دكتر و شكرخواه يونس دكتر با گفت‌وگو
بين‌المللي چالش‌هاي و ما فرقاني محمدمهدي
اطلاعاتي جامعه
بخش ) معتمدنژاد دكتركاظم با گفت‌گو
گرفت؟ شكل چگونه تهران سمينار
( پاياني
دكتر و شكرخواه يونس دكتر با گفت‌وگو
بين‌المللي چالش‌هاي و ما
فرقاني محمدمهدي
اطلاعاتي جامعه
:اشاره
شوراهاي منطقه‌اي ميان سمينار برگزاري روز دومين امروز ،
با يونسكو كه است اطلاعاتي جامعه و غربي مركزي ، آسياي
فن‌آوريهاي دگرگوني‌هاي وابعاد ماهيت بهتر شناخت هدف
و ملي توسعه اولويت‌هاي به توجه با وارتباطات اطلاعاتي
به.مي‌كند برگزار تهران در حوزه اين منطقه‌اي همكاريهاي
دانشگاه مدرس شكرخواه ، يونس دكتر آقايان با مناسبت همين
تحقيقات و مطالعات مركز رئيس فرقاني مهدي محمد دكتر و
.مي‌گذرد نظرتان از كه ايم كرده گفت‌وگو رسانه‌ها
وانديشه فرهنگ
به دستيابي ضرورت و "اطلاعاتي جامعه" مقوله طرح چگونگي *
برنامه‌هاي پيشبرد در تحول و پيشرفت عامل يك به‌عنوان آن
در وقتي بخصوصبردارد در را ظاهراتعارضاتي توسعه ،
چنانچه.مي‌گيرد قرار سياست اساسا و سرمايه‌داري خدمت
در مطلب اين اصلي مطرح‌كنندگان از ال‌گور ، و كلينتون
قابل چگونه تعارضات اين.بوده‌اند آمريكا انتخابات 1992
است؟ ارزيابي
و تكنولوژي اطلاعاتي ، جامعه بحث:فرقاني مهدي محمد دكتر
است بشري دستاوردهاي همه مثل پديده‌اي اطلاعات ، فن‌آوري
حال ، عين در و مي‌آورد به‌وجود را بالقوه امكان يك كه
قرار متفاوتي استفاده مورد است ممكن بالقوه امكان اين
و باشد كسي چه اختيار در دارد بستگي اينكه يعنيبگيرد
مي‌تواند.شود گرفته به‌كار هدفي ، چه راه در و چگونه
و سعادت تامين جهت در هم بشري ، ديگر دستاورد هر مانند
جهت در هم و بگيرد قرار استفاده مورد بشر صلاح و خير
حال به‌هر و ;گفتارش و رفتار زندگي ، بر نظارت و او كنترل
.باشد مستقر سياسي قدرت به بخشيدن انسجام يا تحكيم درخدمت
بالقوه يعني ، .است همين‌گونه نيز اطلاعاتي فن‌آوريهاي
سريع انتشار و توليد و پردازش جمع‌آوري ، امكان هم
و مي‌كند فراهم بالا كميت و كيفيت با را اطلاعات
.دارد خود كنار در را كنترلي ابزارهاي درواقع ، هم‌اينكه
خصوصي‌ترين حتي اطلاعاتي ، فن‌آوريهاي طريق از عبارتي ، به
هر.باشد دسترسي قابل مي‌تواند امروز شما ، زندگي زواياي
استفاده نوع دو هر معرض در ما است‌و فراهم امكان دو
نخبگان ، تلاش همه كه است اين سر بر بنابراين ، بحث.هستيم
كه بگيرد شكل جهت اين در بايد خيرخواهان و روشنفكران
بشر ، تعالي و رشد براي خيرخواهانه و مشروع استفاده‌هاي
.بشود آن از جوامع به توسعه‌بخشي و او زندگي كيفيت ارتقاي
كنترل‌دارند ، امكان دولتها نفسه في نه‌تنها كه درحالي
برخوردار مي‌توانند امكان اين از نيز خصوصي شركتهاي حتي
.باشند
اطلاعاتي ، تكنولوژيهاي با كه گفت مي‌توان ديگر امروز ،
وجود يا و رفته بين از مرزهايش زيادي حد تا خصوصي حريم
خانه يك در انسان خلاصه ، و دارد وجود كمتر يا و ندارد
.مي‌كند زندگي شيشه‌اي
كه مهمي وتلاش سند چند به ابتدا ، من:شكرخواه يونس دكتر
اين از يكي.مي‌كنم اشاره گرفته ، صورت زمينه اين در
كه بود "اوكيناوا" در صنعتي كشور هشت سران نشست تلاشها ،
منشور به معروف كه را خود اجلاس ، منشور اين نهايتا
كشور هشت درواقع منشور ، اين در.كرد عرضه شد ، اوكيناوا
اطلاعاتي جوامع تشكيل براي كه را ضرورتهايي جهان ، صنعتي
نتيجه كه سند اين در همچنين.كردند مطرح مي‌دانستند ، مهم
بر وافري تاكيد بود ، ژاپن اوكيناواي در سال2000 اجلاس
خصوصي بخش كه اين و است شده ارتباطات در خصوصي بخش نقش
اجلاس ، همين.گيرد عهده به مهمي نقش بايد زمينه اين در
كار به و منشور اجراي براي ضربت نيروي تشكيل پيشنهاد
به دنيا در كه اطلاعاتي و ارتباطي تكنولوژيهاي گرفتن
.داد را است موسوم "ICT"
يعني "IT" عنوان قبلا تكنولوژيها اين كه مي‌دانيد
يعني "ICT" اكنون كه حالي در داشت را اطلاعاتي تكنولوژي
-اطلاعاتي تكنولوژي Information Communication Technology
.است گرفته قرار آن جاي به و سند اصل ارتباطي ،
دات" نيروي به جلسه ، سه تشكيل از بعد نيز ضربت نيروي آن
آدرس‌هاي در كه است نقطه‌اي همان ;"دات".شد معروف "فرس
گزارش دات ، نيروي يا نقطه نيروي اين.مي‌آيد اينترنتي
خصوصي بخش بر آنها.كرد ارائه پيش ماه همين را نهايي‌اش
مهم تلاشدارند تاكيد توسعه پيشبردبرنامه‌هاي براي
شوراي به متعلق دارد ، وجود جهاني سطح در كه ديگري
نيروي يك نيز شورا ايناست ملل سازمان اجتماعي -اقتصادي
كرده تهيه زمينه اين در را گزارشي كه داده تشكيل ضربت
كه ديگري تلاش.است فقرزدايي بر آنها تاكيد منتهي ، .است
متعلق و شد شروع سال 1994 از واقع در شده ، انجام دنيا در
آنها.است دوربرد ارتباطات بين‌المللي اتحاديه "ITU" به
ال‌گور ، .دادند جلسه تشكيل بوئنوس‌آيرس ، در سال اين در
به را ماده پنج كلينتون ، آمريكا ، وقت جمهور رئيس معاون
اول ، محور سند ، آن در.شد تصويب كه داد پيشنهاد اجلاس اين
هم آنجا يعني.است خصوصي بخش توسط اطلاعاتي جامعه تامين
عمده‌ترين تلاش ، سه اين.است خصوصي بخش بر قوي تاكيد
اطلاعاتي جامعه زمينه در كه است بين‌المللي تلاش‌هاي
.است گرفته صورت
برنامه‌هاي با برنامه‌ها اين بين است ممكن علي‌القاعده
اصلي‌ترين شايد و باشد داشته وجود تعارضاتي ملي ،
در.است ملي برنامه‌ريزي نحوه اطلاعاتي ، جامعه چالش‌هاي
تقريبا.دارند جهاني جنبه كه اسنادي كردن لحاظ عين
.است خصوصي بخش به اتكا و آنها ، جهاني‌سازي مشترك رويكرد
شايد ملي ، چالش‌برنامه‌ريزيهاي اصلي‌ترين اين ، بنابر
اينكه ضمن در كه كنيم برنامه‌ريزي ما چطور كه باشد همين
و شده استحاله برنامه‌ها آن در نه مي‌كنيم ، لحاظ را آنها
.شويم ايزوله آن‌برنامه‌ها به بي‌توجهي اثر در اينكه نه
درسهاي بتوان دست ، اين از اجلاس‌هايي از واقع در شايد
برنامه‌ريزيهاي اسناد ، آن دقيق مطالعه با و گرفت خوبي
.داد صورت ملي سطح در را دقيق‌تري
و ارتباطات زمينه در ما كشور متاسفانه اينكه رغم به *
كارچنداني است ، عقب جهاني تحولات از اطلاعاتي ، فناوريهاي
شاهد ما و نگرفته صورت رشته ، اين صاحبنظران سوي از هم
چگونگي و اطلاعاتي جامعه درباره فرهنگي -فكري توليدات
انتظار كه حالي در.نيستيم مولفه‌هايش و آن به دستيابي
بي‌تفاوت مقوله اين به نسبت صاحبنظران حداقل ، مي‌رود
.نباشند
اين در ما كه است اين واقعيت:فرقاني محمدمهدي دكتر
چون اين ، بنابركنندهايم مصرف بيشتر فعلا زمينه
-علمي توليد است ، ديگران به متعلق مقوله اين تكنولوژي
شاخص‌هاي از يكي امروز.است خودشان به متعلق نيز آن فكري
.است اطلاعات مصرف و توليد ميزان دنيا ، در يافتگي توسعه
اصلا اينكه يكي.نداريم توليد دليل دو به عملا ما
به چه نداريم را امكاناتش و اطلاعات توليد زيرساختهاي
اساسا اينكه ، دوم.توليد لحاظ به چه و فناوري لحاظ
.نيست يافته توسعه نگاه يك اطلاعات ، مقوله به ما نگاه
ما هنر همه.كرد پنهان بايد را اطلاعات كه مي‌كنيم فكر
كنيم پنهان را اطلاعات خوب بتوانيم كه مي‌كند بروز وقتي
دنياي كه حالي در.داريم نگه دور ديگران دسترسي از و
مجهزترين به امروز شما.مي‌كند عمل اين عكس درست امروز ،
مستقيم طور به منزل‌تان ، از حتي دنيا ، اطلاعاتي بانكهاي
.داريد دسترسي
را آن دانش و فناوري ما اولا كه است اين بحث بنابراين
را مساله فكري ، و فرهنگي لحاظ به اينكه دوم و نداريم
من ، نظر به نتيجه ، در.نكرده‌ايم حل خودمان بين هنوز
كننده مصرف يك كه است اين كرد مي‌شود كه كاري موثرترين
.باشيم خلاق و خوب
بايد اطلاعاتي نوع چه از و چگونه بدانيم كه معنا اين به
و برنامه‌ريزيها در اساسا يعني ، .كنيم استفاده
بحث ;كنيم استفاده زمينه‌ها همه در سياستگذاري‌هايمان ،
حرفي عرصه ، اين در مي‌توانيم وقتي اما ، .است اين اصلي
اطلاعات توليدكننده به تبديل كه باشيم داشته گفتن براي
توسعه كه كنيم توليد مي‌توانيم وقتي هم اطلاعات.شويم
علمي توسعه ما كه است اين واقعيت.باشيم كرده پيدا علمي
مصرف عمدتا و عقبمانده زمينه اين در و نداريم
سلسله يك كه كنم اشاره بايد نيز نكته اين به.كننده‌ايم
و اطلاع‌رساني عالي شوراي توسط سياستگذاري‌هايي
و است انجام حال در زمينه اين در تخصصي‌اش كميسيونهاي
يك كشور ، در اطلاع‌رساني وضعيت اساسا كه است اين هدف
شود تعيين كه است اين اولويت و بشود تدوين و مشخص مقدار
عرضه و پردازش توليد ، به بايد زمينه‌هايي چه در ما كه
زمينه ، اين در جامعه اطلاعات واقع ، در.بپردازيم اطلاعات
اطلاعات اين به بايد چگونه مردم اينكه و است اولويت در
واتلاف آمدها و رفت حجم نتيجه ، در.كنند پيدا دسترسي
و مي‌شود تسهيل دسترسيهاميكند پيدا كاهش وقت‌ها
و آرامش و اقتصادي صرفه‌جويي نوعي بگوييم مي‌توانيم
.مي‌آورد همراه به خود با رواني امنيت
و ضابطه‌اي هرگونه بدون واقعا ما كه نيست اين بحث البته
جاي همهكنيم باز را درها بخواهيم اشرافي ، هرگونه بدون
غالبا منتهي.دارند موارد اين براي فيلترهايي هم دنيا
تنگ خيلي فيلترها اين -است 2 نامرئي -1 فيلترهايشان
بنابراين ، .دربرمي‌گيرد را خاصي موارد فقط يعني نيست
.است ميسر اطلاعات به گسترده و ارزان ساده ، دسترسي
.است درست مي‌كنيد ، عنوان كه مساله‌اي:شكرخواه يونس
در ارتباطي مسائل به نسبت ملي سطح در كه بي‌توجهي همان
مي‌شويد ، هم موضوع تخصصي حوزه وارد وقتي دارد ، وجود كشور
صورت زيادي خيلي پژوهشي كار زمينه اين در كه مي‌بينيد
در اطلاعاتي ، جامعه مورد من ، نظر به البته ، است نگرفته
در مطبوعات تاريخ زمينه در مثال ، براي.استثناست واقع ،
حال در.است گرفته صورت كارهايي گريخته جسته ايران ،
حال در به‌تدريج كه هستيد مواجه اسنادي با حاضرشما
.است انتشار
عرصه در انتقادي آراي تلويزيون ، راديو ، زمينه در
يا و مي‌شود و شده ترجمه آثاري ايران ، در ارتباطات
زمينه‌ها اين در را متوني ارتباطات علوم رشته استادان
نه‌چندان تلاشهايي و حركتها بنابراين ، .كرده‌اند تنظيم
و مطالعات مركز.است داشته وجود ديگر زمينه‌هاي در قوي
و كرده منتشر زمينه اين در را كتابهايي رسانه‌ها تحقيقات
توجه ارتباطي كتابهاي نوع اين به نشر ، مراكز از برخي
به‌طور كه اطلاعاتي جامعه زمينه در اما.مي‌دهند نشان
اينترنت ، مثل فقراتي ستون با كرديد ، اشاره شما اخص
كار صفر حد در حتي و كم بسيار بسيار ما متاسفانه
كه داريم اينترنت زمينه در كتاب چند تنها ما.كرده‌ايم
و سخت‌افزاري صرفا نگاه اينترنت به نگاهشان هم آنها
واقعيت.توسعه ارتباطات زاويه از نگاه نه است ، مهندسي
واقع ، در و اطلاعاتي جامعه زمينه در ما كه است اين
.كرده‌ايم كار ضعيف خيلي ارتباطات ، ديجيتالي فرايندهاي
دارد ادامه
بخش ) معتمدنژاد دكتركاظم با گفت‌گو
گرفت؟ شكل چگونه تهران سمينار
( پاياني
يك و كنند كمك ما به شد قرار و پذيرفت را اين مودو آقاي
شد قرار.دهند قرار اختيارما در را بودجه چهارم
برنامه اين كه دهيم سال 1995تشكيل در تهران در جلسه‌اي
گزارش براي و كنيم فراهم را تحقيق ومقدمات كرده اعلام را
كه كنيم دعوت آسياي‌مركزي كشورهاي از تحقيق
اين از و بيايند مركزي آسياي روزنامه‌نگاران‌كشورهاي
جهاني روز كه شد قرار همچنين و كنند استفاده سمينار
به ارتباطي‌يونسكو بخش همكاران از اطلاعات ، يكي آزادي
از يكي مدير كه فرد اين.شد كارانجام اين.بيايد ايران
روز 13 ما و آمد ايران به بود آلمان روزنامه‌هاي
توسعه تحقيق طرح بود ، آزادي‌مطبوعات روز كه ارديبهشت
با كه مطرح‌كرديم را ايران در كثرت‌گرا و مستقل مطبوعات
يونسكو ، بين توافق سند و شود انجام پاريس دانشگاه همكاري
اين هرحال به و شد پاريس 2 ، امضا دانشگاه و علامه دانشگاه
مطبوعات مسائل سميناربررسي دومين ودر شد انجام طرح
ارائه رابطه اين در خرداد 1377 ، مقاله‌اي در ايران ،
دنبال زمينه اين در كه جديدي كوشش ترتيب ، اين به.كرديم
مركز تاسيس براي است ، كه قبلي كارهاي مكمل مي‌شود ،
.كرديم آسياي‌مركزي ارتباطات وتحقيقات مطالعات
پاريس در اطلاعات و اخلاق كنگره‌بين‌المللي سومين در
اين مودودر آلن آقاي.شد بيشتر سوم جهان به توجه نيز
آنجا در و سخنراني‌داشتند كل مدير از نيابت به كنفرانس
(سال 2000 نوامبر 16) ايشان ، با ايراني هيات گفت‌وگوي طي
اخلاق موضوع اهميت به توجه با سمينار اين تشكيل موضوع
فضاي اجتماعي و حقوقي و اخلاقي اطلاعات ، چالش‌هاي
دنيا منطقه چند در چون و شد مطرح ،(رايانه‌اي) سايبرنتيك
اين در منطقه‌اي سمينارهاي و 2000 سالهاي 1999 طول در
سمينار نخستين برگزاري بود ، پيشنهاد شده تشكيل زمينه
.داديم تهران در را اطلاعات اخلاق
استقبال‌كردند بود كه سوابقي به توجه با مودو آقاي
سي چون كردندكه مطرح نيز وايشان شد مشخص نيز آن وتاريخ
مي‌شود برگزار آينده در ويكمين‌اجلاسيه‌يونسكو
است بهتر ارائه‌دهند ، آنجا را تهران گزارش ومي‌خواهند
قرار و شود برگزار فوق سمينار اجلاسيه ، اين تشكيل از قبل
بالاخره. شود تشكيل سمينار اول‌سپتامبر هفته در كه شد
و كنيم دعوت را ايشان گذشته سال اسفندماه در توانستيم ما
.كردند قبول ايشان سميناررا بودجه چهارم يك حدود
به سمينار به دعوت‌شدگان هواپيماي بليت بنابراين‌هزينه
مركز كمك ترتيببا اين به.مي‌شود پرداخت وسيله ، اين
علوم گروه و عالي‌اطلاع‌رساني شوراي پاريس‌و در يونسكو
وزارت مطالعات مركز و طباطبايي علامه دانشگاه ارتباطات
سمينار برگزاري سيما ، مقدمات و صدا تحقيقات وبخش ارشاد
.شد فراهم
سازمان در گذشته ، تابستان بويژه و نيز گذشته سال دردو
-اقتصادي شوراي بخش در و شد مطرح اطلاعاتي جامعه بحث ملل ،
در دارد يونسكو كلي فعاليتهاي در مهمي نقش كه اجتماعي
در متحد ملل سازمان ضمن ، در شده‌و بررسي و بحث مورد اين
بين‌المللي‌ارتباطات اتحاديه به گذشته ، تابستان همين
سران عالي برگزاري‌كنفرانس مقدمات كه كرده ، توصيه دور
.كنند فراهم سال 2003 در اطلاعاتي جامعه مورد در را جهان
كنفرانس يك متحد ملل سازمان در كه است بار اولين اين
به‌همين.اطلاعاتي مسائل‌جامعه براي مي‌شود تشكيل سران
ديگر سوي از.بيشتري‌پيدامي‌كند اهميت خيلي موضوع جهت
كشور هفت وزراي كنفرانس در سال 1996 در كه كنم يادآوري
، (بروكسل در) داشتند حضور نيز ماندلا آقاي كه صنعتي بزرگ
جمهور رئيس و بود گرفته قرار تاكيد مورد اطلاعاتي جامعه
رامطرح توسعه درحال كشورهاي مسائل جنوبي آفريقاي كنوني
هنوز 10 دنيا ، مردم نصف كه بود گفته جمله از بود ، كرده
كه حالي در يعني نمي‌شناسد را تلفن و ندارند هم تلفن تا
از چطور شما نمي‌شناسد را تلفن هنوز دنيا درصد هنوز 50
گذشته سال اوت دركنيد صحبت مي‌خواهيد اطلاعاتي جامعه
يك اوكيناوا ، در صنعتي كشور هشت كنفرانس‌سران در نيز
.شد مطرح اطلاعاتي جامعه منشور
تاكنون زمينه اين در نيز ديگري منطقه‌اي سمينارهاي *
است؟ شده برگزار
كشورهاي به سمينارمتعلق نخستين:معتمدنژاد دكتر -
سمينار ، ، دومين(مه 1999 در 64)بود قاهره در عربي
اتيوپي‌تشكيل مركز آبابا آديس در آفريقايي دركشورهاي
در آسيايي كشورهاي ، براي(سپتامبر 2000 در1413 )شد
در لاتين آمريكاي كشورهاي ،(سپتامبر 2000 2725) پكن
كشورهاي ،(اكتبر 2000 و 27 26) برزيل در ريودوژانيرو
اينها از ما ،(و 82سپتامبر 2000 27) وين در اروپايي
مساله اين هم سمينار اين تشكيل با و بوديم مانده بركنار
منطقه‌اي برگزاري‌سمينارهاي در هم ، و مي‌كنيم جبران را
.هستيم پيشاهنگ اطلاعاتي جهاني
|
