل از پيشگيري زمينه در ديگري مهم نكات اما.پرداخت
بايد كشور آبريز حوزه‌هاي بر جامع مديريت ايجاد وضرورت
.مي‌گرفت قرار دقيق بررسي مورد
ديدگاههاي و داده‌ايم موضوع‌اختصاص همين به را حاضر گزارش
گزارش در مناسبت ، نيزبه را تخصصي كارشناسان‌بخش‌هاي
سيلابهاي و است راه در پاييز كه نبريم ياد از.گنجانده‌ايم
امكانات مجموع از كه فرصت‌داريم هنوز اما كمين ، در بي‌شماري
تداوم براي كه طغيان‌رودخانه‌ها از تا بگيريم ياري وتجربه‌ها
جاي به وخسارت ويراني فقط جاري‌اند ، زمين دربستر زندگي
.نماند
به چين كشور از را روزنامه‌خبري همين در ماه ، مرداد پنجم
و سيل ملي‌كنترل مركز:رسانديم چاپ به مضمون‌زير
براي دادكه هشدار محلي دولت‌هاي به چين امدادرساني
تسه رودخانه‌يانگ طول در تازه سيل‌هاي شدن جاري با مقابله
افزايش به را منطقه ارشد مقامهاي مركز اين.باشند آماده
واداره رويارويي براي خود پست‌هاي در وباقي‌ماندن زني گشت
.فراخواند شده پيش‌بيني خطرناك اوضاع
دانشمندان‌درباره پيش‌بيني از پس هفته بعد2 هفته 2
نفر هزار تعداد 2 چين مهيبدر سيل يك وقوع احتمال
مركزي استان نيزوضعيت 13 متعددي گزارش‌هاي.شدند قرباني‌سيل
.كرد اعلام بحراني كشوررا اين
نكته به نيز ماه ، مرداد داد؟پانزدهم خواهد رخ آيا
يك نشانه‌هاي از خبر اقليم كارشناسان:داشتيم اشاره ديگري
از (كوچك دختر)لانينا دوره:افزودند و دادند پرباران دوران
آن پيامدهاي از كه رسيد ، خواهد فرا امسال حدودمهرماه
پژوهش‌هاي‌معدود.است آسيا خشك مناطق در بارندگي افزايش
بركشور جهان اقليمي تغييرات موردتاثير در نيز شده انجام
ازسالهاي مرطوبتر هوايي و آب يك‌دوران آغاز از حاكي ما ،
.است كشور شمال ويژه به و كشور نقاط از برخي در گذشته
براي هشداري آيا پربارش ، فصل نشانه‌هاي خبر به‌راستي
نيست؟ احتمالي بحران يك مقابله‌با
موقع به سيل بروز از براي‌پيشگيري لازم امكانات آيا -
استقبال به امكاناتي چه واساسابا گرفت خواهد انجام
.رفت خواهيم پربارش فصل‌هاي
آيا.كرد بايد وقوع از قبل واقعه علاج گفته‌اند گذشته از
موقع به اقدامات با تا بود خواهد خطري زنگ اخبار اين
.كاست خسارات ، شدت از بتوان
جاي جاي كمين در بسياري سيل‌هاي اقليم كارشناسان اعتقاد به
و اخير بارندگيهاي ناشي‌از سيلابهاي تجربه و است نشسته ميهن
سيل پردامنه و خطرجدي بيانگر نيز امسال ، ماه به‌ويژه‌مرداد
.است فصلي‌تازه آغاز در
آيا و دارد تامل بسي كردجاي خواهند چه سيلابها كه اين
آن قطعي نتيجه است‌كه نسيان و غفلت سيل‌ها ، طعمه‌اين
است ميهنان هم از شماري بي‌سروساماني و آبادي دهها ويراني
طبيعت خشم با مقابله براي آمادگي آن پي از و هشياري ويا
پيش خسارتهاي‌احتمالي و خطرات كاهش -حداقل -آن نتيجه كه
.روست
روستاهاي‌كشور و سيل‌درشهرها تهاجم از دريافتي اخبار
گرفتار كشور استان امسال 12 بهار در كه است آن از حاكي
و شهرستان سيلابها 12 اثر بر خوزستان استان در فقط.شد سيل
تعداد 40 اين از كه شد مواجه فراوان مشكلات با روستا 160
.گرفت قرار سيل محاصره در روستا و 120 تخريب كاملا روستا
از دام راس و 1671 ديد آسيب زراعي اراضي از هكتار هزار 72
پل دهنه و 90 ويران روستايي راه كيلومتر رفت4970 بين
و دادند دست از را خود متاسفانه‌جان نيز نفر و 7 شد منهدم
ميليارد سيلابها 120 شده ، اين انجام برآوردهاي طبق درنهايت ،
.داد ريال‌خسارت
خانه باب و 476 هزار كل‌كشور 3 در امسال بهار كلي به‌طور
منهدم ، پل دهنه دام‌نابود ، 131 راس و 516 هزار ويران ، 3
شد نابود راه كيلومتر و 782 مزرعه هكتار هزار از 135 بيش
خسارتهاي.دست‌دادند از را خود جان نيز نفر متاسفانه 13 و
.شد برآورد ميلياردريال حدود 188 خرابيها ازاين شده اعلام
كشورنيك در گذشته سالهاي درطول سيل وضعيت به نگاهي با
و وقوع نظر از چه سال به سيلابهاسال كه مي‌شود دريافته
در موجود آماراست افزايش‌يافته خسارتها ، شدت حيث از چه
آن دهنده نشان جهادسازندگي وزارت آبخيزداري حوزه‌معاونت
يافته وقوع سيلابهاي‌مهم تعداد گذشته سال درطي 40 كه است
تعداد تا 1340 دهه 1330 در يعنياست شده برابر 4/2
تا 1370 دهه 1361 در رقم اين اما بوده واقعه سيلابها 202
.است يافته افزايش واقعه به 481
ميليون و 157 ميليارد از 21هزار بيش دهه اين 4 طول در
مزارع ، پلها ، دامها ، قنوات ، مسكوني ، منازل به خسارت ريال
!آمد وارد انسانها والبته راهها
ارزيابي و مطالعات دفتر كل مدير شريفي فرود دكتر
بندي اولويت درمورد سازندگي جهاد آبخيزداري معاونت
سيل اثر بر شده خسارت‌هاي‌وارد نوع نظر از استانهاي‌كشور
به‌ترتيب خانه‌ها نظرتخريب از:مي‌گويد گذشته در 4دهه
غربي ، آذربايجان كرمان ، فارس ، خراسان ، خوزستان ، استانهاي
.است داشته را خسارتها بيشترين واصفهان بلوچستان و سيستان
آذربايجان كرمان ، استانهاي ترتيب به راهها تخريب نظر از
نظر از خراسان ، و فارس يزد ، بلوچستان ، و سيستان شرقي ،
خوزستان خراسان ، بلوچستان ، و سيستان استانهاي مزارع تخريب
بلوچستان ، و سيستان استانهاي دام تلفات ازنظر و فارس و
را خسارت بيشترين وخوزستان اصفهان كرمان ، سمنان ، فارس ،
به مربوط ترتيب به نيز زخمي‌ها و كشته‌ها بيشترين و ديده‌اند
.است بوده خراسان و فارس اصفهان ، تهران ، استانهاي
ويراني پيام‌آور يا آباداني الفباي آب
بشر كنترل و دسترس از هنگامي‌كه آباداني الفباي اين آب
حمله‌ور دارد راه سر بر كه آنچه هر به بي‌ترحم مي‌شود خارج
از به‌راستي‌سيلابها.مي‌كند هلاك و نابود وبن بيخ از و مي‌شود
يكي به‌عنوان سيل تاكنون گذشته از.خشم‌مي‌آيند به چيزي چه
افزايش مشكل‌با اين و است بوده بشر پيش‌روي طبيعي بلاياي از
خود تازه‌به رنگي روز به روز توسعه‌شهرنشيني و جمعيت
.مي‌گيرد
از ناشي مستقيم خسارتهاي از گذشته:مي‌گويد شريفي دكتر
اين و مي‌رود دست از نيز حاصل‌خيز خاك زيادي سيل ، مقدار
سدها به ولاي گل و رسوب عنوان به ديگر حالا موادحاصل‌خيز ،
حدود 140 سالانه.مي‌شود رسوب از پر سدها و هجوم‌مي‌برد
دسترس از دليل همين به آب مخازن ظرفيت از مكعب متر ميليون
را سدها دريچه‌هاي كه آن ضمن مي‌شود رسوب از پر و خارج
.مي‌شود سائيدگي دچار توربين‌ها و مي‌كند مسدود
آب 21 ذخيره ظرفيت مكعب متر ميليارد از 15:مي‌افزايد وي
دليل به آن مكعب متر ميليارد حدود 5/2 كشور ، سد
و آبياري شبكه‌هاي وارد رسوبات هميناست رسوبگذاري‌پرشده
گذشته 400 سال در 2 فقط كه بدانيم است جالب.زهكشي‌مي‌شود
هزينه‌هاي صرف با آبياري شبكه‌هاي از رسوب مكعب ميليون‌متر
و محصول توليد كاهش در واقعه اين كه است شده گزاف‌خارج
تاثير آبرساني لوله‌هاي به جانبي خسارتهاي در همچنين
.است گذاشته مستقيم
روان سريع جريان دليل به زيرزميني آبهاي تغذيه همچنين
رستني‌ها و ساحلي و آبي زيستگاههاي و است يافته آبهاكاهش
برخي و شده جدي تغييرات دست‌خوش وحش حيات و آبزيان و
رفتن بين از حال در زياد رسوبات ورود دليل به نيز تالابها
.است
در.ماست بي‌توجهي كدام تاوان سيل سيل‌اما وقوع علل
هميشه زمين و دارد ارزشي و آبقدر قطره هر كه كشوري
پس !ببارد رحمتي شايد تا است دوخته آسمان به چشم تشنه‌اش
به و مي‌شود مبدل بزرگ زحمتي رحمت‌به اين ناگه كه است چگونه
سر نابودي آواي و مي‌گيرد خشم زمين‌است به متعلق كه هرآنچه
.مي‌دهد
در نيرو وزارت رودخانه‌هاي و سواحل كل مدير فدا مهندس‌وطن
.دارد تاثير سيل بروز در عوامل دسته دو:مي‌گويد مورد اين
خيزي سيل در مستقيم به‌طور كه است اقليمي عوامل اول دسته
آبو تغييرات به مي‌توان جمله آن از كه است نقش‌آفرين عرصه‌ها
مقدار باره يك به زياد و بي‌وقفه بارش با.كرد اشاره هوايي
ظرفيت از كه آب ، ميزان اين كه مي‌گيرد جريان آب زيادي
حالتي چنين در و است بيشتر رودخانه‌ها مانند عبور عرصه‌هاي
اراضي و دشتها روي بر و مي‌شود خارج خود اصلي بستر از آب
.مي‌يابد جريان
اين در وي.است انساني عامل سيل وقوع علل دوم دسته اما
يا زيستي تعادل در مهم عوامل از يكي انسان:موردمي‌گويد
را منفي يا مثبت نقش‌هاي رهگذر اين در كه است چرخه‌طبيعت
بشر دخالت اكوسيستم اين از بخشي در.مي‌دهد بروز ازخود
دليل به شرايط از بعضي در اما مي‌شود ، محدود موجبناپايداري
گاهي و مي‌شود وارد محيط به زيادي تخريب بشر دخالت‌نابه‌جاي
فعلي شرايط برگشت كه است شديد اندازه‌اي به اين‌تخريب نيز
.شد خواهد طولاني و بسيارمشكل
كشور سواحل و رودخانه‌ها مهندسي دفتر كارشناس چاووشيان.
از محدودي نواحي جز به ايران در:مي‌افزايد زمينه اين در
جنوبي دامنه‌هاي مانند نقاط ساير در البرز شمالي دامنه‌هاي
نحوي به دارد وجود شكننده‌اي شرايط زاگرس كوه رشته و البرز
در.نيست امكان‌پذير راحتي به طبيعي گياهي پوشش استقرار كه
كشت نامناسب زمين‌هاي به جنگلي و مرتعي اراضي تبديل نتيجه
شديد تخريب موجب مفرط بهره‌برداري و ناچيز بازده با ديم
را سيل بروز و فرسايش ايجاد عامل اين و شده طبيعي محيط
.مهيامي‌كند
برنامه از خارج سازهاي و ساخت اخير سالهاي در:مي‌گويد وي
بوده موثر بسيار زمين ناپذيري نفوذ در شهري مناطق توسعه و
آب روان صورت به شرايطي چنين در باران آب كه به‌طوري است
بارش مقدار اگر حتي) مي‌يابد جريان سرعت با زمين سطح برروي
تجاوز همچنين.مي‌شود حوادث بروز براي عاملي و (نباشد زياد
شده موجب متاسفانه مسيل‌ها و رودخانه‌ها حريم و بستر به
به مزروعي اراضي تبديل.آورد بار به را بزرگي است‌فجايع
اوج وقوع شرايط گاهي زمين‌ها اين كاربري وتغيير شهري
اين آشكار نمونهميدهد افزايش درصد تانهصد را سيلابها
كه بود سولقان و كن محدوده در سال 73 سيلابتيرماه تاثيرات ،
.ساخت وارد كارگاهها و تاسيسات به خسارت چندين‌ميلياردريال
دارد ادامه
|
