علي شاكري
چهاردهمين دوره ليگ جهاني واليبال از روز ۲۶ ارديبهشت ماه با شركت ۱۶ تيم در چهار گروه آغاز مي شود. ليگي كه زائيده فكر خلاق «روين آگوستا» بود و حالا جايگاهي بس ارزشمند در ميان رويدادهاي مختلف ورزشي جهان براي خود دست و پا كرده است. روزي كه ايده ليگ جهاني با يك ميليون دلار جايزه و ۱۲ تيم شركت كننده شكلي عملي به خود گرفت كمتر كسي مي توانست تصور كند كه اين ليگ جدا از تغيير و تحول در واليبال دنيا به مرور زمان جذابيت و اهميتي همپا با بازيهاي المپيك براي تيم هاي جهان پيدا كند. حالا واليبال به جز مسابقات جام جهاني، قهرماني جهان، جايزه بزرگ، باشگاههاي جهان (مقدمات اولين دوره آن در حال چيدن است) و صدها تورنمنت ريز و درشت در سراسر دنيا به ليگي مي بالد كه سيزده سال تمام است طي چند ماه با پشتيباني شبكه هاي تلويزيوني جهان همه نگاهها را متوجه خود مي سازد. جايزه يك ميليون دلاري اش در طول اين سالها به ۱۵ ميليون دلار افزايش يافت و شمار تيم هايش هم به سقف ۱۶ تيم رسيد. اين روند رو به صعود و رو به رشد همچنان ادامه دارد...
در پيش بودن ليگ جهاني واليبال در هفته هاي آينده ما را بر آن داشت تا نگاهي ديگر به اين دوره از رقابت ها و سابقه تيم هاي شركت كننده داشته باشيم با اين اميد كه مورد توجه دوستداران واليبال قرار گيرد.
در اندازه هاي
رياست كميته بين المللي المپيك
بيش از بيست سال از حضور «روين آگوستا» در رأس فدراسيون بين المللي واليبال مي گذرد. وزير نفت سابق مكزيك كه جانشين مرد بلند آوازه اي چون «پل ليبود» فرانسوي شد. «آگوستا» حالا يكي از قديمي ترين رؤساي فدراسيون هاي بين المللي به شمار مي رود كه كسي را در حال حاضر جرات و جسارت اعلام جانشيني او نيست.
او سال پيش و به هنگام برگزاري مسابقات واليبال قهرماني جهان در آرژانتين در بوينس آيرس بدون رقيب يكبار ديگر به اين سمت انتخاب شد و همه شركت كنندگان با رأي قاطع خود بيشترين حمايت را از او به عمل آورند.
يكي از دلايلي كه باعث استحكام مديريت آگوستا بر واليبال جهان شد به بي پروايي و جسارت او در خلق ابتكارات جديد برمي گردد.
ابتكاراتي كه باعث شد تا واليبال هرگز در ميان ورزش هاي مطرح امروز جهان مثل فوتبال، تنيس، بسكتبال و... جايگاه خود را ازدست نداده ، بلكه تا حدودي نيز در بعضي از جهات فراتر از آنها ظاهر شد. واليبال در حال حاضر تنها رشته ورزشي است كه در جهان موفق به برپايي ليگ بين تيم هاي برتر خود شده است. كاري كه ديگر فدراسيون هاي بين المللي حتي خواب آن را نيز نمي توانند ببينند.
گام  هاي بزرگي كه آگوستا در اين دو دهه برداشت حتي باعث شد، خيلي  ها او را جانشين «سامارانش» بخوانند؛ هر چند كه رياست كميته بين المللي المپيك به «ژاك روك» بلژيكي رسيد ولي هنوز هم در ميان رؤساي موفق فدراسيون هاي بين المللي «آگوستا» را يك آلترناتيو قدرتمند براي به دست آوردن اين پست مي دانند.
ايتاليايي ها همچنان ركورددار
با گذشت سيزده دوره از رقابت  هاي ليگ جهاني واليبال ايتاليايي ها با كسب هشت عنوان قهرماني ركوردي را دراختيار دارند كه بعيد به نظر مي رسد به اين زوديها تيمي ديگر بتواند آن را بدست آورد. ايتاليايي ها در دوره هايي كه دستشان از قهرماني كوتاه ماند يا دوم شدند يا سوم. واقعيت آنكه از اواخر سال ۲۰۰۰ ميلادي قدرت ايتاليايي ها رو به افول گذاشته كه كارشناسان اين افت را ناشي از ظهور مدعيان تازه و قدرتمند ترشدن رقيبان آن مي دانند. بعد از ايتاليا، مردان سرزمين قهوه و سامبا برزيل با دو قهرماني و چند عنوان نايب قهرماني و مقام سومي در جدول ركوردداران در جاي دوم ايستاده اند.
كوبا، هلند و روسيه سه كشور ديگري هستند كه هر كدام يكبار سابقه ايستادن بر كرسي قهرماني را دارند.
جدول تيم هاي برتر ليگ جهاني واليبال
(۲۰۰۲ تا ۱۹۹۰)
۱۹۹۰: ۱- ايتاليا ۲- هلند ۳- برزيل
۱۹۹۱: ۱- ايتاليا ۲- كوبا ۳- روسيه
۱۹۹۲: ۱- ايتاليا ۲- كوبا ۳- آمريكا
۱۹۹۳: ۱- برزيل ۲- روسيه ۳- ايتاليا
۱۹۹۴: ۱- ايتاليا ۲- كوبا ۳- برزيل
۱۹۹۵: ۱- ايتاليا ۲- برزيل ۳- كوبا
۱۹۹۶: ۱- هلند ۲- ايتاليا ۳- روسيه
۱۹۹۷: ۱- ايتاليا ۲- كوبا ۳- روسيه
۱۹۹۸: ۱- كوبا ۲- روسيه ۳- هلند
۱۹۹۹: ۱- ايتاليا ۲- كوبا ۳- برزيل
۲۰۰۰: ۱- ايتاليا ۲- روسيه ۳- برزيل
۲۰۰۱: ۱- برزيل ۲- ايتاليا ۳- روسيه
۲۰۰۲: ۱- روسيه ۲- برزيل ۳- يوگسلاوي
۲۰۰۳: ۱- ؟ ۲- ؟ ۳- ؟
زادگاه واليبال دور از ليگ
از مدعيان قديمي واليبال، آمريكا از ليگ خارج شده است. قهرمان بازيهاي المپيك ۱۹۸۴ لوس آنجلس و ۱۹۸۸ سئول كه يكبار هم در سومين دوره ليگ جهاني به سال ۱۹۹۲ به مقام سوم رسيد، به عنوان زادگاه واليبال تنها در دهه هشتاد درخشيد و پس از آن ديگر نتوانست آن راه درخشان آغاز شده را ادامه دهد تا جايي كه در دو دوره گذشته ليگ غايب بزرگ به شمار رفته است.
ميهمانان تازه
يونان، آلمان، پرتغال، ونزوئلا را بايد ميهمانان تازه ليگ جهاني ناميد. ميهماناني كه با افزايش تيم ها از ۱۲ تيم به شانزده تيم توانستند خود را درجمع سلاطين توپ و تور دنيا مشاهد كنند. اگرچه جاي تيم هاي ديگري از پنج قاره جهان چون مصر، تونس، مراكش از آفريقا، استراليا از اقيانوسيه، كره جنوبي از آسيا در اين مسابقات خالي است، اما بايد اذعان داشت كه همه قدرت هاي طراز اول فعلي واليبال دنيا در ليگ جهاني حاضرند.
ظهور مدعيان جديد
ايتاليا، روسيه، برزيل هنوز در زمره تيمهاي برتر واليبال مردان جهان هستند و تيم هايي چون هلند، كوبا، آرژانتين، با نزولي فاحش نسبت به گذشته از جدول تيمهاي مدعي خارجي شدند اما در حال حاضر تمامي مدعيان فعلي و قديمي به سختي از سوي تيم هايي چون لهستان، فرانسه، اسپانيا و چين تهديد مي شوند. سال پيش لهستاني ها نويد تيم قدرتمند المپيك ۱۹۷۶ مونترال كانادا را دادند. فرانسوي ها هم پس از يك دهه غيبت همه نگاه ها را متوجه خود ساختند و چين هم از آسيا با جوانانش بر روي مدعيان بزرگ پنجه كشيد و ژرمن ها با وجود درخشش در دور مقدماتي و حتي غلبه بر روسيه قهرمان ليگ اگرچه نتوانستند به مراحل بالاتر برسند ولي نشان دادند كه در آينده نزديك بايد روي آنان حساب ويژه اي گشود.
نگاهي به گروه هاي چهارگانه
گروه ۱: روسيه، لهستان، اسپانيا و ونزوئلا
در اين گروه روسيه به عنوان تيم مدافع عنوان قهرماني جدالي سخت بر سر صدرنشيني گروه با تيم هاي لهستان و اسپانيا خواهد داشت. ونزوئلا در اين گروه هيچ بختي ندارد. خاموتسكيخ، آبراموف، الكسي كولوچف، ايگورچف، تتخولين، ايوگني ميتكف، رومن اياكولف، گراسيموف مردان بر جاي مانده روسيه از ليگ قبلي هستند كه در اين دوره هم مي توانند روس ها را براي بار دوم فاتح ليگ كنند. به احتمال فراوان جدال بر سر صعود به عنوان تيم دوم در اين گروه بين دو تيم لهستان و اسپانيا خواهد بود. رافائل پاسكوال ستاره بزرگ ماتادورها قوت قلب اسپانيايي ها به شمار مي رود.
گروه ۲
برزيل، ايتاليا، پرتغال، آلمان
در اين گروه برزيل و ايتاليا در محاصره پرتغال و آلمان چشم به صعود دارند. اگرچه پرتغالي ها با دياز مربي صاحب نام كوبايي بدون ادعا در انديشه كسب تجربه هستند، اما ژرمن ها نمي خواهند همانند دوره پيش از صعود محروم شوند.
برزيل نايب قهرمان دوره پيش همچنان به ستاره هايي چون گيلبرتو، آندره ناسمنتو، گوستاو آندريس، جيوواني،مارسيلوليما مي نازد. ايتاليا با وجود جوانگرايي امسال با ستارگان بزرگش پاپي، گراونيا،هريستو زالتانف، لوكاتن كاتي، آندره جياني و والريو و رميجلو بدنبال جبران ناكامي دو دوره گذشته است.
گروه ۳
صربستان و مونته نگرو، هلند، كوبا و چين
در گروه سوم صربستان و مونته نگرو يا همان يوگسلاوي سابق يكي از بخت هاي مسلم صعود به شمار مي رود. ايوان ميلوكوويچ ستاره بزرگ يوگسلاو، گربيچ، آندري ايگورتيچف، نيكولا گربيچ و ولاديمير گربيچ و گوران ماريچ بهترين هاي اين تيم به حساب مي آيند.
صربستان براي راهيابي به مرحله بعد مصاف هايي نفس گير با سه تيم هلند، كوبا و چين دارد كه هر كدام منتظر گرفتن قرباني از يكديگر هستند.
گروه ۴
فرانسه، آرژانتين، يونان و ژاپن
تيم هاي گروه چهارم، تيم هاي خوش اقبالي هستند كه تقريبا همگي همطرازند و چندان تفاوتي با يكديگر ندارند. در اين گروه پيش بيني اينكه چه تيم هايي صعود مي كنند كاري دشوار است.
برنامه بازيهاي هفته اول
۲ تا ۴ خرداد
اسپانيا - لهستان، ونزوئلا - روسيه (گروه اول)
برزيل - آلمان، ايتاليا - پرتغال (گروه دوم)
هلند - صربستان، چين - كوبا (گروه سوم)
۲۶ تا ۲۸ ارديبهشت
فرانسه - آرژانتين، يونان - ژاپن (گروه چهارم)