گيري شكل
اجتماعي - سياسي نخبگان
(11)بحران از عبور
گيري شكل
اجتماعي - سياسي نخبگان
پاياني بخش - سياسي توسعه تربيتيدر نظام هاي كرد كار
شهروندان بينش رشد و افزايش به كمك -2
درك و بينش رشد مستلزم همچنين جامعه در آزادي تحقق
آزاد ضرورت و ماهيت و نفس آزادي ، خود به نسبت شهروندان
.است بودن آزاد امكان پيرامون بحث همچنين و بودن
موجب... و قانون و آزادي به نسبت مردم در بينش ايجاد
خود اين و ميشود آزادي به نسبت تعهد و التزام حس ايجاد
اين در بنيادين نقشي تربيت و تعليم.است آزادي تحقق موجب
.ميكند ايفا زمينه
باشدجنبه نداشته نسبت ملت يك جان با قانون اگر..."
ظاهرسازيها براي وسيلهاي حتي و ميكند پيدا تشريفاتي
(3)".ميگردد
آن موءلفههاي و آزادي مورد در لازم بينش فقدان حال هر به
و آزادي اصل نابودي نتيجه در و آن رعايت عدم موجب
اشراف عدم عين در عدهاي امروزه چنانچه.است آزاديخواهي
حدود ، از كافي و لازم اطلاع بدون و آزادي مقوله بر كافي
اسم به را رفتارهايي و واكنشها آزادي ، دامنه و انواع
بلكه آزادي ، اصل تقويت موجب نه كه ميدهند انجام آزادي
فوق واكنشهاي حاصل كه ميكنند فراهم را واكنشهايي موجبات
عميق و جانبه همه تحليل ارائهاست آزادي اصل شدن محدود
مردم بينش رشد موجبات كه... و آزادي چون مفاهيمي از
براي را مناسبي زمينه ميتواند ميشود ، آزادي به نسبت
در نيز تربيت و تعليم نقش آوردكه بوجود واقعي آزادي تحقق
.مينماياند برجسته مورد اين
برنامههاي در اجتماعي -سياسي جهتگيريهاي به توجه -3
آموزشي
و آموزشي نظام مهم بسيار كاركردهاي و وظايف از يكي
افراد ساختن اجتماعي سياسي كاركرد جامعه ، هر تربيتي
طي افراد شدن اجتماعي و سياسي.است (دانشآموزان) جامعه
- آموزشي "ماهيتا فرآيند اين ميگيرد صورت فرآيندي
گروه و خانواده -نيز ديگر عامل دو چه اگر.است تربيتي
نظام حال عين در اما هستند ، فرآيند اين در موءثر همسالان ،
نقش فرآيند اين در اصلي عامل عنوان به مدارس و آموزشي
.دارند
آموزش نهاد و پرورش و آموزش نهاد يا و مدارس اينكه براي
"عملا را جوانان اجتماعي و سياسي كاركرد بتوانند عالي
.بگذارد سر پشت را زير مرحله پنج بايد نمايند ، محقق
ذيل شرح به مراحل اين به سال 1975 در (Torney) تورني
:ميكند اشاره
و مبهم عقايد و تصورات از افراد دادن عبور -"1000
اجتماعي نهادهاي و سازمانها مورد در بيهوده
شدن اجتماعي -سياسي فرآيند با ارزشها كردن هماهنگ -2
اقتصادي ، نيروهاي اجتماعي ، تضادهاي از آگاهي افزايش -3
اجتماعي موءسسات چندگانه نقشهاي و بينالمللي سازمانهاي
به نسبت روشن و واقعگرايانه ديدگاه بسط و ايجاد -4
و سازماني عملكردهاي بين ارتباط موءسسات ، مستقل عملكرد
فشار نيروهاي عملكرد
آنها ، ندانستن مفيد موءسسات ، عملكرد به نسبت ترديد -5
(4)"... و آنها ناموزون عملكردهاي روي تاكيد
اوليه دوران در كودكان اجتماعي -سياسي دهي جهت البته
رابطه اين در.است برخوردار بالايي اهميت از نيز آموزشي
كه داد نشان خود مطالعه در سال 1963 در (Levin) لوين
بسيار اجتماعي و سياسي نقشهاي سوي به كودكان جهتدهي
سياسي مسايل بخشيدندرباره آگاهي و دانش آموزش از مهمتر
كشورهاي بين شهروندي به مربوط ارزشهاي با رابطه در است ،
.دارد وجود تفاوت جهان
ارزش امريكا انگلستان ، مثل صنعتي كشورهاي در..."
-تربيتي نظام از متاثر) است فردي موفقيت به شهروندي
ژاپن در كه حالي در (فردي تفاوتهاي و رقابت مشوق آموزشي
روسيه نظام در.است مطرح ارزش عنوان به امنيت يونان و
كه ميشود تلقي ارزش كشور و اجتماع به خدمت (سابق شوروي)
(5)".آنهاست تربيتي نظام از متاثر خود اين
يافته ، توسعه كم كشورهاي در كه است اين تامل قابل نكته
سياسي -اجتماعي فرآيند در را بيشتري نقش بايد مدارس
جوامع در نقش اين كه حالي در نمايند ، ايفاء جوانان ساختن
چند به اين البته.باشد سبكتر ميتواند يافته توسعه
:است دليل
از خارج كننده اجتماعي -سياسي عوامل تاثير امكان -1
يافته توسعه كم جوامع در زيرا.است ضعيفي امكان مدرسه ،
در همچنين هستند ، كم و محدود كننده اجتماعي -سياسي عوامل
ديگر و نئوامپرياليسم فشار زير كه يافته توسعه كم جوامع
كسب مساله ضروريترين دارند ، قرار سلطهگر كشورهاي
ميتواند مدرسه كه است اجتماعي و اقتصادي سياسي ، استقلال
حساب به فوق آرمان تحقق عامل بفردترين منحصر و مهمترين
.آيد
يك ايجاد براي است ممكن يافته ، توسعه كم جوامع در -2
نياز آنهاست ، سياسي رشد ضرورت كه ملي حس و سياسي فرهنگ
و شود احساس ارزشها قبيلهاي و محلي ساختهاي شكستن به
چنانچه.هستند دارا را نقش بيشترين مدارس امر اين براي
اين از نمونهاي اسلامي ، شكوهمند انقلاب از بعد ايران
.است مورد
-سياسي (نخبگان) رهبران آموزش و انتخاب به كمك -4
اجتماعي
توسعه ، كم و يافته توسعه از اعم جوامع ، تمامي در
و ثبات غيرصنعتي ، و صنعتي سوسياليستي ، و كاپيتاليستي
اين رهبران و نخبگان عهده سياسيبه نظام بقاءكارايي
حكومت و قدرت موقعيتهاي صاحبان كه همانهايي است ، جوامع
.هستند
فضيلت داراي كه ميشود گفته انساني به نخبه ارسطو نظر از
راس در مردم به خدمت و رهبري به توجه و است برتري و
اجتماعي و سياسي رهبري و تربيت و تعليم بين.اوست علايق
توسعه جوامع در ارتباط اين.دارد وجود محكمي ارتباط
در.است مشاهده قابل خوبي به توسعه حال در و غربي يافته
و فرانسه انگلستان ، امريكا ، همچون كشورها از بسياري
مدرسهاي ، تربيت سطح يا و مدرسهاي تربيت نوع ايتاليا ،
يك تمايز آمريكا در.ميكند جدا مردم توده از را نخبگان
به آنها دستيابي ميزان در مردم ، توده با نخبه فرد
عملكرد اين يافته توسعه كم كشورهاي در.است آموزشعالي
البته.ميشود موكول فرهنگي و تاريخي عوامل به بيشتر
وسيله به كه نخبگاني "لزوما كه است لازم نكته اين تذكر
و حامي "ضرورتا ميشوند ، داده جامعه تحويل تربيت و تعليم
نظر مورد بخش اين در آنچه.بود نخواهند حاكم نظام حافظ
جامعه برخورداري بر علاوه آزادي تحقق كه است اين ماست ،
اجتماعي ، و سياسي درك و بينش و فهم داراي مردم و افراد از
ديگر بودن آزاد روند به كه است نيازمند نيز نخبگاني به
امتيازطلبيهاي با اينكه نه و ميرسانند كمك جامعه افراد
ديگران آزادي مانع است نخبهگرايي خصيصه البته كه نابجا
ميتواند خواص تعبيري به يا و نخبگان آزادانديشي.شوند
.باشد داشته جامعه در آزادي امكان تقويت در موءثري نقش
.است تربيت و تعليم خور در نيز نيروها چنين تربيت
ملي -سياسي وحدت مباني تقويت -5
تحقق و توسعه به تربيت و تعليم كه كمكي از نيمي از يبش
-دولت رابطه توسعه به مربوط كمك ميكند ، دمكراسي و آزادي
را مركزيت هم تربيت و تعليم.است (State-nation) ملت
.ميكند كمك ملي فرهنگ ايجاد به هم و ميدهد جلوه مشروع
در اجماع وجود دولت و ملت در ثبات ايجاد ملزومات از يكي
به كمك و (شهروندي دمكراسي ، آزادي ، ) سياسي ارزشهاي مورد
شدن سياسي فرآيندارزشهاست آن با ملت آحاد همه سازگاري
وفادار و وظيفهشناس شهروندان تربيت و ملي اجماع متضمن
يك بهوسيله وفاداري و ملي اجماع اين.است
ملي سرود پرچم ، همچون سمبلهايي ;سريسمبلهاتسريعميشود
مشروع را جامعه يك ملي و فرهنگي حدود سمبلها اين... و
اين به تعلق حس افزايش و فهم و درك رشدميدهد جلوه
.است تربيت و تعليم وظايف از سمبلها
ملي -سياسي وحدت مباني تقويت جهت در تربيت و تعليم نظام
توجيه را آزادي و دمكراسي و سياسي ونظام دولت قدرت ابتدا
از عضوي عنوان به را افراد از يك هر وظايف سپس و ميكند
براي تربيت و تعليم.مينمايد تشريح آنها براي دولت
چون اصطلاحاتي قالب در را فوق موارد امر ، اين در موفقيت
به.ميدهد قرار... و ملي فرهنگ ملي ، زبان ملي ، تاريخ
و سياسي جنبه داراي "ذاتا تربيت و تعليم حال هر
اين از كه افرادي كه است اين توقع و است ايدئولوژيك
برخوردار بيشتري تربيت و تعليم از و ميشوند خارج فرآيند
و فرهنگ به نسبت را بيشتري پيوستگي و تعلق بايد ميشوند ،
.بدهند نشان خود از ملي و سياسي وحدت
تربيت و تعليم ظهور" كه بود كرده مطرح سال 1970 در كوهن
نهادها ، ديگر از مجزاي و خاص موءسسه يك عنوان به رسمي
".است بوده (ملي و فرهنگي وحدت) حدود اين نگهداري براي
پذيرش و تحمل قدرت بتوان تربيت و تعليم طريق از اگر (6)
در آورد ، بوجود جامعه يك مردم در را مختلف نظرات و علايق
علايق پيوستگي سوي به بهخود خود مردم ديدگاههاي درازمدت
.رفت خواهد پيش نظرات شدن يكي و
توسعه بر تربيت و تعليم مثبت تاثير به ما تاكنون البته
اما كردهايم ، اشاره آن موءلفههاي و آزادي تحقق و سياسي
تربيت و تعليم كه عقيدهاند اين بر نيز ديگر عدهاي
بعضي در آزادي ، تحقق و سياسي توسعه به كمك بر علاوه
در نابرابريها افزايش به تربيت و تعليم خود نيز موارد
جايگاه ارتقاء و شغلي فرصتهاي آموزشي ، امكانات توزيع
.ميشود منجر اجتماعي
اختلافات با همراه اگر بالاتر ، تربيت و تعليم به دستيابي
وحدت مانع باشد ، .. و ناحيهاي نژادي ، نابرابريهاي و
مطالعه در سال 1977 در (Evans) اوانز.است سياسي
افزايش كه رسيد نتيجه اين به كنيا متوسطه دانشآموزان
سيستم از كه آنهايي) كنيايي جوان شدگان تربيت در بيكاري
آرزوهاي از بالايي سطح با همراه (كردهاند عبور متوسطه
است ، بوده كنيا سياسي ثبات كننده تهديد بالقوه منبع شغلي
به دستيابي در موفقيت عين در كنيا تربيت و تعليم كه چرا
و مجدد توزيع براي سياسي سيستم حمايت از خود ، اهداف
.است نبوده برخوردار عادلانه طور به منابع اساسي
تربيتي سيستم در لازم اصلاحات ايجاد است مسلم كه آنچه
يك عنوان به تربيت و تعليم به نگاه حال عين در اما.است
صد در صد نميتواند سياسي ، وحدت و ثبات براي عام داروي
به تربيت و تعليم به نگاه صورت همان به و باشد خوشبينانه
صادق حال همه در نميتواند نيز سياسي تخريب عامل عنوان
بين بيشتر تناسب ايجاد است مهم آنچه باشد ،
سياسي تصميمگيريهاي و آموزشي -تربيتي سياستگذاريهاي
تاثير تربيتي نظام بر نيز سياسي سيستم كه چرا.است
.ميگذارد
و كاپيتاليستي رژيمهاي در تربيت و تعليم بين تفاوت.."
و يافته توسعه كم و يافته توسعه كشورهاي و سوسياليستي ،
سياسي سيستمهاي تاثير نتيجه همه روستايي ، و شهري جوامع
(7)".است جوامع آن بر حاكم
مثبت نقش كه است عنصري مهمترين تربيت و تعليم حال هر به
ايفاء آزادي وتحقق بسط و سياسي توسعه در را اساسي و
و مناسب اصلاحات انجام و ايجاد است مهم آنچه.ميكند
رشد امر در بهتر نقش ايفاء جهت در تربيتي نظام در لازم
مقاله اين در ما قصد.است اجتماعي و سياسي توسعه روند
سياسي توسعه و تربيت و تعليم ارتباط كيفيت بيان بر علاوه
اجتماعي ، و سياسي تحولات بروز در آن نقش اهميت بيان و
با جامعه يك از برخورداري كه است بوده نكته اين بر تاكيد
جانبه همه رشد از برخوردار و ملي وحدت داراي و ثبات
و آموزشي نهادهاي بين تلاشي و تناسبي رابطه ايجاد مستلزم
.است جامعه در موجود سياسي نهادهاي
: پاورقي
كنوني وضع)ما زدگي غرب تاريخ از شمهاي رضا ، داوري ، -3
.ص 4 سال 1368 ، (ايران
ملي ، توسعه و تربيت و تعليم اينگمار ، ليند ، فاجر -4
.ص 162.سال 73 تربيت ، انتشارات سجادي ، سيدمهدي ترجمه
.ص 164 منبع ، همان -5
.ص 169 منبع ، همان -6
.ص 174 منبع ، همان -7
(11)
خرداد شنبه 2
صبح خوشحالكننده خبر گاميشان ، تپههاي فتح و پيروزي خبر
.گفت راديو كه بود
سازمان مسئولان از بعضي براي و آمد دوستش با عراقي نادر
.آمدند هم آنها و گرفتند وقت تربيتبدني
متهمان از يكي پدر -محموديان آقاي با مرعشي آقا حسين
تومان ميليون دويست خصوص در مركزي بانك در سند جعل توطئه
از و است نادم و شده دستگير او آمدند -اسلحه خريد براي
به را حقيقت مصاحبهاي در اگر گفتم.ميخواستند رضايت من
چهار.نيستم شخصي انتقامگيري به مايل من بگويد ، مردم
معاون ميگفت او.شدهاند بازداشت رابطه اين در نفر
و 19 كرده امضاء چپ دست با و كرده جعل را سند حسابداري ،
شب ، .است كرده پخش ديگران ، كمك به و گرفته فتوكپي عدد
مقدسيان ، آقاي منزل در روحاني دوستان جلسه در
از آنجا در "پارس" خرابكار گروه افشاي خبر.مهمانبوديم
.بود جالب شنيديم ، را شهري آقايري مصاحبه و تلويزيون
.داشتند گله قضا ، اصلاح در قضائي شوراي مسامحه از دوستاني ،
خرداد يكشنبه 3
به فرمانهمايوني حذف لايحه.بودم هم روزه.رفتم مجلس به
سه دو روحيم ، وضع خاطر به من ولي.شد تصويب و تمام خوبي
مجلس اداره كار هستم ، عصباني كه روزهائي.شدم بارعصباني
سيما ، و صدا مديرعامل لاريجاني ، [علي]آقاي...است مشكل
از كه -فني وسائل خريد قراردادهاي اجراي درباره و آمد
و كرد مشورت -داريم نياز و داشتهايم آمريكا با گذشته
را آن پول عمده قسمت شود ، مذاكره ندارد ، مانعي:گفتم
متحمل زيادي خسارت شويم ، منصرف ما اگر و پرداختهايم
است بهتر كه هستند ، هم مفيدي و جالب دستگاههاي.ميشويم
.بگيريم
جلسه در شب ، و كردم شركت حزب مركزي شوراي جلسه در عصر ،
به قضائي مسئولان ;حزب هوادار مجريان و نمايندگان مشترك
.دادند پاسخ انتقادات
خرداد دوشنبه 4
گفتند ، آمدند پاوه مردم نمايندگان و جمعه امام ظهر ،
اسم و شده منتشر منطقه در سنت اهل ائمه مذمت در كتابي
كه كرده شايع ضدانقلاب و [است] هاشمي آقاي نويسنده ،
چه از.كردم تكذيب "رسما من كه ;است مجلس رئيس منظور
استفاده اسلامي جمهوري تضعيف براي زشتي ، شيوههاي
مطهري ، شهيد مسجد در تهران ، وعاظ جلسه در شب ، !ميكنند
.بود خوبي جلسه.بودند نفر پنجاه حدود.كردم شركت
.آمدم خانه به وقت دير و شد صرف مجلس همان در شام
فرخ] و كيانوري و پيمان بهشتي ، آقايان مناظره تلويزيون
.ميكرد پخش را [مصباح آيتالله و عبدالكريمسروش نگهدار ،
.ماندم بيدار بامداد ربع و يك ساعت تا
خرداد سهشنبه 5
هشتونيم ساعت تا نماز از بعد شب ، كمخوابي خاطر به
وسيله بودند ، مجلس مهمان دولت ، هيات ظهر ، ...خوابيدم
.مردم ارجاعي كارهاي در نمايندگان مشكل رفع براي است خوبي
خواستار و بودند هم تركمندشت سنت اهل علماي از عدهاي
ميخواستند.بودند خودشان مدارس در سني طلاب تدريس اجازه
باهنر آقاي با شبكنيم استخدام ديپلم عنوان با را آنها
آزمايشي ;گرفتيم نظر در راهي و كرديم صحبت رجائي آقاي و
...استخدام و ديپلم وسپس كارآموزي مدتي سپس و
باهنر ، خامنهاي ، رجائي ، آقايان با نخستوزيري ، در شب
درباره.داشتيم مشاوره جلسه محمد ، اخوي و نبوي [بهزاد]
سياست ليبي ، با شد قرار.گرفتيم تصميم مسائل از خيلي
.باشيم داشته منضبط و منظم ولي دوستانه
خرداد چهارشنبه 6
به امام ، با مجلس نمايندگان ملاقات براي صبح نه ساعت
اين مجلس ، افتتاح سالگرد مناسبت به.رفتم امام منزل
بسته در و خصوصي ملاقات بود قرار.ميگرفت انجام ملاقات
شود پخش مطالب و باشد باز كه دادند ترجيح امام ولي باشد ،
و كار از گزارش.كردم صحبت مقداري من اول ، .شد خوب چه و
مجلس تقويت و راهنمايي براي امام از و دادم مجلس وضع
.كردم استمداد
اهل كه مهم آنچنان.كردند مهمي تاريخي سخنراني امام ،
امام خط مخالفان به نسبت.است جديدي انقلاب گفتند ، نظر
پخش نميكردند ، باور عدهاي كه [بود] كوبنده چنان آن
خوار را نهضتآزادي و بنيصدر مخصوصا و ليبرالها.ميشود
تصميمات و گفتند كردي غلط و فضول آنها به.كردند ضعيف و
و امام خط و روحانيت.كردند معرفي خدشه غيرقابل را مجلس
.كند حفظشان خدا.كردند تقويت صريح خيلي را پاسداران
خدمت قضائي ، عالي شوراي اعضاي ما ، ملاقات شروع از قبل
.بود هم آقا احمد ،[شيرازي] رباني آقاي جز به بودند امام
.هم من
گفتند و بماند قانونيش موضع روي محكم مجلس:گفتند امام
ميكند ، حذف را خودش نابكارش ، اطرافيان خاطر به بنيصدر
عفت ، .آمدم خانه به ظهر. ميكرد كمك خوب هم آقا احمد
و بود باصفا و خوب خيلي ناهاربودند هم مهدي و ياسر
شام شب دو نبودن جبران خانه ، ناهار در را من حضور ياسر
.بود بودجه بحث ساعت پنجداشتيم علني جلسه عصر.خواند
خرداد پنجشنبه 7
[حسن دكتر] آقايان بودجه ، بحث ادامه.داشتيم علني جلسه
[عباس] و سلامتيان [احمد] ناطقنوري ، [اكبر علي] آيت ،
خط در كس هر و بود سياسي صحبتها بيشتر.كردند صحبت مظفر ،
شده بهانهاي بودجه ميكرد ، صحبت خود ، مخالف عليه و خود
است ، ناقص آئيننامهسياسي حسابهاي تصفيه براي است ،
هفته برنامه و شد تشكيل رئيسه هيات.شود اصلاح بايد
.كرديم تنظيم را آينده
فيضيه مدرسه در.كرديم حركت قم سوي به استراحت ، از بعد
تحصيلي ، سال پايان مناسبت به طلاب از باشكوهي جلسه در
پاسخ [آنان] سئوالات به و نمودم سخنراني و كردم شركت
.دادم
شد قرار ميخواستند ، مسكن براي زميني كرماني ، طلبه چند
داشتهام انقلاب از پيش از زمين قطعه تعدادي.كنم تهيه
ديدن به سرشب ، .ميبخشم نيازمند ، طلاب به معمولا كه
.كردند برخورد مهربان.رفتم گلپايگاني [العظمي] آيتالله
مسكن قرص ايشان.خوابيدم منتظري آقاي منزل در را شب
قضائيه قوه كار ضعف از و بودند خوابآلود و بودند خورده
[عبدالله] گروه حذف از اطرافيانشان و داشتند انتقاد و گله
.امام اخير بيانات از و بودند خوشحال صداوسيما ، از نوري
پنكه كنار را شب نداشتند ، هم كولر و بود گرم هوا چون
.رفتم خواب به دير خيلي و خوابيدم
خرداد جمعه 8
.كرديم صرف ايشان منزل در منتظري ، آقاي خدمت در را صبحانه
درباره و آمدند اللهي سيف [رضا] و رضائي محسن آقايان
.كرديم بحث امام ، بيانات از پس عملكرد كيفيت
نماز خطبههاي راه ، بين دركرديم حركت تهران طرف به
در و رفتم تهران دانشگاه به مستقيما و دادم گوش را جمعه
و بچهها با عفت.آمدم خانه به.كردم شركت جمعه نماز
آنجا.بودند رفته (سابق خرم) ارم پارك به آقامرعشي حسين
.بود آمده پيش درگيري مردم ، با مسئولان سوءرفتار خاطر به
.ببيند را وضع و برود كسي كه بودند خواسته خانه از تلفني
و بود ناراحت خيلي عفت و آمد و رفت پاسدار رحماني آقاي
با حق باشد ، ميگويد كه گونه اين اگر.است ناراحت هنوز
.كرد خواهم رسيدگي انشاءالله.شوند ادب آنها بايد اوست ،
|