فوتبال رشد فزاينده اي پيدا كرده است. فوتبال بيش از يك قرن تجربه گذشته را به علم روز تبديل كرده است. فوتبال امروز شخصيت هاي علمي و اجتماعي مي خواهد. فوتبال سنتي عمر خود را به پايان رسانده است.
فوتبال امروزبه تئوريهاي به اثبات رسيده و درسهاي عملي كارآمد زنده است. توجه به تحولات و رسيدن به نقطه هاي مبدأ علمي فوتبال براي كشورهاي عقب مانده فرهنگي نيز امروز يك اصل است.
بازگشت به گذشته و يادآوري آنچه عامل عقب ماندن ورزش و فوتبال يك كشور مي شود ديگر در جامعه امروز ورزش معنايي ندارد. فدراسيون فوتبال به عنوان عالي ترين مقام تصميم گيرنده بايد به تمام اين نكات توجه داشته باشد كه فوتبال ما سال صفر را پشت سر گذاشته، دو بار به جام جهاني رفته است و در آسيا قهرمان جام ملت ها و بازي هاي آسيايي بوده است.
فوتبال ما امروز در تيمهاي بزرگ جهان نماينده دارد، فوتبال ما بازيكناني با تحصيلات عاليه و دانش اجتماعي بالا دارد. فوتبال ما مربياني با درجه دكتري دارد، فوتبال ما هزاران نفر فارغ التحصيل ورزش دارد، فوتبال ما در رأس تيم هاي ملي اش بزرگترين مربيان و مدرسان جهان را داشته است.
اين فوتبال اصالت دارد و براي خود ارزشهايي را قائل است. پس نمي تواند واپسگرا باشد و دوباره نگاهش را به سي سال پيش برگرداند.
مسئول فوتبال كشور هم خوشبختانه از جمله تحصيلكرده هاي ورزش است و بايد خوش بين باشيم كه فوتبال سرو كارش با شخصيت هاي تحصيلكرده است نه افرادي كه قدرت اداره يك تيم را ندارند و از هر جهت از بازيكنان دور افتاده اند.
خوشبختانه مسئول فوتبال ما به دليل كسب تحصيلات عاليه به تمام اين نكات توجه دارد كه تيمهاي ملي را جدا از تعصبات شخصي، دستخوش تلاطم و تنش نكند و شخصيت هايي را در رأس تيم هاي ملي قرار دهد كه لااقل از كنار مقوله علم ورزش عبور كرده باشند و با الفباي علمي ورزش آشنا باشند.
رايحه انتخابهاي اخير چندان به مشام اهالي ورزش خوش نيامده است. بايد از سال صفر گذشت.
جهانگير كوثري

پرسپوليس در مدار بسته
مدتهاست اهالي فوتبال و كارشناسان از روش بازي و تاكتيك تيمي پرسپوليس انتقاد مي كنند اما قرمز پوشان همچنان با همان سيستم قديمي و ارسال توپهاي بلند و سانترهاي بي هدف به كار خود ادامه مي دهند.
از دير باز پرسپوليس را بعنوان يك تيم هجومي و گلزن مي شناختيم ولي حالا كاملا فهميديم اين مسئله نه به خاطر تاكتيك بلكه صرفا به خاطر داشتن بازيكنان تكنيكي و فني و گلهاي خودروئي همچون ناصر محمدخاني و يا فرشاد پيوس، محرمي، انصاري فرد، علي كريمي، كاويانپور، مهدوي كيا، دايي و... بوده است.
به مرور زمان كه مربيان پرسپوليس به سمت بازي فيزيكي و استفاده بيش از حد از بازيكنان درگير شونده و خشك و حذف بازيكنان تكنيكي و فانتزي باز گرايش پيدا كردند ضعف تيمي پرسپوليس بيشتر از هميشه به چشم خورد .عليرغم همه شعارها در اين بين حق تماشاگران پرسپوليس در برابر اين تيم و ارائه بازي تماشاگرپسند ناديده انگاشته شده است.
نظر به اينكه بسياري از رسانه ها و مطبوعات وقت و انرژي بسياري براي اثبات بي تاكتيكي تيم پرسپوليس صرف كرده اند ولي هيچگونه تغيير و تحول مثبتي در نگرش كادر فني اين تيم بوجود نيامده و با استخدام مربي آلماني كه عملا يك عنصر خنثي در اين تيم مي باشد، نه تنها هيچ مشكلي كه از اين تيم حل نشده بلكه مشكلي هم به مشكلات قبلي اضافه شده است، با توجه به شناختي كه از مربيان اين تيم داريم به ساير نشريات و رسانه هاي گروهي پيشنهاد مي كنيم از اين به بعد هيچكدام كاري به كار اين تيم نداشته باشند و فقط و فقط به تشويق و تمجيد اين تيم بپردازند .
مايلي كهن و آرزوي المپيك
بالاخره پس از كش و قوس هاي فراوان تيم ملي اميد ايران به محمد مايلي كهن سپرده شد. با توجه به سابقه مايلي كهن درمربيگري تيم ملي ايران و همچنين استفاده از جوانان اين انتخاب را مي بايستي به فال نيك گرفت.
بازيهاي زيباي تيم ملي ايران در جام ملتهاي ۹۶ امارات مرهون شجاعت و رشادت مايلي كهن در استفاده از جواناني همچون مهدوي كيا، ميناوند، يزداني، موسوي، نكيسا و... جواناني كه قبل از آن مسابقات و براساس تفكر احتياط آميز مربيان سابق تيم ملي حتي خواب حضور در تيم ملي فوتبال را هم نمي ديدند در زمان مايلي كهن با حضور در تيم ملي نقش بسزا و ارزنده اي هم در اين تيم ايفاء كردند.
به هرحال با توجه به علاقه مايلي كهن به جوانان و بكارگيري بازيكنان كم سن و سال و با استعداد چه در سطح ملي و چه در سطح باشگاهي انتخاب اين مربي را در تيم اميد مي بايستي با ديده مثبت نگريست.
با شناختي كه از اين مربي موفق و شجاع داريم به جرأت مي توان گفت تنها كسي كه پس از سالها توانايي هدايت كشتي تيم ملي اميد به ساحل نجات كه همانا مسابقات المپيك آتن باشد محمد مايلي كهن مي باشد.
حسين كعبي به كجا چنين شتابان
با مشاهده بازي دو تيم فولاد خوزستان و فجر سپاسي شيراز نكته اي ديده شد و آنهم صحنه اي بود كه حسين كعبي پس از خطاي بازيكنان حريف به سمت بازيكن فجر سپاسي حمله ور شده و قصد برخورد فيزيكي داشت.
با توجه به مسبوق به سابقه بودن اين نوع حركات عصبي در بازي اين جوان كه به شايستگي در تيم ملي هم مورد استفاده قرار گرفته است، بر آن شديم به خاطر خود كعبي به اين جوان يادآور شويم كه فوتبال در درجه اول يك ورزش پر برخورد و فيزيكي است و اين نوع حركات بزرگترين ضربه را به تيم خودي وارد مي كند .نمونه اش در بازيهاي جوانان كه با اخراج حسين كعبي كاپيتان تيم ملي جوانان تيم ما حذف شد و يا در بازيهاي فولاد و تيم ملي حركات پرخاشگرانه و تند اين بازيكن تا بدانجا پيش رفت كه حتي برانكو ايوانكويچ هم براي بردن اين بازيكن به بازيهاي آسياي بوسان مردد بود .بعد از بوسان و با آرامش بيشتر اين بازيكن احساس كرديم مشكل بزرگ اين جوان خود به خود مرتفع شده است اما پس از بازيهاي هنگ كنگ و تعريف و تمجيد رسانه ها از كعبي مجددا وي به اين نوع حركات مخرب روي آورده است.
مهمترين خصوصيت اين بازيكن گرفتن پنالتي است .حال آنكه كعبي بايستي بداند بدون خطاي مدافعان مقابل چگونه مي تواند چنين نقش پررنگي را در تيم فولاد و تيم ملي ايران در گرفتن پنالتي ايفاء كند.
پس بر مربيان و كاپيتان هاي دو تيم فولاد اهواز و ملي ايران است كه از به حاشيه رفتن اين استعداد ناب و پديده تكنيكي فوتبال كشورمان جلوگيري كنند.
وينگوبگوويچ را هم به تيم ملي دعوت كنيد
بعد از كناره گيري برانكوايوانكوويچ از تيم ملي فوتبال ايران و بازگشت وي به كرواسي همچنان بحث استفاده از مربي خارجي در سطح ملي مطرح مي باشد. اينطور كه به نظر مي رسد وجود يك مربي خارجي در تيم ملي الزامي است. تجربه نشان داده در فوتبال كشور ما مربيان كروات و يوگسلاو موفق تر از مربيان ساير كشورها بوده اند .بعنوان مثال مربيان موفق فوتبال باشگاهي و ملي كشورمان از قبيل رايكوف، جگيج، استانكو، ايويچ و برانكو ايوانكوويچ همگي كروات و يا يوگسلاو بوده اند حال آنكه مربيان آلماني و يا آمريكاي جنوبي در فوتبال، چندان موفق نبوده اند نمونه چنين مربياني هم مي توان به يورگن گده و يا كوردس اشاره كرد. مديران فوتبال ما و مسئولان هم مي بايستي در استخدام مربيان خارجي تجديدنظر و دقت كافي داشته باشند. عليرغم اين مسئله اكثر كارشناسان و اهل فن متفق القول بر اين نظرند كه مربيان خارجي فرصت مي خواهند. با توجه به اينكه وينگوبگوويچ سر مربي دلسوز و زحمتكش فولاد اهواز چند سالي است كه كاملا با چم وخم فوتبال ما آشنا شده و چندين شاگرد مستعد به تيم ملي معرفي كرده و فوتبال خوزستان را متحول نموده و جداي از تمام اينها اينكه فقط به فكر پول و ماديات نيست بلكه به حال فوتبال هم دلش مي سوزد شايسته است فدراسيون فوتبال فرصت را از دست ندهد و ترتيب استفاده بهينه از اين مربي ارزشمند را به نوعي در سطح ملي بدهد چونكه آب در كوزه و....
آيا زمان خداحافظي با سيستم ۲-۵-۳ فرا رسيده است؟
هرچند بسياري از كارشناسان و مربيان فوتبال براين عقيده هستند كه سيستم ها و اعداد در جهان كنوني فوتبال چندان نقشي ندارند و ليكن با عرض پوزش از تمامي اين عزيزان با مثال، دليل و برهان ثابت مي كنيم كه سيستم ها و روش ها نقشي بسيار اساسي در موفقيت و يا عدم موفقيت يك تيم فوتبال دارند.
از نمونه هاي خارجي مي توان به تيم ملي انگلستان در جام جهاني ۱۹۹۰ ايتاليا به سرمربيگري بابي رابسون اشاره كرد.
تيم ملي اين كشور پس از سالها ركود، افت و عدم نتيجه گيري در جام هاي جهاني با ايجاد تغيير و تحول در تاكتيك و سيستم تيمي و روي آوردن به سيستم ۲-۵-۳ با استفاده از ليبروي توانمندي همچون مارك رايت (يكي از ستاره هاي جام جهاني ۹۰) به جاي روش قديمي ۲-۴-۴ با دواستاپر توانست پس از ساليان سال به جمع چهار تيم برتر جام جهاني ۹۰ برسد.
اين موفقيت در درجه اول مديون مربي مبتكر و شجاع آن موقع انگلستان يعني بابي رابسون بود كه با كپي برداري از تجربه موفق ايتاليا و باشگاه آث ميلان در مورد فرانكو باره سي مدل مشابه باره سي يعني مارك رايت را در تيم ملي انگلستان انتخاب كرده و بالطبع ثمره چنين نگرشي رسيدن به نيمه نهايي جام جهاني ۹۰ و ارائه بازي هاي درخشان و تماشايي در آن جام بود.
و اما نمونه ايراني: خوب به ياد داريم تا اواخر دهه ۶۰ همه تيم هاي باشگاهي در ايران و حتي تيم ملي با سيستم ۲-۴-۴ به ميدان مي رفتند. با توجه به رو شدن دست تيم هاي ما براي حريفان و همچنين شناخت تيم هاي مقابل از سيستم قديمي شاهد عدم نتيجه گيري در سطح آسيايي و بين المللي بوديم.
در چنين حال و هوايي يك مربي شجاع به نام منصور پورحيدري با ايجاد تحول در سيستم بازي تيم استقلال و اتخاذ روش ۲-۵-۳ خط بطلاني بر سيستم ۲-۴-۴ كشيد.و به تدريج مربيان ساير باشگاه هاي كشور به تبعيت از استقلال و پورحيدري روش بازي تيم هايشان را تغيير دادند.
مهدي خرمي