پيش‌رو چالش‌هاي مسلمان‌و ميليارد يك
(ص)اكرم رسول مبعث عيد مناسبت به
جمود جمله اسلام ، گرامي پيامبر ساز دوران بعثت با :اشاره
آن عصر پنهان و پيدا زواياي از عقبماندگي و تحجر و
همه در مسلمانان تمدن‌سازي و تحرك و بست بر رخت بزرگوار
و زبان بر مبتني جامعه عقبماندگي‌هاي جايگزين عرصه‌ها
جغرافياي عرصه كه نگذشت ديري.شد مرسوم فرهنگ و نژاد
قلب در را پويايي و معنويت بارقه‌هاي مسلمانان سياسي
از بيش با اسلام جهان اينك و دميد اقوام و ملتها ديگر
توحيد بانگ با را خود تشنه جانهاي مسلمان ، ميليارد يك
كشورهاي سياسي جغرافياي بيان ضمن حاضر مطلب.مي‌كند سيراب
حاضر عصر در آنان دغدغه‌هاي و چالش‌ها به مسلمان ،
.مي‌خوانيم هم با. مي‌پردازد
مسلمان كشورهاي سياسي جغرافياي -1
آسماني و الهي اديان پوياترين از يكي عنوان به اسلام
و بشري جوامع هدايت جهت برجسته‌اي و بارز خصلتهاي كه است
همچنان موانع وجود با.دارد زبوني و فلاكت از ملل نجات
تلالو.است خويش انسان‌ساز حيات بسط و گسترش حال در
را جنوب تا شمال و غرب تا شرق اسلام نوراني امواج
نشانه‌اي و اثر مي‌توان خاكي كره جاي هر در.دربرمي‌گيرد
براي زمينيان از بسياري دلهاي.يافت الهي عطيه اين از
آن معنوي حدود. مي‌تپد آن انسان‌ساز قوانين و اسلام
افراد حتي.است مكاني و جغرافيايي محدوده از فراتر
اين هستند ، اسلام دين جز ديني داراي اينكه عليرغم بسياري
يكتا خداي مقابل در كرنش با و مي‌ستايند را هدايتگر مكتب
به (ص)محمد حضرت مبين دين اين آورنده و مخلوقات اشرف از
حقيقي اسلام در نهفته معنويت.مي‌كنند ياد بزرگي و نيكي
از ذره‌اي چشيدن از تشنه جانهاي كه است زلالي چشمه چون
چون را زندگي و اميد بارقه‌ها و مي‌يابند حيات ترنم آن ،
.برسند جانان آستان به تا مي‌كنند ره شمع تابان مهري
و رشد مراحل عربستان جزيره شبه در ظهور از پس اسلام
آزادسازي جهت در جديد كاملا ايده‌اي با را خود گسترش
رشد البته و كرد شروع زنجيرها و غل تمام قيد از انسانها
واقعي مرز نمي‌توان درستي به.است بوده توجه قابل آن
ديده ظاهر در آنچه اما كرد ، تعيين اسلام جهان براي
قاره غربي مراحل از محدوده‌اي داراي اسلام دنياي مي‌شود ،
اندونزي كشور شرقي منتهي‌اليه تا اطلس اقيانوس در آفريقا
در استوا خط حوالي از و است كيلومتر هزار از 11 بيش كه
هزار از 5 بيش كه روسيه در سيبري حواشي تا آفريقا قاره
ميليون از 23 بيش مساحتي كه دربرمي‌گيرد را است كيلومتر
.دنياست مساحت درصد از 30 بيش چيزي و است مربع كيلومتر
بخش دو از متشكل را اسلام جهان بايد كلاسيك نگرش تبع به
.پيراموني اسلام و مركزي اسلام از عبارتند كه بدانيم اصلي
مي‌گردد اطلاق مسلمان كشورهاي از بخش آن به مركزي اسلام
(مكه) اسلام گسترش مركز به نسبت جغرافيايي بعد از كه
پذيراي كه هستند مناطقي اولين جزو و دارند كمتري فاصله
محدوده‌اي نبايد را مركزي اسلام منطقه.شده‌اند اسلام
و ايران چون كشورهايي آن در كه چرا بدانيم عربي كاملا
و نژادي و زباني لحاظ از اساسا كه دارند قرار تركيه
با آنها ارتباط علت.هستند عرب دنياي از متفاوت فرهنگ
اسلامي تعليمات براثر عربي فرهنگ از بخشي پذيرش و اعراب
.است بوده عرب خلفاي سلطه و
نمود و عينيت جغرافيايي لحاظ از كه پيراموني اسلام
دربرمي‌گيرد را مركزي اسلام وراي محدوده‌اي دارد بيشتري
بوسني همراه به قفقاز ، و مركزي آسياي كشورهاي از بخشي كه
مالزي ، بنگلادش ، پاكستان ، بالكان ، در آلباني و هرزگوين و
واقع كشورهاي و آسيا شرق جنوب و جنوب در برونئي اندونزي ،
قرون در مناطق اين.است آفريقا قاره در صحرا جنوب در
فرهنگي ، تعاملات تجارت ، ) مختلف عناوين به اسلام ظهور بعدي
اسلام جهانگرويدهاند اسلام به (..و جنگي فتوحات
اقوام.است مختلف گويش‌هاي و زبانها و نژادها از تركيبي
.هستند اسلام سياسي حيات مقوم دنيا در ملل از مختلفي
نظر از اقوام جوئي برتري در رنگ و زبان و نژاد البته
.ندارد نقشي اسلام
فزاينده‌اي رشد از حاضر حال در اسلام جهان جمعيت
رشد اول.است علت دو معلول مساله اين.است برخوردار
بالايي نسبتا نرخ از كه اسلامي كشورهاي جمعيت
گرويدن طريق از مسلمانان جمعيت رشد دوم و برخوردارند
با مقايسه در كمي لحاظ از مساله ايناسلام دين به افراد
سياسي اهميت داراي چون اما است چشم‌پوشي قابل اول مورد
.مي‌باشد ارزشمند است اسلام دين از شناخت با همراه و است
بوده زير شرح به نود دهه در جهان مسلمانان جمعيت شمار
:است
هزار و 742 ميليون يعني 847 ميزان بالاترين با آسيا قاره
جاي خود درون در را مسلمانان از درصد كل 8/73 در نفر
هزار و 550 ميليون آفريقا 286 قاره مسلمانان است ، داده
و مي‌شود شامل را مسلمانان كل از درصد يا 8/25 نفر
رفته 16 هم روي استراليا و امريكا اروپا ، قاره‌هاي
را مسلمانان جمعيت از درصد يا 4/1 نفر هزار و180 ميليون
و 150 ميليارد يك از بيش به آنها كل جمع كه است دارا
در متفاوتي ارقام و آمار البتهاست مي‌رسيده نفر ميليون
تفاوتهايي كه مي‌شود ارائه جهان در مسلمانان تعداد مورد
در خاورميانه زبان عرب روزنامه يكدارد وجود آنها بين
جهان در مسلمانان تعداد خود پيش سال دو شماره‌هاي از يكي
حدود در) نفر ميليون هشتادونه و دويست و ميليارد يك را
فوق جمعيت كل از.بود كرده اعلام (زمين سكنه كل چهارم يك
زندگي اسلامي كنفرانس عضو غير كشورهاي در نفر ميليون 374
برخوردار توازن از مسلمان كشورهاي در جمعيت رشد.مي‌كنند
حدي تا..و مصر تركيه ، ايران ، چون كشورهايي كه چرا نيست
اكثر در اما نمايند مهار را خود جمعيت رشد توانسته‌اند
است برخوردار بالايي نرخ از جمعيت رشد مسلمان كشورهاي
.مي‌دهند قرار تحت‌الشعاع را توسعه برنامه‌هاي بطوريكه
اسلام جهان پيوند در موثر عوامل -2
هم به را مسلمان ملل سرنوشت نامرئي و مرئي رشته‌هاي
به آنها اقتصادي و اجتماعي سياسي حيات و است زده پيوند
نقش اسلام جهان پيوند در مهمي عوامل.مي‌باشد مرتبط هم
عوامل و مادي عوامل.مي‌شوند تقسيم دسته دو به كه دارند
.معنوي
و عنصر عنوان به آنها از مي‌توان كه معنوي عوامل
امور وراي برد ، نام مسلمانان ميان همبستگي اصلي خميرمايه
از بسياري سوي و سمت و جهت‌گيري.است دنيوي و مادي
حضرت سيره و قرآن از گرفته الهام مسلمانان ، معنوي تفكرات
داراي قرآن آسماني كتاب.است اطهار ائمه و اكرم رسول
نمود كه انسانهاست براي حياتي و ارزشمند بسيار فرامين
مشاهده (ص)خدا رسول اعمال و كردار در مي‌توان را آن عملي
زرين اوراق خود نوبه به هم دين بزرگان ساير و ائمه.كرد
از را بشر زندگي مي‌توان آنها براساس كه ديگري‌اند
ساير به نسبت اسلام دين ويژگي مهمترين.داد نجات انحراف
دست ساخته سياسي مفاهيم كه قلبهاست بر آن حكومت اديان ،
برهمين.نمي‌داند دخيل اقوام و ملتها سرنوشت در را بشر
سرزمين در جهان مسلمانان از عظيمي كنگره سال هر اساس
بزرگ همايش اين.مي‌آيند گردهم "حج" نام تحت (مكه) مقدس
همزيستي و تفاهم شكوه و عظمت نمايشگر بين‌المللي
برابري براساس خداوند را آن بنيانهاي كه است مسالمت‌آميز
داده قرار زبان و نژاد رنگ ، به توجه انسانهابدون حقوق
.ديگر چيز نه تقواست همانا برتري ، ملاك است
اسلامي جوامع بين پيوند زمينه‌هاي كه مادي عوامل خصوص در
چهره بر برجسته مشخصه‌هاي عنوان به را آن بتوان شايد است
است توسعه حال در و سوم جهان از جزئي كه اسلام جهان
.برشمرد
از بخشي.است فقر اسلام جهان آلود اندوه و غم‌انگيز شاخص
تنها ميان اين در بوده دنيا فقير مناطق جزو اسلام جهان
بالايي سرانه درآمد از مسلمان كشورهاي از معدودي
كشورهاي شمار در اسلامي كشورهاي از برخي.برخوردارند
سال در دلار از 8950 بيش سرانه درآمد) زياد درآمد داراي
مساوي بطور تقريبا اسلامي ديگركشورهاي اما هستند ، (1994
و 8955 بين 736) متوسط سرانه درآمد داراي كشورهاي ميان
درآمد داراي كشورهاي و (سال 1994 در نفر هر براي دلار
(سال 1994 در نفر هر براي دلار از 725 كمتر) پايين سرانه
اقتصاد از كه سرانه درآمدهاي بودن پايين.دارند قرار
عملي تحرك هرگونه امكان مي‌گردد ناشي متزلزل و نابسامان
از را..و خدمات و صنعت پيشرفت زندگي ، سطح ارتقاي جهت
محصولي تك اقتصاد سمت به را آنها مي‌گيرد فقير كشورهاي
دستان در آنها اقتصادي حيات نبض صورت اين در.مي‌دهد سوق
بدانند نياز كه مواقعي آنها و مي‌گيرد قرار بزرگ قدرتهاي
بي‌ثباتي دچار را محصولي تك كشورهاي سياسي بازيهاي با
.مي‌كشاند سقوط ورطه به را آنها اقتصاد نموده
در تا 1994 زماني 1960 درفاصله كه مي‌دهد نشان تحقيقات
اين ولي است شده حاصل پيشرفتهايي اسلامي كشورهاي از خيلي
كشورهاي و كشورها اين ميان فاصله جبران براي پيشرفت
شكاف اين موارد برخي در حتي و است نبوده كافي شمالي
زمينه‌هاي از يكي فقر اين بنابر.است شده هم عميق‌تر
مشترك درد كه مي‌باشد اسلام جهان در همكاري و پيوند
اسلام جهان كشورهاي ميان پيوند ديگر عوامل از.آنهاست
.مي‌باشد هيدروكربني انرژي توجه قابل منابع از برخورداري
قرار مركزي اسلام كشورهاي در گاز و نفت از عظيمي منابع
به مي‌توان آن از صحيح بهره‌برداري صورت در كه دارند
تاكنون اگرچه بود اميدوار كشورها اين نقش‌آفريني و آينده
نفت وجود.است بوده آن دارنده كشورهاي زحمت مايه نفت
سوي‌قدرتهاي از كشورها اين امور در دخالت براي توجيهي
.است بوده بزرگ
زمينه‌هاي تقويت جهت در مناسب بسترهاي و زمينه‌ها -3
اسلام جهان همكاري
آن با اسلام جهان كه مشكلاتي و مسائل تمام وجود با
ميان همكاري تقويت براي مناسبي بسترهاي است ، روبه‌رو
اقتصادي مبادلات بر علاوهدارد وجود اسلامي كشورهاي
مي‌توان طرفين متقابل نيازهاي به توجه با آنها بين موجود
صورت اين در كه برداشت گام اقتصادي بلوك تشكيل سمت به
يك از بيش با توليدكنندگي و مصرف‌كنندگي ويژگي با بازاري
كه مي‌گردد ايجاد نفر ميليون پنجاه و دويست و ميليارد
حاضر حال در.است حاكم آن بر شرقي ارزشهاي و اخلاق
كه دارد وجود امر اين جهت مهمي بالفعل و بالقوه امكانات
،(اكو) اقتصادي همكاريهاي سازمان به مي‌توان جمله آن از
اسلامي توسعه بانك و (اوپك) صادركننده كشورهاي سازمان
دارد ، نياز مهم اين به اسلام جهان كه درحالي.كرد اشاره
در نمي‌كند ، كامل استفاده خود ظرفيتهاي از اكو سازمان
.است برخوردار خوبي نسبتا بالقوه توان از كه صورتي
خوبي بسيار توان از مسلمان كشورهاي هم سياسي لحاظ از
همكاري بارز و برجسته نهاد.برخوردارند همكاري براي
سازمان ديني -سياسي قطب يك عنوان به اسلامي كشورهاي
.است اسلامي كنفرانس
ضمن كه است بين‌المللي نهاد يگانه اسلامي كنفرانس سازمان
را آنها تمامي تقريبا اسلامي كشورهاي به داشتن اختصاص
كنفرانس سازمان فعلي عضو احتساب 55 با.برمي‌گيرد در
ميان در متحد ملل سازمان از پس اعضا بيشترين صاحب اسلامي
چون سازمان اين.است دولتي بين بين‌المللي سازمان‌هاي
مورد ارزشهاي سري يك محور بر غيرمتعهد كشورهاي سازمان
آنچه با ارزشها محور چون اما است ، گرفته شكل اعضا اتفاق
ماهيت بنابراين دارد تفاوت شده پذيرفته غيرمتعهد جنبش در
اسلامي كنفرانس سازمان عضو است550 متفاوت هم آنها ارزشي
كشوري كه آلباني جز.پراكنده‌اند جهان قاره چهار در
مي‌آورد حساب به اروپايي را خود كه تركيه و است اروپايي
اعضاي ديگر است ، سازمان امريكايي عضو كه سورينام و
بر اعضا همچنين هستند ، آفريقا يا آسيا قاره از سازمان
و آفريقايي عرب ، گروه سه به رسمي تقسيم‌بندي نوعي اساس
.دارند تعلق آسيايي
مذهبي علايق در ريشه اسلامي كنفرانس سازمان تشكيل تاريخ
سازمان ، عملي انسجام از قبل.دارد مسلمانان ديني و
اسلامي خلافت نظام به مربوط تفكر احياء جهت كنگره‌هايي
قدس و 1931 مكه قاهره ، 1926 مكه ، 1926 سالهاي 1924 در
سازمان تشكيل جهت زمينه‌اي آخر مورد كه شد برگزار
در كه فكري جريانات از جدا.كرد فراهم اسلامي كنفرانس
قدرتهاي برابر در مسلمانان براي قطبي ايجاد صدد
همكاري تقويت براي اصلي تحرك اما بودند بزرگ و استثمارگر
اوت در 21.آمد پديد سال 1969 در سازمان ايجاد جهت در
و خشم.افتاد اتفاق مسجدالاقصي در مهيبي آتش‌سوزي 1969
فيصل.گرفت فرا را اسلام جهان يهوديان ، به نسبت بدبيني
مسلمانان بيانيه‌اي طي حادثه از پس روز يك عربستان شاه
بدين‌صورت و كرد دعوت فلسطين آزادي براي جهاد به را جهان
در سال 1969 در ايران فعال مشاركت به سران جلسه اولين
.گرديد تشكيل مراكش رباط
سال در سران اجلاس نخستين زمان در اسلامي كنفرانس سازمان
و 25 سران سطح در عادي اجلاس تاكنون 7 مراكش در 1969
اجلاس.است كرده برگزار خارجه وزيران سطح در عادي اجلاس
بار يك سال سه ، هر سران اجلاس و سال هر خارجه ، وزيران
.مي‌شود برگزار
همچون اسلامي كنفرانس سازمان تصميمات ظاهر به چه اگر
اما ندارد اجرايي ضمانت ملل سازمان عمومي مجمع تصميمات
در سازمان اين اقتدار و معنوي نفوذ كه كرد فراموش نبايد
طبق.است گسترش حال در ملل سازمان همچنين و عضو كشورهاي
طي در سازمان استراتژيهاي كارآمدي مي‌شود اظهار كه آنچه
مسلمان كشورهاي و است يافته افزايش حدي تا ايران رياست
جهان اهداف پيشبرد براي كه شده‌اند مهم امر اين متوجه
داشته نظر اتفاق و مساعي اشتراك اعضا ديگر با بايد اسلام
يك اعضاي چون مسلمانان آمده قرآن در آنچه برطبق.باشند
خود بين را پيوند رشته‌هاي موظفند كه هستند بزرگ خانواده
.نمايند محكم‌تر
فامنين عسگري سهراب
|
