| شماره 1794 ،18 March 1999 اسفند 1377 ، پنجشنبه 27 |
|
|
|
نوروز تاريخي و ديني ريشه‌هاي
سليماني مرضيه:نوشته وارد كه قومي اولين موجود ، تاريخي شواهد و مدارك بر بنا بعدها كه قوم اين.بودند (1)آريايي‌ها شدند ، ايران فلات در شدن ساكن از پس شد ، وايرانيان هنديان گروه دو شامل سختكوش رزم‌آوري و اجتماعي زندگي لحاظ از ايران ، سرزمين محققين اقوال به بنا كه آرياييهاگرديد خود به متكي و براي بساماني زندگي ابتدا همان از بودند ، متمدن مردمي زندگي ، مره روز امور ساير دركنار و داده ترتيب خويش .مي‌دادند انجام نيز را خويش خاص مذهبي آئين‌هاي و مراسم كدام هر براي كه بودند (2)متعددي خدايان داراي آنها را خودش به مخصوص آئين‌داريهاي و بوده قائل ويژه خصلتي (3).مي‌آوردند بجا برايش با و مذهبي رمزآلود و پيچيده آداب با سرزميني چنين در متناقض و متضاد خصوصياتي گاه حتي كه مختلفي خدايان حضور .كرد ظهور زردشت -ايراني‌ها ميان در -داشتند هم با كرد ، حفظ را آداب اين از بعضي ظهور ، از پس زردشتي دين مراسم از ديگر برخي و حذف را تعدادي داد ، تغيير را برخي سدره همچون مراسمي:افزود خويش آئين به نيز را جديد همين خاص كه مي‌رسد نظر به (5)بستن كشتي و (4) پوشيدن اين و مي‌گذاشتند احترام (6)آذر به آنان.باشد مردم آتش پرستش به تبديل كه مي‌رسيد پايه بدان گاه احترام شربت نمي‌گشت ، خاموش هيچگاه آتشخانه‌ها آتش مي‌شد ، سوگواري و ازدواج براي و مي‌شد نوشيده همواره (هوما)سوما .شد ابداع ويژه‌اي مراسم هم اموات دفن و ساير بين در زردشت دين نفوذ و متمادي ساليان گذشت از پس 651- 226) ساسانيان سلطنت زمان در بخصوص -ملل و اقوام بزرگداشت‌ها ، مذهبي ، معتقدات طبق بر بتدريج - (ميلادي با مطابق آنها بيشتر كه شد برپا متعددي جشنهاي و اعياد يكي (7)بود سال روزهاي تورق و فصول تحول و طبيعت تقويم فوق‌العاده‌اي اهميت زردشتيان بين در كه جشنها اين از است كرده حفظ نيز امروز به تا را اهميت اين و داشته .است"نوروز" يا نو سال جشنهاي با مي‌رود شمار به ايرانيان ملي جشن بزرگترين كه نوروز اول روز از يعني ،(شمالي نيمكره) حمل برج به خورشيد ورود ششمين پايان با گذشته درميشود شروع سال هر فروردين ولي مي‌رسيد پايان به نيز نوروزي جشنهاي فروردين روز (8).كرد پيدا افزايش روز سيزده به آن زمان مدت بعدها نوروز به موسوم ، فروردين ششم روز زردشت كيش تاريخ در اين معتقدان نزد و مي‌باشد زردشت زادروز با مصادف و بزرگ حال هر در.است برخوردار ويژه‌اي تقدس و احترام از دين به نوروزي ويژه آئين‌هاي و مراسم ماه اسفند آخر هفته از آئين‌هاي اين از بسياري كه مي‌شود گذاشته اجرا مورد به تا و نموده مقاومت حوادث طوفان مقابل در باستاني به تغييراتي اندك با يا و اوليه شكل همان با نيز امروز .است رسيده ما دست سوي از مختلفي علت‌هاي نوروز نامگذاري و پيدايش مورد در ابوريحان قول آن نمايان‌ترين كه شده ذكر صاحبنظران ساختن برقرار از پس جمشيد كه مبنا اين بر است ، بيروني نشست ، تخت بر فروردين روز نخستين در كشوري ، عدالتمند نظام خاطره روز همان در سال هر و كردند شادي مردم روز آن در در نيز فردوسي استاد داشتند ، گرامي را شكوه با روز آن كرده بيان زيبايي و تفصيل به را موضوع اين خويش شاهنامه .است در كه نباشد فايده از خالي نيز نكته اين تذكر شايد :شده برده نام نوروز از جا دو در نيز ايران رديف موسيقي به ترتيب به مقامهاي 17 ، 16 ، 15 كه همايون دستگاه در يكي ناميده خارا نوروز و صبا نوروز عرب ، نوروز نامهاي مقامهاي 22 ، 21 ، كه پنجگاه راست دستگاه در ديگري و شده‌اند (9).دارند را نامها همين 20 بين در اكنون هم سال‌نو ، هنگام كه آئين‌هايي از بعضي و خانه ساختن پاكيزه:از عبارتند است مرسوم ايرانيان پاك مي‌بايست كس همه و چيز همه سال شدن نو هنگام) كاشانه در مقدس آتش‌هاي افروختن ياد به شمع كردن روشن ،(باشند تقدس از نمادي كه سين هفت سفره چيدن و گذشته روزگاران ايراني قدماي (10).مي‌باشد ايرانيان نزد در هفت عدد سرنوشت سال تحويل هنگام در و روز اين در بودند ، معتقد نيكبختي روز همان در و مي‌گردد روشن مردمان آينده يكسال غلات كردن سبز با نيز مي‌شود ، زده رقم فرد نگون‌بختي يا پيش‌بيني را آينده سال محصول چگونگي آن ، رشد نحوه و ...مي‌كردند ايران پهناور سرزمين به اسلام ورود با كه هنگامي اما پيوند اين ثمره شد ، حاصل دو اين ميان ناگسستني پيوندي اقتباس و هم بر زردشت و اسلام متقابل تاثر و تاثير نيك ، سال شدن نو هنگام به زردشتيانبود يكديگر از مثبت عناصر ديوان كار اين با داشتند اعتقاد و كرده قرائت را اوستا در ايراني مسلمانان اكنون مي‌شوند ، رانده اطراف محيط از بخشايش اميد به مي‌پردازند ، قرآن آيات تلاوت به هنگام آن .خداوند سوي از گناهان ماه اسفند آخر هفته در كه بودند ، معتقد نخستين زردشتيان به بازمي‌گردند ، خود كاشانه و خانه به درگذشتگان ارواح غذاهايي و كرده روشن شمعهايي آنها مزار سر بر خاطر اين رسم اين (11) كنند ، استفاده آنها از مردگان تا مي‌نهادند مسلمانان كه بطوري كرده پيدا ادامه ما روزگار تا نيز براي و مي‌روند قبور اهل زيارت به را سال پنجشنبه آخرين و مي‌كنند خيرات مردم بين خرما يا ميوه آنها روح شادي شمعي رفته ، دست از عزيز مزار سر بر نيز بازگشت هنگام .مي‌افروزند دست‌بوسي به كوچكترها رفتن بخصوص بازديد و ديد سنت و سبزي نماد -سبزه نهادن گرفتن ، و دادن عيدي رسم بزرگان ، ميراثي همه و همه ماهي و آب آئينه ، و گلاب -بهار طراوت ايرانيان همچنين.رسيده‌اند ما به نياكان از كه است به گل يا مورد شاخه اهداي با سال ، تحويل از پس باستان بر گل گذاشتن با نيز رسم اين كه مي‌گفتند شادباش يكديگر دلها در را روزگاران آن از يادي هنوز سين هفت سفره سر مردم ، به مردگان بازگشت يادآوري براي.مي‌كند زنده ميان به سرخ لباسهاي و كرده سياه صورتهاي با آدمهايي .نكنند فراموش را درگذشتگان مردم تا مي‌آمدند مردم نماد را آنها سرخ لباس ،(12)بهار مهرداد ياددكتر زنده نشاندهنده را آنها سياه چهره‌هاي و مي‌داند سياوش خون .تاريكي جهان از آنها بازگشت بين در رفته رفته مهرگان جشن اهميت اگر حاضر حال در به‌عنوان هم هنوز نوروز جشن اما شده ، كمرنگ ايرانيان حفظ ايرانيان بين در را خود جايگاه ملي جشن بزرگترين فرهنگي و اجتماعي سياسي ، مختلف عوامل و كرده و قدما نوشته‌هاي.بكاهند آن اهميت از نتوانسته‌اند موءيد "نوروز" مورد در نيز فرنگي و ايراني از متاخرين .ادعاست همين شده ياد موارد بر علاوه مسلمان ايرانيان نيز اسلام از پس كه جايي تا افزودند آن بر نيز را خويش ديني صبغه بالا به (ع)علي امام انتخاب روز خم ، غدير در كردند عنوان (ع)صادق حضرت و بود نوروز با مصادف (ص)محمد حضرت وصايت جامه كن ، غسل روز اين در كه فرمود سفارش اصحابش به ...خوشبوگردان را خود خوش بوهاي بهترين به بپوش ، پاكيزه با ايران مردم اينكه "نهايتا و..برو شكر سجده به و دعايي خواندن و هفت‌سين سفره صدر در مجيد قرآن نهادن را ارجمند روز اين عليه سلام‌الله اطهار ائمه به منتسب .ساخته‌اند افزون را آن اعتبار و كرده تقديس پايبندي موارد از يكي تنها نوروز است ذكر به لازم و مطالعه با.است نياكانشان رسوم و آداب به ايرانيان اين از مشابهي موارد به ايرانيان احوال در بيشتر جستجوي .برمي‌خوريم بسيار دست ;باشد كه چه هر نوروز حرمت و قداست علت صورت هر به خلقت كار روز آن در متعال ايزد كه آفرينش روز نخستين رويش جشن عادل ، جمشيد حكومت يادواره كرد ، آغاز را جهان و زيبا تقارن كه را نوروز ما... يا و طبيعت دوباره .مي‌داريم گرامي است ، نيكبختي و نيكي آنچه همه پرشكوه :پي‌نوشت‌ها .است شريف و نجيب معني به لغت در آريا -1 (ميترا)ميتوه اگني ، وارونا ، ايندرا ، :مثال براي -2 به اعتقاد واقع در متعدد خدايان به اعتقاد اين شايد -3 .باشد بوده خداوند گوناگون جلوه‌هاي و متعدد خصايص سن به ذكور فرزندان چون كه است مقدسي پيراهن سدره ، -4 .مي‌پوشانند آنها تن بر مراسمي راطي آن برسند معيني مي‌بستند جوانان كمر بر كه است مقدس ريسماني نيز اين -5 كردار نماد كه شده تشكيل تار رشته سه از كه است بندي و .است نيك پندار و نيك گفتار نيك ، .مقدس آتش -6 به كه جشن‌هايي يا مهرگان جشن گهنبار ، جشنهاي مانند -7 "مثلا مي‌شد برپا روز و ماه ميان مشترك نام تقارن مناسبت .ماه خرداد از روز خرداد اهميت اندازه همان از زردشتيان بين در كه مهرگان ، جشن -8 .مي‌گردد آغاز پائيز اول روز از است ، برخوردار نوروز عنوان با موسيقي دستگاههاي و مقام‌ها نامگذاري -9 اشعار در حتي و دارد هم ديگري موارد گذشته ، در ملحقاتش و در البته كه مي‌شود ديده بسيار هم ايراني نامدار شاعران .نيست باب اين در گفتگو مجال اين از بيش مقال اين هفت و هفت‌يشت كواكب ، هفت امشاسپندان ، هفت "مثلا -10 مزديسنا ، دانشنامه به ك.ر بيشتر اطلاعات براي...و خوان .صفحه 455 اوشيدري ، جهانگير دكتر كه خاموشان برج در را خود اموات نخستين زردشتيان -11 اموات دفن رسم بعدها اما مي‌نهادند بود بلندي بسيار برج .شد روش اين جايگزين 
|
|
