ژاپن در مدني دين
ژاپن فرهنگي هفته در "آبه يوشيا" دكتر سخنراني
برنامه‌هاي با ژاپن فرهنگي هفته "اخيرا:گشايي جستار
اين از بخشي.گرديد برگزار نياوران فرهنگسراي در متنوعي
تمدنها ، و فرهنگها ميان گفت‌وگوي عنوان تحت فرهنگي برنامه
گفتار سخنرانيهابه اين.داشت سخنراني دو به اختصاص
دانشگاه از يوشياآبه پروفسور دانشگاه ، استادان
و متفكر شبستري ، مجتهد محمد استاد و ژاپن كوكوگاكوئين
در.داشت تهران‌اختصاص دانشگاه از ايران معاصر متكلم
خوانندگان نظر به را آبه پروفسور سخنراني متن ذيل
توسط سخنراني متن كه توضيح اين با مي‌رسانيم عاليقدر
ضمن خاتمه ، در.شده گردانده فارسي‌بر به صالحي مهرزاد
ايران ، در ژاپن فرهنگي رايزن ماتسوناگا دكتر از تشكر
دو درباره شده ارائه توضيح به را ارجمند خوانندگان توجه
و ،"حكومتي شينتوي" و "شينتو" يعني ;متن اين كليدي واژه
:مي‌نماييم جلب سخنراني متن به سپس
راه معناي به لغوي نظر از شينتو ژاپن ، بومي مذهب:شينتو
رسوم ، از است پيچيده‌اي مجموعه شينتو.مي‌باشد مقدس
آمد بوجود ژاپن تاريخ ابتداي در كه نهادهايي و اعتقادات
(.م.پ 1185794) هيان و (م.پ 794710) نارا دوران در و
"متداوما آن دنبال به و افتاد جا مذهبي سيستم عنوان به
آسيا فلسفي و مذهبي نظامهاي ديگر با پويا تبادل يك در
اين.بود كنفوسيوس مذهب و تاتوئيسم بودائيسم ، مانند
مكاتب پيدايش باعث و يافت توسعه سطوح تمام در تبادل
تاريخ طي در ديني آيينهاي و مختلف عقايد تلفيق‌كننده
اين.داشت دنبال به را (18681600) ادو دوره و شد ژاپن
شينتو ابقاء به منجر "نهايتا كه بود عكس‌العملي دوران ،
تمام ترتيب بدين كه معنا اين به شد ، "كهن راه" عنوان به
ناب ديني نظام اين.مي‌شد زدوده شينتو از خارجي نفوذهاي
.يافت رواج ژاپن دولتي مذهب عنوان به نوزدهم قرن پايان در
نيز شينتو و رفت بين از رسميت اين سال 1945 در ولي
.شد شناخته مذاهب ، ديگر رديف در مذهبي
مراسم اعتقادات ، آن از منظور كه عبارتي:حكومتي شينتوي
طرف از نوزدهم قرن پايان در كه مي‌باشد شينتو نهادهاي و
ايده ملي ، ايدئولوژي نوعي ايجاد هدف با مي‌شد حمايت دولت
فرد به منحصر و امپراطور الوهيت حكومتي ، شينتوي اساسي
.بود ملي‌ژاپن حكومت بودن
اواخر تجديدي شينتوي از شديدي تاثيرپذيري حكومتي شينتوي
كه‌نمايانگر مي‌شود پنداشته "معمولا و داشت نوزدهم قرن
و رسوم يعني امپراطوري شينتوي با است معابد شينتوي الحاق
.است يافته انتقال امپراطوري خانواده توسط كه سنتهايي
رسمي ساختار در 1868 ، مي‌جي تجديد از پس دوره يك طي
كهن هدف مي‌جي دولت.گرفت شكل تدريج به حكومتي شينتوي
به را "دولت اداره و ديني رسوم وحدت" يا "ايچي سايسي"
تحت كه مذاهب برخلاف‌ديگر.نمود عنوان خود هدف عنوان
معابد اداره نظارت تحت شينتو بود ، مذاهب اداره نظارت
آوردن بجاي مكانهاي" به شد تبديل شينتو معابد.گرفت قرار
نزديك معابد در كه شد واجب اتباع همه بر و "ملي مراسم
سال در ژاپن امپراطوري اساسي قانونكنند نامنويسي خود
مكتب شينتو و "تعرض غيرقابل و مقدس" را امپراطور 1889
شد طراحي خشكي مراسم.مي‌شد تدريس مدارس در كه شد رسمي
تاييد مي‌بايست مقدس امپراطور از اتباع تبعيت آنها طي كه
مدارس و كاري اماكن در مي‌بايست مراسم اين.مي‌گرديد
مي‌شد مجازات نحو شديدترين به سرپيچي هرگونه.مي‌شد اجرا
دوم ، جهاني جنگ در ژاپن شكست از پس سال 1945 در اينكه تا
.شد برداشته ميان از رسوم اين تمامي
معارف گروه
ملي هويت و مذهبي ملي‌گرايي حكومتي ، شينتوي
در بحث مورد موضوعات داغترين از يكي "مدرنيته و دين"
نيست تصادف يك اين مي‌كنم فكر.است ايران اسلامي جمهوري
سال پانصدمين و هزار دو (801919) پهلوي محمدرضا كه
با را خود و گرفت جشن پرسپوليس در را ايران شاهنشاهي
توسط بعد سال و 5 نمود مقايسه (م.ق 529600) كبير كورش
ژاپن امپراطوري دولت و شد ، عزل سال 1979 اسلامي انقلاب
پيدايش افسانه‌اي ششصدمين‌سالگرد و هزار دو نيز
از سلسله‌اي" ادعاي و گرفت جشن را ژاپن امپراطوري
جنگ در ژاپن بعد سال پنج و نمود را "ابد تا امپراطورها
.شد مغلوب سال 1945 در دوم جهاني
موردشينتوي در من صحبتهاي كه مي‌كنم فكر نظر اين از
اين كه سازد روشنتر را ملي هويت موضوع مي‌تواند حكومتي
نوگرايي و دين پيرامون بحث در خود نوبه به نيز موضوع
.است اجتناب غيرقابل
مقدس فرمانرواي عنوان به خود اصلي امپراطوري نظام ژاپن
كه زماني يعني.داد تشكيل ميلادي هشتم و هفتم قرون در را
كه آسيا شرق بحران در آن درگيري واسطه به ژاپن استقلال
.بود افتاده خطر به داشت ، جريان زمان آن در
توسط ژاپن استقلال كه هنگامي نيز نوزدهم قرن در همچنين
شديد ، گرايي ملي ظهور بود ، افتاده خطر به غربي ابرقدرتهاي
.بازگرداند امپراطوري اين به سال 1867 در را حكومت قدرت
بود ، دولتي شينتوي ترويج و حمايت جديد ، دولت محوري سياست
است ، مي‌رسيده نظر به قديمي سياست اين كه اين از گذشته و
.بود تكنولوژي و علم نمودن مدرنيزه آن ، هدف
و برسد غربي قدرتهاي به مي‌توانست كشور اين ترتيب بدين
آنكه بدون كند ، سازگاري آنها با و كند ، برابري آنها با
.دهد دست از را خود ملي استقلال
روح معني به "واكن‌يوساي" شعار تحت ژاپن مدرن‌سازي طرح
شينتوي يعني ژاپن روح.يافت ترويج غربي علم و ژاپني
سنتي معيارهاي به گذاردن ارزش و امپراطور حرمت يا دولتي
يافته توسعه فن‌آوريهاي بكارگيري يعني غربي علم و خاص ، و
.عمومي اصول و قوانين به احترام و غرب در
جنگ در ژاپن پيروزي چنانكه.بود موفقيت‌آميز سياست اين
و روسيه جنگ در همچنين و سالهاي 51894 در ژاپن و چين
دوم جهاني جنگ در ولي.داد نشان سالهاي 51904 در ژاپن
سلطه تحت "ظاهرا ژاپن و خورد سختي شكست سياست ، اين
در تا 1952 سالهاي 1945 طي واقع در ولي درآمد ، متفقين
.بود امريكا اشغال
غرب تهديد مقابل در مذهبي ملي‌گرايي
هنگامي يعني.شد ژاپن وارد ميلادي سال 1549 در مسيحيت
سفر مجمع‌الجزاير اين به خاوير فرانسيسكو بنام مبلغي كه
در هنوز ژاپن اتحاد براي ملاكان تلاش كه حالي در.كرد
كه هنگامي ولي يافت ، رواج "سريعا مسيحي دين بود ، جريان
مرتد دين يك عنوان به مسيحيت ، پيوست ، وقوع به اتحاد اين
را دين اين هيديوشي تويوتومي جديد ، پيشواي و شد ، شناخته
.ساخت ممنوع سال 1597 در
در و نمود تاييد را ممنوعيت اين توكوگاواس بعدي ، پيشواي
خارج ، دنياي با ارتباط هرگونه از را كشور اين سال 1639
در كه زماني تا زمان ، آن از ساخت محروم هلند استثناي به
از ژاپن بگشايد ، را خود درهاي كه شد مجبور سال 1853 ،
قيمت به صلح اين البتهبود برخوردار طولاني صلحي
سنگين طبقاتي اختلاف نيز و بود مستبد دولت يك استيلاي
.داشت وجود
انقلاب اروپا بود ، خواب در آرامي به ژاپن كه حالي در
به را فرانسه انقلاب و امريكا استقلال انگلستان ، صنعتي
.مي‌دادند گسترش را خود بازار اروپايي قدرتهاي.ديد خود
نيروهاي از استفاده با و استعمار سياست با كار اين
دريادار سال 1853 در و.مي‌شد انجام دول اين دريايي
و فرارسيد خود ناوگان همراه به متحده ايالات از ميتوپري
تجارت به و بگشايد را خود بندرهاي كه خواست ژاپن از
در متحده وايالات ژاپن مودت و تجارت قراردادشود مشغول
.رسيد امضاء به سال 1858
سازگاري براي كه مي‌دانستند "مي‌جي" جديد رهبران
انقلابهاي مي‌بايست غرب ، صنعتي قدرتهاي با موفقيت‌آميز
ايواكورا ماموريت آن ، مثال يككنند تقليد را غرب صنعتي
از بود عبارت ماموريت ، اين هدفبود سالهاي 31871 در
متخصصان جذب غربي ، جوامع پيشرفته فن‌آوريهاي و مشاهده
اصلاح و مي‌كردند ، كمك ژاپن توسعه به مي‌بايست كه غربي
.افتاد تعويق به سال 1899 تا كه نابرابر ، قراردادهاي
شد ، انجام نابرابر قراردادهاي اصلاح براي كه مذاكراتي در
مسيحيت منع سياست به نسبت شديد انتقادات برابر در ژاپن
خود ، باطني ميل علي‌رغم دولت ، بنابراينگرفت قرار خود
لغو را مسيحيت منع بر مبني خود ملي سياست كه شد مجبور
احساس ملي هويت مظهر به شديدي نياز بنابراين ، و.نمايد
شده بي‌كفايت قرنها طي امپراطوري رهبري كه حالي در نمود ،
ملي هويت حفظ جهت را خود نمادين قدرت امپراطور هنوز بود ،
بهره ملي‌گرايي ترويج براي موضوع اين از دولت.بود دارا
"حكومتي شينتوي" كه شد ظاهر شيوه‌اي صورت به روش اين.جست
وظيفه امپراطور ، الوهيت از بود عبارت آن مرام.گرفت نام
مقدس ماموريت و امپراطور ، فرامين از اطاعت به اتباع
ژاپن پيشرفت.جهان رهبري به ژاپن رساندن براي ژاپني‌ها
را امپراطور "مي‌جي " بازگشت كه هنگامي سالهاي 1868 ، بين
جهاني جنگ در ژاپن كه هنگامي سال 1945 و رساند قدرت به
جزيره يك از ژاپن كه نحوي به بود ، چشمگير خورد ، شكست دوم
صحنه در اصلي بازيگران از يكي به دور ، شرق در منزوي
.شد تبديل بين‌الملل سياست
وحدت كه بود آورده وجود به را روحيه‌اي حكومتي ، شينتوي
نوين‌گري دوران با سازگاري براي خود تلاش در را ژاپن ملي
نوعي واقع در حكومتي شينتوي.مي‌كرد تقويت شدن ، غربي و
آئين" عنوان به را آن نيز دولت و بود ، مذهبي ملي‌گرايي
مي‌گرفت قرار دين حيطه از خارج ترتيب بدين كه خواند "ملي
شده تضمين امپراطوري اساسي قانون ماده 28 طي آن آزادي كه
.بود
آرا تشتت و حكومتي شينتوي انكار
مي‌شد تبديل "فردگرا دين" يك به و اصلاح بايد شينتو آيا
طي سوءال اين ناگهان مي‌ماند؟ "ملي آئين" يك مي‌بايست يا
زمان در دوم جهاني درجنگ شكست از بعد سالهاي 521945
.شد مطرح جدي آلترناتيو يك عنوان به ژاپن اشغال
در شرايطي گونه هيچ بدون ژاپن اوت 1945 ، پانزدهم در
تحت متحده ، ايالات نيروهاي.شد تسليم متفقين قواي برابر
.نمودند اشغال را ژاپن بلافاصله متفقين قواي لواي
دستور ژاپن دولت به متفقين ، قواي عالي فرمانده كل ستاد
از را حكومتي شينتوي و دهد تغيير را خود ملي هويت كه داد
.ببرد بين
يك واقع در "حكومتي شينتوي" كه بود چنين آنها استدلال
عملي چنين و مي‌شد تقويت و ترويج دولت توسط كه بود دين
دليل به ولي.بود مغاير حكومت از دين جدايي مدرن اصول با
بود ، شده تضمين ،"پوتسدام بيانيه"در كه مذهب آزادي
شينتو ترويج اعتقادو اجازه كننده ، اشغال قواي مسئولان
كار اين آنكه شرط به نمودند ، تضمين را دين يك عنوان به
كه شينتو معابد نتيجه در شود ، انجام خصوصي نهادهاي توسط
به مي‌شد ، محسوب ملي موءسسات عنوان به "قانونا زمان آن تا
به خصوصي حقوقي اشخاص عنوان به تا شد واگذار خصوصي بخش
اشخاص قانون اصلاح با كار ايندهند ادامه خود فعاليت
آن دنبال به.شد انجام فوريه 1946 دردوم مذهبي حقوقي
در سال 1947 در مذهب آزادي با همراه سياست از دين جدايي
.شد گنجانده ژاپن اساسي قانون
آناني طرف يك در.است آمده بوجود موضع دو زمان آن از
جهت در مي‌بايست ژاپن مي‌گويند كه گرفته‌اند قرار
كه جهاني معيارهاي همان كه طوري به بردارد قدم نوين‌گري
جامعه در تدريج به مي‌بايست پذيرفته‌اند ، غربي كشورهاي
اصرار كه گرفته‌اند قرار كساني ديگر سوي ودر شود ، غالب
"باطنا مي‌باشد غرب شبيه "ظاهرا كه ژاپن نوين‌گري دارند
آن روي بر كه ذهنيتي و برخوردار متفاوتي "كاملا كيفيت از
و سنتها به تمايل براساس مي‌گيرد ، صورت اجتماعي تغييرات
.است اجتماع
خصيصه‌هاي به كه آنان يافت ، پايان ژاپن اشغال كه هنگامي
خود نيروي اعمال به كردند شروع اعتقادداشتند ، ژاپن ملت
ملي تعطيلات دوباره بجاآوردن مانند رجعتي حركتهاي براي
حركت با گنج سه همراهي شينتو ، افسانه‌هاي اساس بر
با ياسوكوني معبد از حمايت جهت نفوذ اعمال و امپراطور
.دولتي منابع از استفاده
بعد ساختن قويتر براي بود تلاشهايي حركات ، اين
يك آمدن بوجود باعث هيچيك ولي شينتو ، مذهبي ملي‌گرايي
عمومي افكار در عميق شكاف يك وجود بلكه نمي‌شد ، ملي هويت
.مي‌نمود تاييد را
اساس بر ژاپني هويت نهادينه‌سازي كه مي‌رسد نظر به
ملي هويت تاييد بجاي شينتو به مربوط سنتي مراسم بجاآوردن
.باشد شده عمومي افكار در شكاف ايجاد
دارد ادامه
|
