در زيست محيط آلودگي و بزهكاري افزايش
شهرها كلان
نشر تازه‌هاي
در زيست محيط آلودگي و بزهكاري افزايش
شهرها كلان
در آسيبها و انحرافات بروز در موثر عوامل به نگاهي
( پاياني بخش ) بزرگ شهرهاي
چيست؟ شهري پاتولوژي
اول ، معني در شده ، ترجمه آسيبشناسي به پاتولوژي اصطلاح
.مي‌گردد بهنجار كاركرد مانع كه است بيمارگونه حالتي
عضوي اختلال يك كه است اين طبي نظر از اصطلاح ضمني مفهوم
كلمه.(ص 1086 پورافكاري ، 1376 ، ) كاركردي نه است كار در
و غيرطبيعي پديده براي معمولا جامعه‌شناسي در پاتولوژيك
توسلي ، 1374 ، ) مي‌رود كار به اجتماعي ناسالم مرضي
.(ص151
و امراض جرايم ، پراكندگي كيفيت پيدايش ، از شهري پاتولوژي
آسيبشناسي عنوان.دارد گفت‌وگو و بحث شهري ناآراميهاي
صحبت آن درباره كمتر گذشته در و است ناشناخته هنوز شهري
عنوان اين كه است اخير سالهاي در تنهااست شده
قرار دنيا شهري جامعه توجه مورد سرعت به (شهري پاتولوژي)
جمعيت ، اضافه از شهري مطالعات از بخش دراين.است گرفته
رابطه امراض ، با رابطه در آلودگيها انواع شهري ، امراض
رواني بزهكاري‌ها ، امراض مير ، و مرگ ميزان با شهري فقر
ص شكويي ، 1369 ، ) مي‌آيد ميان به سخن شهري ناآراميهاي و
.(95
شهرها در تبهكاري تحليل عمده نظريات
:كه است اين شده واقع قبول مورد جرم‌شناسي در كه كلي نظر
شهري تبهكاري و است بالاتر شهرها در تبهكاري نرخ"
گسن ، 1374 ، ) "دارد روستايي تبهكاري با متفاوتي جهت‌گيري
سده از اروپايي شهر چندين در تبهكاري بررسي.(ص114
سه اما و مي‌كند تاييد را نكته اين هم بعد به يازدهم
آن از كه دارد وجود شهرها در تبهكاري تحليل براي توضيح
.كرد ياد مي‌توان هم شهري پاتولوژي نظريات عنوان به
اوضاع اختلافات وجود به كه (كلاسيك) سنتي توضيح:اول نظر
كه معني اين بهاست كرده استناد روستا و بين‌شهر زندگي
اجتماعي كنترل و نظارت روستايي خانواده‌هاي و روستا در
آشفته خانواده‌هاي و شهرها در حالي‌كه در است ، شديدتر
به و گمنام‌ترند افراد و يافته كاهش اجتماعي نظارت شهري
.مي‌آورند رو بيشتر تبهكاري
تراكم كه هنگامي:كه است انديشه اين بر مبتني دوم نظر
پرخاشجو فوق‌العاده افراد مي‌كند ، تجاوز حدي از جمعيت
شخصي شكوفايي براي لزوم مورد سرزمين حداقل زيرا مي‌شوند ،
.نيست آنان اختيار در
مناطق تئوري برحسب:اينكه از است عبارت سوم نظر
كيفيات به مربوط شهر تبهكاري بيشترين بزهكاري ، جغرافيايي
احتمالا بدين‌سان.شهرنشيني خود براثر تا است ، شهرسازي
.(ص 116 گسن ، 1374 ، )دارد وجود شهر در بزهكاري مناطق
اجتماعي وكنترل نظارت ضعف كه بود اين اول نظريه سخن عمده
.است انحرافات و تبهكاري افزايش در مهمي عامل شهرها در
نظريه ميراث در اصلي موضوع كه كرد توجه نكته اين به بايد
كه بود اين بيستم قرن اوايل و نوزدهم قرن جامعه‌شناختي
نخستين روابط بر مبتني جامعه يك از دگرگوني حال در جوامع
از متشكل صنعتي جامعه يك به محصور و كوچك اجتماعي و
سوي از افراد اجتماعي كنترل و نظارت كه است ثانويه روابط
توجه بايد اينها همه به توجه باميرسد حداقل به مردم
نظر زير و ثانويه نوع از شهرها در اجتماعي كنترل كه كرد
.مي‌گيرد شكل قانوني و رسمي صورتي به گوناگون ، نهادهاي
ديد از كوچك جرمهاي شهرها ، در جرايم علت‌انبوهي به
.مي‌شود گرفته ناديده يا و مانده پنهان انتظامي مامورين
حومه‌ها چون مناطق برخي در اجتماعي كنترل نيروي اين اگر
و باشد نداشته چنداني دخالت شهري حاشيه‌نشين مناطق و
جرائم و تبهكاري نرخ است ، چنين معمولا كند ، كه عمل ضعيف
اين به.مي‌كند پيدا صعودي سير زيادي ميزان به شهري
جوامع در آنچه مثل اجتماعي ، كنترل ثانويه نيروي ترتيب
كنترل و نظارت مانند نمي‌تواند هرگز است ، مشهود شهري
و دقيق نخستين روابط بر مبتني و كوچك جوامع در اجتماعي
.باشد همه‌شمول
مي‌تواند (دوم نظر مطابق) هم شهرها در جمعيت تراكم
بزرگ درشهرهاي زيمل جرج نظر به.باشد داشته پي در عوارضي
و متراكم‌شهر و عظيم جمعيت كلان‌شهرها ، مخصوصادر و
به را او آزادي و فردي هويت زندگي‌انسان ، آن‌به فشار
او بيگانگي خود از و انزوا موجب امر اين و مي‌افكند خطر
خود از عين در درشهر ، انسان كه است معتقد او اما.مي‌شود
ص توسلي ، 1374 ، ) مي‌پردازد خلاقيت و نوآوري به بيگانگي
.(81
پراكندگي مي‌كند ، تقويت و تغذيه را شهروندان خشونت شهر
شهرها كلان و است چشمگير بيشتر بزرگ شهرهاي در پرخاشگري
درمجموعه‌هاي.مي‌روند شمار به تبهكاري نمود و بود كانون
اغلب و مي‌يابد كاربرد پرخاشگرانه تلقي‌هاي طرز جمعيت پر
رفتار شهر ، جمعيت افزايش باباشد مي‌تواند نيز سودمند
كه طوري به ;مي‌شود افزون نيز نزديكان عليه بر خشن
در انفجارخشونت گاهي و خودنمايي به برون در خويشتنداري
جرم‌زاست ، شهرنشيني صورت هر به.مي‌شود منجر خانه درون
يابد افزايش حسابي طور به شهر جمعيت اگر بعد به حدي از
مربوط منحني.مي‌كند عمل هندسي صورت به درآن جرايم تشديد
تا كه مي‌دهد نشان جمعيت حسب بر مجرميت نشيب و فراز به
شهرها نوسانات ولي) اندك جرم تعداد جمعيت ، نفر هزار 220
رشد بعد به آستانه اين از و (است بوده زياد هم به نسبت
و صص 297 شيخاوندي ، 1373 ، ) است برداشته شتاب نيز جرايم
حاكي پيشرفته كشورهاي درباره موجود آماري داده‌هاي.(295
از بيشتر خيلي درشهرها رواني اختلالات كه است ازآن
نتيجه اين به نويسندگان از برخي طوري‌كه به است روستاها
هستند رواني بيماريهاي مولد شهرها كه رسيده‌اند
كه كرد فراموش نبايد حال هر به.(ص 306 شيخاوندي ، 1373 ، )
در جمعيت تراكم به شهر ، در ناراحتيها از بسياري ريشه
.برمي‌گردد شهرها
برخي وجود) تبهكاري با رابطه در سوم نظر به توجه با
در گرفته انجام تحقيقات به بايد (شهرها در بزهكاري مناطق
اشاره ،(آمريكا) شهري شناسي جامعه مكتب مهمترين شيكاگو
مكتب اين به داشت خواهيم اجمالي نگاهي اين‌رو از.كرد
.شناسي جامعه
شيكاگو مكتب
و اقتصادي شديد تحولات در بايد را شيكاگو مكتب خاستگاه
كه ،(مدرن) شهري جامعه به (سنتي) روستايي جامعه از حركت
كه دانست همراه داد ، رخ درآمريكا بيستم قرن شروع با
بر روز به روز و شده روبه‌رو مهاجرت عظيم خيل با شهرها
خاص مسائلي با را شهرها و مي‌شد افزوده آنها جمعيت
شهرهاي مهمترين از يكي شيكاگو ، شهرميكرد روبه‌رو
.نبود امان در مسائل اين‌گونه از نيز آمريكا
يعني زمان آن مسلط اجتماعي انديشه از متاثر شيكاگو مكتب
دنياي فرآيندهاي استعاره‌اي مقايسه به اجتماعي داروينيسم
حالت يك هم درشهرها و پرداختند اجتماعي دنياي و طبيعي
و تجاري فعاليتهاي امور در شهروندان ميان تنازع و رقابت
با) قوي‌ترها كه كردند پيدا آن امثال و مسكن خريداري
مي‌آورند دست به را فضاها مطلوبترين (بيشتر پول پرداخت
قرار كساني و فعاليت‌ها اشغال به مانده باقي مناطق و
.(ديكنز ، 1377) نمي‌باشند موثر رقابت به قادر كه مي‌گيرد
تبعيض و شهر شدن غربال فرآيندها اين نتيجه سرانجام
تخصصي و شده تعريف كاملا مناطق صورت به آن مكاني
دايره‌هاي نمودار.(ص 53 ديكنز ، 1377 ، ) خواهدبود
صورت برگس پارك توسط كه]شيكاگو مكتب مشهور متحدالمركز
گسترش و رشد چگونگي از فيزيكي تصويري كه ، چند هر[گرفت
اين هم نظريه‌پردازان اصلي هدف و مي‌دهد ارائه شهرها
مهاجر مردمان پيشرفت عدم يا پيشرفت كرده‌اند سعي كه بوده
بررسي مورد را فيزيكي و اجتماعي فضاهاي اين به وارد تازه
كه دادند نشان حال اين با (ص 63 ديكنز ، 1377 ، ) دهند قرار
داخلي‌تر و مركزي مناطق به نسبت خارجي‌تر دواير و مناطق
منطقه هر ساكنان و است برخوردار خاصي امتيازات از
مثلا.است "موعود سرزمين" خارجي‌تر منطقه به نگاهشان
بر وهم فرد بر هم مهمي تاثير تحرك كه مي‌كند بحث برگس
.دارد اجتماعي زندگي
اين از و گروهها براي شهر ، فيزيكي تبعيض ترتيب اين به
نقشي و مكان مي‌پيوندند آنها به كه افرادي براي طريق
.مي‌نمايند ايفا شهر سازمان كل در آنان كه مي‌سازد فراهم
هر و مي‌يابد فراوان افزايش تحرك كه هرجا ترتيب اين به
فرو كامل طور به آن نتيجه در اوليه گروه‌هاي كنترل كه جا
فقيرنشين و حاشيه‌نشين منطقه در كه آنچه مانند مي‌پاشد ،
كه آمد خواهد بوجود مناطقي است ، داده رخ نوين شهرهاي
گسترش نابساماني و فساد و مي‌كند تنزل اخلاقيات درآنها
(و 66 صص 67 ديكنز ، 1377 ، ) مي‌يابد
.است شده تشكيل آمريكايي شهرهاي در نژادي گتوهاي بزرگترين
ازهم پليس ، توجه عدم بيكاري ، حاكميت جمعيت ، شديد تراكم
شدت به را جنايت و جرم ميزان خانوادگي ، بنيانهاي پاشيدگي
شهرهاي در.است برده بالا آمريكا نژادي گتوهاي در
گتوهاي:برمي‌خوريم نيز ديگري گتوهاي به آمريكايي
جمله آن از مكزيكي‌ها گتوهاي و چيني‌ها گتوهاي ژاپنيها ،
شهرها اكولوژيكي ساخت خاورميانه ، نفت‌خيز شهرهاي در.است
...و نفت شغل ، و حرفه سياست ، مذهب ، نظير عواملي را
را بسياري قومي اقليت‌هاي ساحلي سكونتگاههاي مي‌سازد ،
گتوها با آشكاري تفاوت مناطق اين ولي بوده‌اند پذيرا
و تحصيلات و تخصص نظر از كويت در مهاجرين مثلا دارند ،
دارند برتري غيركويتي‌ها بر تكنيكي ، بخشهاي در اشتغال
اشاره بايد جمله يك در نتيجه به‌عنوان(شكويي ، 1369)
نگاه شهرها به آسيبشناختي جنبه از فقط تحقيق اين كه كرد
در زندگي مسائل و واقعيات از بخشي نماياندن هدفش و كرده
و شهر مورفولوژيك طراحي در بايد كه مي‌باشد بزرگ شهرهاي
.گيرد قرار كارشناسان توجه مورد برنامه‌ريزي
جامعه‌شناسي ارشد كارشناس -مقدميان ابراهيمي محمود
:منابع فهرست
اول ، چاپ ;شهري جامعه‌شناسي ;(1374) غلامعباس توسلي ، -
.نور پيام دانشگاه انتشارات:تهران
:اول ، تبريز چاپ ;شهري جغرافياي ;(1352) حسين شكويي ، -
.انساني علوم و اجتماعي تحقيقات موسسه انتشارات
;صبوري منوچهر ترجمه ;جامعه‌شناسي ;(1374) آنتوني گيدنز ، -
.ني نشر:تهران دوم ، چاپ
دوم ، چاپ ;گذار مرحله شهرنشيني ;(1375) فرخ حساميان ، -
.آگاه انتشارات:تهران
سوم ، چاپ ;انحرافات جامعه‌شناسي ;(1373) داور شيخاوندي ، -
.مرنديز نشر:گناباد
دوم ، چاپ ;شهرها اجتماعي جغرافياي ;(1369) حسين شكويي ، -
.دانشگاهي جهاد مركزي دفتر انتشارات:تهران
و روان‌شناسي جامع فرهنگ ;(1376) نصرت‌الله پورافكاري ، -
:تهران دوم ، چاپ ;(ج 2 فارسي ، -انگليسي) روان‌پزشكي
.معاصر فرهنگ
مهدي ترجمه ;نظري جرم‌شناسي ;(1374) ريموند گسن ، -
فرهنگي و علمي مجمع انتشارات:تهران اول ، چاپ ;كي‌نيا
.مجد
حسين ترجمه ;شهري جامعه‌شناسي ;(1377) پيتر ديكنز ، -
.رضوي قدس آستان انتشارات:مشهد اول ، چاپ ;بهروان
و غرب در جنايي پديده‌هاي ;(1364) امان‌الله صفوي ، -
.مترجم نشر:تهران اول ، چاپ ;نوجواني مسائل
اول ، چاپ ;(ج 1)جرم‌شناسي مباني ;(1373) مهدي كي‌نيا ، -
.تهران دانشگاه انتشارات:تهران
اول ، چاپ ;حاشيه‌نشيني ;(1369) سعيد سيد زاهداني ، زاهد -
.شيراز دانشگاه انتشارات:شيراز
پيش‌درآمدي جامعه‌شناسي ، ;(1371) آنتوني گيدنز ، -
دانشگاه انتشارات:شيراز ;فنايي ابوطالب ترجمه ;انتقادي
.شيراز
;"فرهنگ و پرخاشگري" ;(1378) الله نصرت پورافكاري ، -
انتشارات ،(انساني علوم) اصفهان دانشگاه پژوهشي مجله
.صص 2813.اصفهان دانشگاه
;"ناهمگون و شتابان شهرنشيني" ;(1366) پرويز پيران ، -
صص پنجم ، شماره دوم ، سال اقتصادي ، -سياسي اطلاعات مجله
.5754
مجله ;"ايران در آلونك‌نشيني" ;(1374) پرويز پيران ، -
و يازدهم شماره نهم ، سال اقتصادي ، -سياسي اطلاعات
.صص 129125 دوازدهم ،
.شهري ، دستنوشته مسائل سمينار درسي جزوه ;علي رباني ، -
نشر تازه‌هاي
معمار *
شماره 10 - پائيز 1379 *
به و صفحه در 90 كه معمار فصلنامه از شماره دهمين در
به زير عناوين با است شده منتشر و چاپ چهاررنگ صورت
آينده و استعدادها ظرفيت‌ها ، موقعيت ، مشكلات ، بررسي
:است پرداخته ايران معماري
موسسه معماري آزاد درسگفتارهاي ، (سرمقاله)خسارت جبران
و گفت ،...و سازه پايداري و معماري طرح يكپارچگي معمار ،
جهاني مجتمع‌تجارت طرح معاصر ، معمار ديبا كامران با گو
ايراني ، سبك و البرز مدرسه قوام‌الدوله ، خانه تهران ،
از رم‌كولهاس معرفي مدرن ، فلسفه در آن ريشه‌هاي:واسازي
با گو و گفت مدرنيسم ، جست‌وجوي در جهان ، برجسته معماران
...و رفته دست از فرصت سال و 20 انبوه‌سازي خاك ، فناوري
اشاره ضمن خسارت ، جبران عنوان با شماره اين سرمقاله در
معاصر معماري در انحراف و كج‌روي زيانبار پيامدهاي به
با است بهتر درد علاج براي ":است شده نشان خاطر ايران
بي و كنيم برخورد افتاده اتفاق كه سادگي همان به مسئله
.داده‌ايم دست از را زمان.نسازيم پيچيده را آن جهت
خسارت جبران راه.بپذيريم بايد هم را خسارتش
شوخي را معماري مدارس.است بيشتر همت و سرمايه‌گذاري
جاذبه خودش در آنقدر معماري كه باشيم مطمئن و نگيريم
در و مي‌شود جذب كشور اقتصاد در سرعت به قدر آن و دارد
كنيم سرمايه‌گذاري مقدار هر كه مي‌كند نفوذ جهاني فرهنگ
".كرد خواهيم برداشت سرعت به را آن برابر چند
|
