است راه چراغ كريم قرآن
بيت‌الحكمه جهاني سمينار
است راه چراغ كريم قرآن
كريم قرآن مترجم انصاري مسعود با گفت‌وگو
آقاي توسط كريم قرآن از برگرداني "اخيرا :جستارگشايي
بازار به فرزان‌روز ، پژوهش و نشر سوي از انصاري ، مسعود
در معارف گروه اينكه به توجه با.است درآمده كتاب
ويژه‌اي اهتمام قرآني تفسيرهاي و ترجمه‌ها شناساندن
برگردان آخرين مترجم با گفت‌وگويي راستا همين در داشته ،
تان گرامي نظر از كه داده‌ايم انجام پارسي به قرآن‌كريم
.مي‌گذرد
معارف گروه
.بگوييد ايران در قرآن ترجمه كنوني وضعيت از ابتدا *
بر درود و سلام و بزرگ خداوند ياد و نام با :انصاري
حضور به ادب و احترام و (ص)مصطفي محمد رحمت ، پيامبر
بايد سوءالتان به پاسخ در.ايران مسلمان ملت آشناي قرآن
تلاش با امروزه مقدس متن ترجمه حق ، لطف به كنم عرض
كمند از كريم قرآن مترجمان و قرآن‌پژوهان پي‌گير
سهوهاي قرين آزاد ترجمه و شده رها تحت‌اللفظي ترجمه‌هاي
به روز به‌حق و نهاده پشت‌سر نيز را دقت عدم و بسيار
بهره‌گيري با كريم قرآن مترجمان و داشته روبه‌رشد روز
به نظر با حال درعين و ترجمه هنر شده روشمند فنون از
به توانسته‌اند مي‌طلبد ، مقدس متن ترجمه كه حساسيتهايي
و قبول قابل استوار ، متقن ، ترجمه‌هايي خداوند حمد
افتاده فاضل خوانندگان مقبول كه شيوا به‌نثري درعين‌حال
كه روي آن از.باد مشكور سعي‌شان كه آورند پديد است ،
همه و خود زمان نثر زيباترين و شيواترين به كريم قرآن
آفرينشهاي درباره قرآني محققان چنانكه شده ، نازل زمانها
نثر نگاه‌داشتن ، محبوس گفته‌اند سخنها كريم قرآن هنري
ترجمه پاشكسته و دست عبارات در آيات معاني ترجمه
عرصه كريم قرآن البته نيست ، روا چندان كاري تحت‌اللفظي
بارها بنده و نمي‌باشد غيرادبي و ادبي هنرنمايي‌هاي
در مناسبتي به باز و گذارده‌ام تاكيد حقيقت براين
معني بدان اين اما گفت ، خواهم سخن تفصيل به آن‌باره
بلكه نوشت زيبا را مقدس متن ترجمه نثر نبايد كه نيست
علت به كريم قرآن ترجمه در كه است اين بنده نظر خلاصه
و لفظي تعقيدات بند در را خود نبايد دارد كه حساسيتي
.شد غافل اصلي هدف از و ساخت گرفتار معنوي
ترجمه‌هاي همچون‌تفاسير كه است لازم آيا شما نظر به *
باشيم؟ داشته متعدد
در اسلامي امت نياز اقتضاي به گوناگون تفاسير:انصاري
اگر چنانكه نهاده‌اند وجود عرصه پابه متمادي قرون
و آمده‌اند پديد تفسيري گوناگون مدرسه‌هاي كه مي‌بينيم
همت كريم قرآن تفسير به مختلف سبك‌هاي به مفسران
اعصار اقتضاي كه دارد آن از نشان همگي گماشته‌اند ،
اگر گفته‌اند ، سخن حال مقتضاي به آنان و است بوده مختلف
داشته رواج دوره‌اي در زباني و ادبي مباحث به رويكرد
داستان است همچنين و آمده‌اند پديد ادبي تفاسير است ،
در شايد و علمي عرفاني ، فلسفي ، درايي ، روايي ، تفاسير
اصلي نماينده كه اجتماعي -حركتي رهيافت با تفاسير نهايت
به همين‌طور.است رحمه‌الله ، قطب ، سيد شهيد مرحوم آن
گوناگون دوره‌هاي در مي‌بيند خود به زبان كه تطوري علت
عبارات ساختار هم زيرا.است نياز مختلف ترجمه‌هاي به
مي‌افتند ، بسامد از واژگان هم‌تك و مي‌شود تطور دچار
نوبت ترجمه جمله از ترجمه‌ها از برخي مي‌بينيد چنانكه
براي چندان محققان ، براي جز امروزه ميبدي ، مرحوم اول
.نيست مفيد مردم عموم
انتظاري‌داشت؟ چه بايد كريم قرآن ترجمه از *
از مانع و جامع درست ، تعريفي بايد مسلمانان:انصاري
اين به توجه با و باشند داشته ذهن در "كريم قرآن ترجمه"
و معقول نيز مقدس متن ترجمه از انتظار كه است حقيقت
نمي‌تواند هرگز كريم قرآن مترجم زيرا خواهدبود ، منطقي
در بگنجاند ، خويش ترجمه در را آيات به مربوط مباحث همه
و الفاظ معاني بيان بيشتر كه محض ترجمه يك از نتيجه
"فتوا" همچون مثال به‌عنوان نمي‌توان است ، عبارات
و عام متشابه ، و محكم كريم قرآن در كه چرا داشت ، انتظار
مخاطبات مختلف وجوه منسوخ ، و ناسخ منطوق ، و مفهوم خاص ،
مجال در آنها از هريك تشريح و تبيين كه دارد وجود...و
المطلقات" قرآني عبارت.مي‌گيرد صورت ترجمه غيراز ديگري
است بديهي بگيريد ، درنظر را "قروء ثلاثه بانفسهن يتربصن
نبوي حديث و كريم قرآن با و بوده عام "مطلقات" لفظ كه
از كه زناني عده مدت و ميزان چنانكه است ، پذيرفته تخصيص
عقد زنان و نمي‌شوند حيض يائسگي و خردسالي پيري ، روي
عام حكم مشمول زنان ديگر حكم با بها غيرمدخول شده
فقه ، به مربوط مباحث روي اين از.است متفاوت "مطلقات"
.داشت چشم ترجمه از نمي‌توان را..و قرآني علوم تفسير ،
.شود توجه بدان بايد كه دارد گستره‌اي خود براي ترجمه
كتابها ديگر مترجمين با مقايسه در كريم قرآن مترجم يك *
روبه‌روست؟ مشكلاتي چه با
كه دارد توجه حقيقت اين به انسان كه همين:انصاري
اوست ، پروردگار سخن كه كند ترجمه را متني مي‌خواهد
شكوه برابر در و بلرزد خود به آن هيبت از كه است طبيعي
عين با را ذره مقياس چه" آري كند ، بيم احساس حق سخن
مقدس متن ترجمه كه حساسيتي اين از گذشته."خورشيد
بايد مي‌دهد ، قرار تنگنا در بسيار را مترجم مي‌طلبد
را مترجمي اشكال چند يا سه دو ، .دانست و كرد تجربه
نه) را كامل ترجمه‌اي اما.نيست دشواري كار كردن گوشزد
دشوار بس كاري آوردن پديد اشكال كم بلكه (اشكال بدون
جوازهاي به صفحه هزار هفت حدود ترجمه از پس بندهاست
قرآن ترجمه در نهايت در اما پي‌بردم ترجمه به مربوط
عرصه اين در را جوازها اين كه رسيدم نتيجه اين به كريم
بايد را آنها از برخي يا و گرفت كار به نبايد هيچ يا
كه مواردي دشوارترين از.گرفت خدمت به احتياط با بسيار
معناي گنجاندن برخورده‌ام ، آن با كريم قرآن ترجمه در
معناي ترجمه توبه ، سوره آيه 40 ترجمه در "ءاذ" سه صحيح
"الارض الي اثاقلتم" قرآني عبارت در "الارض الي" درست
التي راودته و" عبارت در "نفسه عن" عبارت و ،[توبه38]
است بوده قبيل اين از مواردي و "نفسه عن بيتها في هو
:مي‌فرمايد كه حافظ بيت اين از الهام با ولي
بعيد بس مقصد و است خطرناك بس منزل گرچه
مخور غم پايان نيست را كان نيست راهي هيچ
.آيد نظر در چه تا آمد سرانجام به ترجمه اين كار
كدامند؟ موجود ترجمه‌هاي بهترين شما نظر به *
ترجمه‌هاي ميان از بنده ولي دارد ، نظري كس هر:انصاري
ترجمه پارسي اصيل و درست و دقيق نهادهاي برابر در قدما
نيز و واژگان تك گزيني دربرابر و ميبدي مرحوم نخست نوبت
بيني ، نكته و نظر دقت حروف ، معاني نحوي ، ساختار رعايت
متاخرين ترجمه‌هاي از و را دهلوي محدث مرحوم ترجمه
.مي‌پسندم رابيشتر خرمشاهي و فولادوند استادان ترجمه‌هاي
نسبت شما مي‌كنم ، مطرح را مشخصي پرسش يك انصاري آقاي *
داريد؟ حسي چه كريم قرآن به
از الهام با است ، دشوار بسيار پرسش اين به پاسخ:انصاري
:گفت مي‌توانم مولانا سخن
اوست جانم جان سهلست من جان
اوست درمانم خسته‌ام و دردمند
براي كريم قرآن از آياتي باشد ، مطلق منكر اگر انسان
آيد ، خود به تا است كافي خفته‌اش وجدان ساختن بيدار
پيچ در است چراغ است ، نور رهنماست ، و دستگير كريم قرآن
مطمئن ، بلد يك انساني فلسفه‌هاي كژراهه‌هاي ظلماني خم و
صهيوني و صليبي جنگهاي بعضي‌ها كه روزگار اين در بويژه
.كرده‌اند آغاز قرآن اهل و قرآن عليه را پنهاني و پيدا
كريم قرآن آيات از بعضي كه داشته وجود امكان اين *
است؟ بوده شما پسند و توجه مورد بيشتر
فقط مي‌خوانم قرآن وقتي بنده نيست ، چنين هرگز:انصاري
ذات كلام اين مصدر اينكه آن و دارم نظر در را چيز يك
در من نگاه از همه آيا نتيجه در است ، الهي لايتغير مطلق
تفاوتي هيچ قرآني عبارات و آيات ميان در و است ارزش اوج
بهترين است ، فرموده مولاي آن چه هر و شد قايل نمي‌توان
.است
آخر؟ سخن و *
يشكر لم من" نبوي حديث مدلول به مي‌دانم لازم برخود
و نشر دست‌اندركاران و مديران از "الله يشكر لم الناس
از طرح اين نشستن بار به براي كه روز فرزان پژوهش
از همچنين و نورزيدند دريغ معنوي و مادي مساعدت كمترين
سرافراز هميشه خادم خرمشاهي ، استاد جناب مشفق ويراستار
كه وحيد هرمز استاد جناب از نيز و كريم قرآن
نيست پوشيده بركسي كتاب اين نشر و چاپ در هنرنمايي‌هايش
قدرداني بزرگواران آن همه از و بگزارم سپاس دل و جان از
.كنم
مختاباد ابوالحسن سيد :از گفت‌وگو
بيت‌الحكمه جهاني سمينار
ابتكار به كه است گسترده‌اي طرح نام بيت‌الحكمه ،
معرفي آن هدف و شده برنامه‌ريزي پاريس در يونسكو سازمان
فرهنگ ميراث در مسلمانان تمدن و اسلام جهان عظيم مشاركت
پيرامون بررسي و مطالعه گسترش طرح اين هدف.است بشري
انواع با رويارويي و مسلمانان هنري و فكري و علمي ميراث
و گو و گفت عرصه‌هاي گسترش از مانع كه است پيشداوريهايي
.مي‌شود يكديگر از جهاني بزرگ هاي فرهنگ شناخت
نراقي احسان دكتر يونسكو فرهنگي مشاور توسط طرح اين
گويي و گفت طي نراقي دكتر.است گرديده تدوين و پيشنهاد
جهان:است داشته اظهار بيت‌الحكمه طرح ابتكار درباره
پانزدهم قرن در اروپا ، در (رنسانس) نوزايش از پيش اسلام
علم اهل و بود جهان همه متفكران و دانشوران مركز ميلادي
تاسيس براي دهلي ، تا قرطبه از بزرگ ، شهرهاي در ادب و
بيمارستانها و رصدخانه‌ها و پژوهشكده‌ها و كتابخانه‌ها
.داشتند مساعي تشريك و رقابت يكديگر با...و
دانشوران كه شد تاسيس بزرگ تمدني زودي به ترتيب ، اين به
تحقيقات و مسئوليتها مهمترين ايراني مسلمان پرتعداد
.دادند انجام آن در را علمي
امپراتوري صورت به اسلام جهان سراسر اين بر علاوه
كنار ، و گوشه هر در و درآمده دانش‌اندوزان و دانشوران
اسلامي ، علوم با همراه و پيوسته هم به مدرسه و مسجد
به...و شيمي و رياضي و نجوم و طب نظير دانشها ساير
يكسره غرب دوران ، اين در.كرد پيدا اعتلا نويني مراحل
فوق علوم به نسبت بي‌توجهي از ناشي مشكلات و ابهامات در
.مي‌برد به‌سر
با كپلر يوهانس و بزرگ آلبر نظير بزرگاني هنگام ، آن در
ابن‌سينا ، نظير اسلامي انديشمندان به نسبت ژرف احترامي
.مي‌گرفتند رهنمود و الهام آنها از ،..و هيثم ابن رازي ،
تمدن تجربه‌هاي مهمترين از يكي واقع در پديده ، اين
محسوب تمدنها گوي و گفت و تعامل نمونه بهترين و اسلامي
.مي‌شود
و است ذهني و عقلي موضوع يك بيت‌الحكمه ديگر ، سوي از
سرآمده به دوره‌اي و گذشته در پديده‌اي عنوان به نبايد
.آيد به‌شمار بشر تاريخ از
:مي‌گويد پديده اين تاريخي سير به اشاره با نراقي دكتر
را "خزانتالحكمه" معروف كتابخانه بغداد در هارون‌الرشيد
سالم‌الحمراني همانند مترجماني زمان آن در كه كرد تاسيس
و ارسطو آثار نخستين كه مي‌شود گفته و مي‌گرفت دربر را
.كرد ترجمه عربي به را فرفوريوس اثر "ايساغوجي" نيز
فلسفي و علمي آثار توانستند ترتيب اين به عباسي خلفاي
دانشمنداني و كنند منتقل بغداد به قبرس و بيزانس از را
كتابهاي تا آورند هم گرد را مختلف عقايد و نژادها از
را سانسكريت و سرياني فارسي ، يوناني ، زبانهاي به موجود
كه بغداد كتابخانه اينهمه با.كنند ترجمه واحدي زبان به
را خود دوران شكوفاترين گرديد ، مشهور بيت‌الحكمه نام به
مهم مسئله.بود شاهد ميلادي نهم قرن در مامون عهد در
در عظيمي ظرفيت چه از اسلامي تمدن كنيم توجه كه است اين
.است بوده برخوردار فرهنگها ميان گوي و گفت و جذب
بوده چگونه طرح اين تحقق روند كه اين‌سوءال به پاسخ در
آنجا از بيت‌الحكمه طرح:گفت يونسكو مديركل مشاور است ،
از مي‌كند ، مطرح دوباره را جهان علمي ميراث از بخشي كه
.است برخوردار مايور فدريكو آقاي فراوان پشتيباني
را اوليه هزينه‌هاي طرح ، اين از استقبال بر علاوه وي
سال فوريه از كار اين.داد اختصاص آن براي بلافاصله نيز
در كميته اين.شد آغاز علمي كميته يك تاسيس با و گذشته
و كرد برگزار روز دو مدت به خودرا جلسه اولين پاريس
.برگزيد زمينه اين در مختلف رشته‌هاي در را كارشناساني
مدير راشد رشدي علوم فلسفه و تاريخ رشته در جمله از
رياضيات رشته در و پاريس در تحقيقات علمي مركز پژوهشهاي
كاربردي ، و محض رياضيات بين‌المللي مركز رئيس عاشور عطيه
.هستند طرح اين دست‌اندركاران از تن دو
مدير عاشور عزيزين دين‌محمد نيز رشته‌ها ديگر در
اولك علوم ، رشته در فرهنگي ميراث ملي مركز پژوهشگاه
هنرها ، و تاريخ عرصه در پرينستون دانشگاه استاد گرابا
زمينه در هاروارد دانشگاه استاد مهدي محسن پروفسور
آقاي نيز را فلسفه تاريخ بخش.دارند حضور...و فلسفه
استاد و دانشگاهي نشر مركز مدير پورجوادي نصرالله دكتر
جامعه و دين و علم رشته و گرفته برعهده تهران دانشگاه
.مي‌باشد كمبريج دانشگاه استاد مسلم باسم برعهده نيز
|
