مترجم: لادن شريعت زاده
منبع: ريدرز دايجست
از دانه هاي سويا اين روزها به عنوان عاملي براي مبارزه با بيماري ها استفاده مي شود.
دانا جاكوبي، نويسنده كتاب آشپزي مي گويد: من عادت داشتم دانه هاي سويا را تقريباً در هر چيزي استفاده كنم. اين باعث مي شد كه غذاها، فوق العاده خوشمزه شوند به طوريكه تا به حال كسي چنين غذاهايي را نخورده است. اين روزها. نويسنده «فايده جديد سويا» براي پرده برداري از رموز آشپزي اش، در استفاده از خمير نرم سويا از شيريني هويجش گرفته تا شير وانيلي سويا در دسر موز و نارگيل اش درنگ نمي كند. او مي گويد: خبرهاي خوبي در مورد دانه هاي سويا دارم. مردم خوشحال هستند مي توانند سويا را به برنامه رژيمشان اضافه كنند.
فوايد سويا در پايين آوردن كلسترول
ديگر در يافتن دانه هاي سويا مشكلي وجود ندارد. فرآورده هاي جديد آن، انتخاب هاي متنوعي از غذاهاي صبحانه گرفته تا غذاي قبل از خواب را ارائه مي دهند. سوپر ماركت ها، هم اكنون شيرهايي با طعم سويا، دانه هاي ترد و خشك سويا، چيپس سويا همراه با غلات و همبرگرهاي سويا را عرضه مي كنند. دليل آن اين است كه شواهدي نشان مي دهد فرآورده هاي سويا مي تواند، قسمتي از رژيم كم چربي باشد كه با پايين نگه داشتن سطح كلسترول، خطر سكته قلبي را كاهش مي دهند. اخيراً FDA براي جلب مشتري به فروشگاه هاي مواد غذايي روي خوش نشان داده و فوايد اين دانه ها را روي برچسب هايي نوشته است.
نوامبر گذشته، انجمن سلامتي آمريكا اعلاميه اي منتشر كرده كه طي آن آمريكايي هاي مبتلا به كلسترول بالا را به استفاده از سويا، تشويق كرده است.
هم اكنون فروشگاه ها و موسسات مهم، در حال توليد قرص هاي محتوي سوياي خالص هستند. اين مواد شبه استروژن با توجه به اثرات مفيد دانه هاي سويا تهيه مي شوند. اما اگر مقدار كمي سويا بتواند شما را سالم نگه دارد، مصرف زياد آن به ويژه نوع فشرده آن به شكل قرص، شايد آن خاصيت را نداشته باشد، كسي نمي داند كه آيا استفاده از دوز بالاتر، مطمئن است يا خير.
علاوه بر آن استفاده از سويا در غذاها، مانند دانه هاي پروتئين دار سويا مي تواند كلسترول شما را پايين آورد. تحقيقات همچنين نشان داده است فوايد سلامتي سويا، از دانه هاي پروتئين دار سويا كه به طور طبيعي شامل «شبه فلاون ها» هستند، نشات مي گيرد (سس سويا، اگرچه از دانه هاي سويا گرفته مي شود، اما شبه فلاون ندارد). تحليلي كه در سال ۱۹۹۵ انجام شد، حاكي است افرادي كه داراي كلسترول فزاينده بوده اند و به طور متوسط روزانه ۴۷ گرم پروتئين سويا مصرف كرده اند حدود ۹ درصد كلسترولشان پايين آمده و كلسترول LDL آنها (انسداد شرياني) حدود ۱۳ درصد كاهش داشته و اين خيلي خوب است چون هر يك درصدي كه كلسترول پايين بيايد خطر بيماري هاي قلبي ۲ درصد كاهش پيدا مي كند.
ديويد جنكسن استاد دانشگاه علوم پزشكي و تغذيه تورنادو مي گويد: حتي اگر كلسترول شما در حد نرمال و طبيعي است، با اضافه كردن سويا به رژيم غذايي تان به ثابت نگه داشتن آن كمك كنيد.
مصونيت در برابر سرطان
در چين و ژاپن كه غذاهاي سويادار، تقريباًَ جزو غذاهاي روزانه شان محسوب مي شود، ميزان مرگ ومير در اثر سرطان سينه و پروستات خيلي پايين تر از ايالات متحده است. وقتي محققان ژاپني ۱۲۰۰ زن مبتلا به سرطان سينه را با ۲۳ هزار داوطلب سالم مقايسه كردند، دريافتند زناني كه قبل از يائسگي حداقل سه بار در هفته خمير سويا مصرف مي كنند، خطر ابتلا به سرطان سينه در آنها كاهش يافته است. طبق بررسي كه در سنگاپور انجام شده، زناني كه هنوز به دوران يائسگي نرسيده اند، آنها كه از دانه هاي سويا بيشتر استفاده كرده اند، به طور چشمگيري كمتر مبتلا به سرطان مي شوند.
مسكن گُر گرفتگي
بعضي از بررسي ها اشاره به اين دارد كه سويا ممكن است ناراحتي هاي دوران يائسگي را كاهش دهد. اين نظريه نشان دهنده اين موضوع است كه شبه فلاون هاي سويا استروژن گياهي هستند. در دوران يائسگي چنين تصور مي شود كه اين تركيبات در استروژن طبيعي زنان دخالت دارند. در سال ۱۹۹۹، محققان دانشگاه پزشكي ويك فورست، بر روي گروهي از زنان يائسه آزمايش هايي كردند و دو بار در روز در وعده هاي غذايي شان ۱۰ گرم پروتئين سويا افزودند. اين رژيم باعث شده كه شدت گُر گرفتن و عرق ريزي شبانه آنها بهبود يابد. در بررسي هاي اخير، محققان كلينيك ماير دريافته اند كه رژيم سويا نسبت به استروژن، تاثير كمتري دارد اما در بهبودي گُرگرفتگي به كار مي آيد. متخصصان معتقدند كه براي مشخص كردن نقش سويا در كاهش علائم يائسگي، به بررسي هاي بيشتري نياز است.
قدرت سويا عليه كلسترول و اين نظريه قوي كه دانه هاي سويا مي تواند خطر بروز سرطان را كاهش دهد، كافي است تا سويا مرتباً مهمان ميز غذاي شما باشد. چند بار؟ اگر ميزان كلسترول شما خوب است و علاقه منديد كه آن را پايين نگه داريد. فقط مقداري سويا در غذاي روزانه تان استفاده كنيد. اگر كلسترول شما تقريباً بالاست و ترجيح مي دهيد كه دارو نخوريد، سعي كنيد روزانه ۲۵ گرم سويا بخوريد. (طبق توصيه FDA، اما اين كار را با موافقت پزشكان انجام دهيد) شما نبايد از كتاب آشپزي جاكوبي پيروي كنيد. فقط ۹۰ گرم آن مي تواند ۴ تا ۱۹ گرم پروتئين سويا را به بدن شما برساند كه البته به نوع آن بستگي دارد.
اهميت « سويا»
بررسي پژوهشگران كانون ملي سرطان حاكي است محصولات ساخته شده از دانه سويا براي پيشگيري از سرطان سينه مفيد است.
به گفته « سئيچيرو ياماموتو» يكي از پژوهشگران كانون ملي سرطان، اين موضوع پس از بررسي بيش از ۲۰ هزار زن بين سنين ۴۰ تا ۵۹ سال به دست آمده است.
اين پژوهش نشان داده است كه نسبت ابتلا به سرطان سينه در زناني كه هر روز در غذاهاي خود از سويا استفاده نمي كنند، نسبت به زنان ديگري كه از آن استفاده مي كنند، حدود دو برابر بيشتر است.
وي افزود نتيجه اين بررسي بيانگر اين است كه در زناني كه روزانه سه وعده سوپ سويا خورده اند، ميزان ابتلا به سرطان سينه ۴۰ درصد كاهش يافته است و به نظر مي رسد وجود هورمون گياهي « ايسوفلاون» در دانه سويا موجب پيشگيري از سرطان سينه در زنان مي شود به گونه اي كه احتمال ابتلا به سرطان سينه در زناني كه روزانه از طريق خوردن غذاهاي تهيه شده از سويا حدود ۲۵ ميلي گرم « ايسوفلاون» جذب بدنشان مي شود، نسبت به زناني كه از اين مورد غذا ها استفاده نمي كنند، ۵۴ درصد كمتر است.
اين پژوهش همچنين حاكي است در منطقه شرق آسيا، استفاده از محصولات غذايي سويادار، بسيار رايج است به طوريكه در ژاپن، ماده اوليه سوپي كه معمولاً با هر غذا مي خورند يا سس پر استفاده « شويو» را تشكيل مي دهد، سويا است.
آمار كانون ملي سرطان ژاپن حاكي است سرطان سينه يكي از رايج ترين سرطان ها ميان زنان اين كشور است و سالانه حدود ۲۰ هزار تن به آن مبتلا مي شوند.
