اين روزها وضعيت بازارهاي سهام در سراسر جهان متشنج است به گونه اي كه با هر خبري كه از واشنگتن يا لندن مخابره مي شود ميلياردها دلار نوسان، سالن هاي بورس لندن، فرانكفورت و نيويورك را احاطه مي كند. اين نوسانات از بازارهاي منتهي اليه شرق آسيا گرفته تا قلب جهان سرمايه داري را دربرمي گيرد.
اما در اين ميان يك بورس كوچك با ارزش حدود ۱۴ ميليارد دلار، تا حدودي از اين نوسانات شديد به دور مانده و آرام آرام به بقاي خود ادامه مي دهد. درحالي كه بورس نيويورك، لندن و توكيو دچار ركود كم سابقه اي شده اند، بورس تهران رشد درخشاني داشته و ترقي شاخص آن در ۴ سال گذشته به ترتيب ۳۰، ۴۵، ۲۳ و ۴۱ درصد بوده است كه رسيدن به رشد اين چنيني در اروپا خيالي بيش نيست. به گفته يك مقام بورس تهران، در سال ۲۰۰۲ و با توجه به رونق بخش ساختمان در ايران سهام صنايع سيمان بيش از همه مشتري داشته است. اين در حالي است كه به علت كاهش كنترل دولت بر بهاي دارو، سهام صنايع داروسازي نيز با اقبال عمومي مواجه شده بود.
رونق بازار جهاني نفت و افزايش درآمد حاصل از نفت، تنوع بخشيدن به عرضه سهام شركت هاي مختلف و همين طور بازگشت سرمايه هاي ايرانيان خارج از كشور در ماه هاي اخير، موجب رونق بيش از پيش بورس تهران شده است.
اما كارشناسان بازگشت سرمايه هاي ايرانيان خارج از كشور به تالار شيشه اي را يكي از عوامل مهم در رشد بهاي سهام در بازار تهران مي دانند. تحليلگران مهمترين دلايل بازگشت اين سرمايه ها را يكي قرار گرفتن نام ايران در محور شرارت از سوي آمريكا و ترس از احتمال مسدود شدن حساب هاي بانكي آنان و ديگري كاهش نرخ بهره و همين طور خطراتي كه بورس هاي مهم دنيا را تهديد مي كند، عنوان كرده اند.
در سال هاي اخير ترقي ارزش سهام، بسياري از مردم ايران را به سوي تالار شيشه اي روان كرده، به طوري كه در حال حاضر حدود ۵ درصد مردم ايران سهام دارند. در بورس تهران، تكنولوژي امروزي و قديمي در هم آميخته است. كامپيوترهاي آخرين سيستم به همراه تلفن هاي با شماره گير چرخشي دو نسل پيش، در كنار يكديگر قرار گرفته اند. بورس تهران در سال ۱۹۶۸ تأسيس شد و سرعت ترقي آن به حدي بود كه ظرف ۲ سال ۱۰۲ شركت بانكي و صنعتي سهام خود را در آنجا عرضه كردند، اما پس از انقلاب و مصادره تعدادي از آنها، تعداد اين شركت ها به ۵۵ رسيد. پس از انقلاب دادوستد اوراق قرضه تا پايان جنگ قطع بود. پس از جنگ تعدادي شركت كوچك خصوصي شدند و سهام برخي ديگر از شركت هاي دولتي براي فروش به كاركنان آنها و عموم عرضه شد. در پايان سال ۲۰۰۲ تعداد شركت هاي فعال در بورس به ۳۲۹ و ارزش كل سهام آنها به ۱۴ ميليارد و ۲۰۰ ميليون دلار رسيد.
دولت ايران وعده داد كه خصوصي سازي را تسريع كرده و قرار است ۴ شركت بزرگ بيمه را وارد بورس تهران كند. در مورد پذيرش بانك ها در بورس، آنها بايد اول وام هاي زيان آوري را كه به صنايع دولتي داده اند تسويه كرده و نابساماني هاي ديگر خود را تصحيح كنند.
مسؤولان بورس تهران درنظر دارند در شهرهاي ديگر ايران هم بورس سهام تأسيس كنند. در همين راستا بورس مشهد در سال گذشته تأسيس شد.