قيمت‌ها جنگ احتمال و نفت بازار
توحيد علي محمد
حدود 40 از( اوپك) نفت صادركننده كشورهاي سازمان:اشاره
قيمت‌هاي كنترل عضوو كشورهاي منافع حفظ هدف با پيش سال
اين اصلي مسئله همواره نفت زمان‌قيمت ازآن.شد تشكيل نفت
.است داشته قرار جهان اقتصادي اخبار صدر در و كشورها
را آن برخي كه كالا اين ارزش بر جهان سطح در حادثه‌اي هر
سياسي ، كالاي يك را آن برخي و مي‌دانند اقتصادي صرفا
.مي‌دهد كاهش يا و افزايش را آن قيمت و مي‌گذارد اثر
در است نفت به وابسته آنان اقتصاد كه اوپك عضو كشورهاي
روبه‌رو قيمت‌ها بحران با ديگر بار اخير هفته‌هاي
خام نفت درصد چهل به نزديك سازمان اين اعضاي.شده‌اند
به زيادي حد تا توليد ميزان اين و مي‌كنند توليد را جهان
توليد كاهش يا و افزايش با تا سازمان‌قدرت‌مي‌دهد اين
اثر جهاني بازارهاي در نفت قيمت كاهش يا و افزايش در
سهم كاهش با توليد كاهش هنگام همواره تلاش اين.بگذارند
توليدكنندگان سود افزايش و بازار در سازمان اين اعضاي
سال‌ها از كه شد موجب شرايط اين.است همراه اوپك عضو غير
اين از خارج توليدكنندگان همكاري جلب براي اوپك پيش
و پذيرفته ناظر عضو عنوان به را آنان و كند تلاش سازمان
چهاردهم روز در.كند سهيم قيمت‌ها كنترل براي تلاش در
به‌ويژه كشورها اين از برخي همكاري عدم با اوپك نوامبر
در كنندگان‌نفت صادر بزرگترين به‌عنوان نروژ روسيه‌و
در اوپك تا شد موجب امر اين و شد مواجه اوپك از خارج
معيني سقف كاهش به را خود توليد كاهش غيرمنتظره اقدامي
اقدام اينكند منوط كشورها اين سوي از نفت توليد از
آن از خبري منابع برخي كه آيد به‌وجود شرايطي تا شد موجب
.اند كرده ياد قيمت‌ها جنگ به‌عنوان
نفتي كارتل
علي "است خطرناك‌تر سال 1998 شرايط از كنوني شرايط"
نفت صادركننده كشورهاي سازمان دوره‌اي دبيركل رودريگز
كه وين در اوپك اجلاس هجدهمين و يكصد از پس را سخنان اين
خام نفت قيمت روزافزون كاهش دليل به و اضطراري صورت به
.كرد بيان شد تشكيل جهاني بازارهاي در
نفت توليدكنندگان براي را دشواري شرايط داشت قصد وي
كشورهاي همه و داد رخ سال 1998 در كه كند ترسيم
بودجه درصد تا 80 متوسط طور به كه را نفت توليدكننده
بحران خطر به مي‌كنند تامين نفت درآمد از را خود كشور
.كند آگاه دارند پيش در كه اقتصادي
نفتي كارتل پسوند با را اوپك همواره كه غرب خبري منابع
محفلي كارتل اين كه نمي‌شوند متذكر هيچگاه مي‌كنند خطاب
معاش تامين براي را خود ذخاير كه كشورهايي از است
همواره كه كوتاه‌مدت دوره چند جز به و مي‌فروشند مردمشان
منطقه‌اي و جهاني بحران‌هاي از ناشي و سياسي دلايل
نفت قيمت‌هاي كنترل براي تلاش در همواره است داشته
.بوده‌اند ناتوان
سپتامبر يازده آوار
مي‌كردند شده‌تصور ربوده هواپيماهاي مسافران كه روزي
به رسيدن براي وسيله‌اي را آنان دارند قصد ربايندگان
وبا دهند قرار آمريكايي مقامات از خود خواسته‌هاي
داراي انسان هيچ بودند ، سرنوشت انتظار در نگران چشم‌هاي
اين تبديل هواپيماربايان هدف كه نمي‌كرد تصور سالم عقل
حوادث بزرگترين از به‌يكي حادثه
. باشد قرن 21
دوقلوي ساختمان‌هاي از يكي به هواپيما نخستين كه هنگامي
از برخي تنها كرد برخورد جهاني تجارت به موسوم برج‌هاي
وسيع ابعاد و بردند پي فاجعه عمق به انگشت‌شمار افراد
ارزيابي درستي به را حادثه اين فرهنگي و اجتماعي سياسي ،
.كردند
شادمان يا و بي‌تفاوت نيز برخي و نگران و مبهوت بسياري
بر زماني حادثه اين كه نمي‌كرد تصور هيچ‌كس اما بودند ،
.كرد خواهد تحميل را خود ناگوار آثار بشر افراد تك‌تك
اقتصادي ركود
آمريكا اقتصاد سپتامبر ، حادثه 11 از روز چند گذشت از پس
اقتصاد بر امر واين شد بحراني بود ركود دام در قبل از كه
نفت قيمت تا شد موجب تدريج به و گذاشت كشورتاثير ديگر
.بگيرد نزولي سير
توليدكننده كشورهاي اقتصاد خودكار به‌طور نفت قيمت كاهش
آثار و واداشت تكاپو به را خاورميانه كشورهاي بويژه نفت
تلاش‌براي كشورها اين تا شد موجب سوءاقتصادي‌آن
در پيش سال حدود 5.كنند آغاز را روند اين از جلوگيري
مالي شديد كسري با كشورها اين قيمت‌ها گذشته بحران
همه به‌رغم و ناچار به آنان از بسياري و شدند روبه‌رو
از جلوگيري به و گرفت صورت اوپك سوي از كه تلاش‌هايي
اقتصادي ساختار اصلاح به ناچار به نشد منجر قيمت‌ها سقوط
.آوردند روي خود
ركود و آسيا شرق جنوب در اقتصاد سقوط با سال 1998 در
كاهش نفت خريد براي تقاضا ميزان جهان بر حاكم اقتصادي
توليدكننده كشورهاي ديگر و اوپك تلاش هرگونه و بود يافته
.بدهد نفت قيمت‌هاي در تغييري نتوانست اوپك عضو غير
ميان نظامي درگيري‌هاي و سياسي اختلاف‌هاي دوره اين در
تلاش‌ها اين و زد دامن امر اين به نيز اوپك اعضاي
در اوپك عضو نفت توليدكننده كشورهاي اكثر.ماند بي‌نتيجه
بويژه خود كشورهاي در سرمايه‌گذاري تسهيل با دوره اين
توان افزايش با سرمايه جذب ضمن كردند تلاش نفت صنايع
.دهند افزايش نفت بازار در را خود سهم توليد ،
بويژه فارس خليج حاشيه كشورهاي از بسياري اين ، بر علاوه
و كنند كار بيشتر تا خواستند خود اتباع از سعودي عربستان
مصرف ، آنان و مي‌كردند كار ديگران كه گذشته روند ادامه از
قوانين بازنگري و خارجي كارگران اخراج.بپرهيزند
ميزان كه نحوي به كشورها اين در سرمايه‌گذاري
.بود اقدامات ديگر جمله ، از يابد خارجي سرمايه‌گذاري
تا كردند بسياري تلاش خليج‌فارس دولتمردان‌كشورهاي
كشورهاي در بحران اين از پيش كه را خود ملي سرمايه‌هاي
شده ذخيره خارجي بانك‌هاي در يا و شده سرمايه‌گذاري ديگر
.گيرند بكار خود كشورهاي در درآمد و كار ايجاد براي بود
آغاز اقتصادي ساختار اصلاح و بازنگري اين نيز ايران در
كاهش دليل به و ناگزير به ولي ناموزون و كند چه اگر و شد
و سرمايه‌گذاري قوانين بازنگري.شد آغاز نفتي درآمدهاي
ايجاد آن دستاورد مهمترين كه برنامه‌ريزي نحوه اصلاح
.بود جمله آن از نفت‌بود درآمد مازاد ارزي ذخيره صندوق
واقع‌نگري
در نفت مصرف‌كنندگان عمده‌ترين كه غرب صنعتي كشورهاي
با اسرائيل و اعراب جنگ و نفتي تحريم از پس هستند جهان
تلاش خود اجتماعي و اقتصادي مقررات و قوانين بازنگري
.كنند جلوگيري سوخت بي‌رويه مصرف از كردند
به كشورها اين وابستگي تا شد موجب قوانين اين اعمال
قيمت نوسانات اثر در آنان اقتصاد و يابد كاهش نفت واردات
.نشود بحران دچار نفت
بويژه نفت توليدكننده كشورهاي اقتصادي ساختار بازنگري
اين كه زماني تا.است اجتنابناپذير امري اوپك اعضاي
متكي نفت قيمت به خود روزانه بودجه تامين براي كشورها
و دارد وجود بالقوه صورت به قيمت‌ها بحران همواره باشند
.روبه‌روكند اقتصادي ركود با را كشورها اين مي‌تواند
نفت به را خود بودجه اتكاي كه زماني تا اوپك عضو كشورهاي
و موثر نحو به نفت بازار در نمي‌توانند ندهند كاهش
.كنند عمل تعيين‌كننده‌اي
سازماني به حمايتي و نظارتي سازمان يك از بايد اوپك
را عضو كشورهاي اقتصادي سازوكار كه شود تبديل اقتصادي
در نفت نقش كاهش هدف با و نگاه‌دارد پايدار و هماهنگ
.كند فعاليت و برنامه‌ريزي عضو ، كشورهاي اقتصاد
قيمت‌ها جنگ
كنار در همواره كه بزرگ توليدكننده دو روسيه و نروژ
دليل به دارند شركت آن جلسات در ناظر عنوان به و اوپك
نفت جهاني قيمت‌هاي نفت ، صادرات به اقتصادي وابستگي عدم
.مي‌كنند ارزيابي بين‌المللي و سياسي ديدگاهي از را
اين بسياري براي شايد واشنگتن در جمهوريخواهان حضور
حزب سران علاقه‌سنتي دليل به كه آورد بوجود را اطمينان
در روزافزوني رونق صنعت نفت ، اين صنعت به جمهوريخواه
يازده حوادث پيش ماه دو اما داشت ، خواهد اخير سال‌هاي
.كشيد بطلان خط تصورات اين بر سپتامبر
كه داشت را اميد اين مي‌توان حدي تا شرايطي چنين عليرغم
به را نفت قيمت‌هاي هيچگاه درجهان جاري روزافزون تحولات
.نمي‌دهد كاهش دلار ده از كمتر
بوش جرج كنوني سياست‌هاي از بسياري نفت قيمت‌هاي كاهش
ترديد با را كشور اين در نفتي ميدان‌هاي توسعه زمينه در
نقطه‌اي در قيمت‌ها نزولي روند شايد.كرد خواهد روبه‌رو
اي صرفه نفت گذاري وسرمايه اكتشاف ديگر كه شود متوقف
. باشد نداشته
فروپاشي از پس فرصت‌ها از استفاده براي كه روسيه‌نيز
انتظار در است بوده تكاپو در كمونيستي‌همواره امپراتوري
.است قيمت‌ها جنگ انداختن براه از امتيازي كسب
موجب اوپك غيرعضو و عضو توليدكنندگان ميان قيمت‌ها جنگ
در دلار چهار از بيش نفت قيمت گذشته پنج‌شنبه روز تا شد
در نفتي شركت‌هاي سهام ارزش و يابد كاهش بشكه هر
.كند سقوط جهان بورس بازارهاي
در نفت قيمت شد باعث و يافت بهبود كمي بعد روز شرايط اين
قيمت‌ها نزولي روند و يابد افزايش اندكي جهاني بازارهاي
.شود متوقف
و دلار و 17 يافت افزايش سنت آمريكا 34 سبك نفت جمعه روز
.شد دادوستد سنگاپور بازار در سنت 79
عنوان به روسيه كه گرفت اوج زماني قيمت‌ها كنوني بحران
اوپك با همكاري از اوپك غيرعضو نفت توليدكننده بزرگترين
نمي‌تواند كه كرد اعلام و كرد خودداري نفت توليد كاهش در
اين.بكاهد توجهي قابل ميزان به خود نفت توليد ميزان از
نفت به اقتصادش كه كشوري عنوان به مكزيك كه بود حالي در
بشكه هزار صد تا دارد آمادگي كه بود كرده اعلام است متكي
بر همچنين مكزيكي مقامات.بكاهد خود توليد ميزان از
اوپك غيرعضو و عضو توليدكنندگان ميان نزديك همكاري ضرورت
.كردند تاكيد نفت قيمت‌هاي كنترل براي
از و مي‌كند صادر نفت بشكه هزار تنها 900 كه نيز عمان
اعلام اوپك اجلاس با همزمان است نفت به وابسته كشورهاي
تا دارد آمادگي و مي‌كند حمايت اوپك تصميم از كه كرد
.دهد كاهش را خود نفت توليد ميزان
اعلام خود اجلاس پايان در چهارشنبه روز اوپك عضو كشورهاي
سقف تا اوپك غيرعضو كشورهاي توليد كاهش صورت در كه كردند
مصادف ژانويه اول از را خود توليد ميزان بشكه هزار 500
.داد خواهند كاهش بشكه ميليون جاري 5/1 سال ماه دي با 11
اين نفت وزراي آگاهي از ناشي نيز اوپك موضع اين شايد
.باشد جهان بر حاكم اقتصادي شرايط از كشورها
كه كرد اعلام اظهاراتي عربستان‌در نفت وزير نعيمي علي
سازمان اين عضو غير كشورهاي همكاري بدون ندارد قصد اوپك
.دهد كاهش را خود نفت توليد ميزان
غيرقابل نفت توليد قبال در را روسيه موضع همچنين وي
.خواند توجيه
شديد انتقادهاي قبال در روسيه وزير نخست كاسيانف ميخائيل
ميزان از زيادي حجم كاهش اظهاراتي در اوپك مقامات سوي از
دولت موضع اين براي دليلي و كرد رد را كشور اين توليد
.نكرد اعلام روسيه
را دلار قيمت 25 روسيه كه كرد خاطرنشان وي حال عين در
روسيه مقام‌هاي و مي‌داند مناسبي قيمت نفت بشكه هر براي
اين در نفت توليدكنندگان با توليد احتمالي كاهش مورد در
.كرد خواهند وگو كشورگفت
در نيز ايران اسلامي جمهوري نفت وزير زنگنه نامدار بيژن
اوپك تصميم كه كرد تاكيد اوپك اجلاس از پس خود اظهارات
اوپك غيرعضو كشورهاي اگر و است موثر قيمت‌ها كنترل براي
كاهش را خود توليد نيز اوپك ندهند كاهش را خود توليد
.داد نخواهد
كشورهاي همكاري عدم به نسبت كويت نفت وزير حال همين در
هماهنگي عدم صورت در:كرد اعلام و داد هشدار اوپك غيرعضو
قيمت‌ها كاهش شوم عواقب اوپك غيرعضو و عضو كشورهاي
.شد خواهد نفت توليدكنندگان همه دامنگير
سبد قيمت كه كردند خبرگزاري‌هااعلام آبان 1380 ، در 25
رسيده دلار به19/16 و يافته كاهش دلار دو اوپك نفتي
.است
كنترل براي را اوپك خودكار سازوكار حتي كنوني شرايط
كاهش هنگام تا مي‌كرد قادر را سازمان اين كه قيمت‌ها
بشكه هزار تا 500 را خود توليد ميزان آن تداوم و قيمت‌ها
.است كرده بي‌اثر خودكار صورت به نيز دهد كاهش
كاهش و نفت توليدكنندگان اقتصادي ساختار اصلاح تنها
اين مي‌تواند كه است خودكاري سازوكار نفت به آنان اتكاي
.دهد نجات را كشورها
مازاد كردن هزينه نحوه بر دقيق نظارت نيز ايران در
در نقش‌نفت كاهش جهت در اقتصادي قوانين و ارزي درآمد
.باشد راه‌گشا مي‌تواند اقتصاد
|
