جهان 2002
نفتي منافع بر دولت مالكيت آثار
در خارجي سرمايه‌گذاري خواستار ايران آيا
است نفت صنعت
اقتصاد نگاه
جهان 2002
هوايي نقل و حمل
پور نجف سيما
با سال 2002 در شد ، متحمل را سختي ضربه سال 2001 در كه هوايي نقل و حمل صنعت
سال تا مسافران شمار كه مي‌شود زده تخمين.داد خواهد ادامه حياتش به نسبي بهبودي
افزايش ويژه به سنگين ، هزينه‌هاي اما.باشد همراه سال در درصد افزايش 5 با 2020
سرعت به امنيتي نگرانيهايكند ايجاد اختلال روند اين در مي‌تواند سوخت ، قيمت
در ويژه به جديد گروه‌بندي‌هاي انتظار در بايد قاعدتا بنابراين.شد نخواهد مرتفع
ايالات.دارد وجود عمده هوايي كمپاني حدود 28 اروپا در حاضر حال در ;باشيم اروپا
تقسيم خودشان بين را كشور اين بزرگ بازار كه دارد هوايي نقل و حمل گروه هفت متحده
را گليمشان نمي‌توانند دولت كمك بدون سوئيس‌اير ، مثل متوسط هوايي شركت‌هاي.كردند
.كرد نخواهند كمك زيان‌ده شركت‌هاي به پس اين از نيز امادولت‌ها ;بكشند بيرون آب از
هدايت در انقلابي مي‌شود ، مالي تامين NASA وسيله به كه "آسمان بزرگراه" پروژه
با برسد ، نتيجه به "Highway in the sky" پروژه اگر.كرد خواهد ايجاد هواپيماها
يك همچون خلبان جلوي اكران پس اين از خلبان ، كابين و هواپيما هدايت سيستم شدن ساده
.كرد خواهد آسان خودرو رانندگي اندازه به را هواپيما هدايت ويديويي ، بازي
.شد خواهد ايجاد هوايي ترافيك افزايش به پاسخ‌گويي براي جديدي فرودگاهي باندهاي
به را يورو ميليارد معادل 63/3 هزينه‌اي با پنجمي ترمينال ،(لندن) هيترو فرودگاه
سالانه كه جهان بين‌المللي فرودگاه پرترافيك‌ترين اين ترتيب اين به.ديد خواهد خود
البته.باشد نفر ميليون پذيراي 80 مي‌تواند مي‌كند ، ميزباني را مسافر ميليون 64
صداي و سر به آنچه در ويژه به نشست ، نخواهند ساكت زيست محيط مدافع گروه‌هاي
اصلي‌ترين از يكي هواپيماها كه نكنيم فراموش.مي‌شود مربوط هواپيماها
گاز جهاني انتشار درصد تقريبا 10:هستند گلخانه‌اي گازهاي توليدكننده‌هاي
.گلخانه‌اي
توجه
افزايش سال در درصد پايين 25 قيمت‌هاي واجد هوايي كمپاني‌هاي مي‌شود پيش‌بيني
در كه الگو اين.Easyjet و Go ،Ryanair مثل كمپاني‌هايي ;باشد داشته مسافر
هوايي نقل و حمل بخش در را قيمت‌ها و كرده سرايت اروپا باقي به بوده موفق بريتانيا
.مي‌شكند
كشورها بيني پيش
اوكراين
دلار ميليارد داخلي45 ناخالص توليد
دلار داخلي909 ناخالص توليد سرانه
نفر ميليون جمعيت9/49
درصد اقتصادي5 رشد
درصد تورم1/11
ماه پارلماني انتخابات در مي‌كند سعي است ، فاسد و نامحبوب به‌شدت كه لئونيدكوچما
.بود خواهد استعفا به مجبور شود ، اين‌گونه اگر.نشود روبه‌رو مخالف اكثريت با مارس
و معافيت‌ها به همچنين و شد خواهد مشاهده انرژي بخش بازسازي در محدودي پيشرفت‌هاي
.مي‌شود داده پايان صنعتي بخش‌هاي برخي به اعطايي امتيازات
مي‌كوشد ندارد ، قربي و ارج اروپا اتحاديه دول نزد كه كوچما.روسيه با روابط:توجه
روسيه ، با نزديكي مورد در شده برانگيخته ترس طريق از او ;كند كسب را روسيه حمايت
.است غربي كشورهاي از تازه‌اي امتيازات جست‌وجوي در
استراليا
دلار ميليارد داخلي398 ناخالص توليد
دلار داخلي20400 ناخالص توليد سرانه
نفر ميليون جمعيت6/19
درصد اقتصادي3 رشد
درصد تورم6/2
اين با.گرفت قرار قدرت راس در نوامبر 2001 در ديگر يك‌بار هوارد جان ليبرال دولت
اقتصاد.نمي‌شود متوقف مي‌گفت ، اپوزيسيون آنچنان‌كه دولت مالياتي اصلاحات اوصاف
از آنچنان‌كه بود ، خواهد برخوردار توجهي قابل اقتصادي رشد از سال 2002 در استراليا
اين در شركت‌ها سرمايه‌گذاري.شد خواهد يك شماره صنعتي ، كشورهاي ميان در لحاظ اين
.كند پيدا بهبود روستايي مناطق در شرايط و يابد افزايش درصد بايد 8 كشور
را استراليا با آزاد تجارت توافقنامه دارد ميل متحده ايالات تجاري سياست:توجه
آسان نه اتفاق اين اما.شود آغاز سال 2002 در مي‌تواند مربوطه مذاكرات ;كند امضا
مهم كشور دو هر در اوليه مواد بخش زيرا افتاد ، خواهد اتفاق سرعت به نه و بود خواهد
.است
نفتي منافع بر دولت مالكيت آثار
سياسي اقتصاد
مردوخي ژيان
بهره‌برداري باعث نفتي منابع مالكيت بودن دولتي ايران اقتصاد در مي‌رسد نظر به
.است شده منابع اين از اندازه از بيش
به مالكيت حقوق رهيافت از مشخص طور به و جديد نهادگراي اقتصاد چارچوب از اگر
نگاهي كشور اقتصاد واقعي رخدادهاي به نفت منابع بر عمومي مالكيت تاثير بررسي منظور
.يافت خواهيد زيردست نتايج به بياندازيم
اين از اندازه از بيش بهره‌برداري موجب ايران در نفتي منابع عمومي مالكيت (الف
.است شده كشور در آنها ، بر خصوصي مالكيت برقراري فرضي شرايط به نسبت منابع ،
بهره‌برداري نفتي منابع صدور موجب ايران در نفتي منابع بر عمومي مالكيت حاكميت (ب
.است شده خام نفت واقعي ارزش از پايين‌تر قيمت‌هايي در كشور اين در شده
در موجود نهادهاي آن توجه مركز كه اقتصادي تحليل روش يك عنوان به نهادگرا اقتصاد
يا بنگاه قبيل از نهادهايي شكل‌گيري چگونگي از تبييني ارائه پي در است ، اقتصاد
زير عنوان به نيز مالكيت حقوق رهيافت.است فردعقلايي رفتار مدل از استفاده با دولت
تصميم‌گيري فرايند در سازمان و فرد جايگاه بررسي به نهادگرا ، اقتصاد از مجموعه‌اي
رفتار ، تبيين با راستا اين در و مي‌پردازد حكومت نهاد نظير گروهي موسسات در
نهاد آن رفتار تبيين نهاد ، به يك در موثر و تصميم‌گير افراد اهداف و ترجيحات
.مي‌پردازد
و اهداف تبيين با و دولت نظريات توسط آن تكميل با و رهيافت اين از استفاده با
در حكومت نهاد رفتار ايران ، در حكومت ساختار تشكيل‌دهنده اجرايي و سياسي زيرساخت
كسب براي كشور نفتي منابع از بهره‌برداري زمينه در و بودجه زمينه در كشور اين
نفتي منابع مالكيت از حكومت برخورداري كه مي‌رسد نظر به.است گرديده تبيين درآمد ،
داخلي بازار در كه است شده باعث ايران در نفتي سهل‌الوصول و هنگفت درآمدهاي و
عرضه‌كننده و تصويبكننده عنوان به آن (بودجه تصويبكنندگان) سياسي زيرساخت حكومت
زيرساخت مهار و كنترل و نظارت عوض به (عمومي بخش محصولات كننده تقاضا و) بودجه
آن با (عمومي بخش محصولات عرضه‌كننده و) بودجه تقاضاكننده عنوان به حكومت اجرايي
تباني به را خود جاي بازار اين در بودجه تعيين سر بر چانه‌زني فرايند و شده همراه
در كارايي رفتن بين از ضمن ترتيب بدين.است داده حكومت اجرايي و سياسي ساختار دو
آن عمومي درآمد و بودجه بيشينه‌ساز نهاد يك صورت به ايران در نهاد اين حكومت ، نهاد
از بهره‌گيري با علمي صورتي به كه امر اين.است درآمده نفتي درآمدهاي محل از هم
داده نشان خوبي به اقتصادسنجي تكنيك‌هاي از استفاده با و دگرانديش اقتصاد نظريات
ساختار تمايلات ارضاي جهت در كشور نفتي درآمدهاي صرف نظير دلايلي به است ، شده
كسب ساختارهاي اصلاح به توجه عدم و ايران در بودجه خواه بيشينه بوروكراتيك
عمده‌اي مقادير صرف نتيجه در و كشور مالياتي زيربناي نظير غيرنفتي عمومي درآمدهاي
درآمدهاي ساير بودن ناكافي دليل به) دولت جاري هزينه‌هاي در نفتي درآمدهاي از
آن نفتي منابع از كشور در اندازه از بيش بهره‌برداري موجب همواره ،(دولت غيرنفتي
منابع بر عمومي مالكيت حاكميت دليل به حكومت داخلي بازار در اگر كه چرا.است شده
نمي‌داد ، حكومت سياسي و اجرايي ساختار دو تباني به را خود جاي چانه‌زني كشور ، نفتي
از ديگر لذا و نمي‌رفت تحليل است يافته كاهش امروزه كه گونه آن ايران دولت كارايي
و حكومت بوروكراتيك ساختار خواهانه بيشينه تمايلات ارضاي منظور به كشور نفتي منابع
ثروت اين از ناشي درآمدهاي و نمي‌شد بهره‌برداري روزمره امور گذران منظور به
هدف مي‌باشد ، نيز كشور آتي نسل‌هاي به متعلق فعلي نسل‌هاي بر علاوه كه پايان‌پذير
در بارآور انساني سرمايه‌هاي ايجاد و ماندگار زيربنايي و توليدي ظرفيت‌هاي ايجاد
و نفت بشكه هر صدور قيمت مجموع) "خام نفت واقعي ارزش" مفهوم براساس.مي‌شد كشور
آن اصلي فرآورده‌هاي قالب در نفت بشكه مصرف بر واردكننده دولت‌هاي مالياتي ارزش
مي‌شد نفتي منابع دارنده ملت‌هاي نصيب بايد كه ارزشي معناي به (خود كشورهاي در
بخش و شده تقسيم بخش دو به همواره ارزش اين دلايلي به كه است شده داده نشان
نصيب نفتي اصلي فرآورده‌هاي مصرف از حاصل مالياتي درآمدهاي قالب در آن از عمده‌اي
.مي‌شود نفت واردكننده دولت‌هاي
براي دهه 1990 در كه مي‌دهد نشان رسانه اين در ايران خام نفت واقعي ارزش محاسبه
از درصد همواره 75 (هلند و ايتاليا فرانسه ، آلمان ، انگليس ، ) اروپايي دولت‌هاي مثال
نفت بشكه هر از واردكننده دولت‌هاي مالياتي ارزش صدور قيمت مجموعه) "واقعي ارزش"
"واقعي ارزش" اگر يعني.نموده‌اند خود نصيب را ايران خام نفت بشكه هر (مصرفي خام
نفت بشكه هر صدور ازاي به چه آن باشد ، دلار حدود 64 در ايران نفت بشكه يك فرضي
شده ايران نفت واردكننده دولت‌هاي نصيب چه آن و دلار حدود 16 در شده ايران نصيب
خام نفت بشكه يك پالايش از حاصل نفتي فرآورده‌هاي برمصرف ماليات قالب در) است
.است بوده دلار حدود 48 در (ايران
خصوصي بنگاه‌هاي عوض به دولت‌ها حضور دليل به خام نفت جهاني قيمت‌هاي پايين سطوح
بر سياسي عوامل غلبه باعث كارتل اين در دولت‌ها حضور.است بوده اوپك كارتل در
.است شده كارتل اين در غيرانحصارگرايانه رفتار بروز و اوپك عملكرد اقتصادي مباني
كه مي‌دهد نشان پايان‌نامه دراين خام نفت بين‌المللي بازار براي تمركز شاخص محاسبه
اصولا.مي‌باشد اوپك كارتل آن مسلط قطب و داشته دوگانه انحصار ساختار بازار اين
انحصاري عرضه و قيمت برقراري و بازار گرفتن اختيار در منظور به اوپك كارتل تشكيل
صرفا دلايل به اوپك ، غيرانحصارگرايانه عملكرد نتيجه در كه است بوده بازار اين در
حاكميت از ناشي مستقيما كه) آن اعضاي عنوان به دولت‌ها حضور از ناشي و سياسي
و انحصاري سطوح عوض به همواره (است آن عضو كشورهاي در نفتي منابع بر عمومي مالكيت
(است "خام نفت واقعي ارزش" همان قيمت اين حداكثر واقع در كه) خام نفت قيمت بالاي
.يافته‌اند تحقق خام نفت قيمت‌هاي پايين شده مشاهده تاريخي سطوح
در نفتي درآمدهاي بيشينه‌سازي رفتار واقعيت و فوق واقعيت قراردادن يكديگر كنار در
به همواره دولت مي‌رسد نظر به كه مي‌دهد دست به را نتيجه اين ايران در دولت بودجه
گذران براي لازم مالي منابع تامين و خود بودجه در نفتي درآمدهاي بيشينه‌سازي منظور
بيشينه‌سازي به خام ، نفت پايين بسيار قيمت‌هاي سطوح دليل به محل ، اين از خود امور
شرايط به نسبت) منابع اين از اندازه از بيش بهره‌برداري طريق از نفتي درآمدهاي
اعضاي عنوان به خصوصي بنگاه‌هاي حضور و نفتي منابع بر بنگاه‌ها خصوصي مالكيت فرضي
از ناشي جهان در نفتي بالاتر محتمل قيمت‌هاي بروز نتيجه در و اوپك نفتي كارتل
نفتي منابع همواره و است پرداخته (فعلي اوپك رفتار بر حاكم سياسي عوامل شدن مرتفع
فروش به و كرده صادر آنها واقعي ارزش از پايين‌تر بسيار قيمت‌هايي در را كشور
.است رسانده
در خارجي سرمايه‌گذاري خواستار ايران آيا
است نفت صنعت
نفت
رضايي‌نصير غلامرضا:ترجمه
بعيد است ، كرده اعلام شيطاني محور سه از يكي را ايران آمريكا اينكه به توجه با
غيرآمريكايي شركت‌هاي مجازات مورد در را آمريكايي قانون بخواهد بوش جورج كه نيست
اوضاع اگر اما.بگذارد اجرا به مي‌گيرند ، قرار ايران انرژي بخش با معامله طرف كه
هم بوش كمك بدون.نباشد كار اين به احتياج اصلا شايد برود ، پيش منوال همين به
چندان اوضاع سياسي ، اختلافات لطف به است ، وابسته آن به كاملا ايران كه صنعتي
افزايش وظيفه به را او كه‌خاتمي نفت وزير زنگنه ، بيژن گذشته تابستان.ندارد مناسبي
وي كه را اين بر مبني ادعاهاي توانست بود ، گمارده كشور افتاده عقب توليد ظرفيت
و كنند تاسيس مستقلي اسما نفتي شركت‌هاي تا است كرده تشويق را خود قديمي رفقاي
قراردادي.بگذراند سر از و بگيرد ناديده است ، بسته آنها با سودآوري قراردادهاي سپس
كرد ، منعقد دارخوين نفتي حوزه از توسعه‌بخشي براي اني ، ايتاليايي شركت با وي كه
به كه دارخوين قرارداد مفاد.رساند دلار ميليارد به 15 را قراردادهايي چنين ارزش
از نشان مي‌داد ، را امور فتق و رتق بر نظارت در بي‌سابقه نقشي ايتاليايي مهندسان
خارجيان دخالت از جستن بيزاري در خود سنتي روش دارد قصد ايران احتمالا كه داشت آن
درصد ميزان 20 به توليد ظرفيت افزايش براي زنگنه هدف.بگذارد كنار را نفت صنعت در
يك از پس اكنون.مي‌رسيد نظر به دست‌يافتني روز ، در بشكه ميليون به 5 آن رساندن و
دليل به هم ايران صادرات ظرفيت و داده دست از را خود اشتياق و شور وزير سال ،
كاهش به رو ذخاير ، كاهش بالاي بسيار سالانه نرخ دليل به هم و داخلي تقاضاي افزايش
نسبت حد از بيش وزير بك باي قراردادهاي كه استدلال اين با ملي‌گرايان.است گذاشته
اتهام به افرادي و مي‌زنند زخم‌زبان او به مرتبا است ، سخاوتمند خارجي شركت‌هاي به
زدن دور براي ابتكاري باي‌بك قراردادهاي.شده‌اند خوانده فرا دادگاه به اختلاس
.است خارجيان به معادن امتياز اعطاي ممنوعيت
پاسخگو برابرزنگنه در كه ايران نفت ملي شركت مديره هيات اعضاي گذشته ماه دو طي
نقض با ارتباط در جديد ، نفتي شركت جنجالي‌ترين پتروپارس ، شركت همچنين و هستند
گرفت ، قرار مواخذه مورد وزير آقاي.شده‌اند متهم قراردادها اعطاي زمينه در قوانين
پرونده كه ساخت متقاعد را قضاييه قوه رئيس خاتمي.كرد رد را اتهامي هرگونه چند هر
نبوي ، بهزادميرسد نظر به شكننده كشتي اين اما.بگذارد كنار فعلا را پتروپارس
از يكي ، شده احضار دادگاه به بار دو گذشته هفته دو طي كه پتروپارس سابق رئيس
از.هستند خاتمي موفقيت خواستار همكارانش از بسياري كه است نفوذ با اصلاح‌طلبان
سخنان اماندارد زنگنه و بك باي قراردادهاي به نسبت خوبي نظر قضاييه قوه ديگر سوي
از دفاع در خاتمي كه ندارد وجود شكي تقريبا و است طنين‌افكن همچنان بوش خصمانه
.شد خواهد متوسل كلمه وحدت لزوم به نبوي بهزاد
.است قاطعانه تصميمات اتخاذ به نفتي مقامات فزاينده تمايل عدم برخوردها اين پيامد
.بخورند بي‌كفايتي يا اختلاس انگ كه مي‌ترسند آنها خارجي ، نفتي مدير يك قول به
به توجه با:كشيده‌اند كنار توسعه پروژه‌هاي از خارجي شركت دو حداقل كه است شايعه
مناقصه.مي‌دهد دست از را خود جذابيت قراردادها شرايط سياسي اختلافات گرفتن بالا
تعويق به باشد ، ايران نفتي حوزه‌هاي بزرگ‌ترين از يكي است ممكن كه بنگستان حوزه
گاز توليد به مربوط مناقصه‌هاي براي اشتياق از نشانه‌اي هيچ ضمن در.است افتاده
ملي شركت اختلاف است ممكن بدتر همه از.نمي‌خورد چشم به صادرات براي طبيعي مايع
.شود كشيده دادگاه‌ها به هزينه حد از بيش صرف برسر توتال فرانسوي شركت با ايران نفت
;كنند ترك را ايران خارجي شركت‌هاي كه مي‌رسد نظر به بعيد سرخوردگي‌ها تمام رغم به
براي راه آمريكايي شركت‌هاي حضور عدم به توجه با و است زياد بسيار بالقوه منافع
نيروي اختصاص از كه كوچك‌تر شركت‌هاي همه ، اين با.است گشوده خارجي شركت‌هاي ديگر
آمده‌اند ، تنگ به هزينه‌ها برآورد و بيهوده بررسي‌هاي براي سرمايه و انساني
زنگنه گاز و نفت اخير نمايشگاه در.مي‌كنند تجديدنظر خود برنامه‌هاي در رفته‌رفته
شركت‌هاي به پروژه هر ارزش از نيمي از بيش آينده در كه داد هشدار خارجيان به
كه ايراني شركت اين:افتادند پتروپارس فكر به آنها.يافت خواهد اختصاص ايراني
برنامه از فاز يك در است ، جنوبي پارس گاز و نفت حوزه توسعه از فاز شش پيمانكار
.دارد مشكل ديگر فاز سه براي مالي منابع تامين در كه مي‌شود گفته و است افتاده عقب
آوريل 26 اكونوميست:منبع
اقتصاد نگاه
كارگران واقعي حاميان
صفت جنان صادق محمد
نكوهش در و "كارگر طبقه" از ستايش در كارگري تشكل‌هاي سوي از كه بيانيه‌هايي
مبارزه اوج در كمونيست احزاب بيانيه از تندتر بسيار مي‌شود صادر "سرمايه‌داري"
رسمي تشكل‌هاي فعلي مسئولان اكثر.است تزاري روسيه در حتي سرمايه‌داري ، رژيم عليه
، بهمن 1357 از پس بلافاصله كه هستند كساني آنها ، ميانسال افراد ويژه به كارگري
اين.كنند محافظت كمونيست‌ها نفوذ برابر در را كارگري محيطهاي كردند پيدا ماموريت
اگر حتي را حكومتي تصميم‌هاي برابر در ايستادگي دهه دو گذشت از پس اما مسئولان ،
.است شده كارگران از حمايت به منجر كه مي‌دانند انقلابي اقدام يك باشد مقطعي
عمر حدود در كارگري نهادهاي بر آنها از برخي رياست عمر كه تشكل‌ها اين مسئولان
مسئولان خاتمي ، آقاي دولت ويژه به دولت كه رسيده‌اند باور اين به است ، انقلاب
به عنايتي چپگرا مشهور گروه‌هاي و احزاب حتي و مجلس اكثريت اجتماعي ، تامين سازمان
و تظاهرات برپايي با بايد بنابراين ندارند ، كارگري جامعه تنگناهاي برطرف‌كردن
كه دارند باور اقتصادي كارشناسان از بسياري.ستاند آنها از را كارگران حق اعتصاب ،
جدي ترديدهاي كشور ، اقتصادي شرايط و ايراني جامعه اقتضائات و واقعيات ناديده‌گرفتن
علاوه.است كرده ايجاد كارگران از حمايت مسير در تشكل‌ها اين تلاش‌هاي كارآمدي در
كاربا وزير تغيير از پيش تا كه كارگري رسمي تشكل‌هاي چراي و بي‌چون حمايت براين ،
كرده ايجاد را شرايطي كار قانون منتقدان طرد و وسب بود همراه نيز دولت حمايت‌هاي
.شده‌اند مواجه دشواري با هستند كار جوياي كه آن‌هايي ويژه به كارگران كه است
تنظيم در جديدي شيوه‌هاي كارفرمايان است شده موجب واقعيت‌ها ناديده‌گرفتن
مي‌رسد ، نظر به.است كارگران منافع عليه اما قانوني كه بيابند كارگران با قراردادها
از حمايت مسير در كارگري رسمي تشكل‌هاي تلاش‌هاي به بايد كه احترامي وجود با
.كرد ترديد كارگرانند حاميان تنها آنها كه اين در نبايد گذاشت ، كارگر طبقه منافع
به جامعه‌ها همه در دولت‌ها ، " مي‌دهد نشان بررسي‌ها است؟ كارگران حامي دولت ، آيا
علاوه.دهند گسترش و حفظ را خود منافع دارند وافر تلاش اقتصادي مستقل نهاد يك عنوان
نفع به نمي‌تواند و است كار مناسبات از حمايت او وظيفه كه است نهادي "دولت" اين بر
هر و مي‌انديشند كل سود به دولت‌ها. بگيرد تصميمي كارفرمايان عليه كارگران ،
حمايت در افراط از پرهيز با فعلي كار وزيرميدهند انجام چارچوب اين در را اقدامي
از تا كند ايجاد كارفرمايان و كارگران ميان واقعي تفاهم دارد تلاش كارگران از لفظي
است داده نشان بشري تجربه.نبيند آسيب كل توليد دستمزد نرخ و سرمايه سود نرخ تعادل
آرمانگرايي‌هاي در افراط از پرهيز سايه در تنها جامعه‌اي هر مردم كار و كسب
عامل كل توليد و سرمايه‌گذاري رشد.مي‌يابد رونق آزادي گسترش به رويكرد و ويرانگر
.است كار براي تقاضا فزاينده‌شدن در اصلي
|
