قرارداد فازهاي ۴ و ۵ در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ امضا شد و قرار است نخستين واحد آن در مرداد ماه سال ۱۳۸۳ به بهره برداري برسد وعمليات اجرايي آن طبق برنامه در جريان است
هر سه سال يك بار كنفرانسي در زمينه طرح هاي توسعه نفت و گاز در آمريكا تشكيل مي شود، شركت توتال طرح توسعه پارس جنوبي را به عنوان يكي از طرح هاي نمونه در اين زمينه در آن سمينار مطرح كرده است
اگر چه اسدالله صالحي فروز بارها و بارها در سفرهايي كه به همراه خبرنگاران راهي منطقه ويژه اقتصادي-انرژي پارس مي شود تا در مورد يكي از طرح ها توضيح دهد به سؤالات متعدد پاسخ مي دهد اما مصاحبه مفصل وي با گروه نفت و گاز شانا آخرين اطلاعات را به طور جامع و كامل در مورد ۱۴ فاز تعريف شده ارائه مي كند. هر چند كه مديرعامل شركت نفت و گاز پارس معمولاً از پاسخ گويي به سؤالات طفره نمي رود اما كمتر پيش آمده كه چنين مصاحبه و گفت وگوي كاملي را انجام داده باشد. گفت وگويي كه به تفصيل به ترتيب تاريخي، فعاليت هاي مختلف در ميدان گازي پارس جنوبي را تشريح مي كند.
مهندس صالحي فروز در تشريح موقعيت و چگونگي پيشرفت كار در طرح توسعه ميدان پارس جنوبي مي گويد: اين ميدان يك ميدان گازي مستقل و مشترك بين ايران و قطر است كه در منطقه خليج فارس قرار گرفته و فاصله آن از خط مرزي تا آب هاي ساحلي ايران حدود يكصد كيلومتر است، نخستين چاه اكتشافي در اين ميدان در سال ۱۳۶۹ حفر شد.
وزارت نفت براي توسعه اين ميدان برنامه ريزي و شركت مهندسي و توسعه نفت را تأسيس كرد و به دليل آن كه بعد از قبول قطعنامه ۵۹۸ امكان تأمين منابع مالي براي ادامه كار وجود نداشت با تصميم شوراي اقتصاد قرار شد اين كار به صورت بيع متقابل انجام شود.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس، اين ميدان را از نظر ميزان ذخاير عظيم و در نوع خود بي نظير خواند و افزود: ميدان گازي پارس جنوبي حدود ۸ درصد كل ذخاير شناخته شده گازي جهان را در خود جاي داده و در بخش مربوط به ايران نيز اعداد و ارقامي كه در چند سال اخير پس از لرزه نگاري ها و حفر چاه هاي توصيفي و توسعه اي به دست آمده ذخيره ميدان را بيش از آن چه در بدو امر اعلام مي شد، نشان مي دهد.
ذخاير اين ميدان كه نزديك به ۱۳ تريليون مترمكعب است ۵۰ درصد ذخاير گاز كل كشور را تشكيل مي دهد. حجم ميعانات گازي ميدان هم بالغ بر ۱۷ ميليارد بشكه تخمين زده شده كه قطعاً افزايش خواهد يافت.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس در تشريح چگونگي روند توسعه ميدان پارس جنوبي تا پايان سال ۱۳۸۱ گفت: در فاز ۱ پس از ۲۰ درصد پيشرفت و با توجه به مصوبه شوراي اقتصاد ادامه كار به شركت ايراني پتروپارس واگذار شد كه اين شركت با سرمايه ايراني در خارج از كشور به ثبت رسيده است، در حال حاضر نيز در اين فاز ۱۲ حلقه چاه روي دو سكو حفر شده و ميزان پيشرفت پالايشگاه ها نزديك به ۹۷ درصد و تعدادي از واحدها در حال راه اندازي است. همچنين با نصب سكوي بهره برداري و سكوي مسكوني براي اسكان نزديك به يكصد نفر از كاركنان در دري مشبك كردن چاه ها و تكميل خط لوله دريايي فاز ۱ ميدان پارس جنوبي در آينده نزديك به بهره برداري مي رسد و در چرخه توليد قرار مي گيرد.
وي افزود: مشاركت اصلي اين طرح با سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران و شركت «دايلم» كره جنوبي است و بخش مربوط به يوتيليتي كاملاً در اختيار شركت ايراني مپنا است كه براي اجراي آن از پيمانكاران بسياري استفاده شده و روي هم ۶۰ درصد كار در اين بخش به پيمانكاران و مهندسان مشاور ايراني واگذار شده است.
صالحي فروز گفت: قراردادهاي فازهاي ۲ و ۳ در سال ۱۳۷۶ به صورت بيع متقابل امضا شد. بهره برداري اوليه از اين طرح از اسفندماه سال ۱۳۸۰ آغاز شده است. پيمانكار اين بخش كنسرسيومي متشكل از شركت هاي توتال فرانسه، پتروناس مالزي و گاز پروم روسيه است كه مشتركاً به نسبت ۳۰ درصد گاز پروم، ۳۰ درصد پتروناس و ۴۰ درصد توتال، اجراي اين پروژه را به عهده گرفتند و از خدمات پيمانكاران متعددي بهره مي برند، پيمانكار اصلي پالايشگاه نيز شركت هيوندايي كره جنوبي است كه بيشتر كارهايش را به پيمانكاران ايراني واگذار كرده و حدود ۳۶ پيمانكار ايراني فعاليت هاي اصلي اين پالايشگاه را زير نظر شركت هاي توتال و هيوندايي و در مجموع با نظارت عالي شركت نفت و گاز پارس انجام داده اند.
پيمانكاران فازهاي ۴ و ۵ ميدان پارس جنوبي شركت هاي پتروپارس ايران و آجيپ ايتاليا، به نسبت ۶۰ و ۴۰ درصد، هستند بعد از امضاي قرارداد ۲۰ درصد از سهام به شركت «نيكو» واگذار شد كه در مجموع ۳ شركت مسؤوليت توسعه اين دو فاز را برعهده دارند.
وي افزود: قرارداد فازهاي ۴ و ۵ در مرداد ماه سال ۱۳۷۹ امضا شد و قرار است نخستين واحد آن در مرداد ماه سال ۱۳۸۳ به بهره برداري برسد عمليات اجرايي آن طبق برنامه در جريان است و قرار است روزانه ۵۰ ميليون مترمكعب گاز، ۸۰ هزار بشكه ميعانات و ۴۰۰ تن گوگرد توليد كند. طبق پيش بيني ها هر سال يك ميليون تن LPG و يك ميليون تن اتان از اين دو فاز توليد خواهد شد. اتان خوراك واحدهاي پتروشيمي است و ارزش افزوده زيادي دارد.
وي افزود: جداسازي اتان در فازهاي ۱، ۲ و ۳ پيش بيني نشده بود ولي بعدها قرار شد كل گاز به پتروشيمي كه در جوار اين پالايشگاه ها در حال احداث است انتقال يابد و موادي كه براي توليد LPG به كار مي رود(۳ C و۴ (C جدا شود مجدداً گاز برگشت و افزايش فشار داده شده و به شبك سراسري گاز تزريق مي شود.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس با اشاره به اين كه دو چاه توصيفي اين فازها، حفاري شده و حفاري چاه توسعه اي نيز شروع مي شود، افزود: در حال حاضر اين پروژه ۲۸ درصد پيشرفت كرده كه با برنامه پيش بيني شده هماهنگي دارد و همان طور كه اشاره شد يكي از پالايشگاه هايي است كه در مدت ۲۷ ماه بعد از امضاي قرارداد بايد نخستين واحد عملياتي آن در مدار توليد قرار گيرد.
فازهاي ۶، ۷ و ۸ نيز براي توليد روزانه ۸۰ ميليون مترمكعب گاز ترش طراحي شده و قرار است پس از تصفيه، شيرين سازي و جداسازي ميعانات گازي همراه آن و نيز تنظيم نقطه شبنم، گاز خشك شود و با خط لوله اي به طول ۵۱۲ كيلومتر و به كمك ۴ ايستگاه تقويت فشار به آغاجاري، در جنوب كشور، انتقال يابد تا براي تزريق به چاه هاي نفت مورد استفاده قرار گيرد. همچنين نيم ميليون تن LPG هم در اين فازها جداسازي و به همراه ۱۲۰ هزار بشكه ميعانات گازي همراه به منظور بازپرداخت هزينه ها صادر مي شود.
وي گفت: در اين فازها ۳ سكوي توليد در دريا پيش بيني شده كه با ۳ خط لوله ۳۲ اينچ به طول ۱۰۵ كيلومتر، گاز را به درون پالايشگاه مي رساند، قراردادهاي مربوط به خط لوله دريا، ساخت جاكت ها و تاپ سايدهاي اين ميدان نيز منعقد شده و اخيراً هم شركت پتروپارس، شركت استات اويل نروژ را به عنوان يكي از شريكان خود انتخاب كرده است. زيرا پتروپارس پيمانكار اصلي اين ۳ فاز است و اخيراً ۴۰ درصد بخش دريا هم به اين پيمانكار واگذار شده است. اما مسؤوليت بخش فراساحل به شركت استات اويل داده شد كه تصميم گيري سنجيده اي است، كار در دريا فعاليت جديدي است و پتروپارس تجربه هاي ارزشمندي به دست خواهد آورد.
وي افزود: مناقصه آن نيز برگزار شد و ارزيابي فني و مالي هم پايان يافته و به زودي برنده مناقصه اعلام مي شود.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس هدف از اجراي فازهاي ۹ و ۱۰ را همانند فازهاي ۴ و ۵ براي توليد روزانه ۵۰ ميليون مترمكعب گاز شيرين، ۸۰ هزار بشكه ميعانات گازي، يك ميليون تن LPG و يك ميليون تن اتان اعلام كرد و افزود: قرارداد اين پالايشگاه نيز در مرداد ماه سال ۱۳۸۱ امضا شد و پيمانكار آن كنسرسيومي مركب از شركت ال جي كره، شركت مهندسي و ساختمان صنايع نفت و شركت تأسيسات دريايي است كه در اين بخش هم ۶۰ درصد از كار به عهده ۲ پيمانكار ايراني است و ۴۰ درصد را هم پيمانكار كره اي انجام خواهد داد.
وي افزود: تفاوت اين دو فاز با فازهاي ۱ تا ۸ اين است كه فازهاي ۱ تا ۸ به صورت باي بك و فازهاي ۹ و ۱۰ به صورت فاينانس اجرا مي شوند و در حال حاضر پيمانكار ضمانت نامه ها را آماده كرده، پيش پرداخت هم آماده و براي جلوگيري از تأخير هم قبلاً به پيمانكار تحويل داده شده است. اين دو فاز هم مانند فازهاي ديگر دو سكوي سرچاهي با ۲۴ حلقه چاه فعال دارد و توليدات با دو خط لوله به ساحل منتقل مي شود، پالايشگاه شيرين سازي اين بخش نيز در ساحل قرار دارد و كار همانند فازهاي ۴ و ۵ است.
صالحي فروز محل اجراي طرح فازهاي ۱۱ و ۱۲ را طبق نظر وزارت نفت در خارج از منطقه عسلويه و در فاصله ۷۰ كيلومتري غرب اين منطقه به سمت بوشهر در منطقه اي به نام «تنبك» اعلام كرد و گفت: هدف از اجراي اين دو فاز به اضافه فاز ۱۳ توليد LNG كه با توجه به اين كه انتقال گاز فقط تا فاصله ۲ هزار كيلومتري به وسيله لوله انجام مي شود براي انتقال به بيش از اين مسافت معمولاً گاز متان را به حالت مايع در مي آورند و با درجه برودت منهاي ۱۶۰ درجه و استفاده از كشتي هاي ويژه حمل LNG آن را به نقاط دوردست مثل چين، ژاپن يا هند انتقال مي دهند.
در مورد اين دو فاز هم اسناد مناقصه توزيع و ارزيابي فني انجام شده است و به دليل نياز LNG به بازار فروش و منطقي نبودن توليد، پيش از بازاريابي، به دستور وزير محترم نفت در حال حاضر فاز ۱۱ براي واگذاري به پيمانكار آماده است و به زودي برنده مناقصه اعلام و اين فاز هم وارد مراحل اجرايي مي شود، در مورد فاز ۱۲ نيز پس از حفر يك حلقه چاه توصيفي قرار است اطلاعات آن در اختيار پيمانكاران قرار گيرد تا دقيق تر پيشنهاد دهند و پس از آن برنده مناقصه مشخص و طرح براي اجرا واگذار مي شود، تأسيسات فاز ۱۳ هم مانند فازهاي ۱۱ و ۱۲ در منطقه تنبك احداث خواهد شد.
صالحي فروز در مورد فاز ۱۴ گفت: اين فاز براي توليدGTL در نظر گرفته شد و هدف آن تبديل گاز طبيعي به فرآورده هاي ميان تقطير است كه فناوري جديدي به شمار مي آيد، بخشي از GTL در حال حاضر براي فاز ۱۴ است كه در عسلويه در جوار طرح هاي پتروشيمي اجرا مي شود و مشاركت آن با شركت ملي صنايع پتروشيمي و شركت شل است. در مجموع تاكنون اين ۱۴ فاز تعريف شده و قرارداد ۱۰ فاز به امضا رسيده و بقيه هم در حال برگزاري مناقصه و ارزيابي است و همان طور كه اعلام شد امسال ۴ فاز جديد با يك صدميليون مترمكعب گاز در بودجه پيش بيني شده و تعريف بلوك هاي جديد از طريق مشاور در حال بررسي است.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس همچنين از كشف يك ميدان نفتي به طور موازي با ميدان گاز در عمق يك هزار متري سطح دريا خبر داد و افزود: به دليل نبود اطلاعات از اين ميدان، پيشنهادهايي كه براي توسعه آن به ما ارائه شده، رقم هاي بالايي دارد از اين رو در جلسه اي با حضور وزير محترم نفت قرار شد شركت نفت و گاز پارس در سه بلوك توسعه اي، سه چاه توصيفي حفر كند و اطلاعات اين چاه ها را به پيشنهاددهندگان بدهد تا با چشم باز وارد ميدان شوند كه اين مهم صورت گرفته و يكي از چاه ها تا ۵ هزار بشكه در روز توليد دارد. با توزيع اسناد مناقصه، آخرين مذاكرات با پيمانكاران كه در مناقصه هستند به عمل مي آيد. به گفته مهندس صالحي فروز براي فاز اول اين ميدان تا روزانه ۳۵ هزار بشكه و در فاز توسعه اي تا يك صدهزار بشكه در روز توليد نفت پيش بيني شده است.
صالحي فروز در مورد طرح توسعه پارس جنوبي و امكان افزايش آن گفت: ميزان ذخاير در حال حاضر ۱۳ تريليون مترمكعب است اما اعداد و ارقام با حفر چاه هاي جديد تغيير مي كند و اين در حالي است كه كل ميدان پارس جنوبي هنوز لرزه نگاري سه بعدي دارد كه انتخاب پيمانكار براي اين امر به زودي انجام مي گيرد، وي افزود: اطلاعات ناشي از حفر چاه هاي توسعه اي براي طراحي مدل مخزن و محاسبه ذخيره آن مؤثر است و در عين حال با دسترسي به اطلاعات جديدتر اعداد و ارقام به احتمال زياد تغيير يافته و افزايش مي يابد.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس در توضيح بيشتر درباره فازهاي ۲ و ۳ به آغاز بهره برداري رسمي اين دو فاز اشاره كرد و گفت: با امضاي قرارداد اين دو فاز در مهر ماه سال ۱۳۷۶ و پس از آن كه شركت كونكو از مناقصه خارج شد شركت توتال فرانسه آمادگي خود را براي اجراي طرح توسعه اين ميدان اعلام كرد و اين نخستين قرارداد باي بك بود كه امضا شد.
وي افزود: پارس جنوبي طرح عظيمي است و در حال حاضر ۵۰ ميليون مترمكعب گاز توليد مي كند كه معادل يك چهارم گاز توليدي فرانسه است، اين طرح با حفر ۲ چاه توصيفي در دريا شروع شد چون در اين گونه طرح ها (بيع متقابل) پيمانكار بايد از ميزان ذخيره گاز در بلوك اختصاصي مطمئن شود تا بتواند سرمايه گذاري كند. خوشبختانه چاه توصيفي به موقع حفر شد و بعد از آن پيمانكار كارش را آغاز كرد.
مهندس صالحي فروز در بيان توضيح درباره چگونگي قراردادهاي بيع متقابل گفت: در اين گونه طرح ها بعد از انتخاب پيمانكار اصلي در مناقصه بين المللي، پيمانكار براي واگذاري كارهاي اجرايي به پيمانكاران بعدي روشي را به كار مي برد كه در ادارات دولتي براي انتخاب پيمانكار رايج است. به اين ترتيب كه پيمانكار اصلي فهرستي از اسامي پيمانكاران فرعي را به شركت نفت و گاز پارس، كه نماينده شركت ملي نفت ايران است، ارائه مي كند كه توافق در مورد فهرست ياد شده مبناي كار مناقصه خواهد بود.
وي افزود: مناقصه بين المللي با پاكت هاي در بسته ويژه اسناد مالي و فني برگزار مي شود، پس از دريافت پاكت ها يك نسخه از آنها در شركت نفت و گاز پارس به صورت محافظت شده نگهداري مي شود، پاكت ها نيز در حضور نمايندگان دو شركت گشوده مي شود، مورد ارزيابي قرار مي گيرد و پيمانكار انتخاب مي شود كه خوشبختانه اين قراردادها به موقع امضا شد و پيمانكاران شروع به فعاليت كردند.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس به مشكلات موجود در اجراي طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي اشاره كرد و گفت: در آغاز مشكلات زيادي وجود داشت چرا كه هيچ امكاناتي وجود نداشت. منطقه از قطعه زمين تپه ماهوري تشكيل شده بود كه امكان عبور از آن وجود نداشت به گونه اي كه در ديدار رئيس جمهوري در بهمن ماه در سال ۱۳۷۷ از اين منطقه، اتوبوس حامل ايشان نتوانست از تپه هاي فازهاي ۲ و ۳ بالا برود چرا كه شيب جاده بسيار تند بود اما امروز با گذشت كمتر از ۳ سال همان نقطه تبديل با پالايشگاهي با توليد حدود ۵۰ ميليون مترمكعب گاز در روز شده و بالغ بر ۱۱ هزار نفر نيروي كار در شرايط بسيار سخت بندر عسلويه با رطوبت ۹۹ درصدي و گرماي هوا تا ۵۰ درجه در تابستان سرگرم فعاليت هستند.
به گفته صالحي فروز از مجموع ۱۰ تا ۱۲ هزار نفري كه از ابتدا در منطقه كار مي كردند تعداد كل افراد غيرايراني بيش از يك هزار نفر نبوده چون بيشتر كارها را پيمانكاران توانمند ايراني انجام مي دادند. از نظر زمان بندي نيز طرح توسعه پارس جنوبي يكي از سريع ترين پروژه ها است.
وي افزود: شركت توتال مدعي است در فازهاي ۲ و ۳ در ماه ۸ درصد پيشرفت كار داشته ايم كه حفظ آن تا چندين ماه ادامه داشته است و هر كس كار اجرايي كرده باشد مي تواند ۸ درصد پيشرفت كار در ماه را تجسم كند.
وي خاطرنشان ساخت كه هر سه سال يك بار كنفرانسي در زمينه طرح هاي توسعه نفت و گاز در آمريكا تشكيل مي شود، شركت توتال طرح توسعه پارس جنوبي را به عنوان يكي از طرح هاي نمونه در اين زمينه در آن سمينار مطرح كرده است.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس گفت: در فوريه سال ۱۹۹۹ ميلادي كلنگ پالايشگاه به زمين زده شد و در فوريه ۲۰۰۲ برابر با ۲۰ اسفند ۱۳۸۰ گاز اين پالايشگاه در شبكه سراسري توزيع شد و از زمان نخستين توليد در اسفند ماه ۱۳۸۰ تاكنون بالغ بر ۷ ميليارد و ۷۰۰ ميليون مترمكعب گاز به شبكه سراسري تزريق و حدود ۱۳ ميليون بشكه ميعانات گازي توليد شده كه بيش از ۱۲ ميليون بشكه آن در ۳۰ محموله صادر شده و از همين محل ۲۵۰ ميليون دلار از تعهدات طرح پرداخت شده و اميدواريم كه به همين ترتيب اقساط بعدي از همين محل پرداخت شود.
وي در ادامه به مدرن بودن پالايشگاه هاي پروژه پارس جنوبي اشاره كرد و گفت: پالايشگاه ها بسيار پيشرفته است، سكوها در فاصله ۱۰۵ كيلومتري ساحل قرار دارند و به صورت خودكار از ساحل كنترل مي شوند يعني هيچ نيروي انساني ساكن در سكو پيش بيني نشده و انتقال گاز به روش سه فازه كه شامل آب همراه گاز، ميعانات گازي و گاز طبيعي است انجام مي گيرد كه در نوع خود منحصر به فرد است و حتي قطر كه پيش از ايران كار را شروع كرده هنوز اين روش را تجربه نكرده و مصمم است پس از ايران از اين روش استفاده كند.
وي افزود: در فاز يك انتقال گاز از دريا به صورت دو فازه است يعني روي دريا يك مرحله عمليات پالايش انجام مي شود و آب همراه گاز كه خورنده و مزاحم انتقال است، همانجا جدا مي شود و بار ديگر ميعانات همراه با گاز به ساحل انتقال مي يابد اما در فازهاي ۲ و ۳ اين گونه نيست و فازهاي ديگر هم به صورت سه فازه هستند. بنابراين در اينجا يك فناوري پيشرفته از نظر توليد گاز و يك فناوري جديد براي كنترل عمليات به كشور منتقل شده و اين پالايشگاه از اسفند ۱۳۸۰، در مدار توليد قرار دارد.
وي افزود: دو سال قبل نزديك به ۷۰۰ نفر نيروي فارغ التحصيل جذب شدند و در بهترين شرايط آموزش ديدند. در حال حاضر اين گروه اداره پالايشگاه را به عهده دارند و قرار است به زودي رسماً مسؤوليت به آنها منتقل شود و شركت توتال هم تا مرحله بازپرداخت پولش، با گروه محدودي كه نگه مي دارد نظارت بر توليد را به عهده دارد. لذا اين پروژه از نظر كار، يكي از سريع ترين پروژه هاي دنيا به شمار مي رود و داراي پيشرفته ترين فناوري روز با سيستم هاي بسيار مدرن از نظر كيفيت است.
وي با بيان اين كه گاز توليدي در اين پالايشگاه كيفيت مطلوبي دارد و ميزان گوگرد آن زير ۵ PPM است، افزود: طبق مشخصات طرح تركيب گاز يك توليد نمونه است كه در مقايسه با گازتوليدي ديگر ميادين در سطح قابل قبولي است. وي تصريح كرد: اگر امسال فازهاي ۲ و ۳ به توليد نمي رسيد و كمبود گاز در زمستان هاي گذشته پيش مي آمد حتماً دچار مشكل تأمين گاز مي شديم و كمبود گاز در بخش هاي خانگي و صنايع بزرگ مي توانست تبعات نامطلوبي داشته باشد. اگر اين تصميم گرفته نمي شد امسال نمي توانستيم سرماي زمستان را به راحتي پشت سر بگذاريم. اين گاز براي مصارف صنعتي و صنايع بزرگي مثل ذوب آهن و مجتمع هاي پتروشيمي، مصارف خانگي و صادرات در نظر گرفته شده كه وقتي به شبكه سراسري تزريق مي شود به همه جا مي رسد و مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس جنوبي كمبود امكانات در منطقه را از جمله مشكلات اجراي پروژه ميدان گازي پارس جنوبي عنوان كرد و موانع ترخيص كالا و طولاني شدن آن را از ديگر مشكلات خواند و افزود: از نظر تأمين آب آشاميدني و رفت و آمد در منطقه هم مشكلات فراواني وجود داشت كه خوشبختانه با تصميم شوراي عالي مناطق آزاد مبني بر اعلام منطقه ويژه عسلويه بسياري از مشكلات برطرف شده است.
وي افزود: در بهمن سال ۱۳۷۷ كه رياست محترم جمهوري براي گشايش اين منطقه ويژه به عسلويه تشريف فرما شده بودند آقاي مهدي كرباسيان كه در آن زمان مسؤوليت گمرك را داشتند از منطقه ديدن كردند و با موافقت ايشان گمرك منطقه رسماً افتتاح شد و امروز كالاها يك روزه از كشتي ترخيص و روي فونداسيون ها نصب مي شوند.
وي گفت: در حال حاضر از بندري استفاده مي شود كه كشتي با ظرفيت ۵۰ هزار تن مي تواند در آن پهلو بگيرد در حالي كه در آغاز كار اصلاً بندري نداشتيم و مجبور بوديم اسكله موقت بسازيم كه از طريق آن كالاها را تخليه كنيم كه آن هم به سبب بدي آب و هوا، نبود موج شكن و حوضچه آرام كار را به تأخير مي انداخت. امروز فرودگاه بين المللي در جوار طرح احداث شده و پرواز مستقيم از تهران به عسلويه در ۷۵ دقيقه انجام مي شود و محل انجام فعاليت ها در فاصله ۵ كيلومتري فرودگاه قرار دارد. همچنين امروز رفت و آمد در منطقه اي كه شايد ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر در كارگاه هاي مختلف در حال فعاليت هستند با استفاده از يك جاده باريك كه براي شرايط گذشته مناسب بوده بسيار دشوار و مخاطره آميز است به همين دليل در فاصله ۷۰ كيلومتري در منطقه «جم» امكاناتي فراهم شده تا كاركنان بهره بردار اين پالايشگاه را در خود جاي دهد آنجا خانه سازي شروع شده و رفت و آمد كاركنان و خانواده هايشان از طريق يك اتوبان ۴ باندي فراهم شده است.
صالحي فروز خاطرنشان كرد: خوشبختانه با شروع اين سه فاز پيمانكاران با تجربه اي در منطقه شكل گرفته اند و امكانات خوبي مانند جرثقيل هاي با تناژ بالا، ماشين آلات و سازوكارهاي مورد نياز احداث تجهيزات پالايشگاه، ساخت بتون و... درمنطقه وجود دارد كه در مقايسه با روزهاي اول اصلاً قابل مقايسه نيست يعني اگر آن موقع صفر بوده الان مي توانيم بگوييم ۹۵ درصد است. امكانات زندگي خوب است وجود منطقه ويژه نيز كمك بسيار بزرگي است و در مجموع شرايط كار براي پيمانكاراني كه مي خواهند در منطقه پارس جنوبي فعال شوند به شكل مناسب و ايده آل فراهم است.
وي در توضيح طرح ها و پروژه هاي مشتركي كه در حقيقت مكمل طرح توسعه ميدان پارس جنوبي بوده اند، گفت: براي سيستم آب خنك كننده پالايشگاه پيمانكاران ايراني قرارگاه خاتم طرح آبگير را اجرا كرده و حوضچه اي براي برداشت آب از دريا ساخته است كه ۲۵ هزار مترمكعب در ساعت ظرفيت دارد. براي انتقال گاز اين پالايشگاه به ويژه فازهاي ۱، ۲ و ۳ به شبكه سراسري، خط لوله اي به طول ۷۰ كيلومتر احداث شد كه صددرصد آن را كارشناسان ايراني انجام داده اند. لوله ها در لوله سازي اهواز ساخته شده و پيمانكارانش ايراني بودند، اين طرح متعلق به شركت نفت و گاز پارس بود و در يكي از صعب العبورترين مسيرها اجرا شد و واقعاً كار بزرگي بود. اگر اين خط لوله به موقع آماده نمي شد پالايشگاه نمي توانست به موقع توليدش را شروع كند، براي راه اندازي اين پالايشگاه بايد به آنها گاز تحويل مي داديم. از اين رو اين خط لوله را آماده كرديم و گاز از طريق پالايشگاه فجر در فاصله ۷۰ كيلومتري به صورت معكوس به پالايشگاه داده شد و براي راه اندازي توربين ها، بويلرها و كمپرسورها مورد استفاده قرار گرفت. تا اين كه گاز خود پالايشگاه از دريا رسيد و آماده شد و در حال حاضر گاز از خود پالايشگاه در جهت معكوس به پالايشگاه فجر و از آنجا به خط لوله سراسري و به كل كشور متصل مي شود و اين هم يكي از طرح هاي مشتركي بود كه انجام شد.
وي افزود: تجهيز فرودگاه هم كار بزرگي بود، سيستم كنترل پروازي اين فرودگاه مدرن ترين سيستم است كه در كشور وجود دارد، اين فرودگاه باندي به طول ۳۸۰۰ متر دارد و براي هواپيماهاي ايرباس طراحي شده در اين مدت هواپيماهاي ۷۴۷ نيز نشست و برخاست مي كنند.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس با قدرداني از تمامي كساني كه در راه اندازي فازهاي ۲ و ۳ تلاش كرده اند يادآور شد: پيشرفت اين فازها مديون توجه ويژه شخص وزير نفت است. آقاي زنگنه هر ماه يك بار براي بازديد از طرح هاي پارس جنوبي به منطقه عسلويه سفر مي كند و هر دو هفته يك بار هم ما به اتفاق مديران و مجريان طرح ها به ايشان گزارش پيشرفت كار مي دهيم كه اين نقش تعيين كننده اي در تشويق شركت نفت و گاز پارس و كساني كه در منطقه كار مي كنند داشته است. وقتي بالاترين مقام دستگاه از يك طرح دوره اي ديدن مي كند براي پيمانكاران خارجي هم اهميت مسأله روشن مي شود.
وي افزود: تا چهار، پنج سال قبل نيروهاي ايراني تجربه چنداني در كارهاي دريايي نداشتند اما در حال حاضر در اين گونه فعاليت ها نيز به خودكفايي رسيده ايم.
وي افزود: اولين كاري كه انجام شد ساخت «جاكت» يا پايه سكوي بهره برداري بود كه يكي از آنها در خارج از كشور و دومي همزمان در داخل كشور ساخته شده است و پس از آن نيز اولين سكو كه همان سكوي مدرني است كه بدون حضور اپراتور كنترل مي شود و داراي پيچيده ترين تجهيزات مانند ژنراتور توليد برق و سيستم قطع و وصل و شيرهاي كنترل گاز است در كشتي سازي خليج فارس به كمك خود كشتي سازي و پيمانكارهاي ديگر ايراني اين كار را زير نظر شركت توتال انجام دادند.
صالحي فروز گفت: اين پروژه واقعاً پيچيده بود و خوشبختانه تأخير به وجود آمده اثر آنچناني در كار نگذاشت و اين سكو امروز مثل نگيني در خليج فارس مي درخشد و نزديك به ۲۶-۲۷ ميليون مترمكعب گاز از همين سكو به دريا منتقل مي شود، وي به ساخت خط لوله گاز ترش در داخل كشور اشاره كرد و گفت: اين خط لوله در لوله سازي اهواز ساخته شد كه نام اين شركت را در زمره سازندگان لوله گاز ترش ثبت كرد و شركت توتال هم به خاطر كار خوبي كه انجام شد آنها را تشويق و تأييد كرد كه دستاورد خوبي بود. پوشش دهي اين لوله ها نيز در كشور وجود نداشت و مجبور بوديم لوله ها را به خارج از كشور ببريم و پوشش بدهيم كه خوشبختانه امروزه اين كار را در خرمشهر انجام مي دهيم، شركت تأسيسات دريايي كارخانه اي را كه از قبل خريداري شده بود نصب كرد و تمام لوله هاي فازهاي ۱، ۲ و ۳ را پوشش داد كه مجموعاً حدود ۱۸ هزار شاخه لوله يا چيزي حدود ۹ هزار تن لوله در فاز دوم و سوم مصرف كرديم كه اگر مي خواستيم اين حجم لوله را از خارج وارد كنيم مشكلات فراواني داشتيم و در مقابل وقتي در داخل ساخته شد، حجم عظيمي از اشتغال را ايجاد كرد. در خرمشهر حداقل هزار نفر سرگرم كار شدند و تحولي به وجود آمد كه امروز هم آثارش براي همه روشن است.
وي از لوله گذاري در دريا با استفاده از «بارج» به عنوان مهمترين فعاليت ها نام برد و افزود: خوشبختانه با استفاده از بارج ابوذر ۱۲۰۰ كه پيش از اين شناور بود و تبديل به بارج لوله گذار شد كار لوله گذاري در دريا با موفقيت به انجام رسيد. ابوذر ۱۲۰۰ تاكنون ۲۲ كيلومتر از خط لوله فاز اول را هم انجام داده است و به اين ترتيب ما صاحب كشتي لوله گذار هم شديم اين را هم بايد گفت كه شركت هاي طرف قرارداد در اين زمينه همكاري خوبي با ما داشته اند. به هر تقدير هم اكنون مي توانيم ادعا كنيم كه در اين بخش نيز خودكفا شده ايم و اين هم از دستاوردهاي مهم است.
مديرعامل شركت نفت و گاز پارس با بيان اين كه امروز در كشور بيش از ۵ يارد ساخت تجهيزات دريايي داريم گفت: اين امكانات در خرمشهر، بوشهر و بندرعباس هستند كه از جمله امكاناتي است كه در اين شهرها تقويت شده و به وجود آمده است. در حال حاضر پيمانكاران توانمندي براي ساخت سكوهاي دريايي داريم و نتيجه كار اين شده كه براي ساخت سكوهاي فاز ۲ و ۳ يكي را در بندرعباس ساختيم و يكي را در خارج ولي سكوهاي فازهاي ۴ تا ۸ در داخل كشور ساخته خواهد شد. اين باعث شده است كه قيمت ها كاهش پيدا كند به گونه اي كه قيمت براي فاز ۲ و ۳، ۱۲۳ ميليون دلار بود كه اكنون به ۹۳ تا ۹۴ ميليون دلار كاهش يافته است و هزينه خط لوله اي كه براي فاز ۲ و ۳ بالغ بر ۱۰۵ ميليون دلار بود امروز در فاز ۴ و ۵ به ۷۰ ميليون دلار رسيده چرا كه به هر حال اين شركت ها در داخل كشور ايجاد شده اند، تجربه پيدا كرده اند و اكنون زيرنظر شركت هايي كه مسؤوليت اصلي را دارند كار مي كنند و داراي تأييديه هاي فني هم هستند.
وي آموزش نيروي انساني و انتقال فناوري را از ديگر دستاوردهاي اجراي پروژه پارس جنوبي عنوان كرد و افزود: نيروي انساني ۸۰۰ نفر بوده اند كه آموزش ديدند و درحال حاضر پالايشگاه را با مدرن ترين فناوري اداره مي كنند. همچنين در دوران ساخت نيز حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر مستقيم يا غيرمستقيم در كارگاه عسلويه فعال بودند و خوشبختانه امروز كارگاهي را در كشور پيدا نمي كنيد كه كاري براي پارس جنوبي نكند. بنابراين در آينده نزديك با گسترش طرح، فعاليت ها بيشتر و پتروشيمي نيز به آن اضافه مي شود به اين ترتيب تا شش ماه آينده ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر در اين منطقه فعال خواهند بود.
وي افزود: خود ما در فاز ۴ و ۵، نزديك به ۱۴ هزار نفر را براي كار پيش بيني كرده بوديم به خاطر اين كه در اين فازها دو فرآورده بيشتر از فاز ۲ و ۳ داريم. طرح هاي ديگر هم هست، فازهاي ۶، ۷ و ۸ هم دارد شروع مي شود. بنابراين از نظر ايجاد شغل مي توانيم ۴۰ تا ۵۰ هزار نفر را مستقيم و غيرمستقيم به كار بگيريم.
صالحي فروز در مورد ارزش توليدات پارس جنوبي گفت: هر فاز اين ميدان روزانه ۵۰ ميليون مترمكعب گاز توليد مي كند و اگر هر يك مترمكعب گاز جانشين يك ليتر فرآورده شود كه امروز به طور متوسط ۱۴ سنت قيمت دارد، بنابراين ۵۰ ميليون چهارده سنت معادل هفت ميليون دلار در روز است. ميعانات گازي اين ميدان هم در حال حاضر روزانه حدود ۸۰ هزار بشكه است.
اگر قيمت را ۲۵ دلار بگيريد و ۸۰ هزار بشكه را در ۲۵ دلار ضرب كنيم حدود دو ميليون دلار مي شود. علاوه بر اين در فازهاي ۴ و ۵ نيز حدود يك ميليون تن (LPG) در سال داريم كه هر تن آن امروز ۳۵۰ دلار است و «اتان» هم به عنوان خوراك پتروشيمي با ارزش افزوده تا ۱۵ برابر است كه اينها هم ازنظر اقتصادي براي كشور دستاورد مهمي است.
صالحي فروز تصريح كرد: فازهاي ۱ تا ۸،هريك حداقل ۵/۰ ميليارد دلار درآمد سالانه براي كشور ايجاد مي كند و بقيه فازها نيز به همين نسبت. بنابراين از جنبه اقتصادي هم طرح توسعه ميدان پارس جنوبي دستاورد ديگري است.