شاعر و آهنگساز هماهنگي
هجران و عشق و مهر يادآور
شاعر و آهنگساز هماهنگي
موسيقي پيشكسوت آهنگساز خرم ، همايون استاد با گفت‌وگو
ايراني
:اشاره
كه كرديم چاپ خرم همايون استاد از گويي و گفت پيش چندي
اكنون. گرفت قرار همشهري خوانندگان توجه و استقبال مورد
گو و گفت خرم همايون استاد با موسيقي صفحه در ديگر بار و
را وي هنري سابقه زندگي‌و از نكاتي‌ديگر و ايم كرده
هم با. ايم داده قرار بررسي مورد
: خوانيم مي
اولين هست خاطرتان آيا ساختيد ، زيادي آهنگ‌هاي شما *
داشت؟ نام چه ساختيد كه آهنگي
.نشد اجرا راديو در هيچ‌گاه شايد ساختم ، كه آهنگي اولين -
گرفتند ، مي مدرسه در جشني و بودم دبيرستان سوم سال
پنجم سال تا كه داشت نام علميه مي‌رفتم من كه مدرسه‌اي
كالج در را متوسطه ششم سال و كردم تحصيل آنجا متوسطه
مدرسه در كه كردم عرض دادم ، ادامه رياضي رشته در البرز
آشنايي موسيقي با چون هم من و بودند گرفته جشني علميه
از يكي هم را شعرش كه اصفهان ، در ساختم آهنگي داشتم
هم مدرسه همان خواننده‌هاي از يكي و گفت همانجا محصلين
متاسفانه ولي خواند ، بودم ساخته كه آهنگي با را شعر اين
آن‌را چرا كه مي‌كنم فكر هم هميشه و نشد اجرا هيچ‌وقت
تصور كردم ، اجرا راديو در كه كاري اولين اما.نكردم اجرا
از آن در و بودم ساخته دشتي مقام در كه بود آهنگي مي‌كنم
و بودم كرده استفاده صبا استاد ساخته مليجه زرد آهنگ
استاد كه زمانياست گيلان يادگار آهنگ اين كه مي‌دانيد
جاهاي به و داشتند به‌عهده را آنجا هنرستان رياست صبا
.مي‌رفتند گيلان مختلف
بدهيد ، توضيح بيشتر مي‌خواستيم كارتان شيوه مورد در *
چطور شعر با رابطه‌تان و مي‌ساختيد آهنگ چگونه اينكه
آهنگ براساسش و مي‌كرديد انتخاب را شعر ابتدا آيا بود ،
انتخاب شعر بعد و مي‌شد ساخته آهنگ اينكه يا مي‌ساختيد
مي‌نوشتيد؟ خاصي خواننده براي را آهنگ مثلا يا و مي‌شد
آهنگ خاصي خواننده براي كه وقتي مي‌كردم سعي هميشه من -
باشم داشته درنظر را او صداي ويژه مشخصات نخست مي‌سازم ،
خواننده كدام صداي با مي‌سازم كه آهنگي اينكه يا و
مي‌كنم عرض تواضع نهايت با هم باز و دارد بيشتري هماهنگي
مورد و شد مطرح ساختم خواننده‌اي هر براي كه آهنگي هر كه
اين مي‌كردم دقت اينكه به‌خاطر.گرفت قرار مردم استقبال
البته و باشد داشته را آهنگ اجراي كامل توانايي خواننده
رعايت زيادي فني نكات و بود فاكتورها از يكي تنها اين
صورت دو به كه بگويم بايد آهنگسازي نوع مورد در.مي‌شد
مي‌ساخت را آهنگي آهنگسازابتدا اينكه يكي مي‌شد انجام
صورت به تماس مي‌شدواين گرفته تماس شاعر با بعد و
آهنگ و آهنگساز از صحيحي درك شاعر كه مي‌شد انجام درستي
بودم حساس خيلي مورد اين به من و باشد داشته شده ساخته
را آن بتواند و كند پيدا ملودي‌ها از كاملي درك شاعر كه
شاعرهاي با وقتي نه همين‌گو به و كند عرضه كلام به‌صورت
اما است خوب شما شعر مي‌گفتم مثلا مي‌كردم كار عزيز
بايد و ندارد را لازم هماهنگي ملودي‌ها با متاسفانه
كار آن روي داريد شما كه منظوري اين يا كند ، تغيير
حكايت آهنگ اين مثلا نيست شده ساخته آهنگ مبين مي‌كنيد
نيست ، جايز وصل از صحبت صورت اين ودر دارد هجري از
حساسيت خيلي موضوع اين به راجع من گفتم كه همان‌طوري
و داشتم ادبيات درباره زيادي مطالعات خودم كه چون داشتم
بيگانه خود ادبيات با موسيقيداني اگر كه دارم اعتقاد
هم كارش در نداند كافي اندازه به را ادبيات يا و باشد
با ما ادبيات اينكه به‌خاطر.كرد شك بايد متاسفانه
احساس وقتي كه بود اين دارد تنگاتنگي ارتباط ما موسيقي
شاعران با نيست ملودي و آهنگ مبين كلام و شعر مي‌كردم
و گيرد صورت واقعي اصلاحات حتما كه مي‌كردم مشورت عزيز
مواقع بيشتر در البته و افتاد اتفاق قضيه اين بارها
انجام خوبي به كار و مي‌كردند درك را مسئله شاعر دوستان
صورت موسيقي و شعر بين لازم هماهنگي تا اصولا و مي‌گرفت
اين.شود تلقي شده تمام كار كه نمي‌شدم راضي من نمي‌گرفت
شعر روي بر آهنگ ساختن ديگر نوع و بود آهنگسازي نوع يك
در و است مشكل بسيار ازكارهاي البته آن كه بود شاعر
چه شعر اين براي كه كند درك بايد كه است آهنگساز اينجا
در بايد حركتهايي چه كلمات اين براي يا است خوب مقامي
خوب نظري اطلاعات هم حقيقت در كار اين و شود انجام ملودي
كه بايستي.ايراني موسيقي از كاملي هم‌شناخت و مي‌خواهد
خلاقيت و ذوق هم‌اينكه و كرد درك را موسيقي اين بنيه
را نمونه‌اي يك من و است خدادادي ديگر آن كه باشد بايد
كه ورزي ابوالحسن جناب مورد در هم آن كنم عرض شما براي
يك ايشان و بوديم ايشان منزل ما شبي شد ، صحبتش قبلا
همايون مي‌خواهد دلم كه گفتند و خواندند من براي غزلي
:بود اين مطلعش غزل بسازد ، آهنگي غزل اين روي
نبود نوازشها آن نگاهش در اما آمد
نبود رويا مستي را آلوده‌اش خواب چشم
بود شسته دل چهره از آرزو و عشق نقش
نبود سيما آئينه آن در شيدايي عكس
شعر از خيلي من.داشت هم ترجيع يك البته كه آخر ، الي و
روي بر حتما من و است زيبايي واقعا شعر گفتم آمد ، خوشم
طي در كه بگويم بايد و منزل رفتم.ساخت خواهم آهنگي آن
كه چيزي چون مي‌كردم ، پاره مي‌ساختم چي هر ماه دو
افاعيل روي‌اين مي‌خواستم اگر البته.نمي‌شد مي‌خواستم
چيز يك فاعلات ، فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن:مثل بسازم آهنگ
كه درمي‌آمد آب از ارزش كم ضربي شده بندي سرهم
مي‌خواستم اين به اگر و نمي‌ساخت راضي مرا به‌هيچ‌وجه
كه وسواسي آن با ولي مي‌شد ، ساخته فورا البته كنم بسنده
دو.نمي‌كرد راضي‌ام داشتم ، كارها به نسبت بنده كردم عرض
ساعت حدودا بودم خوابيده شب يك.نشد هيچي كردم كار ماه
شش دخترم و بودم كرده ازدواج هم تازه من. بود صبح چهار
كاغذ يك من همسر تختي ، پا كمد روي كه كنم عرض.بود ماهه
بود صبح چهار درست ساعت.بود گذاشته خودكار يك و سفيد نت
اين اسم من و مي‌بارد نت باران انگار ديدم مرتبه يك كه
باران اين و پريدم خواب از رحمت ، باران گذاشتم را باران
و نوشتن به كردم شروع بلافاصله من و مي‌باريد همينطور نت
نوشته اركستر جوابهاي بود ، درست موسيقي و شعر تلفيق تمام
افاعيل تمام كه جالب و شد نوشته هم اركستر مقدمه حتي شد ،
صورت به و نبود ديگر اوليه افاعيل آن و بود شده شكسته
...نگاهش در اما آمد آمد ، آمد ، مي‌گفت مرتبه سه -دو اخطار
دو و شد نوشته هم كامل صورت به و بود جديدي چيز اصلا و
با و نوشتم اركستر براي يعني كردم ، اركستره‌اش بعد روز
اين از عجيبي استقبال خودش زمان در كه كردم كار خواننده
كه هم جوانها و دارند خاطره‌ها دوستان هم هنوز و شد آهنگ
دارند اشاره آهنگ اين به مي‌كنند گوش را نوارها اين حالا
اين جان همايون گفتند من به ورزي آقاي كه اينجاست جالب و
ولي مي‌شناختند ، ادب و شعر خواص از عده‌اي تنها مرا شعر
شعري چنين من فهميدند ايران مردم تمام كه كردي كاري تو
براي آهنگ ساختن كه كنم عرض مي‌خواستم كلاسرودهام
همينطور مي‌بينيم ما الان نيست ، آساني چندان كار شعر
فكرمي‌كنم من مي‌كنند ، درست آهنگ حافظ شعرهاي روي مرتب
اين اينكه از نباشد راضي روحش هم حافظ موارد بعضي در
به عارفانه پيام‌هاي اين با و عرفاني عظمت اين با شعرهاي
مسئوليتي احساس و بگيرند قرار استفاده مورد سادگي همين
ساختم حافظ اشعار روي بر هم آهنگ شش بنده البته.نباشد
اجرا گلچين آقاي را آهنگ‌ها آن و بود انقلاب از پيش كه
گمگشته يوسف" آنها از يكي و نبات شاخه نام به بودند كرده
سيه مهر مرا" ديگري و بود "مخور غم كنعان به بازآيد
زگلستان گلعذاري" بازهم و" شد نخواهد بيرون زسر چشمان
تمام وسواس و دقت با اينها همه كه ،"بس را ما جهان
.مي‌شد آهنگسازي
كه مي‌خواستيم اينجا در خود ، جاي به ايران كلاسيك شعر *
ما چون كنيد ، صحبت ايران در سرايي ترانه به راجع
ايران موسيقي كه داشتيم خلاقي و قوي بسيار ترانه‌سراهاي
بگوييد؟ ما براي زمينه اين در است ، آنان مديون
همانطور و دارم خوبي بسيار خاطرات سراها ترانه از بنده -
مثل بودند برجسته‌اي انسانهاي بسيار اينها گفتيد كه
نگهبان ، تورج ترقي ، بيژن كرمانشاهي ، معيني آقايان
همينطور و يگانه بهادر صفا ، نواب فكور ، كريم شادروان
.فاطمي نظام آقاي و بهبهاني سيمين خانم
كسي چه از "كجايي پري اي تو" ارزشمند و ماندگار ترانه *
بود؟
بسيار دوست از ترانه اين شعر كرديد ، يادآوري شد خوب -
بسيار غزلسراي ايشان و است ابتهاج هوشنگ آقاي خوبم ،
و هستند احساسي با خيلي انسان حال عين در و هستند بزرگي
كه خواستند من از و بودند راديو موسيقي مسئول ايام آن در
آهنگ هم من كه بسرايند را شعرش ايشان و بسازم آهنگي
خدايي الهام يك واقع در كه ساختم را "كجايي پري تواي"
را شعر شده ساخته موسيقي براساس هم ابتهاج آقاي و بود
يكديگر افكار تبادل با و هماهنگي با البته و كردند آماده
گفتم حساسيت‌هاكه آن تمامي و رفت پيش ترانه ساختن كار
آب از كامل نظر هر از كار اين خوشبختانه و شد رعايت
كه داريم ابتهاج آقاي با ديگري البتهكاردرآمد
مي‌بينند مرا وقت هر ايشان و مانده همين‌طوري متاسفانه
در اميدوارم كه است قشنگي بسيار كار و مي‌گيرند را سراغش
.كنم كاملش مناسب فرصت
كه "دارم شوري سر در امشب" مشهور بسيار ترانه مورد در*
محسوب ايران ترانه‌هاي خاطره‌انگيزترين و زيباترين از
داريد؟ صحبتهايي چه مي‌شود
من و بودند اداره يك كارمند پروين خانم كه اين حقيقت -
سينما ارزش با هنرمند منتها نداشتم ، ايشان با آشنايي هم
و زدند زنگ من به روز يك مهرزاد توران خانم تئاتر و
علاقه كه كنم معرفي شما به را نفر يك مي‌خواهم كه گفتند
خانم هم معنوي نظر از و دارد موسيقي به زيادي بسيار
و شنيدم را پروين خانم صداي من.هستند فهميده‌اي بسيار
داشته فعاليت راديو محدوده در فقط بايد ايشان كه گفتم
را خواننده بيروني فعاليتهاي كه داشتم واهمه چون باشند
كه را اصيلي كارهاي آن و كند منحرف موسيقي واقعي مسير از
آثار اجراي سوي به ناخودآگاه بدهد انجام مي‌تواند
الحق و پذيرفتند مرا شرط هم ايشان.شود داده سوق بي‌ارزش
انجام ديگري فعاليت هيچ راديويي فعاليت جز والانصاف
بانوي اين براي كه كردم را تلاشم تمام هم من و ندادند
همين به و بسازم خوبي و مناسب آهنگ معنا اهل و فهميده
را شعرش كه ساختم را "دارم شوري سر در امشب" آهنگ دليل
.سرودند فكور كريم آقاي هم
جاهد سيروس: گو و گفت
هجران و عشق و مهر يادآور
با گفت‌وگو در عالي‌نژاد مرحوم تكنيكي و فردي ويژگي‌هاي
مافي كامبيز
سيدخليل درگذشت روز چهلمين رسيدن فرا مناسبت به:درآمد
از يكي مافي باكامبيز كوتاهي گفت‌وگوي عالي‌نژاد ،
جهت عالي‌نژاد ، مرحوم شاگردان ديرينه‌ترين و بهترين
:خوانيم مي كه است گرفته انجام مرحوم دقيقتر شناخت
با وگو ، گفت اين در حضور از تشكر ضمن مافي آقاي جناب *
از مختصري عالي‌نژاد ، مرحوم با آشنايي سابقه طول به توجه
.بگوييد ما براي عالي‌نژاد آقاي
براي ايشان شخصيت وابعاد عالي‌نژاد استاد از كردن صحبت -
هرچه اگر كه مي‌كنم احساس زيرا.مي‌باشد مشكل بسيار من
نتوانسته‌ام و است ناچيز و كم بسيار بگويم ايشان درباره
.كنم ادا مطلبرا حق
بزرگ مفاخر واز عاشقان ديار از مردي خليل‌عالي‌نژاد سيد
بي‌ساحل ، حقايق و معارف از دريايي او.بود عرفان و موسيقي
و علم وارث سو يك از او.بود دلها همه محبوب و پسنديده
حقيقت پيران تواضع و نجابت شجاعت ، درستي ، پاكي ، ايمان ،
.بود ومستي جنون و عشق وارث ديگر سوي از و
كه بود او شخصي استعدادهاي با توام معنوي ونصب اصل اين
الهي تاييدات پرتو در عالي‌نژاد خليل سيد داد اجازه
بزرگان و پيران زمره در جواني در و پيموده را كمال مراحل
.گيرد قرار خويش عصر
و كرمانشاه متولد 1336 ايشان مي‌دانيد كه همان‌گونه
.بودند تهران دانشگاه از موسيقي فارغ‌التحصيل
تنبور سبك صاحب نوازنده برجسته‌ترين و برترين او شك بدون
بداهه‌نوازي قدرت و تكنيك خلاقيت ، توانايي ، .بود ايران
از فراوان آثاري خلق باعث و بود بي‌نظير تنبور در ايشان
.مي‌باشد موجود و ضبط آنها اكثر خوشبختانه كه شد ايشان
به‌راحتي را خانقاهي گمشده موسيقي گفت مي‌توان جرات به
موسيقي بر علاوه ايشان.نمود پيدا ايشان آثار در مي‌توان
سنتي موسيقي آوازي و سازي رديف ، بر كرمانشاهان مقامي
و قدرت با را سه‌تار و تار و داشتند كامل تسلط ايران
مغز تا عاشقانه‌اش و دلسوز صدايمينواختند قدما صلابت
هجران و عشق و مهر يادآور و مي‌كرد رسوخ آدمي استخوان
.بود
ادبيات ، .بود بي‌قرار ايشان تخلص و مي‌گفت شعر زيبايي به
در فراواني تحقيقات و مي‌شناخت خوبي به را نجوم و فلسفه
انجام يارسان كهن متون و كردي تقويم قديمي ، كتب زمينه
كردي تقويم ،"تاكنون ديرباز از تنبور" كتاب.بود داده
كلام تفسير و ترجمه الماس ، خان حضرت كلام ترجمه سلطاني ،
دهها و اميد شيخ كلام تفسير و ترجمه تيموربانياران ، حضرت
.مي‌باشد ايشان باقيمانده آثار از ديگر ناتمام كار
دسترس در ايشان از آثاري چه مطالب اين به توجه با *
مي‌باشد؟
تنبور براي عالي‌نژاد آقاي كه آثاري مجموعه از -
كاست دو در ايشان اثر تا 15 حدود 10 ساخته‌اند ،
گروه توسط خودشان صداي با علي ثناي و آيين‌مستان
كه است شده ضبط پاپ استوديو در سال 1373 در باباطاهر
قرار علاقه‌مندان اختيار در نزديك آينده در ان‌شاءالله
خصوصي به‌صورت ايشان آثار از زيادي تعداد و گرفت خواهد
كمك با خدا اميد به و شود جمع‌آوري بايد كه است شده ضبط
.داد انجام‌خواهيم را كار اين محترمشان خانواده
آثار كه مي‌كنم خواهش عزيزم دوستان از همين‌جا در
محترمشان خانواده از اجازه كسب بدون را ايشان اجرانشده
ايشان فرزندان براي باقيمانده گنجينه تنها.نكنند اجرا
.مي‌باشد آثار اين
شاگرداني دلايلي به ايشان كه شنيده‌ام بارها بنده *
ايشان شاگردان درباره و مورد اين درداشتهاند محدود
.مي‌شويم ممنون بفرماييد توضيحاتي اگر نيز
كه سال70 از حدودا دارم اطلاع بنده كه آنجايي تا-
تدريس جهت كلاسي شدند ، ساكن تهران در عالي‌نژاد آقاي
ماه مدت 6 به هم آن سال76 در يكبار فقط و نداشتند
و مطالعه مشغول را خود وقت بيشتر و داشتند كلاس ايشان
كه طاهر بابا گروه اعضاي با تنها و بودند تفحص و تحقيق
.مي‌كردند كار بودند ايشان قديمي شاگردان از
را دونفره كنسرت يك‌دوره عالي‌نژاد مرحوم همراه به شما *
چه و كجا در كنسرتها اين نموديد ، برگزار كشور از خارج در
كشيد؟ طول مدت چه و شد اجرا شهري
جهت مرداد 79 در 25 عالي‌نژاد آقاي اتفاق به بنده -
كنفرانس دو در اجرا و باباطاهر گروه معرفي و كنسرت اجراي
اجراي هفت حدودا و شديم سوئد كشور عازم بين‌المللي
استقبال مورد كه داشتيم كشور اين مختلف شهرهاي در دونفره
ماه حدود6 سوئد مقيم ايرانيان دعوت بنابه و گرفت قرار
براي را دف و سه‌تار تار ، تنبور ، كلاسهاي نيز
.داديم تشكيل علاقه‌مندان
و نام به كنسرتهايي برگزاري شاهد ما اينكه به توجه با *
ساماندهي جايي در كنسرتها اين آيا هستيم ، ايشان ياد
مي‌شود؟ آن‌مرحوم خانواده شامل حقوقي آيا و مي‌شوند؟
جايي در كنسرتها اين دارم اطلاع بنده كه آنجا تا -
خانواده حال شامل حقوقي هيچ تاكنون و نمي‌شود ساماندهي
.است نشده ايشان
پرونده آيا و داريد اطلاعاتي چه ايشان وفات نحوه از*
مي‌شود؟ پيگيري ايشان
كلاس محل در آبان1380 يكشنبه 27 صبح در عالي‌نژاد آقاي
حمله مورد پشت از غافلگيرانه به‌طور عده‌اي توسط خود درس
و مي‌كشند آتش به را نيمه‌جانشان پيكر و مي‌گيرند قرار
.مي‌شوند متواري
ايران سفارت و خارجه امور وزارت طرف از هم ايشان پرونده
كه است پيگيري درحال و مفتوح سوئد پليس و سوئد در
نيز سوئد مقيم ايرانيان از عده‌اي و محترمشان خانواده
.مي‌باشند پيگير
مصلايي عدنان: وگو گفت
|
