گلپايگان "گوگد" تاريخي قلعه
مي‌شود احياء
توجه چالدران تاريخي شهر
مي‌طلبد را مسئولان
گلپايگان "گوگد" تاريخي قلعه
مي‌شود احياء
"گوگد" قلعه واگذاري سند
"گوگد" گلي و خشت و بزرگ قلعه ملي اصيل طرح يك اجراي در
گذشت براثر و دارد تاريخي قدمت قرن از 2 بيش كه گلپايگان
و مرمت شده ، ويراني دستخوش و متروك بي‌توجهي و زمان
و ديدني مجموعه و مركز يك به تبديل تا مي‌شود بازسازي
.گردد كشور تاريخي آثار ساير نظير توريستي
كه گلپايگان ساله هزار منار و گوگد تاريخي قلعه درباره
شماره 718 "همشهري" در بود ، ويراني و ريختن فرو معرض در
قرار توجه مورد مزبور شرح.شد چاپ شرحي تيرماه 74 مورخ 8
و آثارتاريخي علاقه‌مندان از عده‌اي پيشنهاد به و گرفت
به تصميم اصفهان فرهنگي اداره‌ميراث راهنمايي به و ملي
دست در "فعلا كه شد گرفته گلي و خشت قلعه اين احياي
بناي ايندرآيد خود اوليه بصورت تا است بازسازي و ترميم
خشت بناي بزرگترين) بم ارگ از پس شايد كه استوار و شامخ
باشد ، ايران گلي و خشت بزرگ بناي دومين (جهان گلي و
مبني تاريخچه‌اي و مي‌شود ناميده "عليخاني قلعه" به‌نام
.دارد سال از 200 بيش قدمتي و موجود اسناد و مدارك بر
كيلومتري و 180 تهران كيلومتري فاصله 360 در گلپايگان
و ملي فرهنگ زاينده و اصيل و قديم كانونهاي از اصفهان
جزء اشكانيان زمان در اسلام ، طلوع از پيشاست اسلامي
نهاوند ، همدان ، يا هگمتانه ري ، :شامل) "مادبزرگ" نواحي
گلبادگان ساوه ، يا آوه يابيجار ، گروس كرمانشاهان ،
(...و يزد اصفهان ، يا جي گلپايگان يا آبادگان گل به‌معني
نواحي اين يونانيان مقدوني ، اسكندر حمله از پس كه بوده
.است گرفته نام "جبال ايالت" سپس.ناميده‌اند "مديا" را
را گلپايگان و "عجم عراق" را ناحيه اين اسلامي قرون در
دارد ، سلجوقيان دوران از تاريخي و اسلامي گرانقدر آثار كه
قبل ، دهه چند تا.گفته‌اند (جرفادقان) "جرباذقان"
بخشهايي (خوانسار و خمين) اطراف كنوني مستقل شهرستانهاي
"ثلاث ولايات" آن ، به كه گلپايگان توابع از بودند
ولايات ، اين (فرمانداري مركز) والي‌نشين.مي‌گفتند
و كنون تا صفويه دوران از خطه اين.است بوده گلپايگان
برجسته خطوط و بوده دين عالمان پرورش مهد ازآن ، قبل حتي
مقدس آئين و ملي علائق بر همچنان گلپايگان فرهنگي طرح
.است استوار تشيع و اسلام
با كه آنها است؟ جايي چگونه (صورت وزن بر) گوگد
در كه مي‌دانند هستند آشنا گلپايگان و گوگد جغرافيايي
در و مي‌گذرد گوگد از گلپايگان راه كوتاهترين حاضر حال
دو اين.است گلپايگان به ورود بزرگ دروازه شهر اين واقع
يك از عريض و كيلومتري بولوار 6 قطعه‌اي نهايت دو در شهر
قطعه اين امتداداست شده واقع كم‌عرض و كيلومتري راه 60
كه است آمدي و پررفت و باريك راه و خيابان مسير بولوار ،
تهران اصفهان ، شاهراه و "موته" زرخير روستاي به يكسو از
اقدام آن آسفالت تجديد و تعريض براي اگر كه -مي‌پيوندد
اراك و خمين به ديگر سوي از و -بود خواهد بجا بسيار شود
...مي‌شود منتهي خوزستان و كرمانشاه و همدان و
دلپذيري آرامش و لطف در گوگد طراوت پر شهر اساسي خصلت
كوتاه ساختمانهاي با سبز شهر اين.مي‌كند عرضه كه است
ارتباطي ممتاز موقعيت است سالي چند آجري ، و گلي و خشت
واقع كشور غرب و اراك خمين ، اصفهان ، راه مسير در و يافته
.است گذاشته توسعه به رو و شده
و بلند است بنايي گوگد تاريخي و شكل مربعي قلعه
متن در اصيل ، و قديم سبك و روشن طرح با اسطوره‌اي
شرقي سمت كه اطراف مزارع و باغات و گلبن‌ها و سبزه‌زارها
آيت‌الله‌العظمي مرحوم خيريه و نوساز بيمارستان
جلوه‌اي با و گرفته قرار "طابثراه" گلپايگاني
در كه حقيقت اين گوياي و افراخته آسمان بر سر خيال‌انگيز
...است نهفته باوقار عظمتي سادگي ،
و گوگد اهالي و مردم پناهگاه قديم در "عليخاني قلعه"
با غارتگران ، و اشرار هجوم هنگام كه بوده اطراف مناطق
چوبي "در".مي‌بردند پناه آنجا به خود احشام و اموال همه
حوض.مي‌بستند (است پابرجا هنوز كه) آنرا سنگين و ضخيم
در بالاي به آن از سفالين لوله‌اي كه را قلعه بام پشت
آب پر (است باقي همچنان و) شده كشيده قلعه ورودي
از داشتند ، را در زدن آتش قصد مهاجمين اگر تا مي‌كردند
و تيرانداز برجها بالاي.كنند خاموش و بريزند آب بالا
و غارتگران تعرض از كيفيت اين به و مي‌گماشتند تفنگچي
بازسازي ناظر مهندس اظهار به بنا).مي‌ماندند مصون اشرار
ديوار ارتفاع متر ، برجها 6/2 ديوار پايه ضخامت قلعه ،
(.است متر حدود 9 برج هر قطر و متر از 11 بيش آنها
از نقل به كهنسالان و معمرين بعضي خاطرات از فارغ
اواخر در قلعه اين بناي تاريخ به راجع كه پدربزرگ‌ها
تاريخچه دارند ، مبهم يادبودهايي قاجار اوايل و زنديه
آن واگذاري از كه است اسنادي و گوگدنوشته‌ها قلعه مكتوب
حكايت پيش سال از 130 بيش يعني قمري هجري سال 1288 در
كه بانويي:است حاكي موجود نوشته‌هاي بعضي متن.دارد
و بوده (محمدخان به‌نام) قلعه‌ساز معمار پسر عليخان همسر
عمر اواخر داشته ، تملك در مهريه بعنوان را آن دانگ يك
ميراث دانگ و 2 مهريه دانگ يك فوق‌الذكر تاريخ در خود
و محل روحاني مقدس حسين سيد آقا به را قلعه از شوهرش
واگذاشته (سطور اين نگارنده پدري جد) خود زمان وثوق مورد
با.كرده‌اند امضاء و مهر آنرا حاشيه نيز شاهد چند كه
و مذكور بانوي عمر سالهاي متوسط و تاريخ اين محاسبه
بايد را آن بناي تاريخ درونمايه قلعه ، سازنده معمار
...دانست قرن از 2 پيش‌تر و بيشتر
گلپايگاني زاده مقدس علي محمد سيد
توجه چالدران تاريخي شهر
مي‌طلبد را مسئولان
شهر مركزيت به چالدران شهرستان ايجاد از سال دو به نزديك
در كه شهرستان اين.مي‌گذرد كشور غربي شمال در چشمه سيه
و صفوي اسماعيل شاه سپاهيان جنگ محل -چالدران تاريخي دشت
با و شده واقع تركيه كشور مرز در عثماني سليم سلطان
داشتن 240 با است همسايه نيز خوي و ماكو شهرستانهاي
داراي نفر هزار به 60 قريب جمعيتي با و آبادي پارچه
اين تبديل در متاسفانه كه است فراواني بالقوه امكانات
صبور و ايمان با مردماست شده كوتاهي بالفعل به امكانات
انبوه حجم از چالدران شدن شهرستان با اميدوارند خطه اين
طرح نگارنده اعتقاد به.شود كاسته محروميت‌ها و مشكلات
:بود خواهد مفيد چالدران خصوص در زير موارد
.است منطقه اين مردم اصلي مشكل بيكاري حاضر حال در -الف
رقم به خود افزايشي روند با بيكاران تعداد متاسفانه
چالدران منطقه كه آنجا از و است رسيده نگران‌كننده‌اي
از بسياري مي‌باشد فراواني استعدادهاي و امكانات داراي
.داشت خواهند اقتصادي توجيه آن در سرمايه‌گذاري طرحهاي
از خود حمايت با محترم مسئولين مي‌رود اميد لذا
منطقه در سرمايه‌گذاري به آنان تشويق و سرمايه‌گذاران
.آورند فراهم را بيكاري محو زمينه‌هاي چالدران ،
است كرده بكار آغاز چشمه سيه در جديدي شهردار "اخيرا -ب
ضمن.كند مي ترسيم شهر براي را خوبي آينده وي اقدامات كه
انتصاب جهت آذربايجان‌غربي محترم استاندار از سپاسگزاري
استاندار آقاي جناب از شهردار ، بعنوان پرتلاشي فرد چنين
جهت را لازم دستورات ايشان ، از حمايت با مي‌شود درخواست
چالدران شهرداري با ادارات و ارگانها سازمانها ، همكاري
نيز چالدران عزيز همشهريان از همچنين.فرمايند صادر
روند شهردار ، برنامه‌هاي از حمايت با مي‌شود درخواست
.بخشند سرعت چشمه سيه در را زيباسازي و سازندگي
در گروهي رسانه‌هاي و جرايد نمايندگان و خبرنگاران از -ج
مهم مشكلات و مسائل اخبار ، مي‌رود انتظار چالدران منطقه
يا و خبر قالب در وقت اسرع در و شكل بهترين به را منطقه
خصوص اين در تلاش هرگونه.برسانند عموم اطلاع به گزارش
و افزود خواهد مردم اميدواري و شادابي و منطقه پويايي به
از دلسوزان و مسئولين غفلت سبب امر اين در كوتاهي بالعكس
پي در را مردم نااميدي نهايت در و شده مسائل و مشكلات
.داشت خواهد
جليل‌زاده غلامرضا
|
