مي‌شود نمايان خشكسالي در آب قدر
را بنگلادشي هزاران آرسنيك به آلوده آب
است كرده مسموم
برزيل بزرگ رودخانه در سمي آلاينده‌هاي نشت
متحد ملل سازمان هزاره بيانيه مهم نكات
زيست محيط حفظ براي
مي‌شود نمايان خشكسالي در آب قدر
مي‌دانند زندگي سرچشمه را آب ديرباز ، از ايرانيان
:اشاره
از آسيا و خاورميانه از وسيعي مناطق در خشكسالي وقوع
شماري زندگي به پياپي ، سال در 3 ايران ، ما سرزمين جمله
.بخشيد پايان موقت طور به رودخانه‌ها و درياچه‌ها از
و خشك گودالي به هامون و ايستاد باز نفس از رود زاينده
و بختگان درياچه در فلامينگو صدها.است شده تبديل عقيم
پيامدهاي و عوارضسپردند جان باتلاقي بستر يك در
نداشته سابقه اخير سال يكصد در ايران در كنوني خشكسالي
نيز خشكسالي و نيستند بردار تعطيل طبيعت ، قوانين.است
حدود تا شايد و است معلولي و علت روابط سلسله يك از ناشي
زيست محيط در انسان زيانبار دخالت‌هاي از ناشي زيادي
از آنها ، با مناسب برخورد و قوانين اين شناخت.مي‌باشد
محصول زندگي مايه اين آب كه به‌خصوص ماست عصر ضرورت‌هاي
انفعالات و فعل در زيانبار دخالت گونه هر و است طبيعت
و بزرگ موهبت اين به دسترسي از را ما مي‌تواند طبيعي ،
آلوده را آن بدانيم ، را آب قدر پس.سازد محروم بخش زندگي
مردم كهن باورهاي در آب اهميت به حاضر ، مقاله.نكنيم
.است پرداخته ايران ،
قدر و لطافت وآبرو ، عزت رونق ، و رواج معني به آب واژه
منزلت ، و جاه و ترقي و دولت رحمت ، و عطا و فيض وقيمت ،
.مي‌باشد قانون و قاعده و روش و طرز
و خورشيدي تقويم در (آبان)هشتم ماه و سرياني پنجم ماه آب
صورت و است سامي آب ريشه.است فرنگي كشورهاي اوت ماه
،"آب" را آن بيروني ابوريحان.است بوده "ابو" آن گذشته
يهوديان ، عرفي سال در آب.است كرده ضبط "اوب" و "اب"
روز كه 30 است پنجم ماه آنان ديني سال در و يازدهم ماه
در.مي‌باشد يازدهم ماه نام آب رومي زبان درميباشد
شمار به تابستان ماه‌هاي از يكي غالبا آب فارسي ادبيات
.مي‌آيد
لفظ و دارد ويژه‌اي اهميت و ارزش آب نيز اسلام دين در
قرآن 63 در.است آمده مجيد قرآن در مكرر طور به "الماء"
آبهاي و ودرياها انهار از بارها و آمده (آب)ماء كلمه بار
.است شده ياد بشر براي آنها ثمرات و دنيا
نخستين پيش سال ميلياردها كه چرا است ، زندگي سرچشمه آب
وبه آمدند پديد سطحي راكد آبهاي در سلولي تك موجودات
بدين و گرفت شكل اقيانوس‌ها و درياها در حيات آن دنبال
:ناميده‌اند زندگي راسرچشمه آب كه است گونه
مي ز بار هزار از بهتر آب"
"حي شي‌ء كل الماء من و
را زمين سطح كل از سه‌چهارم كه تركيبي عنوان به آب
جانداران همه زندگي ادامه براي ضروري عوامل از پوشانده ،
كه طوري به مي‌شود ، محسوب گياه و حيوان انسان ، از اعم
تشكيل آب از زنده سلول‌هاي پروتوپلاسم وزن از %حدود 80
محيط و عمومي حلال يك عنوان به آب كلي طور به.است يافته
منبع اين كه است برخوردار ويژه‌اي اهميت از انتقال
نقش همواره بشر ، تمدن تاريخ ادوار تمام در زندگي‌بخش
در دنيا بزرگ تمدن‌هاي اغلب تاريخ گواه به و داشته مهمي
كلمه چنانكه شده‌اند ، بنا پرآب و بزرگ رودخانه‌هاي كنار
هست آب كجا هر كه راستي به و است شده گرفته آب از آبادي
.هست هم آباداني
و خاورميانه نظير دنيا كم‌آب مناطق در آب موضوع همچنين
تحويل تاريخ سير چگونگي در مهم عوامل از مركزي ، آسياي
كه طوري به مي‌باشد ، آن ساكنان سياسي و اقتصادي اجتماعي ،
درگيريهاي و جنگ بروز احتمال سياسي تحليلگران از بسياري
اجتنابناپذير را ناحيه اين در آب موضوع سر بر منطقه‌اي
.مي‌دانند
آن پيدايش و آب
سال ميليارد حدود 4 در زمين بيروني پوسته شدن سرد از پس
ميان در اكسيژن ، و هيدروژن تركيب امكان فراهم‌شدن و پيش
بود ، فراگرفته را زمين كره همه كه غليظي بخار توده‌هاي
پستي‌هاي هزارسال طي و گرفت باريدن سيل‌آسا باران‌هاي
.آورد وجود به را اقيانوس‌ها و كرد پر را زمين پوسته
تلخي و شوري موجب سيلابها اين در محلول املاح تن هزاران
زمينه آنها از حاصل رسوبات و شد اقيانوس‌ها آب
.آورد فراهم را بعدي كوه‌زايي فرايندهاي و چين‌خوردگي‌ها
مواد كردن جابه‌جا و زمين پوسته فرسايش عامل مهمترين آب
انجام رودها سيلابهاو وسيله به كار اين كه است آن
روزانه "پي مي‌سي‌سي" رودخانه نمونه عنوان بهميگيرد
بدين و مي‌ريزد خليج‌مكزيك به مواد تن ميليون يك حدود
از بسياري موجب سال ميليونها طي آب عمل گونه
و است شده آن زيستي پيامدهاي و زمين پوسته دگرگوني‌هاي
زمين بلندي‌هاي و پستي‌ها زمان بستر در همچنان كندي به
.مي‌سازد دگرگون را
زمين در آب مقدار
شور آب مقدار اين %كه 97 است پوشانده را زمين سطح %آب 71
Fresh) شيرين آب اصطلاح به آن %و 3 درياها و اقيانوس‌ها
در برف و يخ صورت به شيرين آبهاي %است20 (Water
تنها بنابراين و شده انباشته كوهستاني و قطبي يخچال‌هاي
كه مي‌باشد دسترس در موجودات استفاده براي باقي‌مانده %1
وغيره جوي بخارات صورت به مقاديري هم ، درصد يك اين از
آبهاي كل از درصد./تنها 6 ترتيب اين به و هستند پخش
مقدار كه است ، زنده موجودات اختيار در زمين كره در موجود
حدود در آن
.است شده برآورد كيلومترمكعب ميليون 2211
حدود (زيرزميني آبهاي)ايران آب موجودي تحقيقات ، برپايه
متوسط (./1)دهم يك برابر كه است مترمكعب ميليارد 40
صورت به منابع اين از بهره‌برداري.مي‌باشد سالانه باران
:است شده برآورد زير
معادل مترمكعب ميليارد بزرگ 9 و كوچك چشمه از 10000 -1
%28
معادل مترمكعب ميليارد بزرگ 8 و كوچك قنات از 20000 -2
%25
معادل مترمكعب ميليارد غيرآن 15 و عميق چاه از 107000 -3
%47
اين بر علاوه.است شده گرد و ساده صورت به بالا ارقام
.مي‌باشد مترمكعب ميليارد 90-حدود 116 جاري آبهاي ميزان
محسوب خشك تا نيمه‌خشك مناطق جزو ايران كشور حال اين با
حدود 255 ايران در بارندگي ميانگين كه چرا مي‌شود
زمين 850 كل در بارندگي متوسط ميزان)است سال در ميلي‌متر
خشكي در آن ميلي‌متر كه 650 مي‌باشد سال در ميلي‌متر
مكاني لحاظ از هم و زماني لحاظ از ميزان اين كه (مي‌بارد
شهر چند در بارندگي ميزان مثال عنوان به.است ناهمگن
:است زير شرح به ايران
سانتي‌متر تهران 23
سانتي‌متر تبريز 33
سانتي‌متر انزلي 200180
سانتي‌متر آبادان 19
سانتي‌متر بوشهر 27
سانتي‌متر زابل 8
سانتي‌متر كرمان 5
باستان ايران در آب
باور به و مي‌آمد به‌شمار مقدس باستان ايران در آب
دومين آب.است عنصر مقدس‌ترين آتش ، از پس زرتشتيان
كرده خلق "اورمزد" كه است هفتگانه‌اي آفريدگان از آفريده
گرفته انجام روز مدت 5 در و آسمان از پس آن آفرينش و
.(بهاري ازاعتدال پس ششم و چهل روز از)است
و بود آبي قطره صورت به اصل در خلقت همه عقيده‌اي بنابر
تصور بهبود آب از آفريدگان همه اصل ديگري نظر بنابر
كوه كنار در فراخكرد به‌نام بزرگي درياي باستان ايرانيان
و است فراگرفته را زمين سوم يك كه هست زمين روي البرز
سرانجام آلودگي‌ها ، از شدن پاك از پس جهان آبهاي همه
براي كه تقدسي به نظر ديرباز از ايرانيان.مي‌ريزد بدان
به گناه پليدي‌ها با را آن آلوده‌كردن بودند ، قايل آب
از مردار با آن ساختن آلوده ويژه به مي‌آوردند ، شمار
از مراقبت مورد در همچنين.است آمده شمار به بزرگ گناهان
.دارد وجود دقيقي ديني دستورهاي آب
آب فرشته ;آناهيتا
كه تقدسي و باستان ايرانيان ميان در آب اهميت به نظر
متصور آن براي معبودهايي و مظاهر بودند ، قايل آن براي
چنانچه.مي‌پرداختند آن ستايش و احترام به و بوده
آبها مظهر و الهه را "آناهيتا" يا "آناهيد" ايرانيان
اين.مي‌دادند قرار ستايش و احترام مورد پيوسته و دانسته
او پرستش و مي‌شد ستايش اوستا در و زرتشت كيش در فرشته
(ميلاد از پيش چهارم قرن)دوم اردشير زمان از پس ويژه به
از مركب اوستا در آناهيد.يافت رواج ايرانيان ميان در
معنا به كل در و آلوده معني به "اهيته" و نفي علامت "ان"
صفت كتاب اين در نام اين و است آمده پاك و ناآلوده
ناهيد آن مخفف و بوده آب نگهبان كه مونث است فرشته‌اي
براي بزرگي ستايشگاههاي تا است شده باعث مطلب همين.است
به مي‌توان آنها مهمترين از كه شود برپا ناهيد نيايش
(كرمانشاهان استان) كنگاور شهرستان در واقع آناهيتا معبد
و باد برابر در آناهيتا معبد امروز گرچه.نمود اشاره
تعداد 16 حال اين با رفته ، بين از ديگر حوادث و بوران
باستان حفاري‌هاي وسيله به آن باشكوه ستون‌هاي از ستون
.است آمده بيرون شناسي
و دختر پل‌هاي نظير كهن بناهاي از بسياري اين بر علاوه
با است شده ساخته ايران فلات سراسر در كه دختر قلعه‌هاي
يا آب خداي عقيده همان به اشاره كه آمده "دختر" نام
به بناها ، سازندگان كه گونه‌اي به است ، بوده آناهيتا
را آنها بشري و طبيعي بلاياي از آنها ماندن مصون منظور
.مي‌سپرده‌اند آناهيتا يا آب خداي به
به زرتشتيان ميان در آن فرشته و آب اهميت همچنين
درياچه آب واسطه به نيز آنها موعود تولد كه است گونه‌اي
،"سوشيانت" تولد مورد در چنانكه.مي‌يابد تجلي هامون
آخر در كه است شده گفته زرتشتيان انتظار مورد موعود
درياچه در بهروز خاندان از دوشيزه‌اي هزاره ، دوازدهمين
سوشيانت ، او از مي‌شود ، آبستن و مي‌شويد را خود هامون
به چون و نمود خواهد جان به روي مزدا اهورا آفريده آخرين
وي به مزديسنا يعني خود رسالت امانت رسيد ، سالگي سي سن
.مي‌شود واگذار
بدين و مي‌ماند بي‌حركت آسمان وسط در خورشيد روز آن در
.شد خواهد داده بشارت جهانيان به سوشيانت ظهور گونه
:مي‌نويسد اين‌باره در دارمستتر
جايگاه كه "خواجه كوه" نام به است كوهي هامون درياچه در
و نوروز در سال هراست پارسايان يا پارسيان از گروهي
درياچه در آبتني براي را خود دختران مردم اين مهرگان
از كه است گفته آنها به زرتشت زيرا مي‌فرستند ، مزبور
،"سوشيان" و "اوشيدرماه" و "اوشيدر" ايشان دختران
.آمد خواهند وجود به مزديسنا گانه سه موعودان
آباداني و زندگي است ، بركت نشانه آب
مي‌دانيم زندگي مايه و روشنايي علامت را آب ايرانيان ما
ماهي چند با آب تنگ يك سين هفت سفره سر كه داريم رسم و
افسانه يك در ريشه شايد ديرينه رسم اين.دهيم قرار قرمز
افسانه ، آن طبق بر كه چرا باشد ، داشته خلقت درباره قديمي
بسيار ماهي يك و آفريد آب از بي‌انتهايي اقيانوس خداوند
برشاخ و عظيم گاو يك ماهي روي و قرارداد آن درون بزرگ
شاخ به ازشاخي را زمين گاو كه هرگاه و نهاد را زمين گاو ،
سال لحظه آن در و مي‌گذشت يك‌سال مي‌كرد ، منتقل ديگر
.مي‌شد تحويل
پيشينيان اعتقادات و باورها از دنباله‌اي هم امروز
هنگام كه گونه‌اي به است ، يافته تجلي ما اجتماعي درآداب
خروج هنگام به خانواده افراد از يكي يا عزيز مهماني سفر
گور برروي آب پاشيدن يا و مي‌ريزيم دنبالش به آب كاسه‌اي
.مردگان
اين كنار و گوشه در هم هنوز كه گوناگوني رسوم همچنين
دم‌بخت دختران پريدن جمله از.مي‌شود اجرا پهناور كشور
پس چشمه آب كردن قيچي عيد ، اول روز در چشمه‌ها آب روي از
كوزه داخل سكه انداختن ظرف‌ها ، و كوزه‌ها كردن پر از
اهميت و ارزش از حاكي همگي ديگر موارد بسياري و آب محتوي
.مي‌باشد حيات مايه اين
مصرف با و بدانيم را الهي نعمت اين قدر است خوب چه پس
سال دو در ويژه به نماييم ، جلوگيري آن رفتن هدر از بهينه
آن بي‌رويه مصرف مي‌باشد ، محسوس بيشتر آب كمبود كه اخير
.است نابخشودني خطايي
نوشاد اكبري آرش
:منابع فهرست
ارجمند استاد همت به كه اسلامي بزرگ دائره‌المعارف -1
و (ويراستار سر و علمي سرپرست) بجنوردي موسوي كاظم دكتر
و ص 1 جلد 1 ، .است گردآوري حال در استادان از زيادي جمع
.و 19 18
شيمي گروه مدير) دانشور نظام‌الدين دكتر.آب شيمي -2
اول ، 1371 ، چاپ -(تبريز دانشگاه شيمي دانشكده كاربردي
ص 13 تبريز ، -عميدي انتشارات
دكتر "صنعتي پسابهاي و آب تصفيه اصول" درسنامه -3
دانشور 741373 نظام‌الدين
عبدالعظيم باستان ، ايرانيان دين‌هاي و نسب و اصل -4
ص 262 دوم ، 1372 چاپ موج ، نشر رضايي ،
تهران ، اول ، جلد بهار ، مهردادايران اساطير در پژوهشي -5
1375
مقاله اسفند 1376 ، شماره 13 ، ششم ، سال ،"وهومن" مجله -6
.ص 39 نوربخش ، حسين نوشته ،"جشن و نوروز مراسم در آب نقش"
خرداد دهم چهارشنبه ، ،(آفتابگردان) همشهري روزنامه -7
جاده مسير در شهري" نوشته ايران ، ما خانه قسمت 1374 ،
.سلطان‌آبادي محمود ،"ابريشم
;فدايي احمد نوشته ،"فارسي حكم و امثال در آب" مقاله -8
سال توسعه ، و آب مجله سردبير به نامه بخش در مقاله اين
.است شده معرفي بهار 1376 شماره 1 ، پنجم ،
معين فارسي فرهنگ -9
را بنگلادشي هزاران آرسنيك به آلوده آب
است كرده مسموم
بنگلادش كشور در زيست‌محيطي بزرگ فاجعه وقوع
بيماريهاي ساير و سرطانها عظيم همه‌گيري با كه بنگلادش ،
است ، روبه‌رو آرسنيك به آلوده آب منابع خاطر به كشنده
شناسايي را آرسنيك از ناشي مسموميت به مبتلا بيمار 8500
.است نموده
از ميليون از 5 بيش داكا ، از فرانسه خبرگزاري گزارش به
قرار مي‌شوند ، تخليه دستي تلمبه با كه آب چاه ميليون 11
از مناطق اين معلوم‌شود تا گيرند قرار آزمايش مورد است
.نه يا مي‌شوند تهديد آرسنيك سم نظر
به را موضوع اين بنگلادش بهداشت وزير سليم ، فضل‌الكريم
.است ساخته مطرح بهداشت ملي كميته رئيس عنوان
كه بودند داده هشدار ژنو بهداشت كارشناسان پيش‌تر ،
بيماريهاي ساير و سرطانها انبوه همه‌گيري با بنگلادش
اين آب منابع از بزرگي بخشهاي زيرا است روبه‌رو كشنده
.است آلوده كشور
مساله مقياس":گفت كاليفرنيا دانشگاه استاد اسميت ، آلن
به تبديل لازم ، اقدامات نبود صورت در مي‌تواند ، بنگلادش
".شود درجهان همگاني مسموميت مورد بدترين
هشدار اسميت جهاني ، بهداشت سازمان ماه شهريور بولتن در
بنگلادش مردم در آلوده ، آبهاي مصرف ادامه صورت در:داد
و قند مرض سرطانها ، انواع پوستي ، ضايعات افزايش
.بود خواهد اجتنابناپذير عصبي بيماريهاي
در همه‌گير مسموميت بزرگترين با بنگلادش":افزود وي
زيست فاجعه اين دامنه.است درگير جهان جمعيت‌هاي تاريخ
فاجعه ايناست گذشته در ديگر مورد هر از بزرگتر محيطي
در اوكراين چرنوبيل و در 1984 هند بوپال حوادث وراي در
هزار يكصد دستكم:مي‌گويند كارشناسان ".است سال 1986
.است داده روي كشور اين در هم‌اينك پوستي ضايعات مورد
وجود آب در طبيعي طور به كه هست آرسنيكي دليل به اين
.هستند خطر در ديگر نفر ميليون تا 77 حدود 35 اما.دارد
ميزان زدودن براي بهداشتي و فني تمهيدات انجام اين بنابر
.است لازم بنگلادش آشاميدني آب از آرسنيك سم خطرناك
:است روشن آرسنيك مساله به پاسخ:كرد اضافه اسميت
".كنيد عرضه آرسنيك بدون آب"
:شد يادآور خاتمه در جهاني بهداشت مجله
كه مي‌گيرد سرچشمه واقعيت اين از بنگلادش در وضعيت"
متر از 200 كمتر عمق به اخير سال در 20 آب چاه ميليونها
".است شده حفر
برزيل بزرگ رودخانه در سمي آلاينده‌هاي نشت
آسفالت ساخت در كه سمي ماده يك از ليتر هزار از 5 بيش
برزيل ، محيطي زيست منابع گفته به مي‌رود ، بكار جاده‌ها
.است ريخته‌شده برزيل در (Iguazu) "ايگوازو" رودخانه به
دو از كمتر در رودخانه اين به سمي مواد نشت دومين اين
.است ماه
كه ماده اين ريودوژانيرو ، از فرانسه خبرگزاري گزارش به
رود به پيش پنجشنبه و دارد 30نامCM) "ام ، 30.سي"
نام به صنعتي كوچك شركت يك در مخزني از شد ، وارد ايگوازو
"تيبا كوري" نام به پارانا ايالت مركز در كه "ترپاسول"
دولتي نفت شركت گذشته ، تيرماه دركرد نشت است ، شده واقع
اين داخل به نفت ليتر ميليون نشت 4 خاطر به "پتروبراس"
كيلومتري در 24 "آرواكاريا" كارخانه از رودخانه
.شد جريمه دلار ميليون ، 83"كوري‌تيبا"
(Belem) "بلم" رودخانه به ابتدا سمي ماده جديد ، نشت در
نقطه 600 اينميپيوندد ايگوازو رود به شعبه اين ريخت
- برزيل ميان مرز در كه ايگوازو معروف آبشار از كيلومتر
شناور سدهاي.دارد قرار است ، واقع پاراگوئه - آرژانتين
ماده نفوذ جلوي نتوانستند اما شدند نصب مختلف جاهاي در
.بگيرند نمود ، پيشروي كيلومتر تا 12 كه را "ام ، 30.سي"
يك با اكنون ترپاسول ، مدير ،"واتانابي هيروشي خوان"
.است روبه‌رو دلاري هزار جريمه 550
متحد ملل سازمان هزاره بيانيه مهم نكات
زيست محيط حفظ براي
بزرگترين تصويب به پيش جمعه كه ملل سازمان هزاره بيانيه
براي مهمي تعهدات شامل رسيد ، تاريخ در جهان رهبران همايش
زمين گرم‌شدن از پيشگيري جمله از زيست محيط از مراقبت
.است
متن 32 اين ملل ، سازمان از فرانسه خبرگزاري گزارش به
و مشترك خانه" عنوان به را ملل سازمان نكته‌اي ،
مي‌كند ، اما قلمداد "بشريت خانواده تمام صرفنظرنكردني
عمل موثرتر و شود تقويت بايد ساله موسسه 55 اين:مي‌گويد
.كند
يكي زيست محيط آلودگي كه مي‌كند تاكيد دوباره بيانيه اين
و هستيم روبرو آن با امروزه كه است چالش‌هايي مهمترين از
زيست محيط از مي‌توان مشترك همكاري و تلاش سايه در تنها
نسلهاي براي آن‌را مواهب همه و زيست‌كره و كرد مراقبت
تقسيم عملي بخش هشت به بيانيه اين.نمود حفظ آينده
تعيين عمل براي مشخصي تاريخهاي آنها تاي دو كه مي‌شود
.مي‌كنند
اكنون جهان جمعيت از است20درصد شده خاطرنشان بيانيه در
از نفر هزاران و ندارند دسترسي سالم آشاميدني آب به
همچنين بيانيه اين براساس.مي‌برند رنج هوا و آب آلودگي
سال تا كه است شده گرفته تصميم زيست ، محيط حفظ زمينه در
به و شود متوقف اوزون لايه آلاينده گازهاي انتشار 2002 ،
فرابنفش پرتوهاي تابش خطرناك و ناگوار پيامدهاي آن تبع
رخت جهان هواي و آب وضعيت دگرگوني همچنين و خورشيد
مراقبت براي پايدار و جانبه همه اقدامات همچنين.بربندد
.آيد عمل به جنگلها از
|
