ايران عاميانه نغمه‌هاي در (ع) علي
دل در هماره تاريخ ، بزرگمرد (ع)علي به محبت و عشق :درآمد
كنار در رو اين ازميزند موج مسلمان ايرانيان جان و
جنبه‌هاي به فرهيختگان و سرايندگان دانشمندان ، توجه
گوناگون بخشهاي در ايران مردم عامه حضرتش ، شخصيت مختلف
داستانها ، قالب در را بزرگوار آن ياد و نام خويش زندگاني
.داشته‌اند نگاه زنده خويش در نغمه‌ها ترانه‌ها ، قصه‌ها ،
حضرت شخصيت بازتاب در است پژوهشي مي‌آيد ، پي از كه مطلبي
. ايران مردم نغمه‌هاي در (ع)علي
وجداني بهروز
فرخنده ميلاد روز در ايران مردم عموم سرور و جشن بي‌شك ،
تمام در عظمتش و راه ياد ، نام ، كه بزرگمردي ،(ع)علي حضرت
واقع در مي‌شود ، ديده كشورمان شفاهي فرهنگ اشكال
نيز ايران معنوي فرهنگي ، ميراث به احترام و گراميداشت
.مي‌باشد
به كاري هر در و مناسبتي هر در تقريبا كشورمان در
بياني قالب در معصومش اولاد و (ع)علي حضرت نام گونه‌اي
به مادران.مي‌شود برده دلنشين نواهاي و نغمات و شيوا
خردسالان كودكان ، براي متل و قصه و لالائي خواندن هنگام
ورزش هنگام به جوانان گروهي ، سرگرمي‌هاي و بازي هنگام به
در عرفان ورزشي ، اهل ميدان‌هاي ساير و زورخانه گود در
و بدرقه به‌هنگام خوانان چاووشي خود ، محافل و ويژه مجالس
و مداحان روضه‌خوانان ، متبركه ، اماكن زائران استقبال
و شنونده در بيشتر تاثيربخشي براي تعزيه‌خوانان
و روستايي زحمت‌كش زنان مردم ، جمعي احساسات برانگيختن
برنج ، نشاء هنگام به كشاورزان مشك‌زني ، به‌هنگام عشايري
به ساختماني كارگران گندم ، كردن پيمانه و خرمن‌كوبي درو ،
صيادان خانه‌ها ، پشت‌بام كردن اندود بام و بنايي هنگام
هنگام به آبيارها قايق ، انداختن آب به و صيد هنگام به
براي درمانها موسيقي بالاخره و قنات‌ها و جويها لايروبي
و ساده زيبا ، آواهايي و نغمات از روحي بيماران درمان
وصف موارد بيشتر در كه مي‌كنند استفاده دلنشين و موثر
و (ع)علي حضرت و اسلام گرامي پيامبر حق‌تعالي ، جمال
.مي‌باشد حضرت آن اولاد
به ايمان و عشق برده ، ياد از را كار سختي موسيقي نوع اين
را هماهنگي و نظم موسيقي مي‌سازد ، شكوفا قلب در را زندگي
حد در است طاقت‌فرسا و جمعي دسته كارهاي انجام لازمه كه
سروسامان آشفته ذهن‌هاي به و مي‌كند تقويت زيادي بسيار
و متعال خداوند با ارتباط براي آماده را شنونده و مي‌دهد
عرفاي و دانشمندان بيشتر رو اين از.مي‌كند خلق به خدمت
و معنويت خدمت در اينكه شرط به را موسيقي ايراني نامدار
كه دارند اعتقاد و شمرده‌اند جايز باشد خداوند به اتصال
مومن انسان دل در را خدا به عشق معنوي و عرفاني موسيقي
.مي‌گشايد را حق جمال به بردن پي باب و مي‌كند بيدار
به را آنها و شده انسانها زندگي كيفيت ارتقاء سبب موسيقي
.مي‌كند دعوت برادري و صفا و صلح
و عاميانه هنرهاي ساير همانند سنتي و عاميانه موسيقي
پرداخته و ساخته كشوري هر معنوي فرهنگي ميراث كلي به‌طور
دانش ، هوش ، انديشه ، زاييده بلكه نيست خاصي گروه يا فرد
عواطف ، و احساسات آرزوها ، و اميال هنر ، خلاقيت ،
و اعتقادات تمامي بالاخره و ناكامي‌ها و پيروزي‌ها
دارد ، دور بسيار گذشته‌هاي در ريشه كه است ملت يك باورهاي
.دارد جمعي خصلت و گرفته مايه مردم زندگي مشترك حوادث از
ديگر نسل نسلي‌به از شفاهي و سينه‌به‌سينه صورت به
بر حاكم شرايط از روند اين در و مي‌كند پيدا انتقال
كه عاميانه هنرهايميپذيرد تاثير نيز مردم جاري زندگي
پيوند مي‌آيد بشمار معنوي فرهنگي ميراث اين از عظيمي بخش
و رنگ كمتر و دارد جامعه توليدي زندگي با قوي و مستقيم
.مي‌گيرد خود به تفنني حالت
صادقانه و پاك احساسات بيان ايران سنتي و عاميانه موسيقي
دلنشين و مناسب قالب و فرم در كه است ايران مردم عموم
خود اشكال تمام در ايران عاميانه موسيقي.مي‌شود ارائه
جزو امر اين و است اسلامي تعبيرات و مضامين از سرشار
.مي‌گردد محسوب نيز ساده و بي‌پيرايه هنر اين ويژگيهاي
با توانسته‌اند تاكنون ايراني متعهد و مسلمان هنرمندان
و تعبيرات تفكرات ، مضامين ، با ايراني هنر و فرهنگ آميختن
هنرهاي و خود براي رشد و بروز امكان اسلامي ارزشهاي
ياد و نام گسترده حضور.سازند فراهم ايراني عاميانه
هنرهاي و هنري زندگي عرصه‌هاي تمام در نيز (ع)حضرت‌علي
كه چراميباشد بديهي و طبيعي امري راستا اين در ايراني
شخصيت نزديك‌ترين (ع)علي حضرت مسلمان ايرانيان باور در
به و خداست بنده صالح‌ترين و (ص)محمد حضرت به اسلامي
در كه بي‌همتا مردي.مي‌شود ناميده نيز "مظهرالعجايب"
از گره او مقدس نام ذكر و است فرد سرآمدترين كار و عبادت
.مي‌گشايد مشكلي هر
نياز اهل قبله‌گه بارگهت اي
راز خلوتگه تو حضرت روضه وي
گهت زاد و زادي كعبه خانه در
نماز هنگام به مسلمين قبله شد
:كار ترانه‌هاي در (ع)علي حضرت
يافته اختصاص (ع)علي حضرت به كار ترانه‌هاي از عظيمي بخش
و ضعف ناتواني ، هنگام كاري هر در ايران مسلمان مردم.است
او از و مي‌برند پناه والامقام شخصيت اين به سردرگمي
باعث مكاني هر در نام اين حضور.مي‌كنند طلب قدرت و نيرو
وسيله رانندگان اكثر مثال به‌طور.است آرامش و آسايش
و شبانه‌روزي طاقت‌فرساي كار از خستگي رفع براي نقليه
سرشان بالاي معمولا كه را شعر بيت اين نيرو و نشاط كسب
:مي‌خوانند را شده آويخته يا شده نوشته
علي يا نمودم نقش ترا نام سرم بالاي
علي يا تو قدم بفداي سرمن كه يعني
و بيشتر فعاليت و تحرك منشا كاري هر در موسيقي بكارگيري
مي‌كند هماهنگ و موزون را اجتماعي رفتارهاي.است سازندگي
كارهاي در فعال شركت براي را پراكنده افراد نتيجه در و
كار نغمه‌هاي از نمونه‌هايي زير در.مي‌سازد آماده جمعي
:مي‌شود آورده
كشاورزي:الف
محصول اندازه‌گيري و برداشت و داشت كاشت ، مراحل تمام
دلنشين و ساده اشعاري خواندن با همراه آمده بدست زراعي
و مطبوع هوايي و حال ايراني موسيقي ساده فرم‌هاي قالب در
شركت‌كننده اعضاي تمام فضا آن در كه مي‌كند پيدا عارفانه
.مي‌انديشند جمعي منافع به گذاشته كنار را فردي منافع
كردن نشاء -1
چهارمحال‌وبختياري استان از اردل و لردگان شهرستانهاي در
انجام زنان توسط كه (تولكي) برنج كردن نشاء هنگام به
هماهنگي ، موجب آواها اين.مي‌شود خوانده نغماتي مي‌پذيرد
افرادي خستگي از جلوگيري و كار انجام در سرعت و نشاط
.دارند شركت سخت كار اين در كه مي‌شود
خرمن جشن -2
همراه ايران نقاط بيشتر در نيز گندم محصول برداشت يا درو
خداوند ، ثناي و مدح با همراه و ساده نغماتي و آواها با
بيان سبب به.است(ع)علي حضرت و اسلام گرامي پيامبر
(ع)علي حضرت نام به مزين كه اشعار و نغمات اين‌گونه
حمام به بايستي قبل روز دروگران كه است رسم چنين مي‌باشد
.شوند حاضر گندم محصول برداشت در پاك بدني با و رفته
دروي يا خرمن جشن هنگام به خاص آدابي با همراه زير اشعار
:مي‌شود خوانده قروه شهرستان در گندم
نجات باب كليد اعظم ، و اكرم است علي -
صلوات علي مرتضي قرمز رنگي به -
صلوات احمدي دين دايره دال به -
محمد بر صلوات يه ، علي او مولاي محمديه ، كس هر -
است من جان علي كه پيامبر به -
صلوات محمد دين و علي جان به هم -
صلوات محمد بر ابوالقاسم و محمود و احمد -
از جثه و قدرت لحاظ از كه فردي) "بيگ" درو ، پايان از قبل
جاي دروكنندگان وسط در (است قوي‌تر گروه اعضاء ساير
گذاشته زمين روي دارد دست در كه خوشه‌هايي كس هر و گرفته
:مي‌خواند آواز بلند صداي با و مي‌ايستد قبله به رو
طلا رنگ به كرده‌ام را زمين -
بلا و درد نبيند كارگر -
كربلا شاه حرمت به يارب -
محمد بر صلوات -
:گندم محصول كردن پيمانه -3
كه طاقت‌فرسايي زحمات عليرغم كشورمان زحمت‌كش كشاورزان
مي‌شوند متحمل محصول برداشت و داشت كاشت ، مراحل تمام در
و خداوند از سپاسگزاري پاس به آن توزين هنگام به ولي
ساده ، اشعاري قالب در را خود قدرداني و تشكر اطهار ، ائمه
اين خواننده.مي‌كنند بيان اسلامي مضامين با همراه موزون
و باشد داشته بايستي را ترازوها حساب كه است كسي اشعار
در تقريبا كه مي‌خواند را شعري ترازو هر پايان از پس
بكارگيري لحاظ از زيادي شباهت‌هاي ايران نقاط بيشتر
كردن پيمانه هنگام به مثال بطور دارد واژه‌ها و تعبيرات
اشعار نشود اشتباه دچار پيمانه‌ها شمارش اينكه براي گندم
:مي‌شود خوانده بيرجند شهرستان از نهبندان منطقه در زير
همه خداي است يكي:اول ترازوي براي
خداست رسول محمد:دوم ترازوي براي
خداست ولي علي:سوم ترازوي براي
بسياره خدا بركت:چهارم ترازوي براي
است گنج و است پنج:پنجم ترازوي براي
است شش:ششم ترازوي براي
نيفته زپا خرمن هفته ، :هفتم ترازوي براي
دشته و چوكوه خرمن:هشتم ترازوي براي
هشته يار علي مرتضي از نبي‌اكرم نه ، :نهم ترازوي براي
بي‌عيب قد خدا ، نام بركت بار هزار ده:دهم ترازوي براي
. صلوات محمد آل و محمد
دريا و صيد:ب
آوازخواني با همراه نيز قايق انداختن آب به و دريا و صيد
يك توسط معمولا نيز نغمات اين.است (ع)علي نام ذكر و
صورت به گروه اعضاء ساير كه مي‌شود خوانده تكخوان نفر
و موزون فضايي آفرينش به و مي‌كنند ياري را او همسرايي
.مي‌رسانند كمك باشد حاكم آن در تعاون روحيه كه هماهنگ
است كوتاه و ساده عموما فعاليت اين در گرفته بكار اشعار
نغمه‌ها اين (ع)علي يا (ص)محمد نام ذكر با همسرايان كه
.مي‌كنند موثرتر را
به حتي كشورمان مومن مردم كار ، پهناور عرصه بر علاوه
آنها در كه مي‌كنند زمزمه را اشعاري نيز خوابيدن هنگام
ترسناك خوابهاي جاي به تا مي‌شود درخواست (ع)علي حضرت از
:بياورد ارمغان به فرد براي را آرام و خوش خوابي
زمين بر سررانهادم
علي بر سپردم را جان
علي حق به
نبي فرزندقاسم دو حق به
ما بالين به رسانيد را علي
ما تاريك خواب كند روشن كه
:كودكان نامگذاري و زايمان مراسم
و شعرخواني شادي ، با ايران اكثرنقاط در نيز مراسم اين
بيشتر.است همراه (ع)علي حضرت ذكر و موسيقي دلنشين نغمات
باشد پسر بچه اگر زايمان اول روز سه تا مومن خانواده‌هاي
"فاطمه" باشد دختر چنانچه و مي‌گذارند "علي" را او نام
انتخاب اسم بچه براي كه است بعد روزهاي در و مي‌زنند صدا
منطقه در.مي‌گيرند شناسنامه اساس اين بر و مي‌كنند
نامگذاري مجلس در زير اشعار باشد پسر نوزاد اگر نيشابور
:مي‌شود خوانده او
ماهت همچو روي به الله سلام
پناهت و پشت مصطفي محمد
فرزند يازده با مرتضي علي
خردمند اي باشد تو نگهدار
باشي تو باشد جهان تا الهي
توباشي باشد آسمان و زمين
است گردوخاك در تاجهان الهي
باشد مرگ دشمنانت نصيب
سخاكن جيب كيسه در دست دو
رواكن را ما خدا اميد به
بگيرد را ما رخصت آنكس هر
بگيرد دستش عالم خداوند
دارد ادامه
|
