نوجوانان و كودكان فرهنگنامه
ناشناخته و بزرگ كاري
فردوسي شاهنامه داستانهاي از برگرفته " وسهراب رستم"
مه فرهنگنا فارسي ت ادبيا بخش در قاسي قولرآ اثر
عنوان به ونوجوانان كودكان فرهنگنامه انتخاب مناسبت به
(بخش واپسين) سال كتاب
نيست لغت كتاب يك تنها نوجوانان و كودكان فرهنگنامه *
بشري دانش درباره گوناگون موضوعات شامل مجموعه‌اي بلكه
مي‌باشد
روانشناسان مادران ، و پدران معلمان ، نوجوانان ، و كودكان
در دلايلي بنابه كه افرادي ديگر و تربيتي مشاوران و
دارند ، ارتباط پرسشگر و پرشور نسل اين با خاص مقاطعي
خارج ومطالعه مرجع كتابهاي به قشر اين جدي نياز از همه
براي مرجع كتاب نبود و مي‌گويند سخن درسي كتابهاي از
و آموزشي مفقوده حلقه يك به‌عنوان را نوجوانان و كودكان
گله سخت موضوع اين از آنها.مي‌آورند به‌شمار پرورشي
اين به پاسخگويي براي را خود مرجعي يا كسي چرا كه دارند
بيشماري زحمات كه اكنون اما و نمي‌داند مسئول نياز
نوجوانان و كودكان فرهنگنامه از جلد و 4 نشسته به‌ثمر
كه مي‌شود مطرح پرسش اين است ، يافته انتشار و تدوين
به جوان دستيابي‌نسل براي تسهيلاتي چه پرورش و آموزش
است؟ كرده فراهم فرهنگنامه اين
فرهنگنامه خالي جاي
در راهنمايي دوره سوم سال دانش‌آموز سليماني ، مهناز
مسايلي مورد در زيادي پرسش‌هاي ما":مي‌گويد اين‌باره
و پدر نه معلم ، نه اما.داريم مي‌شنويم ، و مي‌بينيم كه
جامع صورت به هيچكدام تلويزيون ، و راديو نه و مادر
به‌طور كه مادرها و پدر. نيستند سوءالات اين پاسخگوي
و دارند ما موردنظر مسايل مورد در كمي اطلاعات يا معمول
به تنها كه نيز معلمميروند طفره پاسخگويي از يا
و صحبتي نبايد آنها از خارج و مي‌پردازد درسي مسايل
تايي كه 300200 هم مدرسه كتابخانه.باشيم داشته پرسشي
.ندارند قابل‌توجهي و تازه حرف آنها اغلب كه دارد كتاب
براي بيخودي كه مي‌رسيم نتيجه اين به كم‌كم بنابراين
را فكرمان و ذهن همه بعد كه نكنيم درست سوءال خودمان
".بماند جانمان به نيز آن خستگي نهايت در و كند مشغول
مدرسه يك در كه تجربه با و علاقه‌مند كتابدار يك
مورد در مي‌باشد ، كار به مشغول مجهز "نسبتا غيرانتفاعي
كشور ، مدارس كتابخانه‌هاي در مرجع كتابهاي وجود ضرورت
اجتماعي اتفاقات به‌دليل ما بچه‌هاي امروز":مي‌گويد
ترتيب به‌همين و شده‌اند حساس‌تر بسيار كشورمان
.است برخوردار بيشتري عمق و تنوع از نيز آنان پرسش‌هاي
به باتوجه تاحدودي بتواند كه مرجعي به نياز بنابراين
از) نوجواني تا كودكي سنين رواني و شخصيتي پيچيدگيهاي
جدي بسيار باشد پرسش‌ها اين پاسخگوي (سالگي تا 15 ده
به‌طور بچه‌ها با كتابخانه در اوقات برخي مناست
بحث آن مطالب مورد در و مي‌خوانيم كتاب دسته‌جمعي
كه مي‌رود پيش آنجاها تا بچه‌ها حساس ذهن گاهي.مي‌كنيم
مي‌بينم عاجز را خود "واقعا آنها به پاسخگويي از من
صحبت كتاب موضوع حيطه همان در مي‌كنيم سعي كه درحالي
با گاهي علاقه‌مند كتابدار يك به‌عنوان من يعني.كنيم
كمبود همه اين با مي‌توانيم چگونه ما كه مي‌كنم فكر خود
اين ذهني و فكري نياز اوليه ، سطوح در هم آن امكانات ،
كه بوده اين هميشه ما روش البتهدهيم پوشش را نسل
تهيه كتابخانه براي را دانش‌آموزان توجه مورد كتابهاي
كه خواسته‌ام معلمان كليه از كار اين انجام براي و كنيم
.دهند قرار من اختيار در و كرده مكتوب را بچه‌ها سوءالهاي
كتابهاي يا و پرسش‌ها كه خواسته‌ام هم بچه‌ها ازخود
به‌هرحال تا بدهند به‌من و بنويسند را موردنظرشان
".باشيم آنها براي مناسب پاسخ يافتن جستجوي در به‌نوعي
فرهنگنامه كتاب جلد آيا 4 كه پرسش اين به پاسخ در وي
و دارند مدرسه كتابخانه در را نوجوانان و كودكان
:مي‌گويد مي‌كنند؟ مراجعه آن به اندازه تاچه دانش‌آموزان
كتابخانه در را نوجوانان و كودكان فرهنگنامه جلد ما 4"
آن از بچه‌ها بايد كه آن‌چنان متاسفانه ولي.داريم
مربوطه معلمان وظيفه اين من ، به‌نظر.نمي‌كنند استفاده
و بياموزند بچه‌ها به را آنها از استفاده چگونگي كه است
معلماني.بدهند دانش‌آموزان به كافي شناخت مورد ، اين در
و جستجو به را آنها مي‌خواهند بچه‌ها از تحقيقي كار كه
متاسفانه وليميكنند تشويق مرجع كتابهاي از استفاده
".مي‌دهد قرار توجه مورد را تحقيق معلمي ، كمتر
پژوهش بخش در خود و دارد ساله فرزند 9و 14 دو كه خانمي
تاكنون اينكه به اشاره با مي‌كند كار فرهنگي موءسسه يك
نظام بخصوص و مختلف كشورهاي پرورش و آموزش نظام مورد در
:مي‌گويد است ، كرده دنبال را پژوهش‌هايي ايران ، آموزشي
ما پرورش و آموزش نظام مسئولين آنكه به‌رغم متاسفانه"
تاكيد مدارس در جدي و فعال كتابخانه‌هاي ايجاد ضرورت بر
واقعيت‌هاي كم‌كم مدارس كتابخانه‌هاي اما مي‌ورزند
.ندارند كاربردي هيچ درواقع و داده دست از را خود وجودي
دانش‌آموزان دسترسي پيشرفته كشورهاي در كه درحالي
به‌شمار آموزشي مهم ضرورتهاي از يكي متنوع به‌كتابهاي
همين مي‌شود ، كتابخانه وارد كه كتابهايي اولين و مي‌رود
وسعت به توجه با بچه‌ها امروز ، .است مرجع كتابهاي
كه مي‌كنند دريافت جمعي رسانه‌هاي ازطريق كه اطلاعاتي
نيز بيشتري سوءالات است ، بيشتر گذشته به نسبت به‌هرحال
.نيستند روبه‌رو روزمره مشاهدات با تنها زيرا.دارند
ما.دهد پاسخ سوءال‌ها اين به مي‌تواند كسي چه به‌راستي
بسياري در نيز تحصيل‌كرده مادران و پدر حتي مي‌دانيم
پاسخگوي بچه‌هايشان ، سني نياز درحد نمي‌توانند موارد
".باشند خود نوجوانان و كودكان مسايل
سوءالهاي به كمتر نيز معلمان متاسفانه:مي‌افزايد وي
معلمين واكنش.مي‌كنند توجه بچه‌ها درس از خارج
ديگري حكايت خود وپرسشگر كنجكاو دانش‌آموزان دربرابر
خود دانش‌آموز سوءال دربرابر وقتي معلمين از بعضي.دارد
ما درس به سوءال اين مي‌گويند ، تحكم با مي‌گيرند قرار
در ابتدا دانش‌آموز برخوردهايي ، چنين با!نيست مربوط
.مي‌شود مايوس نهايت در و كرده ترديد خود سوءالهاي طرح
و مطالعه به تشويق بايد بچه‌ها مدارس ، در كه درحالي
و خانواده‌ها بلكه دانش‌آموزان ، نه‌تنها شوند پرسشگري
بخصوص مرجع كتابهاي از استفاده با مي‌توانند نيز معلمين
به پاسخگويي براي را خود نوجوانان ، و كودكان فرهنگنامه
.كنند آماده نسل اين
فرهنگنامه نشر و تهيه مديره هيات عضو زرگر ، عليرضا
كتاب اين سودمندي مورد در نيز نوجوانان و كودكان
ما معلم‌هاي يعني.است معلم يار كتاب امروز ، ":مي‌گويد
مشخص رشته‌هاي در بخصوص و بشري دانش حوزه در 35
خود با را كتاب اين مي‌توانند راهنمايي ، و دبيرستان
مفاهيم مي‌خواهد وقتي جغرافيا معلم.ببرند درس سركلاس
چه كند ، تفهيم دانش‌آموزان به بيشتري دقت با را جغرافيا
جغرافيايي ، نقشه‌هاي معتبرترين با فرهنگنامه از چيزي
نيز ادبيات و انساني علوم مورد در يا است؟ سودمندتر
از يكي فرهنگنامه در حث‌ادبيات مبا.است همين‌گونه
به ادبيات درباره تاكنون كه است يي ها مجموعه معتبرترين
.شده نوشته نوجوان و كودك ادبيات به‌ويژه و كلي طور
پذيرش عدم يا ورود عدم انگيزه ما براي هنوز بنابراين
خيلي ولينيست روشن خيلي مدارس در كتاب اين كامل
صورت جاري سال در كه انتخابي اين با هستيم اميدوار
كتابخانه‌هاي در را خودش مناسب جاي فرهنگنامه گرفته ،
.بازكند مدارس
و كودكان فرهنگنامه اجرايي هيات عضو انصاري ، نوش‌آفرين
در پرورش و آموزش فلسفه اينكه به اشاره با نوجوانان
سئوال":مي‌افزايد نيست ، سئوال مشوق فلسفه يك ايران
بوجود فضايي يعني داشتن ، مستقل تفكر يك يعني داشتن ،
پرسشگري اجازه.بگيرد جواب و بپرسد بتواند بچه كه آوريم
تك و كتابي تك فضاي از شدن خارج يعني دانش‌آموز ، به
ضرورت بحث كنار در بنابراين.درسي كتاب و معلم بعدي
فرسوده و فقير نظام مساله پرورش ، و آموزش نظام در تغيير
معناي نه ما متاسفانهميگيرد قرار مدارس كتابخانه‌اي
معناي نه و كرده‌ايم درك درست را مدرسه كتابخانه
نوع اين در را جوان نسل دست نه و را عمومي كتابخانه‌هاي
ضعيف بسترها اين كه وقتي رو ، اين از.مي‌گيريم مراكز
كند و ضعيف نيز فرهنگنامه حركت طبيعي ، طور به باشد ،
مدارس قلب بايد كتابخانه واقع به كه حالي درميشود
".باشد
نوجوانان ، و كودكان فرهنگنامه جز به ما":مي‌افزايد وي
براي را شكري خانم كار دوجلدي فارسي زبان فرهنگ يك تنها
كه حالي در.نيست كافي حال هر به كه داريم دبستان سطح
".نداريم بچه‌ها براي دوزبانه فرهنگ يك و خوب اطلس يك
:نوجوان مشاوران
رفع براي نوجوانان و كودكان فرهنگنامه كه آنجا از
است ، يافته انتشار و تنظيم قشر اين فكري نيازهاي
گروه با مستمري ارتباط بايد مجموعه اين دست‌اندركاران
با ميرهادي توران خانم.باشند داشته ساله تا 16 ده سني
مجموعه‌اي فرهنگنامه ، تهيه و تنظيم براي اينكه به اشاره
دنبال را وسيعي تلاش كاري ، گروه در 21 نفر درحدود 200
همراه را بچه‌ها سال 1359 ، از ما":مي‌گويد مي‌كنند ،
حال در ما نوجوان مشاوران امروز كه حالي در داشتيم ، خود
تك‌تك آنهاميباشند دانشگاهي‌شان اول مراحل گذراندن
مطرح را خود نظريات و كمبودها و مي‌خواندند را مقاله‌ها
ما رابه فرهنگنامه كار زبان آنها واقع ، درميكردند
كار به بچه‌ها با زمينه‌ها همه در ما يعني.دادند
چه كشور درباره شما پرسيديم ، آنها از و پرداختيم مشورتي
چه زنده موجود يك مورد در بدانيد ، مي‌خواهيد چيزهايي
شخصيت يك و كتاب يك درباره بدانيد ، مي‌خواهيد چيزهايي
عكس‌العمل‌هايشان با بچه‌ها و بدانيد مي‌خواهيد چه ملي
مقالات طراحي واقع در مي‌دادند ، ما به كه جوابهايي با و
پرورش و آموزش مقاله مثال براي.دادند انجام ما براي را
نظرشان مورد بچه‌ها آنچه با هماهنگي و كمبودها رفع براي
بحث يا.گرفت قرار تاييد مورد تا شد نوشته بار بود ، 6
سازنده بسيار بحث‌هاي آن از هنر ، مقاله درباره بچه‌ها
".بود مقالات نويسندگان براي
و تعليم عرصه در گرانقدري تجربه كه ميرهادي توران خانم
به جامعه دوستان فرهنگ و دارد نوجوانان و كودكان تربيت
به پاسخ در دارند ، آگاهي تجربه‌ها اين اهميت از خوبي
و تهيه كه نشيب و فراز همه آن از بعد كه پرسش اين
سال كتاب عنوان به كه اكنون كرده ، طي مجموعه اين انتشار
مي‌كنيد ، فكر چه آن آينده مورد در شما است ، شده شناخته
كتاب از بعد حاضر حال در كه مساله‌اي":مي‌گويد چنين
شدن سنگين‌تر شده ، مطرح ما براي فرهنگنامه شدن سال
دست‌كم را بچه‌ها وقت هيچ ما البتهماست مسئوليت‌هاي
.كنيم كار جهت هر به باري آنها براي كه بوديم نگرفته
كار دقيق‌تر بايد كه مي‌كنيم احساس فعلي شرايط در ولي
حفظ را شايستگي‌اش اثر اين تنها نه كه گونه‌اي به كنيم ،
اثر اين.بشود هم بيشتر و بيشتر شايستگي اين بلكه كند ،
و 20 يابد ادامه جلد درحد 22 يعني آخر به تا بايد
دريافت شده كامل را اثر اين ما نوجوان و كودك ميليون
صحافي و چاپ مقالات ، كيفيت نظر از بايد اثر اين.كنند
نسل و گردد هماهنگ امروز فن‌آوري با و شود بهتر و بهتر
بسيار و روزآمد درست ، اطلاعات بايد ما نوجوان و كودك
".كند دريافت طريق اين از را مستند
شوراي گسترده‌تر همكاري ضرورت مورد در ميرهادي ، خانم از
اجرايي دبير.كرديم سوءال پرورش و آموزش با كتاب
روز از را كار اين ما":داشت اظهار پاسخ در فرهنگنامه
ما پرورش و آموزش ولي نديديم پرورش و آموزش از جدا اول
ندارد حق معلم و كشيده مدارس دور تا دور بلندي ديوارهاي
.كند طراحي بچه‌ها براي وسوءال برود فراتر درسي كتاب از
گرفتن ياد درسي كتاب از فراتر كردن ، فكر به بچه‌اي هيچ
برخي البته ;نمي‌شود تشويق ديدن ، را ديگر نكته‌هاي و
فرهنگنامه از استفاده بنابراينهستند حصارشكن معلمان
مطالب از غير كردن سوءال حق بچه كه مي‌شود مطرح زماني
تاكيد نكته براين هم‌چنين وي".باشد داشته درسي كتابهاي
جمعي كار يك فرهنگنامه ، انتشار و تدوين كار كه مي‌ورزد
تدوين اين در نوعي به كه كساني فرد فرد آن در كه است
هيچ موءثر نقش اين در و دارند موءثر نقش داشته‌اند ، سهم
ماشين‌نويسي مثال ، براي و ندارد وجود پايين و بالا نوع
موءثر نقش همان مي‌برد ، كامپيوتر حافظه به را مطالب كه
و ويراستار يا و مي‌كند منابع با نويسنده كه دارد را
كل از اثر يك بايد را اثر اين يعني.مي‌دهد انجام متخصص
عرصه پشت از كه داوراني آن و فرهنگنامه همكاران جمع
".دانست مي‌رسانند ، كمك ما به كار اصلي
كيهاني معصومه
|
