روشن نشدن وضعيت توليد و صادرات عراق به دنبال مشكلاتي كه هر از گاهي در برخي كشورهاي ديگر توليدكننده نظير نيجريه اتفاق مي افتاد سبب شد بي اعتمادي به آينده عرضه (علي رغم عرضه كافي در بازار)ادامه پيدا كند و قيمت ها در ماه هاي بعد از بهار افزايش يابد
عدم رونق بازار معاملات ارزي و بهره بانكي در شرايط كنوني يكي از عوامل نوسانات قيمت نفت است.
به گزارش خبرنگار ما، دكتر حجت الله غنيمي فرد ، قائم مقام معاونت شركت ملي نفت ايران- بين الملل، با بيان اين مطلب گفت: وضعيت خاص بازار انرژي (نفت، گاز و برق آمريكا)، نبود رشد اقتصادي قابل توجه در كشورهاي مصرف كننده اصلي، عدم رونق و در نتيجه عدم اطمينان نسبت به بازار بورس، پايين بودن قدرت خريد دلار در مقابل ساير ارزها و قوي شدن يورو از جمله دلايل نوسانات قيمت نفت است.
وي افزود: سال ۲۰۰۳ در حالي آغاز شد كه تقاضاي جهاني نفت خام براي سال ۲۰۰۰، ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ به ترتيب ۷۰۰، ۵۰۰ و ۳۰۰ هزار بشكه در روز نسبت به يك سال قبل از خود اضافه شده بود (به ۷۷ ميليون بشكه در روز رسيد) و توليد اوپك در سال اول ۵/۱ ميليون بشكه در روز اضافه داشت ولي در سال هاي بعد ۸۰۰ هزار و ۹/۱ هزار بشكه در روز كاهش يافته بود و به ۳۰/۲۵ ميليون بشكه در روز رسيد.
او در ادامه اظهار داشت: به طور متوسط براي هر سال در دوره فوق ۵۰۰ هزار بشكه به تقاضاي جهاني اضافه مي شود در صورتي كه به طور متوسط سالانه ۴۰۰ هزار بشكه از توليد اوپك كم شده و شدت اين كاهش در سال ۲۰۰۲ به گونه اي بود كه حدود ۴ برابر افزايش تقاضا در اوپك كاهش توليد ايجاد شد.
قائم مقام معاونت شركت ملي نفت ايران تصريح كرد: آمار ذخاير تجاري و استراتژيك در كشورهاي اصلي مصرف كننده نفت نشان مي دهد كه در سال هاي فوق به ترتيب ۸۰۰ و ۵۰۰ هزار بشكه در روز (حدوداً معادل افزايش تقاضاي جهاني در سال هاي ۲۰۰۰ و ۲۰۰۱) عيناً به ذخاير اضافه شده است و فقط در سال ۲۰۰۲، علي رغم افزايش ۳۰۰ هزار بشكه اي تقاضا در روز، در كل سال ۲۰۰ هزار بشكه در روز از ذخاير كاسته شده است.
غنيمي فرد تأكيد كرد: كاهش ذخاير در حالي رخ داده است كه در سال هاي پاياني سال ۲۰۰۲ (از سپتامبر تا دسامبر به استناد منابع خارج از دبيرخانه اوپك) از ۲/۲ ميليون بشكه در روز تا ۲/۳ ميليون بشكه در روز توسط اعضاي اوپك نسبت به سهميه ها تخلف صورت گرفته و اضافه توليد به بازار عرضه شده است.
او با اشاره به اين كه شروع سال جديد ميلادي با انتظار افزايش تقاضايي معادل دو ميليون بشكه در روز نسبت به متوسط تقاضاي سال قبل با رقم ۷۹ ميليون بشكه در روز آغاز شد، خاطرنشان كرد: در اين مجموعه، توليد اوپك با افزايش نيم ميليون بشكه در روز نسبت به ميانگين سال ۲۰۰۲ به ۸/۲۶ ميليون بشكه در روز رسيد ولي ذخاير تجاري و استراتژيك نفت با كاهش۱۰۰ هزار بشكه در روز روبه رو شد.
قائم مقام معاونت شركت ملي نفت ايران يادآور شد: عراق كه از اواسط تابستان (اوت) ۲۰۰۲ اجازه بازگشت بازرسان تسليحاتي سازمان ملل را صادر كرده بود نتوانست در عرضه نفت خود تغيير آنچناني ايجاد كند و با آغاز دسامبر ۲۰۰۲ و اوج گرفتن تظاهرات كاركنان صنعت نفت ونزوئلا قيمت نفت روند صعودي به خود گرفت به گونه اي كه قيمت ميانگين نفت برنت در پايان دسامبر نسبت به ماه قبل خود بيش از ۵/۳ دلار در هر بشكه اضافه شد و ميانگين قيمت اين نفت نسبت به اولين ماه ۲۰۰۲ بيش از ۹ دلار (۱۹/۹ دلار) در هر بشكه افزايش يافت (سبد اوپك به ۴۷/۲۷ دلار رسيد در مقايسه با ۳۸/۱۸ دلار كه ۰۹/۹ دلار افزايش داشت).
وي در ادامه گفت: تهديدات آمريكا عليه عراق، حمله نظامي به اين كشور و ايجاد اضطراب از احتمال قطع صدور نفت خام برخي از كشورهاي ديگر خليج فارس، مشكلات حاصل از عدم صدور نفت خام از ونزوئلا و تقاضاي بالاي فصلي سبب شد كه روند قيمت در ماه هاي اول و دوم زمستان صعودي باشد (نفت برنت به ترتيب به ۳۲/۳۱ دلار يعني ۶۵/۲ و ۶۷/۳۲ دلار يعني ۳۵/۱ رسيد و سبد اوپك به ۳۴/۳۰ دلار يعني ۸۷/۲ و۶۶/۳۱ دلار يعني ۳۲/۱ رسيد).
غنيمي فرد معتقد است كه قطع شدن حمله آمريكا به عراق سبب شد تا قيمت ها به بالاترين ميزان خود تا آن زمان برسد.
او در اين زمينه اظهار داشت: نفت برنت به ۷۳/۳۴ دلار در هر بشكه در ۱۰/۳/۲۰۰۳ و سبد اوپك ۱۱/۳۳ دلار در همين روز رسيد و WTI(شاخص تجارت جهاني) به ۷۸/۳۷ در ۳/۹/۲۰۰۳. ولي عملاً از اين تاريخ قيمت ها رو به كاهش گذاشت و يك روز پس از حمله آمريكا و انگليس به عراق (۲۱/۳/۲۰۰۳) قيمت ها حدود ۵/۲ دلار در هر بشكه كاهش يافت.
وي اظهار داشت: روند كاهش قيمت ها پس از شروع جنگ عليه عراق بيش از چند روزي دوام نيافت و با ادامه دار شدن جنگ، قيمت ها افزايش يافت و سبب شد در پايان مارس ۲۰۰۳ قيمت ها در سطح بالايي بماند (ميانگين ماه برنت روز ۵۴/۳۰ دلار، سبد اوپك ۴۴/۲۹ دلار و۳۳/۳۴ WTI دلار رسيد). با سقوط بغداد و به دنبال آن سقوط رژيم بعثي عراق قيمت ها در ماه آوريل شديداً كاهش يافت.
به گفته وي، روشن نشدن وضعيت توليد و صادرات عراق به دنبال مشكلاتي كه هر از گاهي در برخي كشورهاي ديگر توليدكننده نظير نيجريه اتفاق مي افتاد سبب شد بي اعتمادي به آينده عرضه (علي رغم عرضه كافي در بازار) روند قيمت ها در ماه هاي بعد بهار يعني مه و جون ۲۰۰۳ (بجز WTI در اولين ماه) افزايش يابد.
و بهترين افزايش مربوط به WTI براي حدود دو برابر برنت روز افزايش داشت. وي در پايان گفت: ماه جولاي روند قيمت ها با نوسان روبه رو بود ولي افزايش نسبت به آخرين ماه بهار به ترتيب براي برنت روز ۳۵/۲۸ دلار يعني ۸۴/۰ در هر بشكه سبد اوپك ۵۰/۲۷ دلار يعني ۷۴/۰ دلار و۰۳/۰۷ WTI دلار، ۰۴/۰ دلار بود.
جون به مه
|
مه به آوريل
|
جون (دلار)
|
مه
|
۷۹/۱
|
يعني به ترتيب ۸۷/۰
|
و سپس ۵۱/۲۷
|
برنت روز به ۷۲/۲۵ دلار
|
۱۷/۱
|
يعني به ترتيب ۳۵/۰
|
و سپس ۷۶/۲۶
|
سبد اوپك ۵۹/۲۵
|
۱۲/۲
|
يعني به ترتيب ۱۲/۰ كاهش يافت
|
و سپس ۶۶/۳۰
|
28/14 WTI
|
|