آسيا شرق توسعه راه و ايران
شاهنده بهزاد دكتر و صدريا مجتبي دكتر با گفت‌وگو
و محققان موردنظر همچنان آسيا شرق توسعه چگونگي :اشاره
در.است فرهنگ و سياست اقتصاد ، مختلف رشته‌هاي پژوهشگران
و منطقه اين ميان تشابهاتي وجود دليل به نيز ايران
با كه ميزگردي.دارد گسترده‌اي دامنه مذكور بحث كشورمان
قدرت توسط و شاهنده دكتر و صدريا دكتر حضور
آن ارتباط و آسيا شرق توسعه بررسي به شده احمديانبرگزار
.مي‌خوانيم زير در كه مي‌پردازد ايران با
مقالات گروه
دكتر و شاهنده دكتر آقايان محترم اساتيد از تشكر با
كنم يادآوري را نكته يك است لازم چيز هر از قبل ، صدريا
بلكه و خاص كشور يك با نه ما آنكه به‌واسطه اينكه آن و
ما سئوالات و مباحث بيشتر "نهايتا منطقه‌مواجهيم يك با
به بحث اقتضاء به است ممكن چند هر.داشت خواهد كلان جنبه
از متاثر آسيا شرق سياسي اقتصاد.كنيم رجوع هم خرد سطح
گونه زعامت يا هژمونيك نقش يكي:است بوده مهم عامل دو
و سرد جنگ پرتو در جهاني دوم جنگ از بعد متحده ايالات
در توسعه مدار و محور به‌عنوان ژاپن اقتصادي نقش ديگري
كمك‌هاي نتيجه در هم و توسعه الگوي به‌واسطه هم منطقه
در فرموده لطف منطقه در كشور اين سرمايه‌گذاري و مالي
توسعه زمينه‌هاي خصوص در ما براي ديدگاه اين پذيرش صورت
بفرمائيد؟ صحبت منطقه اين در تجدد و
قابل امريكا هژمونيك نقش اينجانب نگاه از:شاهنده دكتر
شرق منطقه در توسعه پيشبرد در عامل‌مهمي و است قبول
در چين نفوذ با مقابله راستاي در امريكا.است بوده آسيا
...و جنوبي كره ژاپن ، كشورهاي به كلاني كمك‌هاي منطقه اين
به متحده ايالات كه كرد فراموش نبايد اما.داد ارائه
ولي داد ، ارائه نظامي -اقتصادي كمك هم جهان كشورهاي ساير
كنند ، پيدا توسعه نتوانستند ايران جمله از كشورها اين
در توسعه امر در كه ديگري فاكتورهاي بايستي بنابراين
من به‌نظر.كرد پيدا را بوده‌اند موءثر آسيا شرق منطقه
به.شد غافل منطقه كشورهاي دروني قابليت‌هاي از نبايستي
.داشت ويژه توجه بايستي داخلي عوامل
نقش ژاپن كه مي‌پذيرم من ژاپن ، اقتصادي نقش خصوص در اما
به خصوص اين دراست داشته منطقه اين توسعه در اساسي‌تري
برحسب كه كرد اشاره مي‌توان "پرنده غازهاي" معروف تئوري
غازهاي آنگاه و شده آغاز ژاپن از منطقه اين در توسعه آن
و مي‌آيند در پرواز به منطقه كشورهاي ساير به پرنده
و سنگاپور جنوبي ، كره چون كشورهايي در را توسعه موجبات
اقتصادي نقش مي‌آيد نظر به.مي‌نمايند فراهم هنگ‌كنگ
در ژاپن تكنولوژيك و مالي كمك‌هاي عبارتي به يا ژاپن
.است بوده حياتي فوق‌العاده آسيا شرق توسعه
نكات اول سئوال درخصوص اينكه ضمن صدريا دكتر آقاي جناب
توسعه آيا بگوييد "لطفا مي‌فرماييد ، مطرح را نظرتان مورد
از كدام هر اينكه يا بوده سنخ يك از آسيا شرق منطقه در
گرفته‌اند؟ پيش در را خود خاص راه منطقه كشورهاي
اينكه آن و بدهم هشدار يك مي‌خواهم ابتدا در:صدريا دكتر
در شده تدوين تئوريهاي چارچوب در را توسعه مقوله اگر
گفتماني دام‌هاي سري يك گرفتار كنيم ، تعريف امريكا
چنين در شدن اسير از كرد تلاش بايستي.شد خواهيم
توسعه مقوله امريكا در همچنانكه.كرد خودداري دام‌هايي
جدي مباحث هم آسيا شرق در.است گرفته قرار توجه مورد
بسياري.است گرفته صورت تجدد و توسعه بحث خصوص در تئوريك
توسعه كه هستند آن مخالف آسيا شرق در تجدد سردمداران از
و شرق سياسي ملاحظات از تابعي را منطقه اين در تجدد و
در تجديدنظرطلبانه گرايش نوع يك آورند ، به‌حساب غرب
را توسعه مفاهيم كه است شكل‌گيري حال در آسيا شرق منطقه
را آن امريكائيها و مي‌كنيم تعريف ما كه چارچوبي آن از
.نموده‌اند خارج كرده‌اند ، ابداع
از آسيا شرق در توسعه الگوي آيا اينكه شما ، سئوال اما و
آسيا شرق راجع‌به ما كه وقتي نه؟ يا است بوده سنخ يك
مجموعه يك با نه ما كه نمائيم توجه بايستي مي‌كنيم صحبت
ناهمگون و نامتجانس منطقه يك با بلكه منسجم ، و يكپارچه
را خود خاص وضعيت منطقه اين كشورهاي از كدام هر.مواجهيم
هستند ، شهر -دولت دو سنگاپور و هنگ‌كنگ مثال براي.دارند
زمان در و دارند حضور هنوز اوليه اقوام تايوان در
عظيمي كشور.نشد شهري "كاملا كشور اين ژاپن استثمار
دوم نيمه تحولات كشور اين مسايل اندونزي ، نام به داريم
تاثير تحت را دوم جنگ از قبل تحولات حتي و بيستم قرن
بوجود كشور اين در فكري عظيم جنبشهاياست داده قرار
شركت نهضت" مثال ، براي جنبش‌ها اين از يكي.آمده‌اند
جريان اين سرچشمه يا مادر جريان نهضت اين.است "اسلامي
جريان كمونيست ، حزب يعني اندونزي در ديگر مهم فكري
ولي.است بوده فعلي اسلامي جريان و سوكارنو ناسيوناليستي
و جاوا اشرافي فرهنگ داراي كه است جزايري مجموعه اندونزي
اين.مي‌باشد سوماتراي نخبه‌گرايانه يا اليتيسم فرهنگ يك
نشده قلمداد كشوري مجموعه يك هيچگاه كه مالزي با كشور
هم ديگر واحد سه منطقه اين در.دارد اساسي تفاوت است
آن درست.ژاپن و كره جزيره شبه چين ، از عبارتند كه داريم
آنگاه و كنيم تقسيم آن اجزاء به را آسيا شرق كه است
.دهيم قرار ارزيابي مورد را كدام هر بر حاكم ضوابط
خيلي تعميم ولي داد تعميم و گرفت را عواملي مي‌توان
كه بپذيريم را اين اگر.است انحراف موجب و خطرناك مواقع
و نامتجانس منطقه يك ژئوپلتيك لحاظ از آسيا شرق منطقه
تك‌تك در توسعه روندهاي صورت اين در است ، ناهمگون
مي‌توان حال اين با.بود خواهد متفاوت منطقه اين كشورهاي
مراتب به هنگ‌كنگ و سنگاپور در توسعه روندهاي كه گفت
.كره در توسعه روند "مثلا تا دارند بسياري مشترك نقاط
دو اين كه است آن هنگ‌كنگ و سنگاپور توسعه مشترك نقطه
شكست از بعد.مي‌باشند انگلستان استعماري پايگاه كشور
نظارت پايگاه دو به را كشور دو اين انگلستان چين ، در غرب
به تدريج به فوق كشور دو.كرد تبديل چين بر فشار اعمال و
با تايوان.شدند تبديل چين مقابل در "غرب ويترين‌هاي"
در است ، قايل چيني تمام رسالت يك خود براي كه تفاوت اين
شك كاي چيان.دارد قرار هنگ‌كنگ و سنگاپور كشور دو جرگه
"موقتا ما كه بودند مدعي تايوان در تانگ كومين حزب بعد و
باز و مي‌باشيم چين به متعلق حقيقت در و هستيم تايوان در
كه است تايوانيهايي اعتراض مورد البته اين.گشت خواهيم
اينها.بوده‌اند ساكن كشور اين در از 1949 قبل از
.اشغالگرند تانگ كومين حزب و شك كاي چيان مي‌گويند
تايوان فعلي دمكراتيزاسيون جريانات از مهمي بخش "اتفاقا
.است جناح دو اين بين جدال از ناشي
تايوان در.بدهم توضيح را مطلب بدهيد اجازه:شاهنده دكتر
شاهد حاضر حال در.مي‌گيرند دست در را قدرت دارند بوميان
و هستيم اوليه و اصيل تايواني‌هاي ميان وحدت گرفتن شدت
بزرگترين.مي‌آيد حساب به تهديد يك چيني‌ها براي اين
.است دمكراتيزاسيون سمت به تايوان حركت كمونيست چين چالش
جدي خطر يك چين براي تايوان در مردم مشاركت و دمكراسي
بهتر شك كاي چيان بازماندگان با چين كمونيست‌هاي.است
را قدرت حاضر حال در كه كساني تا كنند مصالحه مي‌توانند
.هستند تايوان بوميان بيشتر اينها.دارند دست در
كه بگويم را مطلب اين مي‌خواهم بحث ادامه در:صدريا دكتر
و كره چين ، تايلند ، كشور چهار بايستي فوق رده‌بندي در
چهار اين در اقتصادي -سياسي اصلاحات.كرد مجزا را ژاپن
گفت نمي‌توان راحتي به و است بوده همزمان "تقريبا كشور
با.گذاشت توسعه فرايند به پاي همه از زودتر كشور كدام
تايلند ميان اين در كشور اولين مي‌رسد نظر به حال اين
و ميجي اصلاحات از زودتر تايلند اصلاحاتاست بوده
در چرا.افتاد راه چينگ خاندان حكومت آخر در چين اصلاحات
در متفاوت و متعدد فرايندي شاهد هم كشور چهار اين درون
كه كرد اشاره بايستي چين درخصوص هستيم؟ تجدد و توسعه امر
محسوب هم او قدرت نقطه كه كشور اساسي ويژگيهاي از يكي
در كه است قدرتمندي اداري دستگاه از عبارتند مي‌شود
جالب شايد ما براي.بود شده پي‌ريزي چينگ سلسله اوائل
اوائل -قرن 18 اواخر در دو هر ژاپن و چين ببينيم كه باشد
.نمودند شروع را كشاورزي در اصلاحات قرن 19
حقانيت كه داريم متمركز اداري دستگاه و سنت يك ما چين در
و حقانيت با متمركز اداري دستگاه اگر و است قدرت و
محل در جامعه كارآيي بشود ، تحرك و بسيج باعث قدرتمند
علتي هر به اداري دستگاه اين اگر برعكس.مي‌رود بالا
به.مي‌گردد فراهم جامعه شدن فلج موجبات گردد ، فساد دچار
قدرتمند اداري دستگاه همين در چين ضعف و قوت نقطه من نظر
بر مبني دارند ضربالمثلي چين مردم.مي‌باشد حقانيت با و
هرم راس بالاي اهميت اين و "مي‌گندد سر از ماهي" آنكه ،
.مي‌رساند را
.مي‌باشد تايلند مورد است دلخراش‌تر همه از كه موردي
.داشته‌اند در 1850 خوبي ابتكارات تايلنديها
مطرح را نكاتي ابتدا خصوص اين در مندم علاقه:دكترشاهنده
شرق در را بنيادين و مستحكم پايه‌هاي تايلنديها.كنم
تايلند متاسفانه ايران در.نمودند برقرار خود براي آسيا
در مردمي مشاركت و دمكراسي تايلند در.نيست شده شناخته
در 1932 سلطنت مشروطه حكومت زمان از.است گرفتن اوج حال
.است بوده موءثر بسيار دمكراتيزاسيون فرايند در پادشاه نقش
داشته فراوان اهميت ميان اين در پادشاه خود شخصيت البته
عامل او.مي‌باشد موفق بسيار و متفكر شخصيتي وياست
دكتر همانطوريكه تايلند.است تايلند مردم انسجام و وحدت
.دارد فوق‌العاده‌اي وضعيت فرمودند صدريا
ادامه را خود تقسيم‌بندي من بفرمائيد اجازه:صدريا دكتر
كه است موردي ژاپن.دارم هدف تقسيم‌بندي اين از چون دهم ،
.برمي‌گردد قرن 17 اوايل و قرن 16 آخر به اصلاحات آن در
تجدد نمونه‌هاي جالبترين و پيچيده‌ترين از يكي شك بدون
آغاز ما متفكرين عمده.است ژاپن آن غيراروپايي الگوي در
"كاملا نگرش اين مي‌دانند ، ميجي دوره را ژاپن در تجدد
كوشش اولين يعني 18681603 "توكوگاوا" دوران.است اشتباه
قريب طي در ژاپن.مي‌باشد ملي دولت تشكيل براي آسيا در
همانطوريكه.بست جهان روي به را خود درهاي سال به 200
است ، كرده ايجاد مركزيت چيني‌ها ذهن درون در چين ديوار
ايجاد مركزيت ژاپن براي سال طي 250 در ژاپن در توكوگاوا
.كرد
كه مي‌گيرد خود به كشوري تماميت واحدي موردنظر دوره در
نگاه در يا توكوگاوا ، ضعف.است نداشته وجود آن از قبل تا
بين از را همه‌چيز كه آنست در او ، قوت فرامدرن‌ها
هستيم منطق يك شاهد ما آسيا در بار اولين براي.نمي‌برد
در ژاپن قدرت مهم شاخصه يك.نمي‌برد بين از را مخالف كه
نمي‌برد بين از را خود دشمن توكوگاوا كه است آن دوره اين
براي رشد امكان بلكه نمي‌برد بين از را مخالف تنها نه و
.مي‌كند فراهم هم را مخالف نيروهاي
مي‌دهد رشد امكان خود مخالفين به آنكه ضمن توكوگاوا ژاپن
از ازآن استفاده با تا مي‌كند فراهم ابزارهايي همزمان
يكي.نمايد استفاده نحوي بهترين به خود مخالف نيروي رشد
ماكياول كه مباحثي پيچيده‌ترين و بحث‌انگيزترين از
دارم آرزو من.است همين بگيرد درس آن از بايد ايتاليايي
انديشه كه كنند پيدا فرصت آنقدر ايران در انديشمندان
نظام بنيانگذار شخصيت سه از يكي NOBUNAGA نوبوناگا
نموده تحليل سياستمدار و متفكر يك عنوان به را توكوگاوا
.است ماكياول با همزمان "تقريبا او.بفهمند و
دوره ايران و ژاپن در تجدد شروع گفت مي‌توان اين بنابر
.مي‌باشد توكوگاوا و صفويه بلكه نيست ، ميجي و اميركبير
فراهم را قدرت بر اتكاء با ملي ايدئولوژيك فضاي يك صفويه
برعكس.نمي‌آورد دوام چندان متاسفانه البته كه مي‌سازد
اقدامات با توكوگاوا انديشه‌هاي كه مي‌بينيم ژاپن در آن
با ملي حكومت ايجاد عبارتي به.مي‌يابد توسعه ميجي
با مي‌باشد صفويه اساسي اقدامات از يكي كه شيعي مضامين
فرايند ميجي ژاپن در ولي.مي‌گردد فراموش صفويه افول
واحد يك آسيا شرق "اولا اين بنابر.مي‌يابد توسعه تجدد
در تجدد فرايند تحليل در "ثانيا نيست منسجم و يكپارچه
كشورهاي در موجود دروني ديناميزم به بايستي منطقه اين
.برگرديم آسيا شرق
من نگاه از و كرد فراموش را آن نبايستي كه آخر مورد
از يكي كره.است كره جزيره شبه دارد اساسي اهميت
از يكي حال عين در و است بيستم قرن تراژديهاي بزرگترين
مشكلات عليرغم كره جزيره شبه مردم.است آدمي حماسه‌هاي
صحنه در مي‌خواهند آنكه يعني دارند "بودن شور" فراوان
ام كره‌اي دوستان به همواره من.بمانند باقي جهاني
و عميق زخم‌هاي بدن بر كه است انساني همانند كره مي‌گويم
و مي‌زند كه است آن درون در جوان قلبي ولي دارد گسترده
.است خارق‌العاده اين و مي‌رود پيش
دارد ادامه
|
