نبايدها و بايدها ;سربازي خدمت خريد
ميشود؟ حاصل چگونه حرفه و شغل از رضايت
گذشته از تصويري
شدند آزاد موج نشريه محكومان
شد منتشر جامعه انديشه ماهنامه

نبايدها و بايدها ;سربازي خدمت خريد
سربازي خدمت خريد طرح بر نقدي
:چكيده
از وسيعي طيف با عمومي وظيفه خدمت نظام به مربوط مقررات
مقررات اين تنظيم نحوه بنابراين و دارد سروكار مردم
اين با.ميآورد همراه به گستردهاي اجتماعي پيآمدهاي
وظيفه خدمت مقررات راجعبه اندكي بررسيهاي تاكنون حال ،
.است آمده عمل به آن آثار و اجباري
آييننامه نقد و سربازي خريدخدمت طرح بررسي به مقاله اين
برخي همچنين.ميپردازد طرح اين اجرايي دستورالعملهاي و
بيان را عمومي وظيفه خدمت نظام مختلف قوانين مشكلات از
پيشنهاد فعلي مشكلات برخي حل براي را راهحلهايي و كرده
.مينمايد
اشكالات رفع زمينه اينكه بر علاوه سربازي خريد طرح بررسي
كل در موجود مسايل ميكند ، فراهم را مربوطه مقررات
مهمتر آن از و ميدهد نشان حدي تا را وظيفه نظام مقررات
مردم ميان روابط در مشكلات از نمونهاي بيانگر ميتواند
.باشد اجرائي ودستگاههاي
را مشكلاتي سربازي خدمت خريد به مربوط مقررات بررسي
ضمن.دارد تضاد نظام كلي سياستهاي با سازدكه مي نمايان
و نارضايتيمردم زمينه ميتواند مزبور اشكالات اينكه
و آئيننامه بررسي.كند ايجاد را جوان قشر بهخصوص
مشخص حدي تا سربازي ، خريد طرح اجرايي دستورالعملهاي
نيازها ، و دولت اجرايي مشكلات حل "صرفا اگر كه ميكند
مبناي دستگاهها مدت كوتاه اجرايي خواستهاي و محدوديتها
قوانين كه دارد وجود آن احتمال گيرد ، قرار قانونگذاريها
قبول قابل حقوقي بناهاي زير فاقد شده تنظيم مقررات و
.كنند تخطي دولت كلان سياستهاي چارچوب از يا و باشند
وظيفه نظام مقررات تجديدنظردر ضرورت به مقاله اين در
گسترده موج به توجه با آن اهميت و اولويت بر و شده اشاره
.است شده تاكيد آتي سال چند جمعيتي
مقدمه -1
مديد مدتهاي كه سربازي ، خدمت خريد طرح ماه 1376 ، بهمن در
كل بودجه (9) تبصره (ط) بند صورت به بود ، مطرح آن بحث
تاريخ در.رسيد اسلامي شوراي مجلس تصويب به كشور
ماه هشت گذشت از پس شده ياد طرح اجرايي آييننامه 10/8/1377 ،
به بودجه ، قانون تصويب زمان از ماه ده از بيش و سال از
تاريخ در تاخير ، روز هفده از بعد و رسيد دولت هيات تصويب
از بعد روز چند و رسيد مردم اطلاع به جرايد در 27/8/1377
اين.گشت ابلاغ عمومي وظيفه نظام ادارات به سرانجام آن
سني شرايط در مختصري تغيير با سال 1378 ، براي آييننامه
دولت هيات تصويب به تاريخ 26/2/1378 در "مجددا مشمولين ،
زمان از مزبور آئيننامه اجرايي دستورالعملهاي.رسيد
.است داشته جزيي تغييرات بار چند تاكنون طرح آغاز
و آييننامه نقد و سربازي خريد طرح بررسي به مقاله اين
طرح چه اگر.ميپردازد طرح اين اجرايي دستورالعملهاي
مردم اختيار در را جديدي امكان كه آنجا از سربازي خريد
اشكالات دارد جا اما است ، مثبتي اقدام فينفسه ميگذارد ،
نارضايتي بروز از تا گيرد قرار بررسي و توجه مورد نيز آن
.شود جلوگيري جوانان بهخصوص مردم از وسيعي طيف ميان در
ميتواند سربازي خدمت خريد مقررات بررسي ديگر ، طرف از
حدي تا را عمومي وظيفه نظام مقررات كل در موجود مسايل
مشكلات از نمونهاي بيانگر مهمتر آن از و دهد نشان
.باشد ايران در حكومتي نهادهاي و مردم ميان روابط بنيادي
خدمت قوانين از بخشي بررسي مقاله اين چند هر بنابراين
دارد ، مدنظر را سربازي خدمت خريد مقررات يعني عمومي وظيفه
خدمت نظام مورد در را كلي نكاتي موارد ، برخي در اما
راهحلهايي و كرده بيان آن مختلف قوانين و عمومي وظيفه
.نمود خواهد پيشنهاد فعلي مشكلات برخي حل براي را
طرح اجرايي دستورالعملهاي و آئيننامه مواد بررسي -2
.سربازي خريد
با و 78 سالهاي 77 براي و دوبار سربازي خريد آئيننامه
(1)ماده.رسيد دولت هيات تصويب به جزيي تغييرات
واجد افراد تعيين به آن تبصرههاي و نظر مورد آييننامه
.ميپردازد خدمت خريد امكان از استفاده براي صلاحيت
و علمي هيات اعضا خدمت ، حين سربازان ماده ، اين مطابق
اين مقررات مشمول وزارتخانهها به متعهدان كليه
.نميباشند سربازي خدمت خريد به قادر و نگرديده آييننامه
سربازان نيز و غايب يا و خدمت به منتظر افراد تنها
استفاده به قادر (تاريخ 21/12/77 اصلاحيه مطابق) فراري
هر براي آييننامه در همچنينميباشند آييننامه اين از
به.است شده گرفته نظر در نيز سني شرط تحصيلي مقطع
خريد امكان از جوانتر افراد تحصيلي مقطع هر در كه ترتيبي
.گشتهاند محروم سربازي خدمت
ارائه نوعي سربازي خريد امكان كردن فراهم آنجاييكه از
كردن محروم بنابراين ميشود ، محسوب تسهيلات و امكانات
.نمود تلقي مجازات نوعي ميتوان را تسهيلات اين از افراد
كه دريافت ميتوان سربازي خريد مشمول افراد ملاحظه با
فراهم تسهيلات افرادي چه براي بررسي مورد آييننامه
مندرجات مطابق.مينمايد مجازات را افرادي چه و ميكند
و قانون اجراي در كه افرادي "اولا آييننامه ، (1) بند
اعزام خدمت به و داشته كمتري تاخير وظيفه خدمت انجام
بودهاند ، سايرين از قانونمندتر عبارتي به و شدهاند
سني مقطع هر در كه اشخاصي همچنينميگردند مجازات
سريعتر را تحصيلي مدارج توانستهاند يعني هستند ، جوانتر
از موفقتر خود تحصيلات در زياد احتمال به و نموده طي
.گشتهاند محروم سربازي خدمت خريد از بودهاند ، سايرين
به متعهدان كليه و علمي هيات اعضا براي مشابهي مجازات
تحصيلكرده قشر موفقترين از "معمولا كه وزارتخانهها
هيات عضو يك مثال عنوان به.است شده اعمال هستند جامعه
دوره و ساله را 4 كارشناسي دوره كه سال سن 26 با علمي
به است سال يك مدت و نموده طي ساله را 2 ارشد كارشناسي
ميگذراند ، را خود سربازي خدمت دوره علمي هيات عنوان
فرد اما.بخرد را خود سربازي قيمتي هيچ به نميتواند
را خود ابتدايي تحصيلات كه سال ، سن 21 با جوانتري
عجلهاي هم وظيفه خدمت انجام براي و كرده رها نيمهكاره
ميتواند راحتي به ميآيد ، بهشمار غائبين جزو و نداشته
.نمايد استفاده شده فراهم تسهيلات از
از يك هر كه مبالغي نظر ، مورد آييننامه (3)ماده در
در.است شده معلوم بپردازند ، بايد (1)ماده شرايط واجدين
در مسلح نيروهاي كادر پرسنل حقوق حداقل مبالغ ، اين تعيين
قرار مبنا سال 1377 ، حقوقي ضرايب به توجه با ماه مدت 21
تحصيلكرده افراد كليه كه است آن نتيجه.است گرفته
نشده محروم (1) ماده مطابق سني شرايط لحاظ از كه درصورتي)
تحصيلي مدارج قدر هر و شده واقع مجازات مورد (باشند
.بپردازند سنگينتري جريمه بايد باشند ، كرده طي بالاتري
"اولا كه فوق قيمتگذاري بر حاكم منطق جستجوي در
ميكند تحميل افراد كليه به را غيرمنطقي سنگين هزينههاي
نظر در تحصيلكرده افراد براي را شديدي مجازات "ثانيا و
كه است آن اول فرضيهميشود مطرح فرضيه چند ميگيرد ،
متوسط درآمد از برآوردي عنوان به كادر پرسنل حقوق حداقل
چون و شده گرفته نظر در سربازي مدت طي در جامعه افراد
بايد تحصيلكردهها پس است ، بيشتر تحصيلكرده افراد درآمد
ميشود مطرح سئوال اين جا اين در.بپردازند بيشتري مبالغ
بر ماليات جاي ميخواهد سربازي خدمت خريد طرح آيا كه
وزارت وظايف از درآمد بر ماليات تعيين بگيرد؟ را درآمد
واقعي درآمد به توجه با "معمولا را آن كه است دارايي
.ميكند تعيين آنان تحصيلي مدرك نه و اشخاص
چون كه باشد اين است ممكن شده ، تعيين قيمتهاي ديگر توجيه
نيروهاي براي بيشتري ارزش داراي تحصيلكرده سربازان خدمت
وجه مالي معافيت براي بايد بنابراين ميباشد ، مسلح
خاطرنشان بايد توجيه ، اين به پاسخ در.بپردازند بيشتري
زحمات ماحصل تحصيلكرده افراد خدمات ارزش "اولا كه كرد
زحمات اين تحمل خاطر به نبايد و است آنان ساله چندين
افراد خصوص به كشور جوانان "ثانيا و گردند مجازات
وقت اعظم قسمت كه هستند متفقالقول "تقريبا تحصيلكرده ،
اقتصادي ارزش هيچگونه توليد بدون سربازي خدمت در آنها
بنابراين و ميشود صرف آنها تحصيلات و معلومات با متناسب
.ندارد موردي فوق توجيه
استدلال اين است ممكن شده تعيين قيمتهاي سوم توجيه
بيشتري استفاده تحصيلكرده افراد كه باشد رايج ولي اشتباه
موارد در بايد نتيجه در و كردهاند عمومي امكانات از
.برگردانند عمومي خزانه به را امكانات اين هزينه مختلف
تحصيلكردگان) تحصيلكرده افراد "اولا گفت بايد جواب در
تحقيقاتي -آموزشي امكانات از تنها (دولتي دانشگاههاي
از استفاده در بسا چه و كردهاند بيشتري استفاده كشور
آحاد ساير از كمتري سهم سوبسيددار عمومي امكانات بسياري
فرد تحصيلات سطح مقدار هر آنكه ضمنباشند داشته جامعه
افزوده ارزش خود كار و تحصيل جريان در باشد ، بالاتر
ملي ثروت و توليد در بيشتري نقش و كرده توليد بيشتري
و كشور داخل در كه افرادي تحصيلي هزينههاي "ثانيا.دارد
تعهد جزء ميپردازند ، تحصيل به دولتي دانشگاههاي در
دريافت براي و شده محسوب عالي آموزش وزارت به آنان مالي
حساب لذا و ميباشند آن پرداخت به ملزم تحصيلي مدارك اصل
گفت بايد "ثالثا.ميگردد تسويه ديگري محل در افراد اين
پرورش راه در كشور سرمايه و هزينه صرف بدليل "اتفاقا كه
حداقل در تا داد مجال آنها به تحصيلكردهبايد نيروهاي
و استعدادها از بتوانند مانع كمترين با و زمان
كشور و خود رشد زمينههاي و كنند استفاده خود آموختههاي
رفتن هدر به از جلوگيري براي.نمايند فراهم را
را اضافي بندهاي و قيد است لازم كشور ، انساني سرمايههاي
اينكه نه و گشود كشور تحصيلكرده جوانان پاي و دست از
را آنها يا و كرد مهيا را آنها فرصت و وقت اتلاف اسباب
.داد قرار بالا قيمتهاي فشار تحت سربازي خريد براي
و دولتي دانشگاههاي تحصيلكردگان بين مزبور قانون "رابعا
نكرده منظور تفاوتي هيچ كشور خارج يا داخل و غيردولتي
موردي نميتواند "اساسا فوقالذكر توجيه بنابراين و است
براي مفروض توجيهات كليه رد با بنابراين.باشد داشته
نظر به چنين عمومي ، وظيفه خدمت قيمتگذاري كنوني سيستم
قصد "صرفا سربازي خريد آييننامه (3) بند كه ميرسد
تحصيلات ميزان هرچه و دارد را تحصيلكرده افراد مجازات
باشد ، بيشتر تحصيل دوران در او موفقيت و بالاتر فرد
فوقالذكر ، نكات از گذشتهاست شديدتر شده تعيين مجازات
از سربازي خريد براي گزاف مبالغ تعيين كه داشت توجه بايد
از نتيجه در و معافيت اين از استفاده داوطلبين ميزان
غيرمنطقي بردن بالا ديگر ، عبارت بهميكاهد حاصله درآمد
بيشتر درآمد كسب به "لزوما سربازي فروش نرخهاي
دولت درآمد كاهش به ميتواند برعكس بلكه.نميانجامد
خصوصي بخش اندك سرمايههاي جمعآوري آنكه ضمن.شود منتهي
نامعقول ماليات نوع هر يا و اينچنيني قيمتگذاريهاي با
و ناكارا هزينههاي تامين منظور به آن صرف و ديگر
ركود و داخلي سرمايههاي اتلاف به عمومي بخش غيراقتصادي
سياستهاي با جهت اين از و ميانجامد اقتصاد پيش از بيش
روشني منطق فعلي قيمتگذاري ملاك.دارد تضاد دولت رسمي
فعلي ملاك ثلث يا نصف ميتوانست سربازي فروش قيمت.ندارد
خدمت جديد نرخ تعيين براي ديگر پيشنهادي ملاك يك.باشد
اين در.باشد تقاضا ميزان براساس قيمتگذاري ميتواند
تعيين گونهاي به كارشناسي محاسبات براساس قيمت روش ،
از شدهاي خواسته و مطلوب تعداد معافيت منجربه كه ميشود
براي كه گردد بررسي بايد مثال عنوان بهشود مشمولين
نوع اين از استفاده جهت نفر هزار پانصد شدن داوطلب
.گردد تعيين بايد نرخي چه سربازي ، معافيت
در كه را گروههايي سربازي ، خريد آئيننامه (4)ماده
برخوردارند ، تخفيف درصد پنجاه از معافيت هزينههاي پرداخت
متاهلين به "مثلا تخفيف اين اعطاي علت.ميكند معلوم
بدرستي تصميمسازان كه است بوده اين "احتمالا
سربازي خدمت انجام براي متاهل افراد كه انديشيدهاند
را وظيفه خدمت مجبورند بنابراين و دارند زيادي مشكلات
"واقعا شده تعيين مبلغ كه آنجا از و نمايند خريداري
مقدور راحتي به افراد اكثر توسط آن پرداخت و زياداست
اي.بپردازند را قيمت نصف متاهل افراد است بهتر پس نيست ،
كار به مشابهي استدلالات هم مجرد افراد براي مسئولين كاش
كم فعلي شرايط در هم مجرد جوان مشكلات كه چرا.ميبردند
در عمرش سالهاي بهترين از سال دو نيست مايل هم او و نيست
كه حالي در هم آن بگذرد ، بطالت به كمابيش سربازي خدمت
كه آن ضمن.ميفرسايد را روانش و روح آينده نگراني
و مجرد جوانان اكثريت براي شده تعيين مبلغ پرداخت
.مشكلزاست بسيار آنان خانوادههاي
قول مسئولين شده ، تعيين گزاف قيمتهاي به توجه با البته
فراهم قسطي صورت به خدمت خريد براي تسهيلاتي دادند
كماكان سئوال اين اما (اسفند 77 كيهان ، 11 روزنامه)شود
بحث كه باشد زياد اينقدر بايد قيمتها چرا كه است مطرح
.شود مطرح "اصولا قسطي پرداخت
خريد نرخ به است لازم سربازي خريد گذاري قيمت بحث در
(بودجه تبصره 9 ح بند) هم كشور از خارج مشمولين سربازي
نرخ.است شده تعيين دلار نرخ 16600 اين.شود اشارهاي
رقم كشور ، از خارج هموطنان از زيادي تعداد براي مزبور
تعيين منطق مورد در بحث بدون.ميآيد حساب به سنگيني
با نرخگذاري اين كه ميگردد نشان خاطر گزافي ، قيمت چنين
تحصيلكردگان و نخبگان جذب بر مبني دولت رسمي سياستهاي
تحصيلكردگان بين كه چرادارد كامل تضاد كشور از خارج
.مينمايد برقرار رسمي فاحش تبعيض يك كشور خارج و داخل
كساني عهده از تنها دلار ششصد و هزار شانزده پرداخت
كشور از خارج در بالايي پسانداز و درآمد از كه برميآيد
"عمدتا نيروهاي از عمدهاي قسمت ولذا باشند برخوردار
نظاموظيفه ، مشكل بهدليل كماكان كشور ، خارج تحصيلكرده
.كرد خواهند خودداري كشور به بازگشت از
هزينههاي به بررسي مورد آئيننامه (3) ماده (1) تبصره
خدمت خريد داوطلبين آموزشي دوره.ميپردازد آموزشي دوره
نهايت در و هفتهاي سه يا دو كوتاه مدت يك در سربازي ،
فايده كه نيست مشخص بهدرستي.ميگيرد صورت اختصار
آن كوتاهي مدت و اختصار چنين با آموزشي دورههاي برگزاري
توجيه "احتمالا.ميباشد چه غيرداوطلبانه صورت به هم
مواقع در نيروها كليه آمادگي لزوم دورهها ، اين برگزاري
به بحراني درمواقع ميتوان "واقعا آيا اما است ، بحراني
اطمينان طولاني مدتهاي گذشت از پس هم آن آموزشهايي ، چنين
كه فردي براي آموزشي دوره برگزاري واقع در كرد؟
در.است بيفايده بگذراند ، را سربازي دوره نميخواهد
احضار به احتياجي كه بحراني مواقع در و لزوم صورت
دورههاي همين ميتوان باشد ، خدمت به ذخيره نيروهاي
استفاده كه كرد ارائه مفيدتري و موءثرتر نحو به را آموزشي
.باشد داشته نيز مفيد و عملي
هزينههاي پرداخت نظر مورد تبصره مذكور ، نكته از گذشته
داده قرار آنان خود عهده به را آييننامه مشمولين آموزشي
اين موارد وناعادلانهترين عجيبترين از اين و است
انجام از "عموما نامبردگان كه چرا.ميباشد آييننامه
ساير خلاف بر حال درعين و نميشوند معاف آموزشي دوره
را آموزشي هزينههاي بايد نامعلوم منطقي براساس و افراد
هم آن.بكشند را دولت بودجه كسر جور و بپردازند "راسا
ريال ميليون يك برابر غيرمنطقي گونهاي به كه هزينهاي
واقعي هزينههاي برابر چندين "قطعا و است شده تعيين
طي فوقالذكر مشمولين آموزش كه چرا.است مشمولين آموزش
بدون ظهر تا صبح از هفته در روز مدت 5 به هفته 2الي 3
.ميگيرد صورت غذا و خوابگاه به احتياج
از است ، ذكر قابل نيز ديگري مطالب آموزشي دوره مورد در
ادارات به شده ابلاغ دستورالعمل در اينكه جمله
آنها سربازي دوران از سال كه 5 سربازاني نظاموظيفه ،
مثال عنوان به.هستند معاف آموزشي دوره طي از شده سپري
و بعد به سالگي سن 24 از زيرديپلم و ديپلم مشمولان
آموزشي دوره از بعد به سالگي سن 32 دكترياز مشمولان
درخشان تحصيلات با ساله دكترجوان 30 يك يعني.هستند معاف
فراگيري به را هفته دو و برود آموزشي دوره به است مجبور
با سالهاي جوان 25 كه ، درحالي.بگذراند جمع نظام و رژه
هم ايناست معاف آموزشي دوره انجام از ابتدايي تحصيلات
هم و كشور تحصيلكرده قشر براي هم ديگري مضاعف مجازات
.است تحصيلي مقطع هر در جوانترها براي
كه است آن آموزشي دوره درباره جالب مسائل از ديگر يكي
نميكنند ، طي را آموزشي دوره "اصولا كه افرادي از بسياري
مشمول افراد مثال عنوان بهبپردازند بايد را آن هزينه
دوره طي از سني شرط با كه كساني نيز و آييننامه (7)بند
آموزشي هزينه پرداخت به ملزم هستند ، معاف آموزشي
.ميباشند
آييننامه كه گرفت نتيجه ميتوان فوق ، بررسيهاي از پس
غيرمالي و مالي مجازات و پاداش مكانيزمهاي سربازي خريد
از فرار سربازي ، از غيبت به افراد تشويق براي را
طولاني و تحصيل و ودرس دانشگاه گذاشتن وكنار پادگانها
كار به تحصيلي مقطع هر در كردن درنگ و تحصيل مدت كردن
.است برده
آييننامه كه شدند متوجه آييننامه تنظيمكنندگان البته
حلي راهميكند تشويق را سربازي از فرار و غيبت مزبور
شديد ومجازاتهاي قانوني برخورد به تهديد شد ، انتخاب كه
براي.بود غيره و فراريها و غايبين كنندگان استخدام عليه
عين در و غيرمنطقي راهحلهاي اين كه است روشن صاحبنظران
فربه جامعه ، در امنيت كاهش به تنها امكانناپذير ، حال
در بيشتر فساد و ناكارايي نتيجه در و نظارتي قوانين شدن
حقوق شدن پايمال و شاغل جوانان تنبيه نيز و دولتي ادارات
و غايبين تشديدمجازات حاضر درحال.ميانجامد آنها
كه چرانيست منطقي عنوان هيچ به فراريان
.است بوده اعمال اين مشوق خود مقرراتنظاموظيفه
اعلان و تصويب تدوين ، به مربوط كلي اشكالات برخي -3
وظيفه نظام مقررات
چارچوب هيچ بر كشور عمومي نظاموظيفه مقررات حاضر درحال
تنظيم اصلي ملاك.نيست استوار مشخصي وحتي منطقي حقوقي
كوتاه اجرايي وخواستهاي محدوديتها نيازها ، مزبور مقررات
ضعف همراه به مساله همين و است بوده دستگاهها برخي مدت
لحاظ از فراواني اشكالات است شده باعث كارشناسي ، كار
خريد به مربوط مقررات.باشد وارد مقررات اين به منطقي
گرفت ، قرار بررسي مورد مقاله قبلي قسمت در كه سربازي خدمت
موجود اشكالات اينكه براي.داد نشان را مطلب اين حدي تا
شود ، معلوم بهتر آن عواقب و آثار و سربازي خدمت مقررات در
را سربازي مقررات تنظيم نحوه مثال ، عنوان به ميتوان
كشور دانشگاههاي علمي هيات طرح وظيفه سربازان درمورد
و داخل دانشگاههاي زبدگان از تعدادي ساله همه.كرد بررسي
در را خود سربازي دوران تا ميشوند انتخاب كشور خارج
و تحقيق به علمي هيات اعضاي عنوان به دانشگاهي مراكز
نظامي آموزش دوره ماه يك بايد گروه اين.بگذرانند تدريس
"غالبا كه خود خدمت محل در آن از بعد و بگذرانند را
خدمت به سربازي حقوق با است ، افتاده دور شهرستانهاي
گروه اين حقوق پيش سال تا كه اينجاست جالب.بپردازند
اين است مدتي ليكن بود ، دانشگاهها مربيان حقوق معادل
رفت هزينه كفاف حتي كه ميكنند دريافت سربازي حقوق افراد
وضع گروه ، اين ميان در.نميكند نيز را روزانه آمد و
از اسفبارتر مراتب به سراسري دانشگاههاي علمي هيات اعضاي
به "ظاهرا كه چرا است ، اسلامي آزاد دانشگاه علمي هيات
دهنده آموزش عنوان به)پاسداران سپاه بين اختلاف دليل
كارت عالي ، آموزش و فرهنگ وزارت و (علمي هيات اعضاي
چهار از پس مجلس ، مصوبه برخلاف افراد ، اين خدمت پايان
پاسداران سپاه كه درحالي.ميشود داده آنان به سال
كارت سربازي خدمت سال دو پايان از پس است موءظف "قانونا
دو در و دهد تحويل عالي آموزش وزارت به را خدمت پايان
آموزش و فرهنگ وزارت به تعهد دوران در يعني دوم ، سال
علمي هيات اعضاي حساب طرف بايد وزارتخانه اين عالي ،
.باشد سربازي طرح مشمول
مقاطع در تحصيل ادامه براي سربازي درحين افراد اين اگر
مراحل بايد تحصيلي معافيت اخذ براي شوند ، پذيرفته بالاتر
تحصيلات اتمام از پس "نهايتا و كنند طي را اداري طولاني
علاوه.بگذرانند سربازي درخدمت را تحصيل برابر دو بايد
مدت و نميشود حالشان شامل هم ماه سه خدمت كسر اين ، بر
دوران جزو نيز آموزشي دوره به اعزام از قبل خدمتشان
در حضور يا خدمت سابقه اگر حتي) نميآيد حساب به خدمتشان
امكان شد ، ذكر "قبلا كه همانطور و (باشند داشته نيز جبهه
ميرسد نظر به اينترتيب به.ندارند هم را سربازي خريد
بردهاند كار به را خود توان تمام مذكور ، مقررات واضعين
تحصيل درامر كه فردي مورد در را ممكنه تضييقات حداكثر تا
علمي هيات عضويت به و بوده موفق تحصيلي مقاطع تمام در
گسترده نارضايتي اسباب كنندو اعمال است ، آمده در دانشگاه
مقررات درمورد.نمايند فراهم را جامعه تحصيلكرده اقشار
طور به سربازي خريد آييننامه و عام طور به نظاموظيفه
:كرد اشاره ميتوان هم ديگري درشت و ريز نكات به خاص ،
معافيتها و كهاستثنائات است آن ذكر قابل نكات از يكي
نظاموظيفه قوانين در زيادي غيرمالي و مالي وتخفيفهاي
خريد آئيننامه (4) ماده مثال عنوان به.دارد وجود
.ميكند اعطا درصد پنجاه تخفيف مختلفي گروههاي به سربازي
"احتمالا تكفل و تاهل موارد مانند استثنائات از بعضي
نيست معلوم البته كه دارند مدنظر را اجتماعي عدالت اهداف
اجتماعي عدالت به رسيدن براي ميزان چه تا فعلي قوانين
برخي براي.باشند شده طراحي عادلانه و مناسب بهطور
اين و است نشده بيان قبولي قابل منطق و دليل استثنائات
.ميرسد نظر به اجتماعي عدالت ناقض "اساسا استثنائات
تلخ احساس و بدبيني بروز زمينهساز است ممكن امر همين
.باشد كشور جوانان اكثريت در تبعيض و بيعدالتي
در وغيرمالي مالي معافيتهاي و استثنائات از بسياري
دستگاهها نياز عدم از ناشي واقع در نظاموظيفه ، قوانين
موجب نياز عدم اين است شايستهاست وظيفه نيروهاي به
اينكه نه گردد ، عمومي وظيفه خدمت نظام كل در بازنگري
برقراري به اقدام اجتماعي پيامدهاي به توجه بدون
.نمود مختلف تبعيضهاي و استثنائات
سربازي مقررات زياد وتغييرات بيثباتي ديگر ، مهم مساله
مقررات آيا كه نيستند مطمئن افراد مثال بهعنوان.است
يا ماند خواهد باقي خود برجاي بعد سالهاي در سربازي خريد
وچه كرد خواهد تغيير نحو چه به تغيير صورت در و خير؟
برقرار جديدي يامحدوديتهاي و شده فراهم جديدي تسهيلات
ابتدا سربازي ، خريد طرح در ديگر مثال بهعنوان.شد خواهد
طي را آموزشي دوره سايرين مانند نيز متاهلين بود قرار
معاف آموزشي دوره طي از كه شد اين بر قرار بعد كنند ،
.گرديدند معاف نيز آموزشي هزينه پرداخت از "نهايتا و شوند
قسمتي سال ، يك در نوبت چند گاهي و سال هر "تقريبا
اوقات از برخي.است كرده تغيير سربازي خدمت ازقوانين
واقع در.ميشود اعلام "رسما مزبور مقررات بودن موقتي
خدمت قوانين تنظيم در ومنطقي مشخص حقوقي چارچوب فقدان
دستگاهها اجرايي نيازهاي قراردادن ملاك و عمومي وظيفه
اين مداوم تغيير به منجر كه ميآفريند را مشكلاتي همواره
.ميگردد مقررات و قوانين
نگاه بلاتكليفي در را جوانان مذكور ، قوانين بودن موقتي
و رواني تنشهاي بروز عامل بلاتكليفي اين "قطعا.ميدارد
بر و ميگردد آنها عمر سالهاي بهترين در عصبي حالات بروز
سوء تاثير افراد رواني بهداشت و زندگي و كار كيفيت
.ميگذارد
ابلاغ و تصويب و تدوين در طولاني تاخير ديگر نكته
و مثال عنوان به.است سربازي مقررات و آئيننامهها
آئيننامه ابلاغ شد ، ذكر مقاله ابتداي در كه همانطور
سال آئيننامه ابلاغ و ماه نه از بيش سال 77 سربازي خريد
نداشته ، قبل سال آئيننامه با عمدهاي تفاوت هيچ كه 78
ديگر ، مثال يك عنوان به.است انجاميده طول به ماه سه حدود
ماه اسفند در 11 كه است ذكر قابل خدمت خريد تقسيط مورد
دستورالعمل (اسفند 77 يعني 13) ديگر روز دو تا شد اعلام
كار اين هنوز (10/4/78) تاكنون اما ميگردد ، ابلاغ آن
.است نگرفته صورت
فوق ، موارد در ناموجه و طولاني تاخير مهم دلايل از يكي
.است مربوطه تصميمگيري فرايندهاي پيچيدگي و مراكز تعدد
دفتر بودجه ، و برنامه سازمان مسلح ، نيروهاي كل ستاد
قوا ، كل فرماندهي دفتر دولت ، هيات جمهوري ، رياست
تعيين در دولت هيات كميسيونهاي و ملي شورايعاليامنيت
مقررات تهيه براي "ضمنا و هستند دخيل نامه آئين يك
وجود تصميمگيري فرايند يا كار روال چند از بيش سربازي
در فراوان بيثباتي و طولاني تاخيرهاي كاهش براي.دارد
فرايند يا مشخص كاري روال يك بايد وظيفه ، نظام مقررات
معلوم "رسما سربازي مقررات تعيين براي تصميمگيري واحد
كه است آن بهتر.گيرد قرار استفاده مورد پس اين از و شود
مورد در تصميمگيري فرايند با مشابه فرايندي از
انقلاب معظم رهبر كه سوم پنجساله برنامه كلي رهنمودهاي
يعني.شود استفاده داشتند ، اعلام آن از را خود رضايت
به گردد ، تدوين بودجه و برنامه سازمان توسط تصميمات
به تصويب براي و برسد جمهور رئيس و دولت هيات تاييد
.شود تقديم قوا كل فرماندهي
مورد در مردم به اطلاعرساني كيفيت آنكه ديگر مهم نكته
سربازي ، خريد آئيننامه قبيل از وظيفه ، نظام مقررات
مقررات به مربوط اطلاعات "اولا.ميباشد ضعيف فوقالعاده
قرار مردم اختيار در مدون و منظم يكجا ، صورت به سربازي ،
مربوطه دستورالعملهاي و قوانين مجموعه بسا چه و ندارد
وجود منظم و مدون صورت به نيز وظيفه نظام ادارات در حتي
بسيار مردم به اطلاعات ارائه روش "ثانيا.باشد نداشته
مصاحبه در آئيننامه مثال عنوان به.است ابتدايي و ناقص
سليقه كه ترتيبي به و ميشود داده شرح خبرنگاران با
.ميگردد منعكس جرايد در ميكند ، ايجاب روزنامهنگاران
شيوههاي ضعف سربازي ، خريد آئيننامه مورد در
مسئولين كه بود زياد قدري به ابهام موارد و اطلاعرساني
شيوههاي همان از نوبته چند و مجدد استفاده به وادار را
.نمود (روزنامهها با مصاحبه قبيل از) اطلاعرساني ناقص
كه وظيفه نظام ادارات داخلي دستورالعملهاي اوقات گاهي
در ابتدائي و ناقص نحوي به ندارد ، عام مخاطب به ربطي هيچ
آبان چهارشنبه 27 اطلاعات ، روزنامه) ميشود منعكس جرايد
مشمولين عموم اطلاعرساني ، در ضعف نتيجه در.(ماه 1377
مورد اطلاعات وظيفه نظام ادارات در حضوري مراجعه با بايد
مراجعين با ادارات اين در چون.كنند گردآوري را نياز
به مراجعين غالب بنابراين نميگيرد ، صورت مناسبي برخورد
پيدا دست لازم اطلاعات به مكرر پرسوجوهاي با و دشواري
احتياج مورد اطلاعات تمام كه افرادي بسا چه و ميكنند
رفع براي گيرند ، قرار اجحاف مورد و نكنند دريافت را خود
ارائه براي مناسبي و جامع نظام بايد مزبور ، مشكلات
ارائه مثال عنوان به.گردد تدوين مردم به اطلاعات
و وظيفه نظام جامع مقررات شامل راهنما كتابچههاي
ميتواند اداري مراحل كليه مورد در دقيق راهنماييهاي
.باشد راهحلها از يكي
و سربازي خريد نامه آيين متن كه آن آخر نكته
سادهتر ، متن ميتوانست آن به مربوط دستورالعملهاي
مثال بهعنوان.باشد شفافتري حال عين در و خلاصهتر
ودر است اضافي "كلا مذكور آييننامه (2)ماده
(اطلاعات 27/8/1377 روزنامه) هم مربوطه دستورالعملهاي
البته كه وجوددارد ، متعددي پيچيدهگويي و ابهام موارد
.ميشود مشاهده وظيفه نظام مقررات از بسياري در عيوب اين
نتيجهگيري و خلاصه -4
عمومي ، وظيفه خدمت مقررات تنظيم در حاضر ، حال در
.است شده چيره نگري كلان بر دستگاهي منافع و بخشينگري
وظيفه خدمت فعلي قوانين كليه گفت ميتوان قاطعيت با
مسئولين كه ضرورتهايي و نيازها اساس بر "صرفا عمومي
كه حقوقي چارچوب يك براساس ونه دادهاند تشخيص اجرايي
تنظيم باشد ، هم به نسبت حكومت و مردم مشخص حقوق بر مبتني
مقررات و قوانين توجيه براي ديگر ، عبارت بهاست شده
استناد مسئولين ديدگاههاي و حكومت مشكلات به وظيفه نظام
ناشي آنجا از امر اينجامعه آحاد حقوق به نه و ميشود
توسعه كشورهاي برخلاف كشورما ، در متاسفانه كه ميشود
خود تصميمات و اقدامات پاسخگوي حكومتي نظام اركان يافته ،
تصميماتبدون از بسياري لذا و نميباشند مردم برابر در
خواست براساس "صرفا و مردم خواستهاي و حقوق به توجه
در و ميگردد اتخاذ آنها وسازماني فردي علايق و مسئولين
اجرايي محدوديتهاي و مشكلات را مردم حقوق گستره واقع
كه آنجا از مثال عنوان به.ميكند تعيين دستگاهها
وظيفه نيروهاي از زيادي تعداد "اولا كشور مسلح نيروهاي
مخارج عهده از "ثانيا و ميديدند احتياج بر مازاد را خود
ديگر طرف از و نميآمدند بر نيروها اين نگهداري و آموزش
فكر اين به دولت داشت ، احتياج درآمدي جديد منابع به دولت
.دهد كاهش را خود مشكلات سربازي ، خريد طرح با كه افتاد
خريد طرح اجرايي دستورالعملهاي و آئيننامه بررسي با
"صرفا تصميمگيريها در اگر كه شد مشخص حدي تا سربازي ،
وجود آن احتمال گيرد ، قرار مبنا دولت اجرايي مشكلات حل
حقوقي زيربناهاي فاقد شده تنظيم مقررات و قوانين كه دارد
تخطي دولت كلان سياستهاي ازچارچوب يا و باشند قبول قابل
.كنند
خريد فعلي مقررات شد ، ذكر كه همانطور و مثال بهعنوان
نيز و جوانتر قشر تحصيلكرده ، افراد مجازات به خدمت ،
ميتواند اشكالات اين.ميپردازد مندتر قانون افراد
قشر بهخصوص و مردم گسترده خشم حتي و نارضايتي زمينه
عملي مدت دراز در مردم نارضايتي ايجاد.ايجادكند را جوان
متاسفانه كه بهخصوص نظام ، مصالح و ملي منافع برخلاف است
سطوح و نظام كليت متوجه موارد اين در مردم نارضايتي
مقررات كليه است لازم بنابراين.ميشود تصميمگيري بالاي
مورد مردم منطقي خواستهاي به توجه با را وظيفه نظام
با همراه بايد تجديدنظر اين.داد قرار اساسي نظر تجديد
باشد عمومي وظيفه نظام واهداف فلسفه مجدد بررسي و مطالعه
با و ومنطقي مشخص حقوقي چارچوب يك در بايد جديد مقررات و
قرار ملاك از و شود تنظيم دولت كلان سياستهاي به توجه
كه بهنحوي گردد ، خودداري بخشي و دستگاهي خواستهاي دادن
است ، مردم رضايت به وابسته "قطعا كه كشور مدت بلند منافع
.شود تامين
ميشود؟ حاصل چگونه حرفه و شغل از رضايت
با افراد ميشود موجب كارگران بين دوستانه و خوب روابط*
با سازش نداشتن اما شوند حاضر كار محل در رغبت و ميل
دستهبندي و نارضايتي دلگيري ، موجب هماهنگي ونبودن يكديگر
ميگردد كار محيط در افراد
است داشتني دوست و علاقه مورد عوامل مجموعه شغلي رضايت
"اصولا و داشته مستقيم ارتباط وكارگر كار محيط با كه
ميگردد ، مربوط صنايع مديران و كارفرما به آن ارزشيابي
بهداشت كننده تامين مهم عوامل از يكي شغلي رضايت كه چرا
مينمايد كار انگيزه ايجاد فرد ودر است شاغل فرد رواني
مشاهده صنعت و كار محيطهاي بررسي و بازرسي در اغلب ولي
راه صنايع مديران از بعضي فكر به حتي موضوع اين ميكنيم
.هستند بيتوجه مهم عامل اين به نسبت و است نكرده پيدا
اجتماعي و فكري رشد به توجه با وحرفه شغل از رضايت البته
"مثلا دارد ، متفاوتي مفهوم شاغل افراد و فرهنگ و
كشور با شغلي رضايت تعيينكننده عوامل صنعتي دركشورهاي
كار محيط بهداشتي شرايط كه چرا است متفاوت حدودي تا ما
كشورهاي در ولي ميباشد قبول قابل و مساعد "نسبتا آنها
حادثه و بيماريزا عوامل وجود ما كشور مثل توسعه درحال
سلامت حفظ به كمتوجهي يا بيتوجهي و كار محيط در ساز
محسوب حرفه و شغل از نارضايتي عوامل از يكي كارگر
دارند دخالت شغلي رضايت در بسياري عوامل البته.ميگردد
مقاله اين حوصله در عوامل اين از يك هر خصوص در بحث كه
مثل عواملي به حرفه از رضايت كلي بهطور ولي نميگنجد
كار نوع ميدهد ، انجام كه حرفهاي به كارگر شخصي علاقه
موفقيت همكاران ، و كار محيط شرايط با سازش ميزان كارگر ،
عهده به كه مسئوليتي و سمت كارگاه ، در كارگر اجتماعي
عوامل و كارخانه مديريت و سرپرستي نحوه بالاخره و دارد
بيتوجهي كه طوري بهدارد بستگي دستمزد ميزان مثل ديگري
را كار از نارضايتي ميتواند عوامل اين از يك هر مورد در
افراد شغلي رضايت در كه ديگري توجه قابل عامل.كند فراهم
ميباشد ، همكاران بين خوب رابطه وجود است اهميت حائز شاغل
كار هم با كارگاه يك در كه كارگري گروه يك كه چرا
دلپذير را كار محيط دوستانه روابط با ميتوانند ميكنند
در نامناسب روابط اثر در اينكه يا و نمايند نشاط با و
.آورند بوجود ناهماهنگي كارها ، انجام
با افراد ميشود موجب كارگران بين دوستانه و خوب روابط
با سازش نداشتن اما شوند حاضر كار محل در رغبت و ميل
و نارضايتي دلگيري ، موجب هماهنگي ونبودن يكديگر
روابط اين "بعضا و ميگردد كار محيط در افراد دستهبندي
كار محل افراد از بعضي كه ميگردد اين به منجر معيوب
.نمايند ترك خورا
رضايت تامينكننده عوامل از يكي دستمزد ميزان چه اگر
توجه نكته اين به بايد كارفرما ولي ميشود محسوب شغلي
ايجاد كارگر در ميتواند حرفه و كار نوع كه باشد داشته
ميزاندستمزد موضوع كه بهطوري.كند انگيزه و وتحرك شوق
ويا گيرد قرار اهميت دوم دردرجه روزانه كار زمان مدت و
باشد كننده ناراحت حدي به است ممكن حرفه و كار نوع اينكه
چشم كار آن ريالي و مالي امتياز هرگونه از كارگر كه
.كند راترك آن و بپوشد
و جالب افراد بعضي نظر در معين كار يك كه چرا
به فقط را كار آن ديگران كه شرايطي در است ، مشغولكننده
متنوع البته ميدهند انجام زياد دستمزد دريافت دليل
تضمين نداشتن همينطور و آن بودن يكسان و كار نوع نبودن
عوامل از دستمزد كمي و كار ابزار نوع بدي شغلي ، وامنيت
.ميآورد وجود رابه حرفه و شغل از نارضايتي هستندكه ديگري
كمك آنها همه به كارگر گروه يك در علاقه وجود كلي بهطور
دوستانه كنندوصحبتهاي كار بيشتري آرامش با كه مينمايد
مشكلات يا و فردي و كاري مشكلات از قسمت يك كار ، محيط در
يك در "مثلا ميكند ، طرف بر را كارگر اجتماعي و خانوادگي
امكان كار نوع علت به كارگران كه قطعات مونتاژ كارگاه
و ريتميك صورت به كار و راندارند يكديگر با كردن صحبت
رفتن خود در موجب اغلب كارگران سكوت ميشود انجام تكراري
همينطور و ميگردد روحي ناراحتيهاي وجودآمدن به و
در مجبورند كه است طريقي به كارشان نوع كه كارگراني
و ناراحت و خسته اشخاص"معمولا كنند كار غيرمعمول تنهايي
كار كه كارگراني هستيم شاهد ولي ميشوند منفيباف گاهي
كه همانطوري ميرسند نظر به راضيتر ميدهند انجام گروهي
نارضايتي اصلي علل از يكي كار محيط با ناسازگاري شد گفته
نبودن فراهم دليل به بيشتر ناسازگاري اين و است شغلي
سن نبودن متناسب يا و دركارگاه ايمني و بهداشتي شرايط
كارگري "نهايتا و ميآيد بهوجود محوله كار نوع با كارگر
خود سلامتي كار محيط غيرايمن و غيربهداشتي شرايط در كه
.باشد كار از راضي فرد يك نميتواند ميدهد دست از را
چنانچه گفت بايد كار ، ونوع سن بين هماهنگي مورد در
فعال و جوان نيروي آن انجام كه سنگين كار به مسن كارگر
بيماريهاي و حوادث ميزان شك بدون شود گمارده دارد نياز
هم نارضايتي كار ، بازدهي كاهش بر علاوه و رفته بالا شغلي
يكي هم شغلي علاقه شد اشاره كه همانطوري ميكند ، ايجاد
علاقه كه چرا است حرفه و شغل از بودن راضي عوامل از ديگر
باشد دلپذير آنچنان افراد از بعضي براي ميتواند كار به
كارگر يك "مثلا شود گرفته ناديده كار سختي وجود كه
كارش به كه علاقهاي اثر در كار يامنبت نقاش هنرمند
احساس اينكه بدون ميكند كار شب تا صبح از داردگاهي
ندارد ، را دستمزد زيادي توقع هم كار اين در و كند خستگي
باشد متنوعتر كار چه هر كه شده معلوم هم تجربه به البته
كارگر براي كار آن انجام و ميشود بيشتر كارگر علاقه
و منطقي و صحيح روابط ديگر طرف از بود ، خواهد جالبتر
شدن دلپذير موجب كارگران با سركارگر يا و سرپرست دوستانه
شرايط يا دستمزد اضافه اغلب شرايطي چنين ودر ميشود كار
چرا ميگيرد ، قرار اهميت دوم درجه در كار محيط بهداشتي
عواطف و احساسات جايگزين بتواند كه است چيزي كمتر كه
و پرتلاش افرادي "معمولا كارگران ديگر طرف از.شود كارگر
اشتباه و كاري ندانم اثر در نيستند حاضر ولي صبورند
و شود بياحترامي آنها به كارگاه سرپرست يا مدير قضاوت
حقوق مقررات و قوانين گرفتن ناديده با مسئولين اينكه يا
اجراي در كارفرما ناخواسته خداي و كنند پايمال را آنها
مسائل اين همه كه چرا كند نفوذ اعمال مقررات و قوانين
حوادث و سوانح باعث و كارگر ناخوشايند عكسالعمل موجب
.ميگردد شاغل فرد نارضايتي و كار از ناشي
پيشنهادات شغلي رضايت بحث جمعبندي بهعنوان پايان در
ارائه افراد شغلي رضايت تامين منظور به زير اصلاحي
:گيرد قرار استفاده و توجه مورد است واميد ميگردد
در گام اولين عنوان به وكارفرمايان صنايع مديران -1
و محترمانه برخوردي افراد با شاغل ، فرد شغلي رضايت تامين
.باشند داشته منصفانه
شغل و حرفه به شاغل فرد شخصي علاقه استخدام بدو در -2
.گيرد قرار توجه و بررسي مورد "دقيقا تصدي ، مورد
حتي يا و شود داده تشخيص شاغلي فرد هر تبحر و مهارت -3
منتقل ديگري قسمت به قسمت يك از را كارگري وقتي
گرفته نظر در وي براي شغلي و سمت تغيير يا مينمايند
كارجديد ومحل شغل خصوص در كارگر نظر از "حتما ميشود
دستورات با "بعدا كارفرما اينكه تا شود حاصل آگاهي
.ننمايد فراهم را كار به بيعلاقگي موجب متناقض
صنعتي و توليدي واحدهاي سرپرستان و مديران -4
تا شوند روبهرو باكارگر دوستانه برخورد و باگشادهرويي
طرف از مشكلي نوع هر بروز موقع در شود مطمئن كارگر اينكه
"ونهايتا ميگيرد قرار حمايت مورد خود سرپرست و كارفرما
.كند كار بيشتري علاقه و دلسوزي با
بازدهي افزايش و شغلي رضايت موجب نيز كارگر شغل تقويت -5
نوع به كارفرما كه مفهوم اين به.ميگردد كار كيفي و كمي
مبذول را لازم ارزش و بها ميدهد ، انجام كارگر كه كاري
و نظافتچي كارگر مثل پائين ردههاي در شغل وعناوين دارد
.نشود شمرده سبك و كوچك غيره و نگهبان
تغيير وحتي كار در تنوع ايجاد و خدمت ضمن آموزشهاي با و
ومهارت تخصص به نياز كه مشاغلي و يكنواخت كارهاي در شغل
با كارگر براي شغل عنوان و حرفه و شودكار سعي ندارد خاصي
پيشنهاد اين است بديهي.بماند باقي داشتني دوست و جاذبه
صنعت و كار محيطهاي نظافتچي كارگران مورد در ميتوان را
اين پيشنهادات و نظرات به گوشدادن با حتي و كرد اعمال
كه كاري ابزار و كننده پاك مواد نوع درمورد كارگران قبيل
شغل و شد قائل اهميت آنها شغل و حرفه براي دارند نياز
.گردد حاصل كار از تارضايت كرد تقويت را آنها
تامين روشهاي سادهترين از يكي عنوان به كلي طور به
كوچك صنعتي و توليدي واحد يك مشاغل از هيچيك شغلي ، رضايت
باارزش خود جاي در شغلي هر كه چرا نشود شمرده بيارزش و
.بود خواهد مهم و
رضاخواه عليرضا مهندس
صنعتي بهداشت مسئول كارشناس
ض
استقراض ومساله مجلس
ض
بودن خالي عليرغم مظفرالدينشاه ش ، .ه سال 1278 در
و بود هم بيمار ازطرفي.نمود اروپا سفر هوس خزانه ،
آب چشمههاي اروپا در كه بودند رسانده اطلاعش به طبيبان
صدراعظم امينالدوله آن ، از پيش.دارد وجود شفابخش معدني
را "بيطرف" كشور يك از وامي اخذ تدارك كه بود مدتي
هم ، انگلستان با مذاكره و گفتگو و نشد ميسر ولي ميديد ،
جنوب ، گمركات اداره كردن واگذار عوض در و وام دريافت براي
.نرسيد بهجايي
درباريان توطئه با امينالدوله كه بود اثنا همين در
.گرفت را وي جاي امينالسلطان اتابك و شد بركنار
با داشت ، تمايل روسها به كه گرجيزاده امينالسلطان
(پترزبورگ در ايران سفير) ارفعالدوله رضاخان ميرزا واسطه
بهره با (روبل) منات بيستودوميليون دادن به را روسها
ايران درعوض.كرد راضي سال هفتادوپنج مدت به درصد ، پنج
ميداد قرار روسيه دولت اختيار در را شمالي گمركات اداره
دولت هيچ از نداده پس را وام اين تا كه ميكرد تعهد و
.نگيرد وام ديگري
قضيه در كه را ليرهاي پانصدهزار وام ، اين ازمحل دولت
با اما.پرداخت بود مقروض انگليس شاهنشاهي بانك به "رژي"
سد مبلغ ، اين بقيه با كه شد اعلام رسمي روزنامه در اينكه
تامين آب قزوين بيآب شهر براي و شد خواهد بسته اهواز
از هيچيك شد ، داده ديگري آبادانيهاي وعده و ميگردد
.نيافت تحقق وعدهها اين
نزديكان از زيادي وعده اتابك شاه ، سال همان تابستان در
فرانسه ، روسيه ، در طولانيمدت سياحت و سير راهي شاه
مامور تنها كه "هيات" اين.شدند ديگري كشورهاي و عثماني
خود "ماموريت" بودند وام گزاف مبلغ بقيه كردن ميل و حيف
بيآنكه پولها ، كردن تمام با و داده انجام خوبي به را
بياورند ، خود با ملت براي رهآوردي يا گرفته درسي حداقل
.بازگشتند خالي دست
بخصوص شد ، مردم خشم و نارضايتي باعث ندانمكاري اين
اين در شاه حاتمبخشيهاي و ولخرجيها از كه حكايتهايي
مظفرالدينشاه.ميزد دامن نارضايتي اين به ميشد سفرها
بود ماب كودك و ضعيف عقلي قواي لحاظ از حدودي تا كه
خود براي فرانسوي بازي اسباب يكنوع از صندوق ده يكباره
درخت صدها همراه به را باغچهاش خاك يا ميداد ، سفارش
متاثر هم درختها شدن خشك از و ميآورد فرنگ از تنومند
اخلاق پستي و رشوهخواري زياد ، حرص بهعلاوه.نميگشت
شده بيآبرويي باعث و اروپائيان خنده مايه شاه همراهان
اثري ترتيب كمترين بيآنكه اتابك و شاه اينحال بابود
دستشان به مورد اين در كه شبنامههايي و اعتراضات به
ده با ش -ه تابستان 1281 در ديگر بار بدهند ، ميرسيد
شوسه راه كشيدن امتياز دادن ازاي در كه مناتي ميليون
بودند ، گرفته روسيه ، به ديگري امتيازات و تبريز تا جلفا
هم لندن به بار اين و شدند اروپا راهي قبلي هيات همراه
ديگ ته به را كفگير تا قبلي ماجراي همچون و زدند سري
.نشدند برگشت به راضي نرساندند
زارع رويا :كننده تهيه
ساهر حميد آرشيو از كاريكاتورها
شدند آزاد موج نشريه محكومان
بهنامهاي موج نشريه محكومان از تن دو :اجتماعي گروه
آزاد رهبري مقام عفو با نعمتي عباس و نمنبات محمدرضا
.شدند
"ظهور وقت تا كنكور" عنوان با مطلبي چاپ بهدليل دو اين
عمومي دادگاه شعبه 1410 سوي از موج دانشجويي نشريه در
تجديدنظر دادگاه اما بودند شده محكوم حبس سال به 3 تهران
حاضر حال در.بود داده كاهش يكسال به را زندان مدت "قبلا
از دو اين بهمن مناسبت 22 به معظمرهبري مقام عفو با و
.شدند آزاد زندان
شد منتشر جامعه انديشه ماهنامه
.شد منتشر جامعه انديشه نشريه جديد شماره :اجتماعي گروه
رويا از سال 2000 چون مطالبي جامعه انديشه شماره اين در
روابط و جهاني اقتصاد افق فرهنگ ، شدن جهاني واقعيت ، تا
شدن جهاني جهان ، سياست و جهاني ارتباطات ايران ، اقتصادي
سال 2000 تجارت ، و توليد شدن جهاني جامعهشناسي ، منظر از
در نمايندگي و مشاركت اصل و تناقض غولآسا ، تغييرات آغاز
.است رسيده چاپ به مدرن ، دموكراسي
|