۳ ماه پيش آژاكس هنوز تيمي نبود كه بتواند تيم هايي نظير والنسيا را درون زمين تحت كنترل و سلطه خود در آورد اما امروز مي تواند هفته گذشته آژاكس در نيمه دوم راه بازگشت به مبدا خود را پيدا كرد به سوي همان سبك تهاجمي جسورانه و متهورانه اي كه نماد اين باشگاه و تيم هايش
بود
امير عليزاده
درخشش آژاكس آمستردام به رهبري رونالد كومان در اين فصل خاطره آژاكس ۱۹۹۵ كه قهرمان ليگ قهرمانان اروپا شد را زنده مي كند. تيمي كه به دور از انتظار خوشبين ترين كارشناسان در گروهي كه آرسنال، رم و والنسيا حضور دارند بخت اول صعود به مرحله يك چهارم است. شاگردان جوان كومان، در روزهاي گذشته سوژه اصلي مطبوعات اروپا علي الخصوص آلمان كه تحول فوتبال همسايه و دشمن قديمي اش را با دقت دنبال مي كند، بوده است. پيشرفت آژاكس در برخي از روزنامه ها مورد بررسي قرار گرفته است كه از نظرتان مي گذرد.
• • •
تولد دوباره آژاكس
«كريستوف بيرمن» در روزنامه «زوددويچه سايتونگ» در تحليل ظهور مجدد آژاكس در بالاترين سطح فوتبال اروپا مي نويسد: رونالد كومان پس از تساوي مقابل والنسيا نمي خواست سوال يكي از خبرنگاران را درباره وضعيت وخيم بايرلوركوزن پاسخ دهد. شايد به اين دليل كه نمي خواست اين شب زيبا را با مقايسه تيمش با نايب قهرمان فصل گذشته اروپا كه حالا به پايين ترين نقطه سقوط كرده است، خراب كند. اما خواه ناخواه وجوه تشابه ميان صعود حيرت انگيز و اعجاب آور بايرلوركوزن به ديدار نهايي ليگ قهرمانان اروپا در فصل گذشته و درخشش شگفت انگيز آژاكس در اين فصل فراوان است. كومان پس از تساوي مقابل والنسيا گفت: «تيم هاي زيادي در اروپا يافت نمي شوند كه بتوانند ما را شكست دهند. » كومان نيم سال پيش حتي جرات نداشت چنين ادعايي را به زبان آورد. اما حالا كه ركورددار هلند در گروه B با ۶ امتياز بالاتر از آرسنال، والنسيا و رم در صدر است، خيلي ها آژاكس را مدعي پنهاني ليگ قهرمانان مي دانند. جوان ترين تيم ليگ قهرمانان با سرعت زيادي بالغ شد. با اين حال كومان در پيش گويي هاي خود كمي محتاط است. «وضعيت ما در گروه به نحوي است كه به راحتي مي توانيم صعود كنيم، اما هنوز راه خطرناكي را بايد در رم طي كنيم. » در واقع سفيد و سرخ هاي آمستردام در استاديوم المپيك رم تنها به يك تساوي نياز دارند تا به جمع هشت تيم اروپا صعود كنند.
پس از قهرماني در سال ،۱۹۹۵ قانون بوسمن گريبانگير آژاكس شد. به يك باره برگ كمپ ها، كلويورت ها، داويدزها و دبوئرها در عرض دو فصل در اروپا پخش شدند و باشگاه شان را تنها گذاشتند. تلاش هاي پي درپي سران و مالكان يهودي باشگاه براي بازسازي تيم ناكام ماند و مربياني چون مورتن اولسن و كوآدريانسه نيز نتوانستند آمستردامي ها را نجات دهند. خريد بازيكنان با تجربه اي نظير فرانك ورلات نيز نه تنها وضعيت را بهبود نبخشيد، بلكه آژاكس را در سطح متوسط فوتبال غرق كرد. در ليگ هلند در سال ۱۹۹۹ ششم شد و در جام يوفا نيز به باشگاه هايي نظير لوزان و كوپنهاگ مي باخت.
اما حالا آژاكس برگشته، آژاكس دوباره متولد شده است و آن هم با بازيكناني كه كم و بيش تجربه بيشتري را در آژاكس دارند و در گذشته اي نه چندان دور در ميان هواداران و مطبوعات فراموش شده بودند. مثل كريستيان چيوو كاپيتان اين تيم كه ۱۹۹۹ به آمستردام آمد و در همان فصل اول اشتباهات زيادي را انجام داد به طوري كه سه بار در طول فصل از زمين اخراج شد. اما حالا رئال مادريد سخت به دنبال اين رومانيايي است. زلاتان ابراهيموويچ كه از مالموي سوئد به آژاكس آمده نيز در كشورش فراموش شده بود، اما حالا در آرناي آمستردام «زلاتان، پسر خدا» لقب گرفته است.
اين فرايند تبديل از بدو ورود رونالد كومان در ابتداي فصل گذشته شروع شد و با قهرماني دوگانه آژاكس در ليگ و جام حذفي هلند به اوج رسيد. طي اين فرايند بود كه آژاكس مجددا به يكي از بهترين تيم هاي اروپا تبديل شد. در واقع تحت رهبري كومان هلندي ها نه تنها طعم موفقيت را يك بار ديگر چشيدند بلكه ايده سابق آژاكس نيز دوباره زنده شد. فوتبال در آمستردام علي رغم اينكه بايد موفق باشد و خوب نتيجه بگيرد، تلفيق جذابي از مهارت هاي فردي و تيمي نيز هست. براساس همين ايده است كه خاطرات آژاكس ۱۹۹۵ زنده مي شوند.
هفته گذشته آژاكس در مقابل والنسيا با شهامت بازي كرد و موفق شد كه يكي از بهترين تيم هاي اروپا را تحت سلطه خود در آورد.
رونالد كومان پس از آن مسابقه گفت: «ما براي پيروزي به زمين رفتيم بيشترين چيزي كه از آن رضايت داشتم، عدم ترس من از ضدحملات اسپانيايي ها بود. »
تماشاي بازي جوانان ريزنقش آژاكس در پيراهن هاي سرخ و سفيد، به گونه اي تكان دهنده بود. هشت تن از دوازده بازيكناني كه در آرناي آمستردام مقابل والنسيا به ميدان رفتند زير ۲۳ سال سن داشتند. تنها تفاوتي كه آژاكس با گذشته دارد اين است كه جوانان تيم ديگر هلندي نيستند، بلكه بيشتر شبيه به يك تيم اميد بين المللي مي ماند. اگر استعداد جديد و بزرگ هلند رافائل فان درفارت كه پس از مدت ها اولين دانش آموز موفق مدرسه آژاكس است، اندي فان درميد پيستون راست و نايجل ديونگ هافبك اين تيم را كنار بگذاريم، ساير بازيكنان از هشت كشور متفاوت به آمستردام آمده اند. اما آيا اين جوانان پرشور كه به گفته گاس هيدينك سرمربي موفق آيندهوون صدرنشين گاهي اوقات اسير احساسات خود مي شوند، هميشه بر مرز توانايي هاي خود فكر مي كنند يا اينكه با گذشت زمان آن را گسترش مي دهند؟ مثل لوركوزن ۲۰۰۲. . . كومان در آن شب به يادماندني نمي خواست به اين فكر كند.
آژاكس ۹۵ هنوز بهتر است
«اشتفان هرمن» نيز در چند روز گذشته در روزنامه «تاگس اشپيگل» به پديده اين فصل باشگاه هاي اروپا پرداخته است:
آژاكس آمستردام سال هاست كه در دنيا در اداره بهترين سيستم پرورش استعداد شهرت دارد. اما با اينكه اين سيستم در طول ساليان تكميل شده است، كيفيت با ثبات را تضمين نمي كند. آن چنان كه در چند سال اخير بد كار كرده، اما در اين فصل ثمره اين توليد را چيده است.
اگر آژاكس امشب حداقل يك امتياز در رم بگيرد، براي اولين بار پس از سال ۱۹۹۶ به جمع هشت تيم برتر اروپا مي پيوندد و اين در حالي است كه آژاكس بين ۱۶ تيم حاضر در مرحله دوم جوان ترين تيم را دارد. ميانگين سني آژاكس ۲۲ سال است. دنيس برگ كمپ بازيكن سابق اين تيم كه در اين فصل با آرسنال دو بار رودرروي تيم سابقش قرار گرفته در مورد آنها مي گويد: «انگار كه همه آنها با جثه هاي كوچك و نحيفشان شكننده و آسيب پذير هستند. ولي همه از توانايي هاي بالايي برخوردارند. » مثل كريستيان چيووي ۲۲ ساله، كاپيتان رومانيايي اين تيم كه فقط به زبان انگليسي مصاحبه مي كند و درون زمين به مثابه يك دولتمرد بزرگ بازي مي كند يا رافائل فان در فارت ۲۰ ساله كه در فصل پيش نيز بهترين گلزن آژاكس بود و به تيم ملي هلند نيز دعوت شد. فان در فارت يكي از آن محصولات ناب مدرسه آژاكس است كه سال ها بود در سرزمين لاله ها انتظار آن مي رفت و يا وسلي اشنايدر ۱۸ ساله كه يك استعداد خارق العاده در فوتبال هلند به شمار مي رود و احتمالا در آينده اي نزديك به فوق ستاره ملي هلند بدل خواهد شد. با وجود اين ستارگان و همچنين موفقيت هاي اين نسل جديد است كه با اسطوره هاي آژاكس ۱۹۹۵ مورد قياس قرار مي گيرند. اما بايد گفت كه اين مقايسه هنوز به نفع تيم ۹۵ تمام مي شود. به نفع داويدز، سيدورف و كلويورت جوان.
اشتفان هرمن در ادامه اين تحليل ها از آژاكس، پس از مسابقه با والنسيا نوشت:
بازي آژاكس با والنسيا بيننده را به ياد فيلم هاي آمريكايي مي انداخت. چند پسر بچه كوچك مشغول بازي در زمين خاكي خود هستند تا اينكه عده اي قلدر، بدجنس، شرور و قوي هيكل كه استثنائا اين بار خوش اخلاق بودند، سر مي رسند. اما به جاي اينكه در همان آغاز كتكشان بزنند، پيشنهاد يك بازي را به آنها مي دهند. اين غول ها مائوريسيو پلگرينو، روبن باراخا و كيلي گونزالس بودند. همان هايي كه در سه فصل اخير با والنسيا دو بار نايب قهرمان اروپا شدند. در نيمه اول كوچولوهاي آژاكس اسير قدرت و خشونت اسپانيايي ها شدند و يك گل از روي پنالتي دريافت كردند. اما همان طور كه فيلم هاي آمريكايي پايان خوبي دارند، در آرناي آمستردام نيز ورق برگشت. كومان بين دو نيمه به بازيكنانش گفت كه مهارت هاي خود را باور كنند و اين گونه بود كه در نيمه دوم هر كاري خواستند با ميهمانان خود انجام دادند. سرعت توسعه و تحول در آژاكس، جوان ترين تيم اروپا، در حال حاضر نفس گير است. در واقع اين رشد به قدري ملموس است كه مي توان آن را ديد. سه ماه پيش نيز نتيجه بازي رفت آژاكس و والنسيا در مستايا يك ـ يك بود، اما به ندرت مي توان دو مسابقه را در فوتبال يافت كه تا اين حد متفاوت باشند. چيوو در مورد ديدار رفت مي گويد: «ما در آن مسابقه از ۹۰ دقيقه، ۹۵ دقيقه را دفاع كرديم. حتي در رختكن هم دفاع مي كرديم. »
۳ ماه پيش آژاكس هنوز تيمي نبود كه بتواند تيم هايي نظير والنسيا را درون زمين تحت كنترل و سلطه خود در آورد، اما امروز مي تواند. هفته گذشته آژاكس در نيمه دوم راه بازگشت به مبدا خود را پيدا كرد. به سوي همان سبك تهاجمي، جسورانه و متهورانه اي كه نماد اين باشگاه و تيم هايش بود.
