خاموشي هاي اخير در آمريكا به علت نوسانات ۹ ثانيه اي برق كشور در شبكه بوده است كه موجب توقف فعاليت هاي بيش از ۱۰۰نيروگاه برق از جمله ۲۲ نيروگاه هسته اي در آمريكا و كانادا شد. علت اصلي قطع برق، كهنه بودن شبكه خطوط انتقال برق در شرق آمريكاست كه عمري ۵۰ ساله دارد.
آمريكا براساس استاندارد جهاني بزرگترين مصرف كننده برق در جهان است. بيش از يك سوم برقي كه در جهان توليد مي شود در آمريكا استفاده مي شود. ميانگين برق مصرفي براي مصرف كنندگان در آمريكا ۱۲۹۰۰ كيلووات در ساعت است در صورتي كه ميانگين جهاني ۲۲۰۰ كيلووات در ساعت است. از مجموع ۱۴ تريليون كيلووات برق كه در جهان توليد مي شود، آمريكا حدود ۹/۳ تريليون كيلووات برق مصرف مي كند كه اين كشور را از نظر مصرف سرانه در رتبه نهم در جهان قرار داده است. ايسلند از نظر مصرف برق به نسبت جمعيت در جهان رتبه اول را دارد.
مديريت اطلاعات انرژي آمريكا در گزارشي اعلام كرده است كه تقاضا براي برق در طول سال ۲۰۰۱ در آمريكا حدود ۸/۳ درصد رشد داشته است و پيش بيني مي شود كه تا سال ۲۰۲۰ تقاضا سالانه حدود ۹/۱ درصد رشد نشان دهد.
مشكل قطع برق در آمريكا موضوع جديدي نيست و در گذشته در ايالت هاي نيويورك، كاليفرنيا و آريزونا مردم با خاموشي روبه رو شده اند ولي خاموشي اخير در آمريكا در تاريخ اين كشور بي سابقه بوده است. ظرف ۴۰ سال گذشته آمريكا با ۵ تا ۶ خاموشي عمده مواجه بوده است و نيويورك در سال ۱۹۶۵ شاهد خاموشي بود.
بيش از ۵۰ ميليون نفر در آنتاريو كانادا و هشت ميليونآمريكايي شاهد خاموشي قطع برق بودند. متخصصان در آمريكا نسبت به بروز چنين اتفاقي درگذشته هشدار داده بودند. سيستم برق آمريكا از ۱۵۹ هزار مايل خطوط برق استفاده مي كند. دولت بوش در سال ۲۰۰۱ بر مبناي طرح پيشنهادي خود در مورد امنيت انرژي لوايحي را براي تصويب به كنگره پيشنهاد داد ولي موضوع اكتشاف نفت در آلاسكا موجب شد كه بحث در مورد بازسازي صنعت برق اين كشور به تعويق افتد.
خاموشي هاي اخير تأثير مستقيم و غيرمستقيم بر اقتصاد آمريكا به خصوص مناطقي كه در معرض مستقيم قطع برق قرار گرفتند به جا خواهد گذاشت و تأثيرات عمده اقتصادي آن بر دريافت ماليات ها در سطوح محلي و ايالتي فشار وارد خواهد كرد. جان هالاسي مدير شركت مريل لينچ مي گويد پرداخت اضافه كار فشار زيادي بر بودجه تحميل خواهد كرد.
تأثير اقتصادي
«دانا ساپورتا» اقتصاددان استون و مك كارتي اعتقاد دارد كه قطع برق در نهايت بر آمار اقتصادي كشور به خصوص توليدات در بخش صنعت و خرده فروشي تأثير خواهد گذاشت. اقتصاددانان پيش بيني كرده اند كه هزينه اقتصادي قطع برق در اقتصاد آمريكا حدود ۳۰ ميليارد دلار خواهد بود.
«ديويد روزنبرگ» اقتصاددان شركت مريل لينچ مي گويد براساس بررسي هاي اقتصادي اين هزينه روزانه ۲۵ تا ۳۰ ميليارد دلار بر توليد ناخالص داخلي آمريكا خسارت وارد مي سازد.
وي مي افزايد: زماني كه فعاليت اقتصادي در يك چهارم كشور متوقف مي شود اين به مفهوم كاهش يك درصدي در رشد توليد ناخالص داخلي خواهد بود. رشد اقتصادي آمريكا در سه ماه سوم به احتمال زياد سه درصد خواهد بود.
تحليلگران امور اقتصادي مي گويند: ارزش سهام شركت هاي برق در آمريكا به احتمال زياد كاهش خواهد يافت. بانك مركزي آمريكا اعلام كرده بود كه توليدات صنعتي در ماه ژوئيه ۵/۰ درصد افزايش يافته است و بخش عمده اين افزايش مربوط به بخش برق و خودروسازي بوده است. ولي خاموشي هاي اخير احتمال دارد اين روند را متوقف ساخته و مشكلاتي را براي اقتصاد آمريكا به وجود آورد.
شركت خودروسازي فورد اعلام كرده كه از ۴۴ كارخانه زيرمجموعه آن۲۳ كارخانه به علت قطع برق فعاليت خود را متوقف كرده بودند. كرايسلر نيز ۱۳ كارخانه خود را تعطيل كرد و جنرال موتورز نيز اعلام كرد كارخانه هاي اين شركت در تمام مناطقي كه شاهد خاموشي بودند با مشكلاتي مواجه شدند.
شركت هاي هوايي نيز اعلام كردند حداقل ۳۷۳ پرواز را لغو كردند به طوري كه طي دو روز شركت آمريكن ايرلاينز ۲۶۹ پرواز خود را لغو كرد. تعدادي از پالايشگاه هاي نفت نيز فعاليت خود را متوقف كردند و در نتيجه قيمت بنزين افزايش يافت.
نيويورك با هشت ميليون نفر پرجمعيت ترين شهر آمريكا است. اين شهر ظرف ۲۹ ساعت خاموشي بيش از يك ميليارد دلار خسارت اقتصادي متحمل شده است كه ۳۶ ميليون دلار در هر ساعت محاسبه شده است. مسؤول امور مالي شهرداري نيويورك اعلام كرده است كه در نتيجه قطع برق بيش از ۸۰۰ ميليون دلار فعاليت اقتصادي در اين شهر متوقف شد و ۲۵۰ ميليون دلار مواد غذايي فاسد شده است. اين مبلغ شامل درآمدهاي مالياتي از دست رفته نيز نمي شود.
مايكل بلومبرگ شهردار نيويورك تخمين زده است كه اين شهر بايد بيش از ۱۰ ميليون دلار بابت اضافه كار به منظور جبران ساعات كاري و فعاليت هاي شهر بپردازد. قطع برق در نيويورك با بدترين وضعيت مالي در تاريخ اين شهر توا‡م بوده است. شهرداري نيويورك مجبور شده است تا ۳ ميليارد دلار از ميزان هزينه ها بكاهد و بيش از ۴۷۰۰ نفر از كار بيكار شده اند.
ميشيگان نيز بعد از نيويورك با مشكلات اقتصادي در نتيجه خاموشي ها مواجه شده است. پاتريك اندرسون از گروه اقتصادي اندرسون مي گويد كارگران و سرمايه گذاران بيش از ۶۹۱ ميليون دلار در نتيجه قطع برق متضرر شدند. بيشترين هزينه براي تعمير خطوط انتقال برق است. تعدادي از اقتصاددانان در آمريكا نظر متفاوتي دارند و مي گويند كه تأثيرات اقتصادي قطع برق ناچيز خواهد بود. ديويد ويس اقتصاددان استاندارد و پور مي گويد تأثيرات اقتصادي چندان زياد نبوده است و ما در حقيقت توليدات را در حد يك نيم روز از دست داديم. در مقابل اين گروه از اقتصاددانان بر اين باورند كه قطع برق موجب خواهد شد سرمايه گذاري بيشتري در صنعت برق صورت گيرد و اين خود به روند اقتصاد آمريكا كمك خواهد كرد.
كرت يوگر رياست مؤسسه تحقيقات انرژي برق مي گويد آمريكا به ۵۰ تا ۱۰۰ ميليارد دلار سرمايه گذاري براي بهبود سيستم انتقال برق نياز دارد. اين مؤسسه پيش بيني كرده است كه تقاضا براي برق در دهه گذشته ۳۰ درصد رشد داشته در صورتي كه توانايي خطوط شبكه فقط ۱۵ درصد رشد داشته است.
نمايندگان دموكرات در كنگره آمريكا پيشنهاد داده بودند تا براي بازسازي خطوط انتقال برق ۳۵۰ ميليون دلار به شكل وام و ضمانت هاي وامي پرداخت شود ولي جمهوري خواهان با اين موضوع مخالفت كردند. سناتور گراهان از كانديداهاي حزب دموكرات براي رياست جمهوري آمريكا دولت بوش و جمهوري خواهان را متهم كرده است كه با مخالفت با لايحه دموكرات ها موجب قطع برق و خاموشي هاي اخير شدند. پيرس پيترسون از دانشگاه كاليفرنيا مي گويد ما زيرساختارهاي قديمي داريم و سرمايه گذاري چنداني براي نوسازي اين زيرساختارها صورت نگرفته است.
نتيجه گيري
۱ -تحليلگران و متخصصان امور انرژي اعتقاد دارند كمبودهاي ساختاري در سيستم توزيع و موانع سياسي درنتيجه آزادسازي در صنعت برق از جمله عوامل اصلي در قطع برق بوده است.
۲- به نظر مي رسد دولت بوش و جمهوري خواهان در كنگره آمريكا با استفاده از فرصت موجود تلاش خواهند كرد سياست ملي انرژي آمريكا را به تصويب برسانند. اين لايحه كه بخشي از آن مربوط به برق است مورد اختلاف با دموكرات ها است. دموكرات ها در كنگره آمريكا دولت بوش را متهم ساخته اند كه به بهانه برآوردن نيازهاي انرژي تلاش دارد تا اكتشاف نفت در مناطق قطبي و آلاسكا را آزاد كند.
۳- دموكرات ها با توجه به مشكلات اقتصادي در آمريكا به دنبال اين خواهند بود تا از قطع برق براي تبليغات در انتخابات رياست جمهوري بهره برداري كنند. حزب دموكرات دولت بوش را متهم به ناتواني در اين موضوع كرده است و اين احتمالاً به يك موضوع مهم تبليغاتي تبديل خواهد شد.
۴- بيشترين فشارهاي اقتصادي بر دولت هاي محلي و ايالتي خواهد بود كه مي بايست هزينه هاي اضافه كار براي جبران فعاليت ها را بپردازند و از نظر درآمدهاي مالياتي نيز با دشواري مواجه خواهند شد.
۵- به اعتقاد بعضي از تحليلگران، قطع برق موجب افزايش سرمايه گذاري در اين صنعت خواهد شد و اين مي تواند در حل بحران اقتصاد آمريكا نقش داشته باشد.
- سازمان سرمايه گذاري و كمك هاي اقتصادي و فني ايران- وزارت امور اقتصادي و دارايي
