اكنون ديگر به چشم يك رئيس قدرتمند به او مي نگرد. مرد دوم سال هاي گذشته فيفا كه هميشه زيرسايه هاوه لانژ قرار داشت، حالا همه كاره است و فوتبال دنيا را در مشت خود دارد. در تمام مدت گفت وگو با «جورج تسيتسونيس»، كارشناس سايت معتبر «ساكرايج» به آرامي صحبت مي كند و با خونسردي بر روي مبل راحتي خود جابه جا مي شود. بدون آنكه صدايش تغيير كند زير تابلوي بزرگي كه لوگو معروف فيفا متشكل از دوتوپ غول آساي فوتبال است نشسته و بارها در حين صحبت كف دستانش را طبق عادت هميشگي بالا مي برد، انگار كه شرق و غرب جهان بر روي دست او نهاده شده.
•••
• آقاي بلاتر، وضعيت مالي فيفا در حال حاضر چگونه است؟
خوشحالم بگويم شرايط اقتصادي اين سازمان نسبت به هميشه با دوام تر است. حتي در ماه آوريل اعلام كرديم يكصد و پانزده ميليون فرانك سوئيس طي سال هاي ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ بردرآمد ما اضافه شده است. در كنار آن يكصد و هفتاد ميليون فرانك ديگر از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۶ براي ديدارهاي مقدماتي و نهايي جام جهاني پيش بيني كرده ايم. اين چيزها نشان مي دهد سال هاي موفقي داشتيم و پيش روي داريم.
• مشكلي كه اين سال ها فوتبال را آزار مي دهد، فشردگي بيش از حد رقابت ها است. چرا در متن اين تقويم متمركز، فيفا تاكيد بر انجام تورنمنت جام كنفدراسيون ها دارد؟
خب جام كنفدراسيون ها هميشه رويدادي با اهميت در تقويم فيفا بوده و خواهد ماند. البته در ابتدا تصميم گرفتيم هر دو سال آن را برگزار نماييم ولي انجامش دشوار مي نمود واز اين رو منصرف شديم. كميته اجرايي نيز تصميم گرفته اصلاحاتي در چرخه هاي زماني آن صورت دهد. براي مثال آن را هر چهار سال برگزار نمايد، پيش از هر جام جهاني كه اولين دوره آن در ۲۰۰۵ آلمان خواهد بود. يعني در هر كشوري كه سال بعد از آن ميزباني جام جهاني را بر عهده مي گيرد. در حقيقت اين تورنمنت تبديل به پيش درآمدي مناسب براي هر جام جهاني مي شود تا جام جهاني به عنوان بزرگ ترين رويداد، بدون نقص و ايراد به پا شود بد فكري نيست. نه؟
• در اين جام جهاني كه بنابر ادعاي شما بزرگ ترين اتفاق ورزشي است، سرانجام سي و شش تيم حضور خواهند يافت؟
بگذاريد چيزي به شما بگويم! يكي از وظايف اصلي من محافظت از اعتبار جام جهاني است نه خوش آمد مردم. بنابراين نگوييد چرا محض رضايت خداوند و بنابر فلسفه ورزش اجازه حضور ملت هاي بيشتري را در اين آوردگاه بزرگ نمي دهم. بله شايد روي كاغذ حضور سي و شش تيم در جام هيجان انگيز باشد، اما در واقع چنين نيست. اجراي چنين پروژه بزرگي واقعاً طاقت فرسا است و علاوه بر آن از كيفيت تورنمنت كاسته مي شود. اين نكات توسط كميته اجرايي كه بيست و هشتم ژوئن در پاريس تشكيل جلسه خواهد داد به دقت بررسي مي شود و تمام نقاط ضعف و قوت مورد بحث قرار مي گيرد. اگر در مجموع ديد اين كميته به افزايش تيم ها مثبت بود، دست به كار خواهيم شد و آن را به كار خواهيم بست و از بابت قرابت بيشتر به روح و فلسفه فوتبال نيز خوشنود خواهيم شد.
• صحبت از كميته اجرايي به ميان آمد. چرا اصرار زيادي است بازيكنان قديمي چون ميشل پلاتيني به عضويت آن درآيند.
هيچ ترديدي نيست حضور بازيكنان موفق موجب پيشرفت كيفي فوتبال خواهد شد و از هر طرف رشد خواهد كرد. كلاً فلسفه فيفا از تشكيل چنين كميته اي همين بوده، اينكه بازيكن هاي بزرگ بيايند و عقايدشان را با صداي رسا اعلام كنند و اتفاقاً بر روي آنها نيز بحث صورت گيرد. حتي بازيكنان فعلي نيز مدنظر ما هستند.
شما به پلاتيني اشاره كرديد. خب او نماد ورزشكاري هميشه پيروز و جنتلمن است. او در ميادين رهبري واقعي به شمار مي رفت. يك تيم با پس و پيش رفتن دست هايش، جلو و عقب مي رفتند علاوه بر اين ميان تمامي دست اندركاران و نيز فوتبال دوستان محبوبيتي كم نظير دارد. بنابراين چرا در كميته اجرايي فيفا نقشي نداشته باشد. ضمناً او در كميته اجرايي يوفا نيز فعاليت مي كند. مي تواند رابط خوبي ميان دو سازمان باشد.
• آيا فيفا هنوز بر استفاده از دو داور در ديدارها اصرار دارد؟
نه مصر نيستيم. ولي به موازات بهبود اوضاع در تمام جنبه ها و حركت پيش رونده كيفيت مربيان و بازيكن ها علاقه زيادي داريم، داوري نيز رشد يابد و بهتر شود. حتماً لازم نيست تعداد داورها و يا كمك ها را اضافه كنيم. ولي به هر روي بايد تدبيري انديشيد. چند تجربه ناموفق در فوتبال ايتاليا با افزايش داور وسط داشتيم و از اين رو ديگر دست به چنين مخاطره اي نخواهيم زد.
• و درباره «تايم اوت»ها و استفاده از تصاوير ويدئويي آهسته در داوري...
خب اين چيزها وقفه جدي به جريان بازي وارد مي كند و روح آن را خدشه دار مي كند. از اين روي از دستور كار ما خارج است. در جام جهاني بانوان ۹۵ آن را به كار بستيم و نتايج مناسبي از كار در نيامد. ولي درباره صحنه هاي ويدئويي، بايد بگويم فيفا تمايلي براي بهره گيري از آن ندارد. چرا كه قضاوت داور فقط به آنچه مي بيند و استنباط مي كند بر مي گردد و در غير اين صورت از قدرتش كم مي شود. ضمناً در همه مناطق دنيا نيز نمي توان آن را به اجرا گذاشت. همه كشورها و شهرهاي دنيا داراي اين امكانات نيستند. پس فكرش را از سر بيرون كنيد! تصور كنيد در چارچوب مسابقات مقدماتي جام جهاني بخواهيم آن را به كار بنديم، وحشتناك خواهد بود. بايد براي بيش از هشتصد بازي چنين كنيم. گمان مي كنم بهره جستن از فيلم هاي ويدئويي تنها براي موارد انضباطي و برقراري بيشتر انضباطي ميادين مفيد است و بس.
• آقاي بلاتر، تا چه زماني بايد براي تقويم كاملاً هماهنگ فيفا به انتظار بنشينيم؟
از ابتداي ژانويه ۲۰۰۲ به صورت جدي وارد عمل شده ايم كه مي توانيد در سايت رسمي فيفا روند آن را زير نظر بگيريد. از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۸ نيز همه چيز به صورت كامل شكل خواهد گرفت.
• به عنوان رئيس فيفا، از جام جهاني ۲۰۰۲ چقدر راضي بوديد؟
از جنبه ورزشي آغاز كنيم! بسياري از بازي ها همه را شگفت زده كرد. كيفيت ها به گونه اي بود كه در تاريخ جام هاي جهاني به ثبت رسيد. اولين جام جهاني در قرن جديد نشان داد فاصله هاي فوتبال كشورها بدون توجه به فقر و غناي آنها از بين رفته و همه به يكديگر فقر نزديك شده اند. اين اتفاقات مايه سرافرازي مسئولين فيفا شد. متوجه شده ايم تلاش هاي بيست و پنج ساله فيفا بي ثمر نبوده و مي توانيم به گسترش بيشتر فوتبال در سراسر دنيا اميدوار باشيم. از جنبه اقتصادي نيز فراتر از انتظار بود. يادآوري مي كنم نود و پنج درصد درآمد فيفا از اين تورنمنت هاي معظم حاصل مي شود. خوشبختانه ميزباني مشترك بازي ها خدشه اي بر آن وارد نكرد و حتي سودي بيش از يك ميليون فرانك سوئيس برايمان به ارمغان آورد.
• انتقادات زيادي راجع به تعداد زياد مسابقات در سال و بي انگيزگي ناشي از آن در بازيكنان بزرگ شنيده مي شود. مي گويند آنها خسته و فوتبال زده شده اند. عقيده شما چيست؟
با اين انتقادات موافقم و به همين خاطر براي تشكيل يك تقويم هماهنگ تلاش مي كنم. در كنار فيفا، هر كشوري بايد براي ليگ خود برنامه اي منظم و همسو با ما ترتيب دهد. از سال ۹۸ تلاش مي كنم به همه بقبولانم تمام ليگ ها نبايد بيشتر از هجده تيم باشد، يعني سي و چهار بازي در مجموع. در حال حاضر ليگ هايي با بيست تيم و حتي بيشتر از آن انجام مي شوند كه يقيناً موجب تحليل بيش از حد بازيكن ها مي شود. چنان كه در بازي هاي باشگاهي بين المللي نيز دچار افت وحشتناك مي شوند. در اين ميان سازمان يوفا به دقت براي حل اين معضل مي كوشد و حتي قصد دارد ساختار دوباره اي براي جام قهرمانان طراحي كند تا از اين پس شاهد حضور بازيكناني دل خسته در جام جهاني و يا جام ملت ها نباشيم.
• آيا گمان مي كنيد فوتبال در سراسر دنيا در جهت مطلوبي، موافق با ميل فيفا پيش مي رود؟
تصور مي كنم اين گونه باشد. فيفا به نوبه خود سعي مي كند تمام چيزهايي كه مي تواند تاثير منفي بر روي اين جريان بگذارد را كنار گذارد. مانند دوپينگ كه نظارت دقيقي بر آن انجام مي دهيم و روز به روز در تجهيزات و شگردهاي پزشكي براي كشف متخلفين پيشرفت مي كنيم. در كنار اين بازي جوانمردانه نيز تبديل به يكي از اصول فراموش ناشدني ما شده. از اين رو بر دست دادن بازيكن ها تاكيد داشته ايم و آن را اجباري كرده ايم. سياست مهم ديگرمان بر عدم تغييرات زياد در قوانين و از ديگر سو اجراي صحيح و كامل آنها بوده تا بتوانيم به راحتي و با شفافيت همه چيز را زير نظر بگيريم و اداره كنيم. در اين ميان، نقش اول را به داورها داده ايم و آنها را در صدر اهميت قرار داده ايم و البته به همين اندازه از آنها انتظار داريم. گمان كنم در سراسر دنيا چنين اصولي رعايت شود.
• جذابيت هاي فوتبال براي مردم چيست؟ براي شخص خودتان چطور؟
ميليون ها نفر را شيفته خود كرده به علت سادگي محض و به علت دسترس پذيري براي همه. ضربه زدن به توپ يا هر وسيله ديگري در فطرت انسان ها است و فوتبال با اتكا بر اين احساس ذاتي توانسته چنين همه گير شود.
پديده اي كه كسي نمي توانند در برابر آن مقاومت كند. فوتبال عناصر الزامي درام هاي يوناني را داراست؛ وحدت زمان، وحدت مكان و وحدت واقع. البته با يك تفاوت عمده كه در درام پيشاپيش از عاقبت آن آگاه مي شويد ولي در فوتبال چنين چيزي امكان ندارد. بهتر بگويم فوتبال يك احساس است تنيده با اميد و دانش.
• از بدو فعاليتتان در فيفا، چه تغييراتي در فوتبال اعمال شده است.
اصلي ترين تغييرات در گسترش جغرافيايي فوتبال و بالابردن سطح كيفي آن صورت گرفته. در اواسط دهه هفتاد، فوتبال فقط محدود به رقابت دو قاره اروپا و آمريكاي جنوبي مي شد. در واقع دوئلي ميان آن دو بود. اما به لطف تلاش هاي آقاي هاوه لانژ، رئيس قبلي و حتي خودم حالا در همه جا شاهد پويايي بيشتري هستيم. امروز فوتبال جهان گير شده.
كيفيت بازي نيز از بابت تغييرات ضروري امكان پذير شده. جام جهاني ۹۰ را به ياد آوريد كه چقدر به دروازه بان ها پاس به عقب داده مي شد و به چه ميزان از زمان مفيد بازي كاسته مي شد! اگر الان يكي از آن بازي ها را تماشا كنيد از سرعت پايين آن شوكه مي شويد و يا توجه خواهيد كرد كه چقدر افزودن توپ هاي اضافه در كنار زمين براي حفظ جريان بازي موثر بوده.
• و درباره بحران هاي مالي كه در سراسر اروپا همه گير شده و تمام رقابت ها را آلوده كرده...
متاسفانه بسياري از باشگاه ها دچار اين مصيبت شده اند. البته دليل عمده آن بر مي گردد به ركود اقتصادي وحشتناك همان كشورها. متاسفانه باشگاه هاي زيادي بيش از آنكه درآمد داشته باشند هزينه مي كنند و اين به نوبه خود به مشكلات دامن مي زند. در حالي كه حتي كوچك ترين خانواده اي مي داند چنين روندي رو به نيستي است. در اين ميان باشگاه ها چندان سروكاري با فيفا ندارند كه فيفا بخواهد در متن مشكلات آنها وارد شود و كمك كند. خود آنها، سازمان ليگ ها، فدراسيون ها و حتي كنفدراسيون ها بايد بررسي نمايند و مجوزهاي ساليانه تقاضا كنند تا كمتر دچار اين مسايل شويم.
• به عنوان آخرين پرسش، رياست فيفا چه مشكلاتي دارد؟ آيا به فكر اين نيستيد در شغل كم دردسرتري فعاليت كنيد؟
حرفه ام همين است و مسلماً هر كاري قيد و بندهاي هميشگي خود را دارد. متاسفانه اين چند سال به سختي گذشته ولي افراد زيادي از من حمايت كردند و مرا تنها نگذاشتند و موجب دلگرمي ام شدند.
خوشبختانه خانواده فوتبال به من ايمان دارد. چنين اعتمادي در آخرين راي گيري اثبات شد و حالا قصد دارم براي ادامه دوران رياستم، دورخيز بلندي بردارم.

گزارش روز چهارشنبه در مورد سيستم امنيتي ورزشگاه آزادي، بيش از آنكه موجب دلهره در نزد تماشاگران فوتبال باشد، نمايانگر تلاش ماموران برقراري امنيت به روش سيستماتيك در اين ورزشگاه بود. به هر حال روزي بايد با آنچه نامش بي فرهنگي است مبارزه كرد. يك روزي بايستي با آن مقابله مي شد. يك روزي بايد اين جريان به مسير اصلي آن باز مي گشت. هيچ كدام از اين موارد قابل انجام نيست مگر اينكه عوامل ايجاد خلل در نظم شناسايي و با آنها به صورت قانوني برخورد شود. چطور مي بايد اين كار انجام مي شد؟ تجربه نشان داده سيستم سنتي كنترل ناهنجاري ها ديگر جوابگوي ورزشگاهي مثل آزادي نيست. ازدياد نيروي انتظامي كه به سيستم هاي كامپيوتري و نرم افزاري مجهز نيستند هيچ فايده اي ندارد. بايد اين كار انجام مي شد. بايد روزي تماشاگران ما متوجه مي شدند كه خاطيان به راحتي قابل شناسايي و دستگيري هستند. اما بخشي از گزارش مربوط به آنچه تاكنون در مورد خاطيان انجام شده و آنچه در برنامه ريزي آينده سازمان تربيت بدني مدنظر است در پي مي آيد.
•••
پس از دستگيري خاطيان بازي استقلال - پرسپوليس، همگي تحويل نيروي انتظامي و با تشكيل پرونده در اختيار مراجع قضايي قرار گرفتند. در مقابل قانون خواهند ايستاد و به عنوان ارتكاب جرم با آنها برخورد خواهد شد.
طبق اعلام اوليه مسئولان سازمان تربيت بدني، ميزان خسارت وارده به اموال استاديوم آزادي در بازي جمعه گذشته ۳ ميليون تومان برآورد شده است. كه به نظر مي رسد بخشي از آن را خاطيان بايد پرداخت كنند؛ «ما نمي خواهيم سختگيري كنيم ولي تلاش مي كنيم خسارتي را كه به اموال وارد كردند از آنها بگيريم.»
به نظر مي رسد عمده مشكل مسئولان امنيتي سازمان در ضوابط قانوني است. ضوابطي كه به دليل نبود راهكارهاي اساسي براي مقابله با ناهنجاري هاي ورزشي - اجتماعي تاكنون وجود نداشته است؛ «ما پيش از اين خاطيان را دستگير و تحويل نيروي انتظامي مي داديم. پس از صدور حكم در موردشان، گاهي اوقات حتي تا چند ماه از ورود مجدد آنها به استاديوم جلوگيري مي كرديم و آنها پس از گذراندن دوره تنبيهي اجازه ورود به استاديوم مي يافتند. با اين حال ما در پي تصويب قوانيني هستيم كه به برقراري نظم در استاديوم ها كمك كند، حتي در تلاشيم قانوني به وجود آيد كه عده اي مجرم و خاطي سابقه دار را براي هميشه ممنوع الورود كنيم.»
گسترش سيستم
سيستم مداربسته استاديوم آزادي آغازي براي تحول در نوع و شكل برقراري نظم در مكان هاي ورزشي به شمار مي رود. با استفاده از سيستم فعلي، ماموران برقراري امنيت در ورزشگاه، توانسته اند تا حد قابل توجهي از وقوع جرم جلوگيري كنند، با اين حال به نظر مي رسد اين سيستم بايد از امكانات مدرن روز بهره مند شود.
تجهيز سيستم فعلي و افزودن بر تعداد دوربين ها از نكات اساسي اين تكامل به شمار مي رود؛ «در نظر داريم سيستم مداربسته استاديوم آزادي را به كل مجموعه تعميم دهيم. فضاي بزرگ مجموعه ورزشي آزادي در صورتي به طور كامل قابل استفاده خواهد بود كه ما بتوانيم مسائل امنيتي اش را برقرار كنيم. هم اكنون فضاهاي بي استفاده بسياري در مجموعه وجود دارد كه در صورت تكميل و تعميم سيستم قابل بهره برداري خواهد شد.» به همين منظور حراست سازمان تربيت بدني با اعلام نياز به معاونت پشتيباني اين سازمان در مورد تعميم و گسترده سازي سيستم در تلاش براي عقد قرارداد با شركتي است كه به صورت پيمانكاري اين سيستم را در نقاط ديگر مجموعه راه اندازي كند. چند شركت در اين مرحله وارد و پس از بررسي هاي متفاوت، يك شركت به عنوان ارزيابي نهايي به معاونت اداري و پشتيباني سازمان معرفي شده است. از سوي ديگر تجهيز و نگهداري سيستم فعلي نيز مدنظر مسئولان است؛ «ما مسئولان را متقاعد كرده ايم كه اين سيستم نياز به هزينه تجهيز و نگهداري دارد. به طور مثال لنز دوربين هاي مورد استفاده پس از استفاده چند ساله نياز به تعمير و حتي تعويض دارند كه تمام اينها هزينه بر است.» پيش بيني مي شود پس از گسترده كردن سيستم مداربسته، تعداد دوربين هاي مورد استفاده در مجموعه ورزشي آزادي به دو برابر افزايش يابد. نتايج موفقيت آميز آزمايش استفاده از دوربين هاي مداربسته در برقراري نظم و ثبات امنيت در استاديوم آزادي باعث شده است، مسئولان حراست سازمان در جهت راه اندازي سيستم مشابه در استاديوم هاي نقاط ديگر كشور برآيند؛ «برنامه ما اين است كه تمام ورزشگاه هاي مراكز استان ها را از اين سيستم بهره مند كنيم. ورزشگاه هاي اصفهان، اهواز، مشهد، تبريز و...» آيا با راه اندازي اين سيستم مي توان اميدوار بود كه آشوبگري در استاديوم ها به حداقل برسد؟

• آقاي خوش اخلاق
«استقلال، امسال فصل خوبي را پشت سر نگذاشت و در كنار تمام ناكامي هاي فني در بعد اخلاقي نيز ضعف هاي زيادي را در استقلال شاهد بوديم.» اين صحبت ها نه از زبان خواجه نصيرالدين طوسي استاد اخلاق كه از زبان محمود فكري كاپيتان خوش اخلاق استقلال صادر شده است. حالا به جمله بعدي توجه كنيد: «اگر به جاي كادر فني و مسئولان استقلال بودم براي فصل بعدي، حداقل قرارداد ۵۰ درصد از اين بازيكنان را تمديد نمي كردم.» جالب است كه جناب محمودخان كه معمولاً يكي از عصبي ترين و خشن ترين بازيكنان استقلال است اين طور در مورد اخلاق صحبت مي كند، در حالي كه صحنه هاي زيادي از خشونت هاي آشكار و بي احترامي هاي او به داور را به ياد داريم. از سوي ديگر بايد گفت كه احتمالاً يكي از آن ۵۰ درصد بازيكناني كه بهتر است از استقلال بروند هم خود فكري است. او در اين فصل ثابت كرده كه بهتر است به فكر بازنشستگي باشد چون ديگر كارآيي سابق را ندارد. همه كارشناسان به اين مسئله معترفند كه جناح چپ دفاع استقلال بسيار كند و قابل نفوذ است. شايد هم فكري خود را جزو اين ۵۰ درصد نمي داند.

• تهديد قهرمان
تيم دوچرخه سواري دومينا واكانزه قهرمان سابق رقابت هاي جهاني دوچرخه سواري، تهديد كرد به خاطر نپذيرفتن اين تيم در رقابت هاي دوچرخه سواري دور فرانسه عليه مسئولان برگزاري اين پيكارها اقدام قانوني خواهد كرد. به گزارش روز چهارشنبه خبرگزاري رويترز از ايتاليا، اين تيم ايتاليايي كه ماريو چيپوليني دوچرخه سوار صاحب نام جهان را در عضويت دارد امروز اعلام كرد دادخواستي را تنظيم و براي فدراسيون بين المللي دوچرخه سواري (يوسي آي) ارسال كرده است كه طي آن مدعي شده برگزاركنندگان رقابت هاي توردوفرانس در نحوه انتخاب تيم ها طبق قوانين يوسي آي رفتار نكرده اند.
مسئولان تيم دومينا افزودند در صورت پذيرفته نشدن دادخواست آنها توسط يوسي آي، در شهر پاريس عليه برگزاركنندگان رقابت هاي توردوفرانس اقدامات قانوني لازم را انجام خواهند داد. گيلبرتو پتروسي سخنگوي تيم دومينا اظهار داشت: برگزاركنندگان توردوفرانس از قانون يوسي آي براي انتخاب تيم ها تخلف كرده اند به اين علت كه برخي تيم هاي دعوت شده به مسابقات، در جدول رده بندي فدراسيون بين المللي دوچرخه سواري رتبه پايين تري نسبت به تيم دومينا دارند. به گفته وي برگزاركنندگان توردوفرانس با ارجح دانستن يك تيم فرانسوي نسبت به يك تيم ايتاليايي، قانون برابري ميان اعضاي يوسي آي را زير پا گذاشته اند. پتروسي در پايان ابراز اميدواري كرد فدراسيون بين المللي دوچرخه سواري حقانيت تيم دومينا را تأييد كرده و با حضور اين تيم در رقابت هاي توردوفرانس موافقت كند. رقابت هاي دوچرخه سواري دور فرانسه به عنوان مهم ترين رويداد اين رشته ورزشي در جهان، روز ۵ ژوئيه (۱۴ تيرماه) يكصدمين سال برگزاري خود را جشن مي گيرد.