چشم انداز وضعيت جهاني محصول برنج در سال ۲۰۰۳
|
|
ميزان توليد جهاني شلتوك در سال ۲۰۰۲، ۵۸۲ ميليون تن برابر ۳۸۹ ميليون تن برنج پوست كنده برآورد مي شود كه به اين ترتيب حدود ۱۶ ميليون تن نسبت به سال گذشته كاهش مي يابد.
به اين ترتيب ميزان توليد جهاني برنج به پايين ترين سطح از سال ۱۹۹۸ مي رسد. در حالي كه فصل برداشت ۲۰۰۳ در نيم كره جنوبي آغاز شده، پيش بيني مي شود گسترش پديده ال نينو در ماه هاي آينده بر آب و هواي چندين كشور توليدكننده تأثير گذاشته و احتمالاً عواقب نامطلوبي بر ميزان توليد سال ۲۰۰۳ برجاي گذارد.
آسيا
طبق آخرين برآورد فائو ميزان توليد شلتوك در آسيا طي سال ۲۰۰۳ كاهش مي يابد. اين امر به دليل كاهش قابل توجه توليد به ويژه در دو كشور عمده توليدكننده جهاني برنج، چين و هندوستان و همچنين كامبوج و جمهوري كره و تايلند است. اثرات سوء اين افت در توليد جهاني به واسطه توليد مناسب دركشورهايي مانند اندونزي، فيليپين، ايران و ويتنام جبران مي شود.
آفريقا
برآورد مي شود ميزان توليد برنج در قاره آفريقا طي سال گذشته تا حدود ۴ درصد افزايش يافته كه دليل عمده آن به افزايش توليد در مصر مرتبط است. فصل برداشت در سال ۲۰۰۳ در كشورهاي موزامبيك و ماداگاسكار شروع شده است.
آمريكاي لاتين و حوزه كارائيب
در سال ۲۰۰۲ به دليل كاهش در ميزان توليد، كشورهاي عمده توليدكننده در آمريكاي مركزي و جنوبي با كاهش نسبي توليد برنج مواجه بودند. براي دوره توليدي در سال ۲۰۰۳ در چندين كشور عمده توليدكننده برنج در قسمت هاي جنوبي قاره پيش بيني توليد مطلوب و بيشتري مي شود.
در ايالات متحده آمريكا برآورد توليد برنج طي سال ۲۰۰۳، ۶/۹ ميليون تن است كه تا حدودي نسبت به سال گذشته كاهش يافت. در اتحاديه اروپايي (EU) ميزان توليد كمي تغيير پيدا كرده است. در عوض پديده ال نينو در استراليا، منجر به كمبود شديد آب شد و توليد شلتوك را با كاهش بي سابقه اي طي ۳۰ سال اخير مواجه كرد. وضعيت توليد برنج در استراليا به دليل ادامه وضعيت خشكسالي، نامطلوب باقي مي ماند.
تجارت جهاني برنج
برآورد فائو از تجارت جهاني برنج در سال ۲۰۰۲ به ميزان ۴/۲۷ ميليون تن است كه نزديك به ميزان ثبت شده در سال ۱۹۹۸ است. ميزان صادرات برنج چين و بالاتر از آن هندوستان كه جايگزين ويتنام به عنوان دومين عرضه كننده بزرگ به بازارهاي جهاني است افزايش يافت.
ميزان تجارت بين المللي درسال ۲۰۰۳ به ميزان ۸/۲۶ ميليون تن پيش بيني مي شود كه در اين صورت از برآورد اخير سال ۲۰۰۲ تا حدودي كمتر است. دليل عمده كاهش ميزان تجارت پيش بيني شده در سال ۲۰۰۳ نسبت به سال ۲۰۰۲ به افت پيش بيني شده در صادرات هند و از لحاظ واردات به كم شدن محموله هاي وارداتي به شماري از كشورهاي عمده واردكننده در آسيا طي سال نسبت داده مي شود.
ذخاير
ذخاير جهاني برنج تا اواخر فصل تجارت برنج در سال ۲۰۰۳ ميزان ۱۲۴ ميليون تن پيش بيني مي شود كه اين ميزان نسبت به سال گذشته حدود ۲۵ ميليون تن كاهش يافته است.
قيمت هاي جهاني
قيمت هاي جهاني برنج با تمايل رو به كاهشي از ماه دسامبر گذشته باقي مانده است. شاخص كل قيمت سازمان خواربار جهاني (۱۰۰=۱۹۹۸) به طور متوسط درماه ژانويه ۷۲ است كه يك واحد از ماه نوامبر پايين تر است. در حالي كه تغيير شاخص ناچيز بوده است اما قيمت هاي برنج به تنهايي دستخوش تغييرات گسترده تري بوده است.
چشم انداز وضعيت قيمت جهاني برنج با رسيدن ماه هاي فوريه و مارس و توليد برنج در آمريكاي جنوبي و به عنوان كشت دوم در نيمكره شمالي رو به كاهش باقي مي ماند.
پيش بيني مي شود در سال ۲۰۰۳ كشورهايي كه بازار جهاني را در سال هاي اخير حمايت كرده اند، به خصوص اندونزي، فيليپين يا ايران مي توانند در پايين ماندن قيمت هاي جهاني برنج مؤثر باشند.
منبع:دو هفته نامه ناظر شماره ۲۸۰
مأخذ:فائو، فوريه ۲۰۰۳، سازمان خواربار جهاني
ترجمه: اردشير شيرخدايي
|