كنشهاي و سياسي تبليغات
سياسي احزاب تبليغاتي
تبليغات نظري بنيادهاي مقدماتي بررسي با حاضر نوشتار
تئوريك و تاريخي پيوند تبيين ضمن تا است تلاش در سياسي
عوامل مهمترين "سياسي حزب" و "سياسي تبليغ" مفهوم دو
تاكتيكهاي و استراتژيها اتخاذ و اهداف ترسيم در موءثر
معروف سه‌گونه به‌ويژه حزبي مختلف نظامهاي تبليغاتي
كثرتگرا چندحزبي و فاشيستي تك‌حزبي كمونيستها ، تك‌حزبي
افكار بر تسلط ضرورت متوجه نوشتار مفروضبازشناسد را
اساس همين بر.است حزبي مختلف نظامهاي تمامي در عمومي
:است گرفته قرار اثبات درمعرض ذيل فرضيه‌هاي
رويكرد دو هر با عمومي آراء جلب و سياسي تبليغات -1
و استمرار بقاء ، در اساسي شرطي عمومي افكار فريب تنويريا
.است سياسي احزاب كارآمدي
و اهداف ترسيم در سياسي احزاب تبليغاتي كنشهاي تمامي -2
نظام از متاثر تبليغاتي تاكتيكهاي و راهبردها اتخاذ
.است تبليغ‌كننده دستگاه ارزشي
پيشينه به نوشتار اول بخش فوق فرضيه‌هاي اثبات براي
تبليغات در ارزشي نظامهاي شناخت و مفهومي بررسي تاريخي ،
و نظري ارتباط به دوم بخش دراست يافته اختصاص سياسي
.است شده پرداخته سياسي تبليغات و احزاب تاريخي
سياسي تبليغات تاريخي پيشينه و نظري خاستگاه -1
سياسي تبليغ ادبيات تحول و تاريخچه -11
تحت‌تاثير به‌منظور عقايد اشاعه و ترويج به‌معني تبليغات
بشري جوامع تاريخ در نوعي به ، هميشه مخاطبان قراردادن
اساطير و افسانه‌ها نقل از به‌عبارتي.است داشته وجود
جنگ‌آوري روحيه ايجاد براي قبايل و قوم پيران به‌وسيله
و يونان فيلسوفان و واعظان موعظه تا گرفته جوانان بين در
سنگ‌نوشته‌هاي حتي و عمومي معابر در باستان روم
مذهبي مانورهاي و برنامه‌ها و ساسانيان و هخامنشيان
مفهوم اما(1).است نبوده تبليغاتي كنشهاي جز چيزي صفويان
و دور چندان پيشينه از سياسي تبليغات امروزي مصداق و
.نمي‌باشد برخوردار درازي
و خلق تاريخچه محققان از بسياري اعتقاد به اينرو از
هفدهم قرن درخلال بايد را نوين سياسي تبليغات ظهور
"پروپاگاندا" اصطلاح خلق مشخص به‌طور.كرد جستجو ميلادي
همچنين و "سياسي باورهاي گسترانيدن و تبليغ" معناي به
را سياسي تبليغات براي منظم و مدرن تشكيلات نخستين
جماعت" به‌نام كاتوليك كليساي ازكاردينالهاي كميته‌اي
سال 1622 در "Congneation Propagannda fide ايمان تبليغ
بر تا نهادند بنيان "پانزدهم گريگوري پاپ" زيرنظر ميلادي
داشته نظارت مسيحي مسيونرهاي خارجي تبليغات فعاليتهاي
نزد آغاز در پروپاگاندا اصطلاح ترتيب به‌اين.باشند
معني به‌همان هنگامي‌كه حداقل كاتوليك‌ها از بسياري
.بود محترم و مقدس ضمني ، مفهومي داراي مي‌شد ، استعمال
آن تقدس و اعتبار از مرور به بعدي سوءاستفاده‌هاي اما
مردم توده‌هاي نزد بدبيني و تنفر به را خود جاي و كاست
.سپرد
از پروپاگاندا اصطلاح ميلادي نوزده و هيجده قرون در
زمينه‌هاي در آن استعمال و خارج مذهبي فعاليتهاي انحصار
قرون همين در.گرديد مرسوم بازرگاني و اجتماعي سياسي ،
حيث از هم دموكراسي گسترش با توام صنعتي و اقتصادي توسعه
و چاپخانه كاغذ ، نظير) ارتباطي وسايل در پيشرفت
نظير) جديد مفاهيم خلق حيث از هم و (روزنامه‌ها
جديد رقباي ظهور ضمن (انتخابات و احزاب پاري‌مناريسم ،
گذشته با متمايز مسيري در را سياسي تبليغات ;دولت براي
صحنه به سياسي تبليغات شدن كشانيده با واقع در و قرارداد
رفتار پايدار جزء تبليغاتي كنشهاي ;انتخاباتي مبارزات
(2).گرديد سياسي بازيگران همه
شيوه‌ها مكانيزم ، وسايل ، در بنيادين تحولي بيستم قرن در
كه تحولي.پيوست به‌وقوع سياسي تبليغات تاكتيكهاي و
سياسي ، مختلف زمينه‌هاي در آن‌را كارآمدي و كاربرد
درطول.بخشيد تسري به‌سرعت فرهنگي و اجتماعي اقتصادي ،
نظامي و سياسي رقابت دامنه گسترش با جهاني دوم و اول جنگ
تعقيب در كمونيستي و فاشيستي سرمايه‌داري ، نظامهاي بين
و حجم بر ;ملي مرزهاي از خارج در امپرياليستي منافع
و ايجاد نيز سرد جنگ دردوران.افزود سياسي تبليغات كيفيت
جبهه گرمترين غرب و شرق بين سياسي بلوك‌بندي حفظ
و سرمايه‌داري نظام دو بين را بشري تاريخ تبليغاتي
و سياسي انقلابات وقوع دوران همين در.گشود سوسياليستي
سياسي تبليغات جهان‌سومي كشورهاي در ضداستعماري جنبشهاي
متجلي "مبارزه هنر" زمره در ارزشي مفهومي به تبديل را
جنگ" و "رواني جنگ" نظير اصطلاحاتي درواقع و ساخت
سياسي منازعه عيني مصاديق از يكي به تبديل را "تبليغاتي
.كرد
و ارتباطي وسايل روزافزون گسترش نيز حاضر قرن پايان در
بر حد بيش‌از اتكاي به‌ويژه اطلاع‌رساني ابزارهاي
كنشهاي و سياسي تبليغات مفهوم ;تكنولوژيكي دستاوردهاي
.است ساخته پيچيده و چندبعدي را تبليغاتي دستگاههاي
استفاده بر متكي سياسي تبليغات امروز جهان در به‌عبارتي
و تجسمي هنرهاي سينما ، راديو ، تلويزيون ، مطبوعات ، از
حتي و مخابراتي و ماهواره‌اي تكنولوژيهاي نمايشي ،
راستاي در نه‌تنها...تكثير و چاپ پيشرفته دستگاههاي
در شهروندان سياسي اقناع و مشروعيت‌تراشي انگاره‌سازي ،
سلطه" شوم مسير بلكه ;برداشته‌اند گام ملي مرزهاي درون
ملي مرزهاي از خارج در نيز را "فرهنگي سلطه" و "ارتباطي
،"ارتباطات عصر" همچون اصطلاحاتي به‌هرحال.كرده‌اند طي
موءيد همگي...غيره و "جهاني دهكده" ،"اطلاعات عصر"
"متعاقبا و ارتباطات عرصه در كه است شگرفي تحولات
تبليغات غالب وجه (3).است پيوسته به‌وقوع سياسي تبليغات
دستگاههاي بر دولت تسلط تحديد حاضر عصر در سياسي
بازيگران ساير اختيارات و امكانات گسترش به‌نفع تبليغاتي
اجتماعي سياسي گروههاي و احزاب به‌ويژه سياسي كنشگران و
.است
سياسي تبليغات در ارزشي نظام و مفهومي بنيادهاي -12
حيث از "Propuganda" پروپاگاندا و آوازه‌گري تبليغات ،
عمومي عقايد كردن دگرگون براي است فعاليتي" معناشناختي
مانند وسايلي با پنهاني "احيانا و غيرمستقيم راههاي از
اين از ابزارهايي ساير و "(4)...نمايش تصوير ، خط ، زبان ،
و يافته نظام است تلاشي نظري و تئوريك بعد از و قبيل
با كه عمومي افكار در تصرف و دستيابي منظور به جهت‌دار
و رفتارها هدايت شناخت‌ها ، دستكاري ادراكات ، به دادن شكل
كليشه‌هاي ترسيم و ارزشها طراحي و اسطوره‌ها تقويت
به "سياسي" پسوند الحاق.مي‌شود محقق سياسي و تاريخي
از كه است كنشهايي كليه بيانگر واقع در "تبليغات" واژه
و گروهها احزاب ، دولت ، حكومت ، از اعم خاص كنشگراني جانب
تاثير قصد به تبليغاتي ابزارهاي از استفاده با اشخاص يا
و اهداف به حصول براي و مخاطبان عمومي عقايد و افكار بر
در غايات و اهداف تعيين.مي‌گردد اعمال سياسي خاص مقاصد
نظام كلي بطور و نگرش باورها ، از متاثر سياسي تبليغات
.است تبليغ‌كننده دستگاه و مبلغ ارزشي
علوم در انتزاعي و كلي مفاهيم از سياسي تبليغات بي‌گمان
تاكنون دور گذشته از سياسي نظام از يك هيچ.است اجتماعي
امتناع متفاوت درجات به سياسي تبليغات از استفاده در
تبليغات از متفاوت تعابير خلق آنچه اما.نورزيده‌اند
نظامهاي كه است اهدافي تنوع است ، گشته سبب را سياسي
.كرده‌اند تعقيب سياسي تبليغات از استفاده در مختلف سياسي
رويكردهاي و رهيافت‌ها با "طبعا اهداف اين به حصول
اساسي رويكرد چهار ميان اين از.است بوده همراه متفاوتي
مي‌توان را سياسي تبليغات در ارزشي نظامهاي از متاثر
.برشمرد
:اخلاقي رويكردهاي -121
متعارض مفهوم دو بين تا تلاشند در اخلاقي رويكردهاي
و "آموزنده ارتباطي كنشهاي" يعني سياسي تبليغات
بنابراين.گردند قائل تمايز "فريبنده سياسي فعاليتهاي"
كه را اقداماتي كليه تا مي‌دهد ترجيح اخلاقي رويكرد
و نوشتن خواندن ، مثل) فنون و علوم اشاعه و انتقال منجربه
"آموزش" عنوان تحت را مي‌گردد (بدني و فكري مهارتهاي ساير
ارزشي و احساسي تمايلات كه را فعاليتهايي از دسته آن و
(مكتبي يا و سياست يا گروه يا شخص به علاقه يا تنفر مثل)
منظر از كه چرا.بنامند "سياسي تبليغات" مي‌زند دامن را
است علمي مهارتهاي و دانش اشاعه بيانگر آموزش رويكرد اين
در.دارد ضرورت سياسي جامعه پويايي و انسان بقاء براي كه
افراد هدايت و كنترل براي است تلاشي معرف تبليغات مقابل
"الزاما كه ترديدآميز و غيرعلمي گاه ارزشهايي سوي به
رو اين از.نمي‌باشد اجتماعي و سياسي سودمندي متضمن
انتخاب آزادي و فكري گشايش خواهان "آموزش" كه هنگامي
خود خاص مكانيزمهاي با "تبليغات" ;است مخاطبان براي
ملزم مخاطبان كه مي‌سازد ، متاثر چنان را عقايد و افكار
است ممكن كه مي‌شوند ، رفتارهايي و كردارها انجام به
بر بنابراين (5).باشند نداشته آن انجام به تمايلي "واقعا
منفي‌ترين در سياسي تبليغات مفهوم رويكرد اين مبناي
سياسي گزارشهاي و رويدادها واقعيت‌ها ، جعل بيان" تعبير
جهت در او كشانيدن براي شنونده ذهن بر نهادن اثر قصد به
.مي‌دهد معني مبلغ موردنظر (6)"خاص رفتار
:ديني رويكردهاي -122
"الزاما ديني غايت و فلسفه مبناي بر ديني رويكرد در
رستگاري مدار بر سياسي تبليغات كنشهاي و اهداف مي‌بايست
پيش اين با و گردد تنظيم ديني حقايق كشف طريق از بشر نوع
شرعي تكليف و رسالت نوعي مي‌توان را ديني تبليغات فرض
شيوه‌ها از استفاده با تا مي‌كند تلاش مبلغ كه كرد ، تلقي
هدايت نظير اهدافي انجام در زمان متعارف و مشروع وسايل و
ايجاد و خلق باطل ، از آنان گريزاندن و خيرات به مردم
مخاطبان كردن متمايل و جلب كلي بطور و صائب عمومي افكار
مانند به مبلغ اين.باشد كوشا ديني حقيقت و فلسفه به
مادي و بشري ايدئولوژيهاي و نحله‌ها مكاتب ، آوازه‌گران
از ديني ارزشهاي ترويج و رونق راستاي در بود نخواهد قادر
تاكتيكي و مقطعي صورت به حتي نامشروع مكانيزم و ابزارها
رويكرد با سياسي تبليغات در عبارتي به (7).نمايد استفاده
نخواهد وسيله توجيه‌كننده هدف كجا هيچ در و هيچگاه ديني
نظر از سياسي تبليغات تعبير صريحترين و عميقترين.بود
به.كرد جستجو (ره)خميني امام كلام در مي‌توان را ديني
همان...تبليغات" معاصر ديني مبلغ بزرگترين اين گفته
و بديها ترسيم و آن انجام به تشويق و خوبي‌ها شناساندن
سياسي تبليغات (8)".است آن از منع و گريز راه دادن نشان
ديني فريضه و اساسي اصل به عمل واقع در تعبير اين با
.است اسلام در "منكر از نهي و معروف به امر"
:ايدئولوژيكي رويكردهاي -123
سياسي تبليغات نهايي هدف ايدئولوژيكي رويكردهاي در
اين از.است مردم توسط ايدئولوژي پذيرش مرحله به دستيابي
در نظامهاي‌ايدئولوژيگرا برخي ظهور با "اتفاقا كه منظر
از بخشي تبليغات بود ، يافته ويژه‌اي اهميت حاضر ، قرن
ايدئولوژيگرا نظامهاي در.مي‌آمد حساب به ايدئولوژي
وزارتخانه‌ها نهادها ، ساير موازات به تبليغاتي دستگاههاي
نظام ارزشهاي و پيامها ارسال كار به دست دولتي موءسسات و
كه آنجا از اما.هستند سياسي نظام بيرون و درون به سياسي
بيشتر حكومت‌ها دست اين در سياسي تبليغات عمل مكانيزم
عمده هدف سه تعقيب "غالبا است ، سياسي نظام درون متوجه
.دارد قرار تبليغاتي برنامه‌هاي راس در سياسي
چوبي چهار تا مي‌كند تلاش تبليغاتي دستگاه نخست مرحله در
پديده‌هاي تحليل و فهم در خود پيروان براي منسجم و فكري
صورت در و حالت اين در.نمايد ترسيم اجتماعي و سياسي
سياسي تبليغ ايدئولوژي" "كسكمتي" گفته به موفقيت
جامع ادراكي چهارچوب يك از كه مي‌آورد وجود به مخاطباني
اجتماعي و سياسي واقعيت‌هاي با داشتن كار و سر در
متوجه سياسي تبليغ فعاليتهاي دوم گام در (9)."برخوردارند
خاص الگوهاي و باورها ارزشها ، نگرشها ، پذيرش و القاء
تحكيم و مشروعيت‌بخشي منظور به واقع در كه است سياسي
بالاخره و.مي‌گيرد انجام نظام سياسي مشروعيت پشتوانه
ايجاد ايدئولوژيگرا نظامهاي در سياسي تبليغ از هدف سومين
خارج قصد به كه است سياسي بسيج و جمعي عمل تحريك هيجان ،
صورت سياسي بي‌تفاوتي و انفعال انزوا ، از هواداران ساختن
تحليلهاي و برداشتها در حال هر به كه چراميپذيرد
عامل مهمترين پيروان جمعي حضور و نشاط و شور ايدئولوژيكي
.مي‌آيد حساب به ايدئولوژي ارزشهاي استمرار
:ابزاري رويكردهاي -124
سياسي تبليغات به اساسي رويكردهاي از ديگر يكي "نهايتا و
وجه متاسفانه كه ابزاري رويكرد در.است ابزاري رويكرد
از اصول و اهداف "معمولا است ، شده امروزي تبليغات غالب
تبليغات حداقل اينكه يا نمي‌گردد تعقيب شده تعيين پيش
مقتضاي به هميشه بلكه.نمي‌چرخد ثابت ارزشهايي حول هميشه
چرخش تبليغاتي دستگاه كوتاه‌مدت و مقطعي خاص ، اهدافي
رويكرد اين منظر از.مي‌گردد منعطف "شديدا و داده نشان
و نيست دفاع قابل و مقدس همواره ارزشي و اصول هيچ
تنفرآميز و ناپسند هميشه براي ارزشي و اصول هيچ "متعاقبا
دستگاه مبتلابه مصالح مقتضاي به بلكه نمي‌باشد
اينرو ازميپذيرد صورت ارزشها جايگزيني تبليغ‌كننده
ابزاري رويكرد كه سياسي نظامهاي در سياسي تبليغات دستگاه
رهگذر تمايلات خلق كار به دست هميشه ;نموده‌اند اتخاذ را
هستند ، سياسي شهروندان نزد در مقطعي تنفرات برانگيختن و
هميشه اهداف كه شد مدعي مي‌توان رويكرد اين با
براي است وسيله‌اي سياسي تبليغات.است وسيله توجيه‌كننده
با "الزاما كه خاص اهدافي راستاي در عمومي افكار فريب
.نمي‌باشد همسو شهروندان خواستهاي و اهداف
تبليغات كه مي‌دهد نشان فوق رويكردهاي مطالعه مع‌الوصف
ارزشي نظام كه متفاوت اهداف خدمت در است وسيله‌اي سياسي
حال هر به اما.است آن ترسيم‌كننده تبليغ‌كننده دستگاه
ارسال با همواره سياسي تبليغات مفهوم كه نيست ترديدي
و تمايلات افكار ، عقايد ، از بخشي يا تمام تصرف و پيام
چه تبليغاتي كنشهاي اينرو از.مي‌گردد خلق عمومي سلائق
خود حيثيت و مشروعيت پشتوانه تحكيم براي دولت بوسيله
ترويج براي سياسي گروههاي و احزاب بوسيله يا گيرد ، صورت
انجام آنان سازماني -فكري آموزه‌هاي و برنامه‌ها عقايد ،
و باورها ايجادكننده و برگيرنده در ، مي‌بايست پذيرد
فرايند مطالعه.باشد مبلغ نظر مورد سياسي خاص رفتارهايي
اثبات براي مناسبي موضوع سياسي احزاب در سياسي تبليغات
.است واقعيت اين
خرمي قاسم
دارد ادامه
|
