تا سياسي رايزني‌هاي از ايران ،
خياباني ناآرامي‌هاي
ايران سياست با هفته يك
تاريك رژيم با مواجهه در ايرانيان منافع آسيبپذيري *
جمله از همگي گونه ، اين از دغدغه‌هايي و طالبان انديش
منطقه شرايط ارزيابي در ايران موقعيت بودن حساس دلايل
در كشورها بسياري ارشد مسئولان وآمدهاي رفت.است بوده
مدعاست اين گواه ايران ، به اخير روزهاي
معصومي پروين
و تاب و تب پر روزهاي گذشت كه هفته‌اي در ايران
مقام در بي‌ترديد.گذاشت سر پشت را هيجان‌زده‌اي
چهارشنبه)امروز به منتهي هفته مهم رخدادهاي بازشماري
بازديدهاي و ديد و گسترده تحركات نمي‌توان (نهم‌آبان‌ماه
بحران حل براي كشور خارجي سياست متوليان ديپلماتيك
مي‌توان قطعا راستا همين در.گرفت ناديده را افغانستان
كمتر انقلاب از پس دوران طول در كه فشرد پاي ادعا اين بر
طي كه برخورد حاضر برهه همچون تاريخي مقطعي به مي‌توان
راستاي در خطير ، موقعيتي در باشد توانسته ايران آن
شده بدل توجه‌جهانيان كانون به چنين اين خود ، ملي منافع
زاييده علي‌الظاهر كه -افغانستان فعلي بحران.باشد
از كمتر عرض در -آمريكاست سپتامبر يازدهم انفجارهاي
بالاترين در را متحركي و فعال ديپلماسي چنان روز بيست
كه درآورد به‌جريان كشور خارجي سياستگذاري مراكز سطوح
در شايد.است نداشته سابقه وسعت بدين هرگز آن از پيش
تصاوير جهان تلويزيوني خبري شبكه‌هاي كه لحظاتي همان
آنتن روي را نيويورك جهاني تجارت مركز برج‌هاي انفجار
كمتر مي‌كردند ، مخابره دنيا سراسر به خود فرستنده‌هاي
فارس خليج منطقه و ايران سياسي مسائل كارشناس و تحليلگر
مبني ايران جمهوري رياست وصريح سريع موضعگيري از كه بود
خاتمي سياسي هشياري ستايش به تروريسم ، محكوميت بر
صاحبنظري هيچ بي‌ترديد نيز آن از پس روزهاي در و برنخاست
ابعاد با مواجهه در ايران حساس موقعيت بر كه نمي‌شد يافت
را ايران سالها كه -ديده زخم آمريكاي احتمالي واكنش‌هاي
اذعان -بود داده قرار تروريسم حامي رژيم‌هاي فهرست در
به نسبت خود حساسيت‌هاي براي اما ايران ، .باشد نداشته
متهم پي در -منطقه در آمريكا احتمالي واكنش‌هاي وقوع
كاخ سوي از آمريكا انفجارهاي مسئوليت به بن‌لادن كردن
نهصد از بيش بودن دارا.بود قائل ديگري دلايل -سفيد
فاكتورهاي وجود افغانستان ، با خاكي مشترك مرز كيلومتر
ديني ، علايق جمله از -كشور دو مرزنشينان روابط در مشترك
پيوندهاي بودن ديرينه -...و تجاري مبادلات قومي ، رسوم
در ايرانيان منافع آسيبپذيري كشور ، دو وسياسي فرهنگي
اين از دغدغه‌هايي و طالبان انديش تاريك رژيم با مواجهه
در ايران موقعيت بودن حساس دلايل جمله از همگي گونه ،
ارشد مسئولان وآمدهاي رفت.است بوده منطقه شرايط ارزيابي
.مدعاست اين گواه ايران ، به اخير روزهاي در كشورها بسياري
شاهد گذشته روز ده از كمتر طول در ايران خارجه وزارت
اعظم صدر قطر ، امير همچون مقاماتي و مسئولان از پذيرايي
نماينده و كانادا آلمان ، ايتاليا ، خارجه وزيران اتريش ،
بوده افغانستان امور در متحد ملل سازمان كل دبير ويژه
مقام در خاتمي مقامات ، اين ديدارهاي عموم دراست
مسئوليت ايران خارجه وزير عنوان به خرازي و رئيس‌جمهوري
سياسي نظام ديدگاههاي انتقال و نظر تبادل رايزني ، اصلي
تعقيب با و داشته‌اند عهده بر را خارجي طرف‌هاي به ايران
كه دريافت مي‌توان به‌راحتي ديدارها اين به مربوط اخبار
بحران حل جريان در ايران اصرار مورد اصلي كانون
منافع جهت خلاف تحولاتي وقوع از جلوگيري افغانستان ،
به نسبت موضعگيري در ايران دشوار موقعيت.است بوده ايران
محكوميت ميان كه را خويش زده جنگ و بزرگ همسايه بحران
به حمله در آمريكا واكنش محكوميت سوو يك از تروريسم
يك در بتوان شايد است ، نوسان در ديگر سوي از افغانستان
اتريش اعظم صدر "شوسل ولفانگ" با ديدار در خاتمي عبارت
ايران پيچيده موضع هوشمندانه جمله‌اي در ويكرد خلاصه
سپتامبر يازدهم انفجارهاي عوامل عملكرد است ناگزير كه را
كند ارزيابي افغانستان بي‌دفاع مردم به تهاجم همتراز را
به حمله درباره ايران منفي موضع" كرد تشريح چنين
بر مروري شايد ".سياسي تا است اخلاقي بيشتر افغانستان
آنان كه دشواري و غيرانساني شرايط و افغان آوارگان وضعيت
جمهوري رئيس موضع درك هستند ، آن تحمل به ناگزير روزه همه
ضروري‌تر و ممكن خويش خارجي ميهمانان با ديدار در را
.بنمايد
حساسيت‌ها و عمومي افكار" كه نكته اين بر تاكيد با وي
حمله افغان مردم به كه كساني با تروريست‌ها ، عليه
آمريكا صراحتاموضع ،"است شدن تقسيم حال در مي‌كنند ،
بي‌دفاع و غيرنظامي مردم به تهاجمي سياست اتخاذ در
ديدار در تنها نه و داد قرار نكوهش مورد را افغانستان
موضع اين بر خارجي مقام با مذاكرات سلسله در كه شده ، ياد
.شد تاكيد
گروه در ايران نقش و حضور نبايد ميان اين در بي‌ترديد
ايران ، مشاركت با كه گروهي ;برد خاطر از نيز را 26
و تركمنستان تاجيكستان ، ازبكستان ، چين ، روسيه ، پاكستان ،
هنوز و است افغانستان بحران حل پي در و گرفته شكل آمريكا
فعلي بحران حل در گروه اين دستاوردهاي بر نمي‌توان البته
.كرد تكيه دقيقي جمع‌بندي به افغانستان
مي‌كنند؟ ياري را خاتمي
سرگشاده نامه انتشار با خاتمي مهرماه ، هجدهم روز اگر
راهكار اساسي ، قانون نقض مورد در شاهرودي هاشمي به خويش
ظهور منصه به خويش جمهوري رياست وظايف ايفاي در را جديدي
كه (جاري ماه آبان اول تاريخ به) خود دوم نامه در نشاند ،
بار يك شد ، منتشر قضاييه قوه رئيس جوابيه به پاسخ در
وظايف حدود تعيين قانون بر تكيه موضع از بار اين و -ديگر
در خود پيشين تذكر اصالت بر -جمهوري رياست اختيارات و
در مردم كه زماني شايد.كرد تاكيد اساسي قانون نقض مورد
به قضاييه قوه رئيس مفصل پاسخ انتشار خبر كشور مطبوعات
مي‌كرد فكر كسي كمتر كردند ، مشاهده را جمهوري رئيس
و دقيق زاويه‌اي از بار اين و ديگر بار رئيس‌جمهوري
عدم رهگذر از -ملت حقوق احقاق خواستار پيش از مستحكم‌تر
موارد تحمل پي در خاتمي گويي اما شود ، -اساسي قانون نقض
گرفته تصميم بار اين وي ، تذكرهاي مكرربي‌اعتنايي‌به
سرمايه تنها كه -خويش آبروي و ملي حيثيت از تمامي به بود
جوابيه در كه بود روي همين از.نمايد دفاع -مي‌داند خود
قانون نص به" كرد تصريح قضاييه قوه رئيس به خطاب خود
عالي‌ترين رهبري معظم مقام بعداز جمهوري رئيس اساسي ،
مسئول مجريه ، قوه رياست بر علاوه و است كشور رسمي مقام
اساسي قانون از پاسداري بر و است اساسي قانون اجراي
بر بابمجادله خود دوم نامه در وي ".است كرده ياد سوگند
قانون اصول تفسير مورد در نگهبان شوراي براي حق تعيين سر
آنچه" كه نكته اين كردن خاطرنشان با و بست نيز را اساسي
آن به نسبت ترديدي و ابهام است ، ثابت اساسي قانون نص به
".باشد داشته همه‌پرسي يا تفسير به نياز تا ندارد وجود
حقوق جزء را رئيس‌جمهوري سوي از اساسي قانون تذكر مقوله
سياستمدارانه‌ترين عين‌حال در و ترين صريح با و دانست وي
و وظايف زمينه در را جمهوري رياست زدن دور استدلال ،
به بنا خاتمي البته.دانست مردود مقام ، اين اختيارات
در كه نبرد خاطر از خود ، همگراطلبانه و مسالمت‌جو روحيه
"همگان و نظام عالي‌رتبه مسئولان" خود نامه از بخش آخرين
در راستي به آيا.فرابخواند خويش به مددرساني به را
و معضلات انواع از كلكسيوني كه -ايران امروزين شرايط
احاطه را كشور سياستگذاران و دولتمردان سياسي ، مسائل
مددطلبي پيام همگان و عالي‌رتبه‌نظام مسئولان -كرده
درمي‌يابند؟ را خاتمي
كانديداها صلاحيت تعيين ناتمام جدول
رئيس تعيين براي كه خرداد80 هجدهم انتخابات از پس
زمينه‌اي شد ، انجام جمهوري رياست دوره هشتمين در جمهوري
نظارت و اجرايي هاي هيات قديمي مناقشه كه نيامد پيش
باز سر ديگر بار كانديداها صلاحيت تعيين سر بر انتخابات
متولي دو دامنه‌دار فرسايش ديرينه ، دعواي اين كندو
فيلترهاي از را مختلف انتخابات در كانديداها گذراندن
مياندوره‌اي انتخابات.سازد آشكار ديگر بار ، گزينشي
در و گرفت برعهده را بار اين اما گلستان حوزه از مجلس
در مجلس ، انتخابات در حضور براي نفر كه169 انتخاباتي
رد نظارت هياتهاي سوي از نفر كردند ، 68 ثبت‌نام آن
.شدند صلاحيت
در كانديداها عموم صلاحيت رد فاكتور مهم‌ترين شايد
يك ، بندهاي بتوان را نظارت هياتهاي سوي از مختلف انتخابات
به كه بندهايي ;دانست انتخابات قانون ماده28 پنج و سه
نظام و اسلام به عملي التزام و اعتقاد" آنان ، استناد
ولايت و اساسي قانون به وفاداري ابراز اسلامي ، جمهوري
ثابت نظارت هياتهاي اعضاي براي كانديداها "فقيه مطلقه
تاييد مورد آنان "شهرت سوء نداشتن" نيز و نشده
.است قرارنگرفته
استان كانديداهاي انبوه صلاحيت رد اعلام نخست روزهاي در
رد اين خبر كه بود آن گمان را كسي اگر گلستان ،
حضور از متاثر اخبار وسيع حجم در گسترده صلاحيت‌هاي
پس بود ، خواهد كمرنگ داخلي اخبار ديگر و درمنطقه آمريكا
زماني يافت ، وقوف خود باطل پندار بر روز سه دو گذشت از
در انتخابات ستاد رئيس و كشور وزير سياسي معاون كه
تاسف ، ابراز ضمن صلاحيت‌ها ، رد به نسبت واكنش‌ها نخستين
جبهه به را صلاحيت‌شده‌ها رد از بسياري بودن منتسب
مبلغ مرتضي سيد اظهارنظرداد قرار تاييد مورد اصلاحات
بر بالغ جمعي و نماند اقليت در دولتي مسئول يك مقام در
رئيس‌جمهوري به خطاب نامه‌اي ارسال با مجلس نماينده 180
اجراي خواستار داوطلبان ، گسترده صلاحيت رد از انتقاد ضمن
.شدند صلاحيت‌ها به رسيدگي در انتخابات قانون تمام و تام
خود اصرار در فوق نامه امضاكننده نمايندگان بي‌شك
اين واحده ماده از بخش اين به انتخابات قانون براجراي
بررسي‌كننده مراجع كليه آن طي كه داشتند اشاره قانون
و قانوني مواد براساس شده‌اند موظف داوطلبان صلاحيت
قانوني مسئول مراكز توسط كه معتبر مدارك و دلايل براساس
صلاحيت بررسي به شده ارسال نظارتي و اجرايي مراجع به
كردند رد را داوطلبي صلاحيت چنانچه و بپردازند داوطلبان
استناد مورد قانوني مواد ذكر با را صلاحيت رد علت بايد"
".نمايند ابلاغ داوطلب به مربوط دلايل و
بيكار هم گلستان استان نظارت هيات ميان اين در البته
از يكي با وگو گفت در هيات اين سخنگوي و ننشست
تعجب اظهار ضمن دولت ، منتقد جناح به وابسته روزنامه‌هاي
را صلاحيت‌ها رد تمام رئيس‌جمهوري ، به نمايندگان نامه از
گروههاي به وابستگي" و دانسته قانوني استنادات براساس
مواد قاچاق به ارتكاب فساد ، و فسق به اشتهار غيرقانوني ،
جمله از را "نظام عليه اقدام اثر در محكوميت و مخدر
نظر اظهار كنار در اگردانست داوطلبان صلاحيت رد دلايل
هيات اقدام دانستن "غيرقانوني" به نظارت هيات مقام اين
از داوطلبان از بسياري صلاحيت رد در گلستان استان نظارت
عمق گاه آن شود ، توجه هم كشور انتخابات كل مدير سوي
از واحد موضوع يك سر بر كه گسترده‌اي نظر اختلاف و فاصله
وجود داوطلبان صلاحيت تعيين بر ناظر و مجري طيف دو سوي
مناقشه اين راستي به.نمود خواهد رخ پيش از بيش دارد
يافت؟ خواهد خاتمه شرايطي چه در و زماني چه ديرينه
رد مستند دلايل انتخابات ، انواع از بسياري در كه هنگامي
كه زماني در و نمي‌شود ابلاغ وي به كانديدا يك صلاحيت
پرسشنامه‌هاي در مشخصا و مستقيما كانديدا يك في‌المثل
ولايت و اسلام به را خود عملي التزام و اعتقاد مربوطه ،
مستند مداركي و متقن دلايل وقتي آيا نموده ، اعلام فقيه
و نظام اساسي ، قانون به كانديداها اعتقاد ميزان تشخيص در
داوطلب امضاي و رسمي اعلام نبايد ندارد ، وجود فقيه ولايت
سوي از -صوري چند هر -فوق موارد پذيرش معناي به را
در كه برائت‌شهروندان بر اصل آيا كرد؟ قلمداد داوطلب
شده ، تاكيد و تصريح آن بر اساسي قانون هفتم و سي اصل
، به اساسي قانون در اصلي و تئوري مرحله از نبايد هيچ‌گاه
يابد؟ تسري حاكميت با شهروندان روزمره روابط صحنه
و وظايف تعريف ناشدني حل ظاهرا پارادوكس چند هر
انتخابات شرايط و انتخابات ناظران و مجريان اختيارات
و گاه از هر نظارت ، و اجرايي هياتهاي عضو محلي معتمدين
كردن فروكش با و مي‌شود مطرح انتخابات موسم در هم آن
بي‌ترديد اما مي‌رود ، سكوت اتاق به انتخابات ، انواع
انتخابات بودن پيش در به توجه با كه است ضروري
تمام كليايي ، و سنقر و خلخال انتخابيه حوزه مياندوره‌اي
در نظر وحدت به نيل با قانون مجري و قانونگذار نهادهاي
.بربندند نادرست كنترلي سياست‌هاي رشد بر راه زمينه ، اين
ناآرامي با شادماني جدال
روز ايران ملت اجتماعي مناسبات تاريخ در آذر 76 هشتم
تيم شدن پيروز بابت از نه روز اين ويژگي.است ويژه‌اي
به راهيابي براي استراليا ملي تيم برابر در ايران ملي
ايران مردم رفتارشناسي لحاظ به بلكه فوتبال ، جهاني جام
پايان از پس روز آن در.بود ملي تيم پيروزي اعلام از پس
و خودجوش اقدامي در -جوانان بويژه -مردم عموم مسابقه ،
صدا به خيابانها ، و كوچه‌ها به شدن سرازير با برانگيخته
نخستين براي شيريني و نقل پخش و اتومبيل‌ها بوق درآوردن
از نمادي ظهور و بروز به تبديل را ورزشي پيروزي يك بار
حركت هيچ با كه شادماني‌اي ;كردند كشور در شادماني
قواي و انتظامي نيروهاي سوي از هم بازدارنده‌اي و كنترلي
به واقعه ، اين از پس سال‌هاي در.نشد روبه‌رو قهريه
اجتماعي شادماني الگوي‌بروز نوع اين رفته‌رفته و تدريج
سويه دو مناسبات وارد جديد مفاهيمي با اما قالب ، همان در
.شد حكومت -ملت سياسي
از موجي آذر 76 هشتم روز كه خاطري انبساط و شادماني
مردم‌پديدآورده مختلف آحاد ميان معنوي همبستگي و همدلي
دربرگرفتن با بعضا بعدي ، نمونه‌هاي تكرار در بود ،
اجتماعي ، عصبيت‌هاي و عمومي نارضايتي‌هاي از هاله‌اي
در حساسيت‌هايي تدريج به جوانانه ، شادماني‌هاي برگرد
در كه جايي تا آورد ، پديد نظام سياسي بدنه از بخش‌هايي
تيم مقابل فوتبال ملي تيم پيروزي از پس نمونه ، جديدترين
بر دال اخباري از آكنده روزنامه‌ها صفحات امارات ،
عاملي چه راستي به.بود "خياباني متخلفان" دستگيري
كه را پديده‌مردمي يك تا 80 سال 76 فاصله در توانست
ملي غرورانگيز واقعه پاسداشت‌يك در جوانان شادي نماد
سياسي جداسازي‌هاي احيانا و تخلف‌ها مظهر به تبديل بود
كه اخير خياباني تجمعات دستگيرشدگان راستي به آيا نمايد؟
غيرقابل ظرفيت چه از داشته‌اند ، سن سال زير 20 عموما
براي صادره كيفرخواست در كه بوده‌اند برخوردار كنترلي
است؟ شده ثبت "كشور امنيت در اخلال" اتهام آنان از بسياري
و كرد نگاه هم ديگري زاويه از را مسئله اين نبايد آيا
و فرهنگ امور متولي نهادهاي رفتارهاي از برخي كه كرد فكر
است؟ بوده موثر افسارگسيخته هيجانهاي بروز در هم امنيت
قدر آن ايران سياسي نظام در حكومت -ملت رابطه واقعا آيا
و جوانان وجود اظهار كه است آسيبپذير و شكننده
حاكميت با تضاد از عميقي و دقيق تحليل كه نوجواناني
موضوعات با ورزشي مسائل زدن گره پي در اساسا و ندارند
و سودجو افراد برخي وجود از صرفنظر -نيستند سياسي
در را كشور قهريه قواي مي‌تواند حد بدين تا -فرصت‌طلب
نهادهايي يا كسان دارد؟ نگاه بحراني و آماده‌باش وضعيت
از گروه اين عليه خشن سياست‌هاي كارگيري به موافق كه
ابعاد و پيامد به درستي به آيا هستند نوجوانان و جوانان
شهروندان از بخش اين ستيزه‌جويانه واكنش‌هاي
پيدايش ريشه‌هاي به اساسا كس هيچ آيا و انديشيده‌اند؟
به پاسخگويي شايد نمي‌انديشد؟ اجتماعي رفتارهاي نوع اين
ازسوءتعبيرهاي حاصله جراحت بتواند پرسش‌ها اين از بخشي
.بخشد التيام را كنوني اجتماعي سياسي فضاي در موجود
|
