تغيير بهدليل بالقوه ، تواناييهاي بهرغم
بخش توليد توان سنتي
ساختار نكردن
ميشود كاسته روز هر كشاورزي
شبكههاي:آب امور در نيرو وزير معاون
تومان ميليارد 100 با آبرساني فرسوده
ميشود بازسازي
دام قاچاق تاريخي معضل با مقابله براي
پليس تشكيل خواستار دامپزشكي سازمان رئيس
شد دام
برابر گل 8 بشكه يك جهاني بازارهاي در
دارد ارزش نفت بشكه يك
ميآيد بازار به مازندران زعفران
قابل هكتار در تا 110تن نيشكر توليد
است افزايش
تغيير بهدليل بالقوه ، تواناييهاي بهرغم
بخش توليد توان ساختارسنتي نكردن
ميشود كاسته روز هر كشاورزي
با اسلامي شوراي مجلس پژوهشهاي مركز زيربنايي امور دفتر
پس (7874) دوم برنامه طول در كشاورزي بخش عملكرد بررسي
تدوين خواستار بخش اين چالشهاي مهمترين از جمعبندي از
واقعيتهاي به توجه با كشاورزي بخش توسعه جديد استراتژي
.است شده بخش اين
كشاورزي بخش چالشهاي مهمترين پژوهشي مركز اين گزارش در
:است شده ذكر زير شرح به
:پايدار توسعه چارچوب در توليد پايه منابع توسعه و حفظ-
فرسايش تخريب ، تغيير ، معرض در كشاورزي بخش در پايه منابع
.دارند قرار آلودگي و
بخش در ثابت سرمايه تشكيل:بخش توسعه براي سرمايه تامين-
و يافته نزولي سير اخير سالهاي در كشاورزي
هزينه از نيمي حد در حتي گرفته انجام سرمايهگذاريهاي
.نيست ثابت داراييهاي استهلاك
بهرهبرداران اقتصادي توان:كارآمد متخصص نيروي تامين-
بتواند كه نيست حدي در فعلي شرايط در كشاورزي
اقتصادي واحدهاي فقط و كند جذب را متخصص دانشآموختگان
.كنند جذب را افرادي چنين ميتوانند
اراضي در:باغي و زراعي بهرهبرداري مقياس در تغيير-
بهرهبرداري واحد ميليون از 2 بيش ايران باغي و زراعي
در واحد هر از بهرهبرداري ميانگين كه است فعاليت درحال
.است هكتار از 10 كمتر واحدها از درصد از 85 بيش
كشاورزي ، توسعه اصلي پايههاي از يكي:تحقيقات توسعه-
نظير جديد ، فنآوريهاي از استفاده و تحقيقات گسترش
ما كشور حاضر درحال.است حياتي تكنولوژي و ژنتيك مهندسي
هر و است ديگر كشورهاي تحقيقات نتايج واردكننده عمدتا
.ميشود افزوده مبادلهاي چنين هزينههاي به سال
و انحصاري وضعيت اصلاح:كشاورزي محصولات بازار اصلاح-
توليدكنندگان ، نفع به كشاورزي محصولات توزيع عقبمانده
كمك كشاورزي بخش توسعه به كه است زمينههايي از يكي
.كرد خواهد
وظايف تقسيم:كشاورزي دربخش دولت تشكيلات ساختار اصلاح-
در كشاورزي و سازندگي جهاد وزارت بين بخش اين در دولت
منجر كشاورزي بخش در دولت تشكيلات سريع گسترش به دهه 60
البته.داشت همراه به بخش براي ناخوشايندي تبعات و شد
بهوجود مهمي تغيير سال 79 در وزارتخانه دو فيزيكي ادغام
چشمانداز اين ادغام از پس شده انجام اقدامات و نميآورد
بخش اين در موجود چالشهاي از مركز اين.نميدهد نشان را
:ميكند نتيجهگيري چنين
بهرغم.است فعلي ساختار نوسازي گرو در كشاورزي توسعه
گرفته ، صورت ايران كشاورزي در اخير دهه چند در كه تحولاتي
.است مانده باقي نخورده دست آن ساختار
براي لازم كفايت و ظرفيت فاقد كشاورزي موجود ساختار
سرمايه و متخصص انساني نيروي جديد ، تكنولوژي از استفاده
در همچنين.ميشود كاسته آن توليدي توان از روز هر و است
كشاورزي بخش حركت كه استراتژيك و بلندمدت برنامه يك نبود
به فقط بخش در سرمايهگذاري كند ، هدايت توسعه درجهت را
كه شده محدود دولتي منفرد طرحهاي از مجموعهاي اجراي
.برنميآورد را كشور مسوولان انتظار مورد نتايج
تامين و كشور روبهافزايش جمعيت براي كافي غذاي تامين
توان از كه است انتظاري كشاورزي محصولات صادرات از ارز
اذعان ميتوان تاكيد با و نيست فراتر كشاورزي بخش بالقوه
نيازهاي جوابگوي بخش توليد بالقوه ظرفيتهاي كه داشت
و ظرفيتها از استفاده فعلي روند اما ;بود خواهد كشور
اين ادامه و نيست فوق اهداف پاسخگوي بخش ، موجود ساختار
منابع بلكه افزود ، خواهد موجود بحران به فقط نه وضع
اصليترين به توجه كه كرد خواهد دور دسترس از را توليد
.است نكته اين مويد بخش چالشهاي
استراتژي زمينه در را خود ديدگاههاي مركز اين همچنين
.ميكند تبيين چنين كشاورزي بخش توسعه
تحول جريان اصلاح ضرورت كشور ، اجتماعي -اقتصادي تحولات
در كشاورزي بخش زيرا ;است كرده بيشتر را بخشكشاورزي
است نيازها به پاسخگويي براي كافي توان فاقد فعلي موقعيت
كشور اقتصادي تحول پرشتاب جريان با توليدش ساختار و
استراتژي تدوين ضرورت معضل ، اين حل براي كه نيست هماهنگ
.ميشود احساس ديگر زمان هر از بيش بخش توسعه براي جديدي
فعلي وضعيت در كشاورزي ، بخش توسعه راه سر بر موجود موانع
آن براي نيز زيادي هزينه كه-خصوصي بخش و دولت اقدامات
بخش در دولت اجرايي نظام و يافت خواهد تداوم-ميشود صرف
بدون نميتواند تنهايي به تحول ضرورت درك بهرغم كشاورزي
سرانجام به را بخش ساختار اصلاح خصوصي ، بخش فعال مشاركت
هدايت و حمايت تحقيق ، كه بخش در دولت اصلي نقش.برساند
.گرفت خواهد قرار اجرايي اقدامات تحتالشعاع است ، بخش
و نوسازي براي جديدي استراتژي است لازم منظور اين به
ارشادي نقش دولت آن ، در كه شود طراحي كشاورزي بخش توسعه
تحول توليد ، منابع حفظ بر نظارت ضمن و باشد داشته
البته.برساند سرانجام به خصوصي بخش توسط را ساختاري
:باشد زير اهداف بر متكي بايد جديد استراتژي تدوين
در هدف مهمترين: (...و خاك آب ، ) توليد طبيعي منابع حفظ-
.باشد منابع اين گسترش و حفظ بايد جديد استراتژي تدوين
كشاورزي توليد جريان در كه كشور خاك و آب مجموعه حفظ
و دارد را منظور اين به استفاده استعداد يا.دارد قرار
.است دولت وظيفه ترين اصلي است ، جانشين فاقد واقع به
كارآمد و متخصص انساني نيروي جذب-
(بخش در سرمايهگذاري افزايش) مالي تامين-
شبكههاي:آب امور در نيرو وزير معاون
تومان ميليارد 100
با آبرساني فرسوده
ميشود بازسازي
آبرساني فرسوده شبكههاي بازسازي براي ريال ميليارد هزار
.مييابد اختصاص آينده سال در
اين اعلام با شهري فاضلاب و آب درامور نيرو وزير معاون
نخستين براي اعتبار اين تامين براي:گفت سنندج در خبر
براي عمومي اعتبارات محل از متمركزي رديف كشور در بار
.است شده باز سال 81
و استاني اعتبارات از اعتبار اين از بخشي:افزود شفيعي
برابر چند كه مصرفكنندگاني جريمه محل از ديگري بخش
.شد خواهد تامين ميكنند مصرف استاندارد الگوي
هدرروي اين عوامل و كشور در آب هدرروي ميزان درباره وي
حدود هدرروي كشور در آب توزيع اصلي معضلات از يكي:گفت
كه است شبكههايي حد از بيش فرسودگي علت به آب درصد 28
انشعابات كه آن ضمنميرسد سال به 30 آنها از برخي عمر
و پوليكا و گالوانيزه لولههاي از استفاده غيراستاندارد
:افزود وياست آب هدرروي عوامل ديگر از كنتورها خرابي
داخلي منابع كمك به نياز آبرساني شبكههاي بازسازي براي
به فاضلاب دفع كارمزد در آببها طريق از كه مبالغي و است
.نيست جوابگو ميآيد دست
دام قاچاق تاريخي معضل با مقابله براي
پليس تشكيل خواستار دامپزشكي
سازمان رئيس
شد دام
ايران به همسايه كشورهاي از قاچاق و آلوده دامهاي ورود
.است تاريخي معضلي
كنگره دوازدهمين در كشاورزي جهاد وزير حجتي ، محمود
به آلوده دامهاي:گفت مطلب اين بيان با ايران دامپزشكي
و افغانستان پاكستان ، كشورهاي از دام قاچاقچيان وسيله
براي زيادي مشكلات امر اين كه ميشود قاچاق كشور به عراق
شده باعث امر اين.است كرده ايجاد كشور دامداري صنعت
شهرهاي در پديد نو و غيربومي بيماريهاي انواع امروز
.شود مشاهده كشور مرزي
اهميت به اشاره با حجتي خبر ، مركزي واحد گزارش به
سلامت تامين در دامپزشكي سازمان مراقبتهاي و دامپزشكي
مكانيزم تغيير امروزه:افزود دامي فرآوردههاي و دام
و باز محيطهاي از دامي فرآوردههاي و گوشت توليد
صنعتي ، و بسته محيطهاي سمت به طبيعي عرصههاي
توليد امر در را بيشتري دامپزشكي و بهداشتي مراقبتهاي
.ميطلبد
اهميت از دامي و گوشتي فرآوردههاي بهداشت امروز جهان در
به بستگي فرآوردهها اين صادرات و است برخوردار ويژهاي
.دارد آن مصرف بازار تا توليد ابتداي از بهداشت رعايت
ايران دامپزشكي سازمان رئيس سياري ، دكتر زمينه ، همين در
مطمئن و دامي كارآمد قرنطينههاي واستقرار تجهيز خواستار
دامي قرنطينه توسعه:گفت و شد كشور دام هويت تعيين و
و نوظهور غيربومي بيماريهاي افزايش از جلوگيري براي
جدي بايد كشور دامي سرمايه از حراست همچنين و نوپديد
.شود گرفته
اخير ماههاي در:افزود و شد دامي پليس تشكيل خواستار وي
كنگو تب بيماري موارد ميدهد ، نشان كشور استان بررسي 12
بودهاند قاچاق دامهاي ورود معرض در كه دراستانهايي
گارد ايجاد بنابراين.است بوده استانها ساير از بيشتر
براي قضايي ضابط و داخلي قرنطينه پليس مرزي ، قرنطينه
كنترلهاي و ضوابط اعمال و دامي قرنطينه پوشش افزايش
.است ضروري بسيار بهداشتي
حرفهاي ، سطوح در دامپزشكي جايگاه به اشاره با سياري دكتر
دامي سرمايه حافظ كشور دامپزشكي:گفت بينالمللي و ملي
كشور دامي اقتصاد جهاني موقعيت و ملي سرمايه بهعنوان
.است آن صادرات بهويژه
برابر گل 8 بشكه يك جهاني بازارهاي در
دارد
ارزش نفت بشكه يك
كه درحالي دارد ارزش دلار حدود 18 نفت بشكه يك صادرات
.دارد ارزش دلار گل 144 يكبشكه صدور
باغباني علوم انجمن مديره هيات عضو مهرباني ، رضا مهندس
صادراتي ارزش همچنين:گفت مطلب اين بيان با ايران
.است پسته مقدار همين برابر گل 3 هركيلوگرم
كيلو هر صادراتي ارزش كارشناسان نظر اظهار طبق كه آن ضمن
هر ارزش كه آن حال است سنت حدود 25 غيركشاورزي كالاي
.است دلار متوسط 2 بهطور گل كيلو
با:افزود ادامه در كشور گياه و گل اتحاديه مديرعامل
اين در كشور بالاي ظرفيتهاي و بالقوه امكانات به توجه
و روز فنآوري از بودن دور بهدليل متاسفانه عرصه ،
تبديل بالفعل به را بالقوه نميتوانيمامكانات تجهيزات
مستلزم كه گل توليد مستعد مراكز شناسايي در هنوزكنيم
.هستيم مواجه مشكل با است مسوولان مساعدت و همكاري
اما داريم گل صادرات ما كه اين به اشاره با مهرباني
براي:گفت نيست صادراتي ما امكانات و اطلاعات فرهنگ ،
.داريم نياز صادراتي فرهنگ و تفكر به شدن صادراتي
زينتي گياهان و گل كشت به كشور اراضي از هكتار 3500
و 200 بريده گل شاخه ميليون سطح 800 اين ازدارد اختصاص
درختچه و درخت ميليون و 200 گلداني گياهان قطعه ميليون
فعاليت عرصه اين در نفر هزار حدود 4 و ميشود توليد
يك ايران زينتي گياهان و گل كشت زير سطح همچنين.دارند
جهاني 20 بازارهاي در سال هر.است آن جهاني سطح صدم
.ميشود فروش و خريد زينتي گياهان و گل دلار ميليارد
ميآيد بازار به مازندران زعفران
قائمشهري ، كشاورز يك مازندران استان در بار نخستين براي
.شد استان اين در زعفران برداشت و كاشت به موفق
ساله كشاورز 45 يعقوبي يارعلي خبر ، مركزي واحد گزارش به
كاشت با توانست قائمشهر شهرستان سركياكلاي دينه روستاي
زعفران محصول مزروعي ، زمين قطعه يك در زعفران پياز
پياز كاشت با كه است چندسالهاي گياه زعفران.كند برداشت
حدود 7 ميتوان زمين سطح سانتيمتري عمق 10 در گياه اين
زعفران برداشت و كاشت براي.كرد برداشت محصول آن از سال
ها مدت از نيز خراسان استان از غير كشورمان ديگر نقاط در
منطقه از غير به تقريبا اما است شده زيادي تلاشهاي قبل
نبوده موفقيتآميز تلاشها اين فارس استان در استهبان
.است
قابل هكتار در تا 110تن نيشكر توليد
است افزايش
(3)نيشكردرخوزستان توسعهكشت بحثيپيرامونتوسعهياعدم
كردواني پرويز دكتر
:است سال پنج حدود عمر طول با زراعت يك نيشكر ما كشور در
.است (Ratoon) راتون چهار و (Plant) پلانت يك اصطلاح به
ثمر به هنوز اول سال در شده كاشته تازه گياه يك يعني
قابل نهال سال چهار ولي نيست برداشت قابل و نرسيده
و خوب و 2و 3 راتون 1 شكر توليد معمولادارد برداشت
تا 5 ما مملكت در كه بعد به راتون 4 از و است اقتصادي
در.است كم آن شكر درصد ميشود ، برداشت گاهي هم راتون
توليد يا (Tonage)تناژ آنكه براي پيشرفته كشورهاي برخي
راتوني را 3 زراعت باشند داشته سطح واحد در (شكر) بيشتري
هم راتون حتي 7 انقلاب از قبل سالهاي در.ميكنند
مزرعه و نميشدند مزرعه وارد ماشين با زيرا بود اقتصادي
.نميديد آسيب محصول ، برداشت ضمن
آتش را (مزرعه)ني كه است طور اين ما كشور در برداشت روش
قطع دست با پايين از را نيها روز دو يكي بعداز.ميزنند
برگ هنوز و ندارد شكر كه را ني سر آن از بعد و ميكنند
اين.ميكنند جدا آن از سوختهاند كم برگها يا و دارد
كاميون داخل به را ني بقيه.ميماند استفاده بدون قسمت
طرف يك از روش اين در.ميريزند كارخانه به ارسال براي
و ميزند صدمه خاكزي مفيد موجودات به هم مزرعه زدن آتش
آلوده را هوا هم و نابودميكند را آنها زيادي ميزان به
محصول برداشت موقع در هم خاك اين ، بر علاوه و ميسازد
اثر بر بودن گل و خيس علت به آن خواص نيز و ميبيند صدمه
ماشين با مكانيزه بهصورت هرچند ميشود ، نامرغوب بارندگي
بارگيري هنگام به ولي نميشود برداشت (هاروستر)درو مخصوص
به.ميآيد پيش مساله اين مزرعه ، سطح به كاميون آمدن و
ندارد شكر معمولا كه ني انتهايي قسمت روش ، اين در علاوه
اين با هرچند نميگيرد ، قرار استفاده مورد دارد ، برگ ولي
كارخانه در را ني ، كار از قسمت اين كردن جدا يعني عمل
ميكند ، ايجاد مزاحمت كه بودن برگدار مساله و ميكند آسان
.(نميشود قند وارد برگ افت) نميآيد بهوجود
بدون و سبز بهصورت كشورها ديگر در برداشت روش اما
يا سازمانها پيشرفته ، كشورهاي در:است آتشزدن
آلودگي از جلوگيري منظور به محيطزيست وزارتخانههاي
مانند كشورهايي در و ميشوند ني آتشزدن مانع زيست محيط
ندارد ، شكر كه ني انتهايي بخش و سبز برگ از هندوستان
.ميكنند استفاده دام علوفه بهعنوان
كه هندوستان مانند كشورهايي در هكتار هر در ني توليد
ديم صورت به اصطلاح به فقط و نميشود آبياري نيشكر زراعت
پايين توليد (ميشود مشروب بارندگي از حاصل آب با)است
در.ميشود برداشت هكتار هر در تن متوسط 55 بهطور و است
اين به بيشتري توجه كه استراليا در تن ، حدود 60 تايلند
در.دارند محصول تن بالاي 70 متوسط بهطور ميشود زراعت
ميكنند ، برداشت را زراعت بار يك سال دو هر كه هاوايي
.دارند هكتار در محصول تن تا 240 230
سال در زمين هكتار هر از ني تن حدود 8070 ما كشور در
ميكنيم برداشت
به اگر اما (ميشود حاصل شكر تن يك ني ، تن هر 10 از )
تا 70) بيشتر خيلي ميتوانيم كنيم توجه بيشتر محصول اين
از بنابراين.كنيم برداشت هم ني هكتار هر در (تن 110
كمتر كشورها خيلي از سطح واحد در محصول مقدار لحاظ
.نيستيم
:دارد عامل چند به بستگي نيشكر قندي ماده درصد يا عيار
آب لحاظ از زراعت به رسيدگي ديگري گياه ، واريته خود يكي
علاوه به.دادن كود براي مناسب موقع و كود نوع و مقدار و
قندسازي منحني اگر است موثر عيار در هم برداشت زمان
كنيم ، رسم خودمان كشور زماني و اقليمي شرايط در را نيشكر
كه دارد امكان و شود مي شروع مهرماه از قندسازي ميبينيم
ملايمي شكل به و برود بالا هم بهمن و آذر تا آن منحني
.بيايد پايين اسفندماه تا است ممكن
كارخانه ، به آن تحويل مشكل بر علاوه بعد به اسفند از
بر گرما به اگر خصوص به مييابد ، كاهش هم آن قند عيار
امور به هم بايد لذاميشود خشك چوب مثل ني ، بخورد ،
تحويل و برداشت براي امكانات هم و بود وارد نيشكر زراعت
نيشكر قند عيار تا باشد فراهم كارخانه به آن موقع به
كه چغندرقند مانند) بشود ، اقتصادي آن زراعت بوده ، بالا
سطح در كارخانه به آن حمل براي كاميون فقدان علت به اگر
.(ميكند پيدا كاهش آن عيار بماند ، مزرعه
در اما است شكر نيشكر ، اصلي محصول:نيشكر جانبي محصولات
بهوجود باگاس و ملاس مانند جانبي محصولات نيشكر صنعت
الكل خميرمايه ، كاغذ ، نئوپان ميتوان اينها از كه ميآيد
را زراعت كه كشورهايي در.كرد توليد ديگر ماده چندين و
انتهايي قسمت (نميسوزانند)ميكنند برداشت سبز بهصورت
دام سبز علوفه بهعنوان ميباشد نيز برگ داراي كه ني
مانند)ميگيرد قرار استفاده مورد گاو براي بهويژه
.(هندوستان
كشورياستثناييبراي ايران
چغندرقند كشت
چغندر كشت امكان كه است گونهاي به ايران اقليمي شرايط
مازندران و گيلان مرطوب نواحي در جز كشور سراسر در قند
نيز بهشهر و نكا مانند مازندران شرقي بخش در).دارد وجود
بيش در قند كارخانه اولين.(دارد وجود آن روييدن امكان
بلژيكيها وسيله به ما كشور در (1274) پيش سال يكصد از
كشور مناطق از بسياري در پس ، آن از.شد تاسيس
.كرد پيدا رواج چغندرقند كشت و شد قنداحداث كارخانههاي
بذرهاي هم امروزه شد ، بيشتري توجه محصول اين به چون
برخي در هم و ميشود توليد كشور در پرمحصول و مرغوب
.است يافتن رواج درحال چغندر بوته گلداني كشت مناطق
يك نيز چغندرقند زراعت براي اقليمي شرايط لحاظ از ايران
است ، جهان در استثنايي كشورهاي رديف در يا استثنايي كشور
اين مملكت ، چغندرخيز مناطق تمام در خوزستان ، در جز زيرا
برداشت پاييز در و ميكارند بهار در را محصول
شرقي جنوب حتي و مركزي غربي ، شرقي ، مناطق مانند)ميكنند
كشت نيشكر كه سرزميني همان يعني خوزستان ، در اما (كشور
و ميشود كشت پاييز فصل در چغندر آيد ، مي عمل و ميشود
!ميشود برداشت بهار فصل در
بيش از حداقل نوشتم ، هم قبلا كه همانطور چغندرقند ، كشت
در محصول اين كشت اما است شده شروع پيش سال يكصد از
توسط صفيآباد در ابتدا.شد آغاز دهه 40 از خوزستان
و ميشد اداره آمريكايي كارشناسان وسيله به كه موسساتي
هم اخيرا.سوسنگرد و اهواز شادگان ، دزفول ، مناطق در بعد
.است شده آغاز بهبهان منطقه در زمينه اين در فعاليت
به نسبت هم خوزستان ، در چغندرقند كشت مزاياي يا تفاوت
در كشور مناطق ديگر در چغندرقند كشت به نسبت هم و نيشكر
صورت فصلي در خوزستان در آن كشت كه است اين در اول درجه
در و ميشود آغاز پاييزي زياد بارندگيهاي كه ميگيرد
هم است گياه رويش دوره كه بهار واوايل زمستان طول
است زياد (دز و كارون) سطحي آب هم و دارد بارندگي منطقه ،
دريا به استفاده بدون آبها اين از زيادي مقادير حتي كه
در چغندرقند كشت هم و نيشكر كشت هم كه درحالي ميريزند ،
مواجه بارندگي فصل پايان با آغازشان كشور مناطق ديگر
شود آبياري بايد زراعت گياه ، رويش دوره طول در و ميشود
در.است كم آب كشور مناطق ديگر در هم و خوزستان در هم كه
و زراعت با خوزستان در چغندرقند برداشت و كاشت واقع
لحاظ از شرايط هم كه آنجا از !است همزمان گندم برداشت
نسبت خوزستان در چغندرقند زراعت در آب يعني عامل مهمترين
چغندر اول روز از هم و است مساعدتر كشور مناطق ديگر به
يعني (تناژ) است ، شده كشت علمي و مكانيزه استان اين در
در و (هكتار هر در تن 6050) سطح واحد در چغندر توليد
توليدي قند مقدار نتيجه
مانند چغندر محصول.بالاست آن در هكتار هر در (تن 65)
تا حداكثر ماه ارديبهشت از بايد منطقه اين در گندم زراعت
و نگردد مواجه تابستان گرم فصل با تا شود برداشت روز 40
تبخير اثر بر آن ، قند عيار درصد و وزن كاهش نظير مسائلي
در چغندرقند محصول كه درحالي نيايد ، بهوجود شديد تنفس و
زمستانهاي با كوهستاني نواحي بهويژه كشور مناطق ديگر
با تا شود برداشت زودتر هرچه پاييز فصل آغاز در بايد سرد
كاهش و محصول شدن خراب نيز و برداشت مشكلات و بارندگيها
نگردد مواجه يخبندان ، شديد سرماي براثر عياران
|